میلاد حاجی پروانه: شبکه پویا پس از پخش انیمیشن شهر موشکی زیر ذره‌بین شدیدی قرار گرفت / موشک‌های هدفمندی پس از پخش «شهر موشکی» برای تخریب شبکه پویا و مدیریت آن شلیک شد

سرویس فرهنگ و هنر مشرق - انیمیشن «شهر موشکی» یکی از مجموعه‌های پربیننده و موفق شبکه پویاست که پخش آن چندی پیش به پایان رسید. محتوایی کودکانه و جذاب که به رخدادهای سال‌های اخیر کشور می‌پردازد و حتی در روایتی کودکانه قدرت و اقتدار سربازان دریایی کشور را در تقابل با «دزدان دریایی ایالات متحده» پیش‌بینی می‌کند. پخش این انیمیشن از شبکه پویا حواشی فراوانی برای سازندگان و حامیان این مجموعه داشته که میلاد حاجی‌پروانه تهیه‌کننده اثر به تفصیل آن را با مشرق درمیان گذاشت. آنچه به روایت تهیه‌کننده درپی خواهد آمد، همان حدیث تلاش بی‌وقفه آخرین تلاش‌ها در سنگرهای فرهنگی است که با دست‌های اندازی‌های عناصر داخلی و خارجی، معاند و ظاهرا موافق مواجه می‌شود.

* برنامه‌های کودک سال‌های اخیر سیما طبق قاعده ساخته شده‌ای، با روشی کارمندی، اداری، مشخص وبی‌دردسری می‌خواهند کودکان و نوجوانان را با تعدادی «خاله» و «عمو» سرگرم کنند. غیر از سنتی شکنی‌هایی که در شبکه پویا رخ داده، رسیدیم به مجموعه پرمحتوا و باارزش «شهر موشکی» و در یک نمونه ممتاز دیدیم که می‌توان راه انقلاب و مفهوم مقاومت را در یک مجموعه انیمیشن داستانی به نمایش بگذاریم و جالب اینجاست مخاطبان شبکه پویا به این سریال علاقه فراوانی دارند و حتی بزرگسالان هم پخش اول این سریال را تماشا کردند. ضمن تبریک به شما و همه کسانی که در ساخت گاندوی کودکان و نوجوانان مشارکت داشتند، به عنوان مقدمه بفرمائید این سریال دوست‌داشتنی حوزه کودک ونوجوان چگونه ساخته شد. خروجی آنچه که ما دیدیم آن بود مسیر مذاکره با غرب را دستمایه قرار داد، اما به شکل بسیار آموزشی و پر محتوا.

بسم الله الرحمین الرحیم - لازم است که چند نکته را به صورت مقدمه خدمت شما عرض کنم. خلأ تولید چنین محصولی در شبکه پویا سال‌ها حس می‌شد. «شهر موشکی» زمانی کلید خورد که جناب آقای سرشار «بچرخ تا بچرخیم 1» را ساخته بود و در فکر ساختن فصل دوم این مجموعه بود، با عنوان «بچرخ تا بچرخیم 2» که بعدا به «شهر موشکی» تغییر نام داد.

«بچرخ تا بچرخیم 1» یک انیمیشن کوتاه 12 الی 20 دقیقه‌ای بود که نسخه‌های مختلفی از آن پخش شد، حتی آن زمان روزنامه شرق صفحه اول خود را به تحلیل این کار اختصاص داد. ماجرای این انیمیشن در مورد یک آقاجون، عمو حسن، عمو محمود و تعدادی هم بچه‌هایی بودند که در روستای خودشان فرفره درست می‌کردند.

کدخدا هم که نماد آمریکا بود جلوی فعالیت بچه‌ها را می‌گرفت. عمو حسن نماد تفکر نزدیکی به کدخدا در مقابل عمو محمود نماینده تفکر ضد غرب قرار می‌گرفت. البته این تمثیل مربوط به دوره اول ریاست جمهوری احمدی نژاد بود که نماد تفکر ضد غرب بود.

*اینطور که مشخص است شخصیت عمو حسن بعنوان نماد نزدیکی به کدخدا بسیار زودتر از برخی رویدادهای سیاسی قبل از انتخابات 1392 پیش‌بینی شده و در بازپخش دوباره از شبکه پویا مورد نقد روزنامه شرق قرار گرفت. سویه روزنامه شرق به عنوان منتقد این انیمیشن چه بود؟

همان محورهایی که در نقد انیمیشن «شهر موشکی» از سوی شبکه «من و تو» مطرح و نقدهایی که از سوی سایت‌ها و پیج‌های معاند بازتاب داده شد، در گزارش روزنامه شرق وجود داشت. خط اصلی نقد روزنامه شرق این بود که این انیمیشن خط ایدئولوژیک جمهوری اسلامی را به کودکان آموزش می‌دهد.

