مجلس دهم؛ استیضاح‌های بی‌سرانجام
تهران - ایرنا - مجلس دهم در سال 98، استیضاح 6 وزیر را کلید زد با این حال هیچ کدام از این استیضاح‌ها اغلب به دلیل انصراف نمایندگان امضا کننده و نداشتن حد نصاب لازم به سرانجام نرسید.
مجلس شورای اسلامی در سال 98 روزهای متفاوتی را پشت سر گذاشت؛ طرح‌ها و لوایحی تصویب شد، وزیران دولت برای پاسخ به سوالات ملی و محلی نمایندگان در مجلس حاضر شدند، استیضاح‌هایی در پیچ و خم‌های بهارستان کلید خورد، اما امضاها به حد نصاب نرسید یا نمایندگان انصراف دادند و یا به دلیل شرایط حساس کشور به طور کلی منتفی و از دستور کار مجلس خارج شد.
نمایندگان مجلس دهم استیضاح 6 وزیر را در سال گذشته کلید زدند، استیضاح وزیران نفت، نیرو، کشور، آموزش و پرورش، ورزش و جوانان و جهاد کشاورزی؛ هر کدام منتفی شد.
انتقال آب خزر به فلات مرکزی ایران؛ محور استیضاح وزیر نیرو
استیضاح رضا اردکانیان وزیر نیرو 22 مهرماه با بیست امضا تقدیم هیات ریسه مجلس شد. کوتاهی در مدیریت منابع آب سطحی و زیرزمینی (کشور)، عدم رعایت عدالت در توزیع و تامین آب شرب مردم، ناتوانی در انجام مهندسی رودخانه‌های کشور و جلوگیری از برداشت بی‌رویه از بستر رودخانه‌ها، ناتوانی در حفاظت از حریم، ناتوانی در دفاع از انتقال غیرعلمی و غیرکارشناسی آب دریای خزر به فلات مرکزی ایران و صدور مجوز غیرکارشناسی، عدم توانایی در کنترل سیلاب و تشدید خسارت به مردم و توان رفع تمهیدات آینده از محورهای استیضاح وزیر نیرو عنوان شد، این استیضاح با قانع شدن نمایندگان از پاسخ های وزیر درباره محورهای مطرح شده از دستور کار نمایندگان خارج و منتفی شد.
استیضاح؛ مقدمه استعفا
استیضاح محمود حجتی وزیر جهاد کشاورزی در 28 آبان 98 از سوی هیات رییسه اعلام وصول شد؛ ممنوعیت صادرات محصولات مازاد کشاورزی و عدم‌حمایت صادرکنندگان، عدم‌اجرای قوانین برنامه پنج‌ساله ششم توسعه اقتصادی - اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و بودجه سنواتی و قوانین دیگر از جمله قانون بهره‌وری کشاورزی، عدم‌اجرای قانون تضمین خرید محصولات کشاورزی از جمله خرید تضمینی گندم، عدم‌برخورد با مدیران متخلف که در مجموعه آنها تخلفات عمده مالی صورت گرفته است ولی در پست‌ها و مسوولیت‌های مهم‌تری به کار گرفته شده‌اند محورهای اعلام شده از سوی استیضاح کنندگان عنوان شد.
عدم‌رعایت مفاد اقتصاد مقاومتی و رها کردن تولید داخل و رشد روزافزون قاچاق محصولات کشاورزی و دامی از کشور از دیگر محورهای این استیضاح بود.
در حالی که قرار بود که استیضاح حجتی روز سه شنبه 5 آذر برگزار شود اما زمزمه‌های استعفای او به میان آمد؛ و سرانجام با ارسال نامه رییس‌جمهوری به مجلس شورای اسلامی مبنی بر پذیرش استعفای وزیر جهاد کشاورزی استیضاح وی نیز منتفی شد.
