متوقف کردن پوتین چه هزینه ای دارد؟ | بسته مالی بزرگ اروپا برای شکست مکعب اقدامات روسیه

به گزارش اقتصادنیوز، رونالد ریگان، رئیس‌جمهور وقت آمریکا در سال 1984 گفته بود: تاریخ نشان داده است که جنگ‌ها تنها زمانی آغاز می‌شوند که دولت‌ها باور کنند هزینه تجاوز به خاک دیگری پایین است.

او با افزایش بی‌سابقه بودجه دفاعی آمریکا، شوروی را وادار به ورود در رقابتی فرساینده کرد؛ رقابتی که در نهایت به فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در پایان دهه منجر شد.

اکونومیست نوشت: اروپا نیز امروزه چنین با تهدید مشابهی روبه‌روست. روسیه مصمم به نابود کردن اوکراین و متلاشی کردن اتحاد است. برای متوقف کردن این روند، لازم است تا اوکراین از نظر مالی و نظامی آن‌قدر مورد حمایت قرار گیرد که هم بتواند از خود دفاع کند، و هم هزینه‌ای بازدارنده را بر روسیه تحمیل کند.

اروپا و متحدان آن، باید تعهدی روشن و بلندمدت از خود نشان دهند؛ تعهدی مبنی بر اینکه پشتیبانی از اوکراین تا زمانی که ولادیمیر پوتین متقاعد شود که موفق به پیروزی در جنگی طولانی نمی شود، ادامه خواهد داشت.

تفاوت اساسی امروز با گذشته در این است که اروپا باید این بار را بدون کمک آمریکا به دوش بکشد؛ چرا که آمریکا با رئیس جمهوری چون ترامپ، از ناتو، ائتلافی که هفت دهه ضامن صلح در اروپا بود، فاصله گرفته است.

خبر مرتبط جنگ؛ قواعد بازی سیاسی در روسیه را درهم شکست | افزایش نفوذ وابستگان خانوادگی و نزدیکان شخصی پوتین

اقتصادنیوز: تغییرات سریع در ساختار قدرت و ظهور چهره‌های جدید باعث ایجاد حس اضطراب و بی‌ثباتی میان نخبگان قدیمی شده است. آن‌ها نگرانند که پس از پایان جنگ، پوتین دست به بازتعریف مجدد جایگاه‌ها بزند و قدرت و منابع بیشتری را به وفاداران جدید خود اختصاص دهد.

آزمون بزرگ ناتو برای استقلال از آمریکا

محاسبات اکونومیست نشان می‌دهد که اوکراین برای سال‌های 2026 تا 2029 به حدود 389 میلیارد دلار کمک مالی و تسلیحاتی نیاز دارد، یعنی تقریباً دو برابر مبلغی که اروپا از زمان آغاز جنگ در فوریه 2022، تاکنون در اختیار کی‌یف گذاشته است. در همان دوره، آمریکا نیز در حدود 133 میلیارد دلار کمک کرده بود.

به بیان دیگر، بدون حمایت جدی آمریکا، سهم کشورهای اروپایی در ناتو باید از حدود 0.2 درصد تولید ناخالص داخلی به 0.4 درصد افزایش پیدا کند. جنگ اوکراین آزمونی بزرگ برای ادعای خودمختاری راهبردی اروپا است؛ مفهومی که به توانایی عمل مستقل در سیاست خارجی بدون وابستگی به آمریکا یا چین اشاره دارد.

وضعیت بودجه دفاعی اوکراین

دولت اوکراین در حال حاضر بودجه دفاعی مستقیم خود را حدود 65 میلیارد دلار در سال تعیین کرده است. همچنین برای سایر خدمات و هزینه‌های عمومی سالانه حدود 73 میلیارد دلار هزینه می‌کند. درآمد داخلی این کشور نزدیک به 90 میلیارد دلار است، که با در نظر گرفتن هزینه‌ها، کسری بودجه سالانه‌ای در حدود 50 میلیارد دلار باقی می‌ماند.

به این رقم باید 40 میلیارد دلار کمک نظامی خارجی را نیز اضافه کرد که شامل موشک‌های آمریکایی و سامانه‌های پدافندی اروپایی است.

این سطح از حمایت ناتو، تاکنون تنها به مقاومت اوکراین در برابر روسیه کمک کرده است، نه پیروزی نظامی در جنگ. بودجه نظامی اوکراین سالانه حدود 20 درصد رشد کرده است تا به حدود دو سوم بودجه رسمی نظامی روسیه برسد، اما کارشناسان معتقدند هزینه واقعی جنگ برای مسکو بیش از دو برابر بودجه اعلام‌شده است.

برآورد نیازهای آینده

یکی از مقامات دولتی اوکراین به اکونومیست گفته است که میزان کمک‌های بعدی به ساختار آینده ارتش اوکراین بستگی دارد. این مجله فرض کرده است که نیاز دفاعی اوکراین که شامل تسلیحات اهدایی می شود، سالانه 5 درصد رشد واقعی بر حسب دلار خواهد داشت، در حالی که سایر هزینه‌های دولتی ثابت می‌مانند.

