ماهیت گروه بریکس و روابط آن با جمهوری اسلامی ایران

به گزارش مشرق، عضویت ایران در گروه «بریکس» طی روزهای گذشته و پس از آنکه این عضویت از سوی «سیریل رامافوسا» رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی در کنفرانس خبری مشترک با سران کشورهای روسیه، چین، برزیل و هند، اعلام شد، مورد توجه بسیاری از کارشناسان، رسانه‌ها و چهره‌های مختلف سیاسی و اقتصادی قرار گرفته است.

بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقدند اگر برنامه ریزی دقیقی برای بهره گیری از منافع عضویت در بریکس وجود داشته باشد می توان در سال‌های آینده نتایج مثبتی را در اقتصاد شاهد بود.

شکست نقشه‌های آمریکا و غرب برای منزوی ساختن ایران از دیگر مزایای بریکس عنوان شده که این مسئله از اهمیت بسیاری برخوردار است.

دفتر مطالعات سیاسی مرکز پژوهش های مجلس هم در گزارشی که با عنوان «تأملی در ماهیت گروه بریکس و روابط آن با جمهوری اسلامی ایران» منتشر کرده با بیان اینکه «گروه بریکس» یکی از مهم‌ترین نمودهای نقش‌آفرینی قدرت‌های نوظهور در نظام بین‌الملل است، تصریح کرده که بریکس درواقع محصول تلاش جمعی «قدرت‌های نوظهور» برای تأثیرگذاری در اقتصاد سیاسی بین‌الملل است.

این گزارش «قدرت رابطه‌ای» کشورهای عضو بریکس را بیش از «قدرت ساختاری» آنها دانسته و می‌افزاید که هرچه تعدد اعضای این گروه در قالب «بریکس +» افزایش پیدا کند؛ قابلیت‌های «گروه بریکس» به‌سمت توانایی‌های ساختاری بیشتر سوق خواهد یافت. بر این اساس «گروه بریکس» را می‌توان به‌عنوان یک چتر مشترک اقتصادی در سطح فرامنطقه‌ای با انگیزه‌های عمدتاً تجاری - فنی که در پی افزایش «قدرت ساختاری» در عرصه اقتصاد سیاسی بین‌الملل است تعریف کرد.

گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس عنوان می‌کند که سیزده کشور از جمله جمهوری اسلامی ایران، عربستان و ترکیه به‌طور رسمی درخواست خود را جهت پیوستن به «گروه بریکس» تحویل داده و 6 کشور دیگر نیز به‌طور غیررسمی متقاضی پیوستن به گروه بریکس شده‌اند.

براساس این گزارش نقش برخی از کشورهای عضو بریکس ازجمله چین در جهت‌دهی به رویکرد این گروه بسیار حائز اهمیت است.

در سال 2017 ایده جدیدی با عنوان «بریکس پلاس» توسط پکن مطرح شد.

گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس عنوان می‌کند که عضویت جمهوری اسلامی ایران در «گروه بریکس» مجموعه‌ای از فرصت‌های بالقوه شامل ساده‌سازی روش‌های پرداخت و کاهش وابستگی کشورهای بریکس به مؤسسات مالی جهانی وابسته به غرب از طریق ایجاد سامانه نوین پرداخت با عنوان «بریکس پی»، فرصت عضویت در شبکه سوئیفت بین کشورهای عضو بریکس، تعمیق «همکاری‌های میان شبکه‌ای» در نواحی مختلف جهان، برای تهران ایجاد خواهد کرد.

قدرت اقتصادی بریکس مهم‌ترین فرصتی است که کشورهای در حال توسعه را به مشارکت با این گروه بین‌المللی ترغیب کرده، ضمن آنکه «گروه بریکس» بر خلاف سایر نهادهای وابسته به کشورهای غربی ساختار بسته‌ای ندارد. بنابراین رشد تولید ناخالص داخلی گروه بریکس باعث جذابیت آن برای کشورهای در حال توسعه شده است.

گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس عنوان می‌کند که عضویت تهران و کشورهای همسایه در گروه بریکس «سیاست همسایگی» جمهوری اسلامی ایران در سطح دوجانبه و چندجانبه را تسریع و تسهیل خواهد کرد.

همکاری جمهوری اسلامی ایران با گروه بریکس ترجمان «اقتصاد مقاومتی» در ابعاد بین‌المللی است. ضمن آنکه همکاری جمهوری اسلامی ایران با «گروه بریکس» نقش پیشران را در پیشبرد «دیپلماسی اقتصادی» جمهوری اسلامی ایران با قدرت‌های نوظهور ایفا می‌کند.