افزایش نرخ بنزین؛ کلید استیضاح وزیر نفت
به دنبال افزایش نرخ و سهمیه بندی بنزین در تاریخ 24 آبان 98، نمایندگان مجلس شورای اسلامی یک صدا ضمن اظهار بی‌اطلاعی از این مصوبه و انتقاد از درحاشیه بودن مجلس در اتخاذ تصمیمات مهم، افزایش ناگهانی نرخ بنزین را بهانه‌ای برای استیضاح بیژن زنگنه وزیر نفت قرار دادند.
این استیضاح که به امضای 50 نفر از نمایندگان مجلس رسیده بود، سوم آذر تقدیم هیات رییسه شد؛ حذف کارت سوخت و راه اندازی مجدد آن؛ افزایش قاچاق سوخت؛ ارائه اطلاعات غلط برای افزایش قیمت بنزین به مردم؛ عدم صداقت در بیان مطالب به مردم درباره گران شدن قیمت بنزین؛ وجود دستگاه کارتخوان در دفتر وزیر نفت؛ ناکارآمدی در انعقاد قراردادهای میادین مشترک گازی و نفتی؛ اتخاذ تصمیم‌های نادرست در برخی واگذاری‌ها و عدم توجه به توسعه پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها و توسعه فرآورده‌های نفتی ازمهمترین دلایل نمایندگان و محورهای استیضاح بیژن نامدار زنگنه بود.
با این حال جلال میرزایی عضو کمیسیون انرژی مجلس روز 25 آذر 98 از منتفی شدن این استیضاح خبر داد و گفت: با نارضایتی ایجاد شده به دنبال اصلاح قیمت بنزین، برخی نمایندگان به دلیل اینکه مورد مشورت قرار نگرفته بودند، موضوع استیضاح را مطرح کردند؛ این موضوع بیشتر ماهیت سیاسی داشت.
به این ترتیب استیضاحی که به دنبال برخی نارضایتی از افزایش قیمت بنزین و با ماهیت سیاسی کلید خورده بود از دستور کار خارج و منتفی شد.
استیضاحی به فاصله سه ماه از رای اعتماد وزیر
به فاصله کمی از کلید خوردن استضاح وزیر نفت، نمایندگان استیضاح محسن حاجی میرزایی وزیر آموزش و پرورش را کلید زدند، استیضاحی که برخی آن را در شرایطی که هنوز سه ماه از سکانداری حاجی میرزایی در این وزارتخانه نمی‌گذشت، نامعقول عنوان شد و سه ماه را زمانی کم برای قضاوت عملکرد وزیر دانستند.
استیضاح حاجی میرزایی با امضای 60 نماینده و با محوریت عدم اجرای طرح رتبه‌بندی معلمان پنجم آذر تقدیم هیات رییسه شد. نمایندگان در طرح استیضاح خود؛ خلف وعده در اجرای رتبه بندی فرهنگیان سراسر کشور، کلاس‌های بدون معلم و کمبود شدید نیروی انسانی، عدم تامین کتب درسی بعضی از پایه‌های تحصیلی از مهرماه تاکنون، عدم توزیع عادلانه نیروی انسانی و امکانات آموزشی در بین استان‌ها و مناطق شهری و روستایی و انتصاب مسئولین ناکارآمد و هدفمند با توجه به فصل انتخابات از دلایل این استیضاح عنوان کردند.
عدم نظارت بر عملکرد و تخلفات مسئولین تحت امر خود، عدم تعیین تکلیف کامل نیروهای حق التدریسی و آموزشیاران نهضت سوادآموزی، بسته‌های حمایتی و ایجاد مدارس جدید به این نام از دیگر محورهای استیضاح وزیر آموزش و پرورش بود.
همزمان با منتفی شدن استیضاح وزیر نفت، 25 آذر ماه سید حمایت میرزاده سخنگوی کمیسیون آموزس و تحقیقات مجلس خبر داد که این استیضاح به رغم آنکه به امضای 60 نماینده رسیده بود اما تعداد امضاهای آن به کمتر از 10 امضا رسید و بنابر این از دستور کار کمیسیون خارج شد.