به این موضوع حساس هستند و هر گونه تولیداتی در این حوزه را رصد می‌کنند. جالب اینجاست که اولین گزارش را در همان قسمت‌های ابتدایی پخش انیمیشن در اخبار «من و تو» دیدیم. کلا شبکه من و تو، دو مورد گزارش در این خصوص کار کرد.

تا آن زمان در داخل هیچ رسانه‌ای این انیمیشن را رصد نکرده بود و ما هیچ واکنشی هنوز در داخل ندیده بودیم، اما شبکه «من و تو» درباره شهر موشکی گزارش رفت. محور گزارش‌ها هم قهرمان‌سازی و آموزش تفکر سیاسی و ایدئولوژیک به کودکان و خطرناک بودن این مسئله از سوی این شبکه عنوان شد. در این گزارش‌ها تاکید می‌شد که باید جلوی این آموزش‌ها را به کودکان گرفت.

بیشتر بخوانید:

* «من و تو» این انیمیشن را به عنوان آموزش‌های خطرناک به کودکان دسته‌بندی کرد؟

کلا هر نوع آموزشی که بچه ها را صاحب ایدئولوژی کند از سوی این شبکه‌ها با برچسب خطرناک مواجه می‌شود. اینکه برچسب ایدئولوژیک می‌زنند شاید در ذهن خودی‌ها هم مقداری منفی به نظر برسد، من دیگر از واژه ایدئولوژی زدایی استفاده نمی‌کنم بلکه به جای آن می‌گویم می‌خواهند بچه‌های ما را از تفکر و جهان‌بینی داشتن و حتی از روح داشتن بگیرند.

کلا می‌خواهند دنیا را به سمت تکنیکی شدن ببرند، علاقه بچه‌ها برای کارکردن در اپ‌های مختلف در تبلت و تلفن‌های همراه مثال خوبی است، بدون اینکه سؤال کنند چرا باید زندگی کنیم؟ انتهای زندگی کردن چیست؟ یعنی جهان‌بینی و کارکرد تفکر را خطرناک می‌دانند.

هر نوع آموزش یا هر نوع تولیدی که به کودکان ما جهان‌بینی می‌دهد را می‌خواهند متوقف کنند، بخاطر همین با شهر موشکی مخالفند. شهر موشکی فارغ از اینکه نوعی آموزش سیاسی می‌دهد، نوعی جهان‌بینی به کودکان ارائه می‌دهد که صرفا هم مقابله با تفکر غربی نیست. اگر شهر موشکی را نگاه کنید می‌بینید ما خواستیم یک دور کامل تاریخ انقلاب را بازگو کنیم، حتی حادثه طبس هم در آن وجود دارد.

یعنی همه اینها را به صورت نمادین در انیمیشن بیان می‌کنیم، دفاع مقدس را هم داریم، یعنی قسمت‌های اول را که عنوان نبرد بزرگ انتخاب کردیم، آقای سام که نماد تفکر غرب گرایانه یا همان شیطان بزرگ است، دستور حمله به جزیره را می‌دهد و ما دفاع مقدس داریم، در این دفاع مقدس نماینده جزیره عمو است که در واقع آدم بدی نیست.

بیشتر بخوانید:

*عمو حسن یک شخصیت هرهری مسلک در سیاست‌ورزی است.

او به دنبال مبارزه نیست، اما آقاجون به سمت هویت داشتن گام برمی‌دارد. ما در این کار همواره دعوت به هویت داریم، در دفاع مقدس هم همینگونه بود. در دوران دفاع مقدس هم همواره دشمن از حضور نوجوانان در جنگ پروپاگاندا می‌ساخت و از آن به عنوان یک نشانه علیه جمهوری اسلامی استفاده می‌کرد، اما از نظر ما این مسئله مایه افتخار است.

شهدای نوجوانی داریم که حاصل همین تفکرهستند، حتی حضور زنان در دفاع مقدس را می‌بینید. در شهر موشکی ما از حضور مادر در فضای بیرونی استفاده کردیم، تنها جایی که مادر حضور بیرونی دارد و با تانک‌ها مبارزه می‌کند، البته با زبان کودکانه و با جارو و ماهیتابه وارد جنگ می‌شود، به گونه ای که خطر نداشته باشد. مسلما ما دشمنان زیادی داریم، منظورم در فضای بیرونی و در سطح رسانه‌هایی مثل «من و تو» است، بنابراین ما از هر چیزی که کار ما را دچار درجه‌بندی می‌کرد برحذر بودیم. ما یک قطره خون در این انیمیشن نشان ندادیم تا به ما برچسب خشونت گرایی نزنند کوچکترین زد و خوردی صورت نگرفته که مجروح داشته باشیم. ما تاریخ انقلاب، تفکر سیاسی و جهان بینی داشتن را در این انیمیشن بیان کردیم، بدون اینکه خشونتی وجود داشته باشد.