طبق این برآوردها، تنها بازسازی زیرساخت‌های آسیب‌دیده از جنگ سالانه 5 میلیارد دلار هزینه برای اوکراین داشته باشد.

در مجموع، اروپا باید حدود 181 میلیارد دلار تسلیحات و مهمات برای اوکراین تأمین کند. آمریکا که پیش تر در دوران بایدن 75 میلیارد دلار سلاح وعده یا تحویل داده بود، اکنون تمام کمک‌های خود را قطع کرده است، هرچند همچنان در زمینه اطلاعات و پشتیبانی فنی کمک می کند.

در این میان، سهم برخی کشورهای اروپایی بسیار محدود است. بریتانیا حدود 4 میلیارد دلار در سال و دانمارک و چند کشور دیگر در مجموع 8 میلیارد دلار بین سال‌های 2022 تا 2028 برای تسلیحات ساخت داخل اختصاص داده‌اند.

بازدارندگی نیاز به هزینه دارد

اگر اروپا تصمیم به پوشش دادن هزینه‌ها به تنهایی بگیرد، باید 328 میلیارد دلار از سوی اتحادیه اروپا و اعضایش و حدود 61 میلیارد دلار از سوی بریتانیا پرداخت شود. حتی اگر جنگ تمام شود، باز به تأمین مالی برای بازسازی ذخیره مهمات و ارتش دائمی برای ایجاد بازدارندگی در برابر پوتین نیاز است.

گزینه‌های اولیه در منابع تامین مالی کدامند

اتحادیه اروپا تا سال 2027 تنها 15 میلیارد دلار از بودجه خود را برای کمک به اوکراین در نظر گرفته است. دیگر شرکای غیرآمریکایی نیز احتمالا سالانه 2 میلیارد دلار کمک خواهند کرد. سرمایه‌گذاران داخلی اوکراین نیز به‌واسطه مقررات و کنترل‌های سرمایه، ناچار به خرید اوراق دولتی هستند که می‌تواند منبع مشابهی را فراهم کند.

صندوق بین‌المللی پول نیز حدود 10 میلیارد دلار تسهیلات به اوکراین ارائه خواهد داد؛ برنامه‌ای کوچک اما حیاتی که لنگر اعتماد سایر کمک‌کنندگان است.

دارایی‌های مسدودشده روسیه به اوکراین منتقل می شود

دو منبع اصلی برای پر کردن شکاف باقی‌مانده وجود دارد. اولین منبع بودجه داخلی اتحادیه اروپا است که کمیسیون اروپا قصد دارد تا در چرخه مالی بعدی از سال 2028، 117 میلیارد دلار را به اوکراین اختصاص دهد، هرچند برآورد واقع‌بینانه‌تر 30 میلیارد دلار در سال برای 2028 و 2029 است.

منبع بعدی، وام موسوم به غرامت جنگی است که از محل 163 میلیارد دلار دارایی مسدودشده روسیه در حساب‌های اروپایی تأمین می‌شود. این دارایی ها اغلب در بلژیک هستند. فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان، با حمایت از این ایده باعث احیای آن شده است.

در این طرح، نهادهای مالی با انتشار اوراق ویژه به اتحادیه اروپا وام می‌دهند تا پول حاصل را به اوکراین منتقل کند. بازپرداخت وام تنها در صورتی انجام می‌شود که روسیه پس از جنگ غرامت بپردازد. اما بلژیک تردید دارد که تضمین‌های لازم برای این اوراق باشد و در این صورت، ممکن است خود مجبور به پرداخت آن ها شود، به همین دلیل تاکنون مانع اجرای طرح شده است.

با این حال، اختلاف نظر زیادی در مورد نحوه استفاده از دارایی‌های روسیه وجود دارد. مرتس تأکید کرده است که این پول فقط باید برای خرید سلاح استفاده شود، نه برای پر کردن کسری بودجه اوکراین؛ اما مقامات اوکراینی این شرط را غیرعملی می‌دانند.

به گفته ناظران، هدف واقعی مرتس شاید فشار بر کشورهای دیگر مانند ژاپن یا کانادا برای پر کردن کسری بودجه و نیز واداشتن کی‌یف به افزایش درآمد داخلی باشد.

موضوع دیگر این است که پول خرید سلاح در چه زمینه هایی خرج شود. کمک‌های نظامی اروپا از آوریل تا ژوئن امسال به 23 میلیارد دلار رسیده است، در حالی که کمک‌های آمریکا روندی نزولی داشت. بخش زیادی از این پول در نهایت به صنایع نظامی آمریکا رفت؛ زیرا اروپایی‌ها طبق برنامه‌ای به نام مجموعه الزامات اولویت بندی شده اوکراین، تسلیحات آمریکایی را به قیمت تمام‌شده می‌خرند و به اوکراین می‌فرستند.