استیضاحی که سه بار منتفی شد
استیضاح مسعود سلطانی فر وزیر ورزش و جوانان، در نیمه‌های آذر 98 از سوی نمایندگان مجلس دهم کلید خورد؛ البته پیش از آن یک بار در سال 97 و بار دیگر در اردیبهشت 98 استیضاح وزیر ورزش در دستور کار نمایندگان قرار گرفته بود با این وجود، هر بار این استیضاح ها بی‌سرانجام از دستور خارج شد.
اقدامات خلاف اخلاق و قانون در ورزش کشور از جمله شرط بندی‌ها؛ تفرقه قومی، اتقافات جاری در ورزش کشور به ویژه در استادیوم‌ها و سر دادن شعارهای خلاف وحدت ملی و تفرقه افکنانه از مهمترین محورهای استیضاح سلطانی فر در اردیبهشت ماه عنوان شد.
مسائل تیم ملی فوتبال، قرارداد سه میلیون یورویی «ویلموتس» و فسخ یک طرفه آن که باعث اتلاف منابع مالی و آسیب به اعتبار ورزش و فوتبال ایران در سطح بین المللی شد؛ سوء مدیریت و هدررفتن منابع مالی در دو باشگاه پرسپولیس و استقلال از محورهای استیضاح وزیر ورزش در آذر 98 بود.
استیضاح وزیر ورزش و جوانان نیز از دیگر موارد استیضاح بود که به سرانجام نرسید و در نهایت منتفی شد.
حوادث آبان؛ محور یک استیضاح
افزایش یکباره نرخ و سهمیه بندی سوخت در 24 آبان 98، منجر به ایجاد نازضایتی در سراسر کشور شد و عده‌ای در اعتراض به این تصمیم تجمع کردند و برخی نیز دست به اغتشاش زدند و زیان‌های زیادی به اموال عمومی و شخصی مردم وارد شد.
به دنبال این موضوع برخی نمایندگان و در راس آنان علی مطهری نماینده تهران در انتقاد به عملکرد وزارت کشور در مدیریت این شرایط موضوع استیضاح وزیر کشور را مطرح کردند.
بنابر محورهای این استیضاح؛ وزیر کشور از طرف دولت مسئول اصلی اجرای تصمیم شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا در خصوص مدیریت مصرف سوخت بوده است. به اعتقاد نمایندگان استیضاح کننده، رحمانی فضلی مقدمات و تمهیدات لازم برای اجرای این تصمیم خصوصا در جریان قرار دادن و اقناع مردم را فراهم نکرده و از این بابت آسیب جدی به نظام جمهوری اسلامی وارد کرده است.
نمایندگان معتقد بودند وزیر کشور حتی برای شرایط آغاز اجرای طرح نیز تدبیر کافی نیندیشیده بود و شوراهای تأمین استان‌ها دیر وارد عمل شدند. در حالی که اگر تدبیر و تلاشی که از روز سوم ناآرامی‌ها از نظر حفاظت از محل‌های حساس اعمال شد از ابتدا اعمال شده بود، قطعا این مقدار خسارت مالی و جانی پدید نمی‌آمد.
عدم مدیریت درست حوادث پس از اصلاح قیمت بنزین به عنوان محور استیضاح رحمانی فضلی مطرح شد، این استیضاح هم به دلایلی از جمله در نظر گرفتن مصلحت کشور منتفی و از دستور خارج شد.
اگر چه موضوع استیضاح وزیران دولت در سال 98 چند بار در مجلس مطرح شد، اما در نهایت هیچ یک به سرانجام نرسید؛ استیضاح‌هایی که بنا به اظهارات برخی نمایندگان بیشتر ماهیت سیاسی داشت.
*س_برچسب‌ها_س*