*به ادامه بحث خلق بپردازیم و کمی ریشه‌های شکل‌گیری انیمیشن بچرخ تا بچرخیم را بررسی کنیم.

آقای دکتر سرشار ابتدا کتاب آن را نوشته بودند که جایزه می گیرند و بعد هم انیمیشن آن را می سازند که وقتی پخش شد در رسانه‌های داخلی واکنش‌های فراوانی به همراه داشت، از جمله همان موردی که عرض کردم در روزنامه شرق و همینطور رسانه های مختلف برون مرزی تماس می گرفتند و ما متوجه شدیم چه موضوع حساسی است.

*رسانه های برون مرزی چه می‌خواستند؟

درخواست مصاحبه‌های مختلفی مبنی بر اینکه شبکه کودک از جناح خاصی و تفکرش جانبداری سیاسی می‌کند. در صورتی که ما در آموزش‌هایی در سطح کودکان هیچگاه تفکر سیاسی خاصی را القا نمی‌کنیم، بلکه گفتمان داریم. در شهر موشکی مبانی گفتمان انقلاب اسلامی را به زبان کودکانه مطرح کردیم. آن چیزی که همه ما از گفتمان انقلاب اسلامی می‌دانیم را دراماتیزه کردیم. اما با برچسب‌هایی القا می‌کردند که ما داریم تفکر سیاسی یک جناح خاص را ترویج می کنیم.

در حالی که به نظرم «شهر موشکی» اینگونه نیست و تفکر جناح سیاسی خاصی را بیان نمی‌کند، تفکر انقلابی را تبیین می‌کند. مطمئن هستم که قصد و اراده بنده همین چیزی بود که عرض کردم. با همین نگرش «بچرخ تا بچرخیم 1» با آنکه تولیدش از نظر انیمیشنی ضعیف بود اما با اقبال همراه بود.

در شهر موشکی هم ابتدا نام آن را «بچرخ تا بچرخیم 2» گذاشتیم و گفتیم در اثر قبلی فقط 20 دقیقه تولید کردیم اما در شهر موشکی می‌خواهیم 500 دقیقه گفتمان انقلاب، دفاع مقدس و اتفاقاتی که در دوران انقلاب برجسته بودند را مطرح کنیم و یک دوره مهم تاریخی، در مورد مذاکرات و نتیجه مذاکرات و همینطور نتیجه گفتمان مقاومت را در قالب یک داستان کودکانه ارائه کردیم. در واقع سعی کردیم مذاکرات و گفتمان مقاومت را با نگاه تاریخی و انقلابی مطرح کنیم. پروژه از «بچرخ تا بچرخیم» شروع شد و در شهر موشکی ادامه پیدا کرد.

*من اسم این انیمیشن را می‌گذارم گاندو کودکان! با آن هجم فشاری که از طرف دولت قبل وارد می‌شد چگونه توانستید شهر موشکی را بسازید؟ همیشه منتظر بودیم پخش آن متوقف شود.

به نقل یکی از دوستان که از همکلاسی‌های سابق آقای ظریف بودند عرض کنم که ایشان انیمیشن شهر موشکی را مورد عنایت قرار دادند. گویا ناسزایی به ما هم گفته بودند، یعنی تا این حد ناراحت شده بودند. به نظر من اشتباه برداشت کردند ما شخصیت پیشکار را معادل سازمان ملل می‌دانیم نه آقای ظریف.

بهرحال ما اصلا با جناح یا دولت خاصی کاری نداریم، صرفا تلاش می‌کردیم آنچه را مقام معظم رهبری به عنوان فصل الخطاب مشخص نموده‌اند معیار قرار دهیم. شما دیدید که دیالوگ‌های «آقاجون» همان دیالوگ های مقام معظم رهبری است. ما سعی کردیم آنچه را که مقام معظم رهبری در هدایت این جریان گفته‌اند، پیاده کنیم. حتی آنجا که ایشان مذاکره را قبول می‌کنند، سعی کردیم همان فرمایش ایشان را بیان کنیم که یک تجربه تاریخی است و اجازه دهیم این تجربه تاریخی رخ دهیم.

