مرگ‌بارترین حوادث معدن جهان
معدن طبس در ایران حدود ساعت 21 سی‌ویکم شهریور 1403 به‌دلیل تصاعد آنی گاز متان دچار حادثه انفجار شد. شمار جان‌باختگان تاکنون به 35 نفر رسیده است و عملیات نجات همچنان ادامه دارد تا بتوانند برای کمک به کارگران گرفتار در معدن وارد شوند؛ این حادثه یکی از مرگ‌بارترین حوادث معدن در ایران بوده است.
کار در معادن زیرزمینی را به عنوان مشاغل سخت و زیان‌آور تلقی می‌شود. به‌طور ویژه حوادثی که در معادن زغال‌سنگ رخ می‌دهد بدون‌شک زندگی معدنچیان را به علت انفجار ناشی از نشت گاز متان یا سایر گاز‌های قابل‌اشتعال و سمی که وجود دارد، به خطر می‌اندازد، علاوه‌بر این فرو ریختن سقف و دیوار‌های معدن یکی از عواملی است که راه معدنچیان را مسدود می‌کند و منجر به مرگ آن‌ها می‌شود.
به گزارش ایمنا، در معادنی که سیستم تهویه استاندارد ندارند، معدنچیان بر اثر استنشاق گاز جان خود را از دست می‌دهند و در صورتی که انفجار رخ دهد، به‌سرعت آتش‌سوزی به راه می‌افتد که خاموش کردن آن کاری بسیار دشوار است. برای مثال، آتش‌سوزی در معدن Avondale در سال 1869 منجر به کشته شدن 110 کارگر و امدادگر شد.
بعضی از حوادث معدنی ناشی از طغیان معادن و غرق شدن کارگران و شکست سد‌های نگهداری فاضلاب است که مایعات سمی معدنی را در جوامع پایین‌دست و اکوسیستم‌ها منتشر می‌کند. در ادامه به هفت حادثه بزرگ معدن زغال‌سنگ در جهان اشاره می‌شود.
فاجعه بنشیهو کولیری، 1942/ چین
فاجعه معدن Benxihu Colliery در استان لیائونینگ چین که در سال 1942 رخ داد، مرگ‌بارترین حادثه معدن زغال‌سنگ در تاریخ محسوب می‌شود که منجر به مرگ 1549 معدنچی شد. این معدن مشترک چین و ژاپن در جنگ بین دو کشور، تحت کنترل کامل ارتش ژاپن قرار گرفت و شرایط نامناسب کاری در آن برقرار شد.
26 آوریل 1942، انفجار گاز و غبار زغال‌سنگ چنان سنگین بود که شعله‌های آتش و دود از ورودی معدن خارج شد. مسئولان تصمیم گرفتند ورودی معدن را ببندند تا آتش خاموش شود و به این ترتیب بیش از 1500 معدنچی را زیر زمین گرفتار کردند. این معدن تا پایان جنگ به کار خود ادامه داد و مطالعه این حادثه را با مشکل مواجه کرد. پس از پایان جنگ، تحقیقاتی که توسط اتحاد جماهیر شوروی انجام شد نشان داد که تقریباً همه کارگران بر اثر استنشاق دود و نه در اثر انفجار یا آتش‌سوزی، جان خود را از دست داده بودند.
در پی فاجعه بنشیهو کولیری بعضی از اصلاحات عمده توسط وزارت صنعت معدن در چین انجام شد که شامل بهبود سیستم‌های تهویه، نصب سیستم‌های مهار گردوغبار و استفاده اجباری از لامپ‌های ایمنی بود.
فاجعه معدن کوریر، 1906 / فرانسه
فاجعه معدن Courrires در دهم مارس 1906 بر اساس انفجار ناشی از نشت گاز رخ داد که دومین فاجعه مرگ‌بار معدن زغال‌سنگ در جهان و بدترین فاجعه در تاریخ اروپا بود و تعداد کشته‌های تأییدشده به 1099 نفر رسید. طی این حادثه، حدود 500 معدنچی بلافاصله فرار کردند و 14 نفر دیگر نیز نجات یافتند.
این معدن در زمان خود یک سازه فوق‌العاده پیچیده با سطوح زیرزمینی متعددی بود که به چندین حفره در بالای معدن متصل بودند. تصور می‌شد که این فضا‌های متصل علاوه‌بر حمل‌ونقل آسان‌تر، شرایط نجات بهتری را فراهم می‌کند، اما در عمل فضای بیشتری را برای انفجار، مسیر بیشتری را برای عملیات نجات و آوار بیشتری را برای پاک‌سازی به همراه داشت.
فاجعه معدن لویی‌زنتال، 1962 / آلمان
معدن Luisenthal در ولکلینگن آلمان، همیشه به دلیل غلظت بالای گاز‌های قابل‌اشتعال در معدن، دچار مشکل بوده است، به‌طوری که در نیمه نخست دهه 1900 حدود 20 انفجار و آتش‌سوزی در این معدن رخ داد. پس از انفجار سال 1941 به آخرین تجهیزات و فناوری ایمنی مجهز شد، اما این تجهیزات مانع از وقوع حادثه نشد. هفتم اکتبر 1962 یک انفجار مهیب در این معدن رخ داد که ناشی از نشت گاز متان و غبار زغال‌سنگ بود.
