توجه دو ابرقدرت شمالی عصر قاجار و پهلوی متوجه ایران شد. قدرت اول در شمال ایران و قدرت دوم در شمال اروپا، هر دو با چرب کردن سیبیل درباریان و دوستان وفادارشان، امتیازات نفتی بزرگی را از دربار ترک‌های قاجار و فارس‌های پهلوی گرفتند. حاجعلی رزم‌آرا جانش را برای تداوم منافع قراردادهای نفتی داد اما دکتر محمد مصدق و ملی‌گراهای وطن‌پرست در هم‌پیمانی با آیت‌الله کاشانی و مذهبی‌های ایران‌دوست،...

ملی شدن صنعت نفت هنوز هم حاوی درس‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی برای جامعه ایران است؛ از همین رو سه بُعد کمتر پرداخته شده از این اتفاق تاریخی بررسی شده است.

جمهوریِ بر آمده از خواست رضا خانِ سردارسپه، بیم آن را در مراجع و علمای تهران به وجود آورد که رییس‌الوزرای کودتاچیِ ایران هم همانند مصطفی کمال پاشا، پادشاه ترکیه درصدد جدایی دین از سیاست است. مردم هم پیام هشدار سیدحسن را شنیدند و اجازه ندادند رضا خان دین‌شان را بگیرد.

پس از کودتای سوم اسفند 1299 که توسط سید ضیاالدین طباطبایی و رضا خان میرپنج شکل گرفت دولت قوام روی کار آمد. دولت قوام قصد داشت با همان نمایندگان، مجلس دوره چهارم را برای دادن امتیاز نفت به آمریکاییان و مقاصد دیگر افتتاح نماید.

29 اسفندماه 1329 بود که محمد مصدق، شیر نفت را بر روی استعمارگران بست تا سنگ بنای نفت ملی را در کشور بر زمین بگذارد و نقطه عطفی در تاریخ صنعت نفت جهان باشد. روزی که دادگاه لاهه رای بر ملی شدن صنعت نفت ایران داد و نفت ایران، ملی شد.

امروز صنعت ملی نفت ایران 71 ساله شد. ملی شدن صنعت نفت ایران در 29 اسفند سال 1329، نقطه عطفی مهم در تاریخ سیاسی، اقتصادی و مبارزات مردم برای نجات سرمایه‌های ملی این مرز و بوم از دست بیگانگان به شمار می رود و در طول بیش از 70 سال گذشته منشا اتفاق‌ها و حوادث گوناگونی در این صنعت بوده است.

«مجلس سنا در جلسه امروز خود رأی مجلس شورای ملی را در مورد ملی‌شدن صنعت نفت تایید و شاه در همان روز قانون را امضاء کرد.»

مجلس شورای ملی در دوره دوم بسیاری از مشخصات پارلمان را دارا بود. تجربه مجلس اول و انهدام آن و یک سال مبارزه برای بنای دوباره مجلس در دوره دوم، جایگاه واقعی مجلس را تثبیت کرد.

موضوع "اقتصاد ایران و جهان در گذر زمان" در این نوشتار به وقایع تاریخی بیست و هفتمین روز اسفند ماه اختصاص دارد که به طور مستقیم و غیر مستقیم اقتصاد ایران و جهان را متاثر کرده است.

مجلس اول در عمر کوتاه خود به مدت یک سال و 8 ماه و هفده روز توانست تصویر یک مجلس موثر و مفید را بعنوان نخستین تجربه پارلمان در ایران بر برگ‌های تاریخ ترسیم کند و در نهایت مظلومیت به خاک و خون کشیده شد.

مجلس شورای ملی در دوره دوم بسیاری از مشخصات پارلمان را دارا بود. تجربه مجلس اول و انهدام آن و یک سال مبارزه برای بنای دوباره مجلس در دوره دوم، جایگاه واقعی مجلس را تثبیت کرد. چنان که آوازه پارلمان ایران در پارلمان‌های اروپا وجهان بالا گرفت.

خسرو معتضد گفت: استالین تلاش کرد تا 5 ایالت از ایران جدا شوند و تحت اختیار شوروی قرار گیرد تا نفت آن مناطق را در اختیار قرار دهد اما این تصمیم شوروی شکست خورد.

موضوع "اقتصاد ایران و جهان در گذر زمان" در این نوشتار به وقایع تاریخی بیست و ششمین روز اسفند ماه اختصاص دارد که به طور مستقیم و غیر مستقیم اقتصاد ایران و جهان را متاثر کرده است.