مهارت قلم زنی طبس در فهرست ملی میراث معنوی به ثبت رسید

مسوول حوزه پژوهش اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی گفت: قلم زنی در شهرستان طبس بیش از 200 سال قدمت داشته و تا سال 1366 از رونق خوبی برخوردار بوده است.

سید احمد برآبادی روز پنجشنبه افزود: شیوه قلم زنی طبس که از شیوه‌های منحصر بفرد قلم زنی مس است با ریزه قلم (زمینه پر یا عکسی) تا حدود زیادی مشابهت دارد و مهارت هنرمندان و صنعتگران طبسی در ایجاد نقوش ظریف با تقسیم سطح به واحدهای هندسی منظم با کمک پرگار و قلم‌های فولادی و خراشیدن سطح مس و سپس پر کردن زمینه با نقوش هندسی و گل و گیاه ریز و غیره سرآمد هنرهای دستی استان خراسان جنوبی و کشور است که گردشگران از این تولیدات به عنوان یکی از سوغات و هدایای ویژه طبس یاد می‌کنند.

وی گفت: قلم زنی طبس به دو صورت سفید قلم و قرمز قلم رواج دارد که هر دو منحصر به فرد بوده و تنها در شهر طبس به شیوه یادشده اجرا می‌شود و برخلاف قلم زنی سایر نواحی کشور که باید قلم به صورت عمود بر سطح فلز ضربه وارد شود، در این شیوه قلم با زوایای حدود 35 تا 40 درجه در قلم قرمز یا 75 تا 80 درجه در قلم سفید و ضربات مداوم و پیوسته و ریز چکش، به سطح فلز برخورد کرده و لایه‌های نازکی از سطح مس برداشته شده یا خطوط نقوش کمتر از چند دهم میلیمتر فرو می‌روند که زاویه قلم و نحوه چکش کاری در این شیوه تمیز دهنده مهارت استادکاران است. وی اظهار داشت: استفاده از موتیف‌ها و نگاره‌های بومی از جمله درخت نخل و پلیکان و نوشته‌ها که عموما اسامی پنج تن، آیات مشهور قرآنی، دوازده امام و امثال آنها است بسیار استفاده می‌شود و از اشعار مشهور حافظ و سعدی هم به ندرت کارهایی می‌توان یافت همچنین نام قلم زن و سال ساخت نیز در برخی کارها درون نقوش جاگذاری می‌شود. مهارت قلم زنی ویژه شهر طبس 29 بهمن امسال در فهرست میراث معنوی کشور به ثبت رسید.

مرکز شهرستان طبس در 270 کیلومتری غرب بیرجند است.

• خراسان جنوبی
• میراث فرهنگی
• طبس