* شخصیت آقاجون از شخصیت‌های محبوب سریال است. کلا سویه محتوایی آثارمان در سینما و تلویزیون نسبت به کاراکتر پدر مناسب نیست. در صورتی که در هالیوود این مسئله جزو خط قرمزها محسوب می‌شود. در آثار جریان اصلی به موضوع احترام به والدین بسیار بها می‌دهند، در معدود مواردی بود که کاراکتر «آقاجون» یا همان پدر شخصیت محبوبی است، هر پیش بینی می‌کند به سرانجام درستی می رسد، اگر مسائل سیاسی را از انیمیشن شهر موشکی کنار بگذاریم، از حیث تحکیم بنیان خانواده هم کارکردهای مثبتی دارد.

مدرسه قرآن که آقای اخوت و آقای چیت چیان با هم در حوزه کودک کار کردند را اگر دیده باشید ما خیلی از مفاهیم آن بهره بردیم. از جمله اینکه برای کودک، خدا همان پدر است، اگر ما ولایت پدر در خانواده را درست تبیین کنیم، بعدا می‌توانیم انسان‌های موحدی تربیت کنیم. وقتی کودک وارد عرصه نوجوانی و جوانی شد از همان معنای ولایت پدر می‌توانیم برای او مفهوم خدا و مفهوم ولایت در جامعه را تبیین کنیم.

اگر ما جایگاه پدر در خانواده را متزلزل کنیم در واقع جایگاه ولایت و جایگاه توحیدی را در جامعه متزلزل کرده‌ایم. تقریبا در همه تولیداتی که داشتیم مثلا «ببعی و ببعو» که برای سنین خردسال ساخته شد، پدر در آن انیمیشن با شخصیت‌ترین فرد است هم از نظر لباس و هم از نظر صدای دوبلوری که دارد به جای پدر صحبت می کند.

ما سعی کردیم پدر در خانواده جایگاهی داشته باشد، تا تبیین مفهوم ولایت آسان شود. از این جهت آقاجون به عنوان پدر خانواده برای ما اهمیت داشت.

حتی احترام به عمو با وجودی که بچه‌هامخالف تفکرش هستند، حفظ می‌شود. یعنی گاهی که بچه‌ها در مورد عمو حرف می‌زنند ممکن است انتقاد داشته باشند ولی فاطمه به عنوان بزرگتر همیشه تذکر می دهد و ما هرگز بی ادبی نسبت به عمو نمی بینیم. هیچ اهانتی نسبت به عمو نمی‌بینیم. با وجودی که می‌دانیم کاراکترهای ما با او دچار مشکل هستند گاهی هم مادر به این مسئله ورود می‌کند و تذکر به بچه ها می‌دهد تا احترام عمو محفوظ بماند.

*«عمو حسن» در سریال بچرخ تا بچرخیم نماد مذاکره بود و اینجا پدر خانواده که شهید شده نامش حسن بود این یکسانی اسامی در ذهن بچه ها پارادوکس ایجاد نمی کند؟*چون اینها در ذهن کودک تبدیل به نماد می شوند

ما در شهر موشکی این نمادها و این تفکر سیاسی را حذف کردیم به جای آن تفکر انقلابی و گفتمانی را گذاشتیم. اصلا با سیاست کار نداری نداشتیم، فقط با گفتمان انقلاب اسلامی و تاریخ انقلاب کار مواجه بودیم. در تاریخ انقلاب دیگر عمو حسن و عمو محمود حائز اهمیت نیستند آنچه حائز اهمیت است یک نسل جدید جوان انقلابی هستند که دارند تربیت می شوند که پدر دانشمندشان شهید شده و یک مسیر استراتژیک برای انقلاب باز کرده است.

در کنار آن یک آقاجون داریم که راهبری می‌کند. شخصیتی هم داریم که اگر همراهی نمی‌کند از روی دشمنی نیست بلکه از روی فهم ناقص است، یعنی عمو را از این منظر داریم که ما در داخل کشور اصلا معاند نداریم، معاندهای انقلاب اسلامی همه بیرون از کشور هستند یا پیشکار است که روتوش دارد، یا آقای سام به عنوان نماینده غرب و به طور خاص آمریکاست و فرزندش که می‌شود همان اسرائیل. بهرحال در داخل ما معاند نداریم البته ممکن است آدمی با فهم ناقص داشته باشیم. این مسئله برگرفته از این نگاه مقام معظم رهبری است که همه مردم ایران را انقلابی می‌دانند یعنی چتر کاملا گسترده است همان جذب حداکثری.