چنین روندی در زمانی که اروپا در تلاش است تا صنایع دفاعی خودش را تقویت کند، نگران‌کننده است.

پر کردن جای خالی آمریکا

اروپا در برخی حوزه‌ها می‌تواند جایگزین آمریکا شود. مثلا اوکراین و سوئد در 22 اکتبر توافق کردند تا طی چند سال آینده 100 تا 150 جنگنده گریپن خریداری شود؛ هواپیماهایی ارزان‌تر و مناسب‌تر برای شرایط اوکراین.

مارک روته، دبیرکل ناتو گفته است که تا پایان سال، تولید مهمات توپخانه ای در اروپا به 2 میلیون گلوله در سال می‌رسد. برخی پروژه‌ها نیز به تولید تسلیحات آمریکایی در خاک اروپا می‌پردازند، مانند همکاری شرکت آمریکایی ریتیان و MBDA آلمان در تولید موشک‌های پاتریوت. تأمین اوکراین از این خطوط تولید می‌تواند راه‌حلی معتدل باشد.

طرح برد برد اوکراین

اوکراین خواستار کنترل کامل بر نحوه خرج شدن کمک‌های مالی چه در صنایع داخلی، چه خرید تسلیحات اروپایی و چه در موارد خاص از آمریکا است.

ایرینا مودرا، معاون رئیس دفتر ریاست‌جمهوری اوکراین می‌گوید: ما بهتر از هر کسی می‌دانیم این پول باید صرف چه چیز هایی شود.

مقامات اوکراینی تأکید دارند که صنایع دفاعی داخلی توان تولید فناوری‌های نوین پهپادی را دارند، اما نگرانی از فساد همچنان وجود دارد. یکی از مدل‌های جدید، تولید مشترک در خاک اروپا بر اساس طراحی‌های اوکراینی است، طرحی که به گفته یک مقام اوکراینی برای هر دو طرف برد برد است.

اختلاف در نحوه دفاع اروپایی

فرانسه در رأس کشورهایی است که ترجیح می دهد اتحادیه اروپا این پول را در داخل قاره خرج کند. رولان لسکر وزیر دارایی فرانسه، می‌گوید: سیاست و اقتصاد دفاعی اروپا طی 80 سال گذشته زیر چتر آمریکا بوده است و این چتر هزینه دارد. اکنون باید مطمئن شویم که حداقل بخش بزرگی از آن در خود اروپا ساخته می‌شود.

در مقابل، کشورهای شمال و مرکز اروپا در خرید تجهیزات از آمریکا یا کره جنوبی احساس راحتی بیشتری دارند. یکی از مقامات اتحادیه اروپا می‌گوید: اقدامات در عمل ترکیبی از هر دو خواهد بود. اوکراین به پاتریوت و تسلیحات مشابه نیاز دارد، اما اروپایی‌ها هم می‌خواهند بخشی از این پول صرف تقویت صنایع خودشان شود.

تصمیمم سرنوشت‌ساز

به نظر می رسد که اختلاف‌ها طبق معمول با سازش اروپایی ها با یکدیگر حل شود. در این صورت احتمالا راه‌حلی که هیچ‌کس را به طور کامل راضی نمی‌کند اما کارکرد دارد، اتخاذ شود. کارشناسان مطمئن‌اند طرح وام غرامتی با وجود مخالفت بلژیک، در نهایت اجرا می‌شود؛ چراکه در حال حاضر تنها گزینه جدی برای تأمین مالی اوکراین است.

وقتی این منابع تمام شوند، محتمل‌ترین راه، انتشار اوراق قرضه مشترک اروپایی مشابه صندوق احیا در دوران پساکروناست.

بااین‌حال، مقامات آلمانی نگران‌اند که چنین اقداماتی نظم مالی اروپا را تضعیف می کند و ابزار وتوی رهبران طرفدار روسیه، مانند ویکتور اوربان در مجارستان، را تقویت می کند.

با این وجود، اروپا به‌تدریج به واقعیت تهدید روسیه پی برده است.

ولادیسلاو راشکوان، نماینده اوکراین در هیئت اجرایی صندوق بین‌المللی پول، می‌گوید: اکنون اروپا بیدار شده و تهدید روسیه را جدی گرفته است، این دیگر فقط مسئله اوکراین نیست؛ بلکه مسئله آینده کل اروپاست.

همچنین بخوانید

• پیام تهدیدآمیز روسیه به ناتو / جنگنده‌های آمریکایی در اوکراین نابود می‌شوند!
• پشت پرده لغو دیدار برنامه‌ریزی‌شده ترامپ و پوتین در بوداپست چه بود؟
• موافقت آمریکا با اقدام علیه دارایی‌های روسیه / ماجرا چیست؟
• چراغ سبز آمریکا به اوکراین برای حمله به زیرساخت‌های انرژی روسیه

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

• بله
• اینستاگرم
• تلگرام
• ایکس
• لینکدین