با وجود اینکه حفره معدن 600 متر عمق داشت، انفجار به اندازه‌ای قوی بود که پوشش منهول را از روی حفره پرتاب کرد. این انفجار از 433 کارگر معدن، 299 نفر کشته و 73 زخمی بر جای گذاشت و هنوز به‌عنوان بدترین حادثه معدن زغال‌سنگ در این منطقه شناخته می‌شود. این معدن در سال 2005 برای همیشه تعطیل شد و یادبودی از 299 سنگ برای ادای احترام به معدنچیان گمشده بنا شد.
فاجعه معدن بوفالو کریک، 1972 / ایالات متحده آمریکا
معدن Buffalo Creek در ایالت ویرجینیای غربی، در فوریه 1972 با حادثه‌ای مواجه شد که طی آن سه سد حفاری که فاضلاب معدن را در خود نگه می‌داشت، فرو ریخت و فاجعه سیل بوفالو کریک را برجای گذاشت. سد شماره سه بر خلاف مقررات فدرال، به جای سنگ بستر، روی دوغاب زغال‌سنگ ساخته شده بود و هیچ سرریزی نداشت.
از دو روز قبل از وقوع حادثه، 3.72 اینچ باران در شهرستان لوگان بارید و منجر به فروریخت سد شماره سه شد، با این اتفاق محتویات سمی سد روی سد شماره دو و سپس شماره یک ریخت و دیواری از آب را به ارتفاع 30 تا 40 فوت در بیش از 10 شهر در امتداد بوفالو کریک‌هالو جاری ساخت.
بوفالو کریک یکی از بدترین حوادث معدن زغال‌سنگ ویرجینیای غربی از نظر تلفات جانی، تخریب اموال و آسیب به محیط زیست به‌شمار می‌آید؛ تعداد جان‌باختگان این حادثه 125 نفر و تعداد مجروحان بیش از هزار و 110 نفر گزارش شد. بیش از 500 ساختمان ویران شد و جمعیت بسیاری از ماهی‌های رودخانه بوفالو جان خود را از دست دادند.
فاجعه معدن چاسنالا، 1975 / هند
معدن چاسنالا در شهر دانباد هند، یک حفره متروکه داشت که حاوی حدود 110 میلیون گالن آب بود. درست پایین این حفره متروکه، یک حفره فعال وجود داشت که با یک دیوار نازک از حفره متروکه جدا شده بود و صد‌ها معدنچی در آن مشغول به کار بودند. پس از یک بارندگی شدید در 27 دسامبر 1975 و وقوع انفجار در معدن فعال با منشأ نامعلوم، این دیوار فروریخت و آب را با سرعت هفت میلیون گالن در دقیقه روی کارگران مشغول به کار رها کرد.
26 روز طول کشید تا نخستین جسد پیدا شود؛ آمار رسمی جان‌باختگان این فاجعه 372 نفر اعلام شد، اما اتحادیه کارگران محلی آمار تقریبی 700 نفر را اعلام کرد. چهار نفر از مقامات معدن به دلیل سهل‌انگاری تحت تعقیب قرار گرفتند و پس از 37 سال جریمه شدند.
فاجعه معدن گلیژن کولیری، 2011 / ولز
گلیژن کولیری یک معدن به روش استخراج دریفت در دهکده سیلی‌بیبل است که به صورت افقی در کنار یک تپه حفر شده است. مشابه معدن چاسنالا، کولیری نیز دارای یک معدن فعال بود که در نزدیکی یک معدن بدون استفاده واقع شده بود و بر اثر وقوع سیل 2011 زیر آب رفت. هفت نفر از کارگران معدن در حال انجام عملیات بودند که به‌طور ناخواسته معدن فعال را به معدن سیل‌زده متصل کردند. به این ترتیب معدن فعال پر از آب شد و کارگران را در عمق 91 متری محبوس کرد. سه معدنچی توانستند فرار کنند، اگرچه یکی از آن‌ها جراحات شدیدی داشت و جسد چهار کارگر گمشده روز بعد پیدا شد. سیل معدن گلیژن کولیری، یکی از حوادث فاجعه‌بار اخیر جهان و بزرگ‌ترین حادثه در تاریخ ولز بود.
فاجعه معدن طبس، 2024 / ایران
معدن معدنجو در شهر طبس ایران، منطقه‌ای به وسعت 30 هزار کیلومتر مربع یکی از بزرگ‌ترین ذخایر زغال‌سنگ ایران است. این معدن که مراحل استخراج زغال‌سنگ در آن به روش سنتی انجام می‌شود، در ساعت 21:00 سی‌ویکم، شهریور 1403 به‌دلیل تصاعد آنی گاز متان دچار حادثه انفجار شد. شمار جان‌باختگان تاکنون به 35 نفر رسیده است و هنوز تعدادی از مصدومان بستری هستند. عملیات نجات همچنان ادامه دارد و نیرو‌های امدادی مسیر‌هایی را برای تخلیه گاز ایجاد می‌کنند تا بتوانند برای کمک به کارگران گرفتار در معدن وارد شوند.
از میان اخبار