*این سریال شاید به اندازه گاندو از سوی رسانه‌های معارض با واکنش مواجه بود و هیچ بازتاب داخلی هم نداشت.

واکنش‌های منفی سریال فراوان بود. در طول ایام پخش سریال هیچ واکنش مثبتی از سوی نهادهای رسانه ای نداشتیم که نکته بسیار جالبی است. ببینید مجموعه‌ای در این سطح ساخته می شود اما واکنش مثبتی به سریال داده نمی‌شود اما به تولیداتی ضعیف‌تر واکنش مثبت نشان داده‌اند، ما تمایل برای ساخت ادامه این مجموعه داریم ولی هیچ نهادی پیشقدم نیست.

خود فرایند ساخت این مجموعه را هم اگر بخواهم تعریف کنم داستانی دارد. «شهر موشکی» را دکتر سرشار (مدیر شبکه پوشا) با آقای مصطفی محمدی در سازمان صدا و سیما در یک ریل غیر رسمی ساخته‌اند، یعنی در جریان اصلی سازمان صدا و سیما امکان تولیدش شهر موشکی وجود نداشت. برای تولید ادامه آن هم همین بس که من به صبا (واحد تولید انیمیشن صدا و سیما) نامه زدم که قصد داریم «شهر موشکی 2» را بسازیم، الان 8 ماه از آن نامه می‌گذرد هیچ تماسی گرفته نشده، خود من هم با رئیس صبا جلسه ای داشتم گفتند هیچ مشکلی نیست اما هیچ تماسی گرفته نشد.

*من تصور این است که تمایلی به ادامه تولید وجود ندارد.

اگر دکتر مصطفی محمدی از مرکز بودجه صدا و سیما نبودند اصلا شهر موشکی ساخته نمی‌شد. من به ساختارهای سازمان صدا و سیما کاری ندارم اما یک مدیری که حوصله فهمیدن داشته باشد، نبود. البته عزیزان همه باسواد و فهمیده‌اند، اما منظور من حوصله فهم استراتژیک است.

یعنی اگر مدیری پیدا شود که حوصله فهم و دغدغه داشته باشد، کار انقلابی هم تولید می‌شود ولی بسیار معدود هستند مثل مدیریت محترم شبه پویا یا دکتر مصطفی محمدی که حوصله فهم دارند. هرچند ساخت مجموعه ای مثل شهر موشکی عوارضی از درون و بیرون از سازمان برایشان دارد اما همه اینها را به جان می خرند.

*حالا فرصت خوبی است که سناریوی جشن سربرون سرشار مدیر شبکه پویا را بررسی کنیم. چه عوارضی گریبان آقای سرشار را گرفت.

هر تولیدی خارج از برنامه های روتین صدا و سیما مثل گاندو انجام شود عوارض مختلفی در پی خواهد داشت. آقای سرشار فشارهای فراوانی را حول ساخت و پخش شهر موشکی تحمل کردند و اگر اراده قوی ایشان نبود، اجازه بازپخش شهر موشکی داده نمی‌شد و آنرا لغو می‌کردند. خیلی ها دوست ندارند این گفتمان ترویج شود یا به صورت قالبی دربیاید که نسل کودک و نوجوان ما با آن ارتباط برقرار کنند، چون سن نوجوانی دوران سؤال است نه دوران تبیین.

*ما نسبت به نسل دهه 80 هیچ‌کاری نکردیم، بدون شبکه پویا عملا دهه هشتادی را از دست دادیم. ولی آن چه در مورد نسل دهه نودی ها در شبکه پویا رخ می دهد حقیقتا جای تقدیر دارد. شهرموشکی مجموعه پر از شهامتی است که تاثیرش را دارم به چشم می‌بینم.

در مورد شبکه کودک می‌توانم بگویم که حقیقتا مانیفیست دارند یعنی وقتی وارد بررسی ساختاری شبکه میشوید چهارچوب‌های و دستورالعمل هایی وجود دارد که می‌گوید قرار است فلان کار را انجام دهیم. یک مورد مهم همان نظام نامه سیرورت تربیت کودک تراز است که تقریبا در همه کارها هویت کلی را می‌توان دید.

*حتی در انتخاب و دوبله‌های انیمیشن‌های خارجی هم وجود دارد.

انتخاب کار و اینکه چه نوع کاری باشد که متغیرهای سبک زندگی در آن نباشد، یکی از نکاتی است که در انتخاب انیمیشن‌ها وجود دارد و عملا ترویج سبک زندگی در این شبکه غیرممکن است. مخاطب در انیمیشن‌های خارجی پخش شده از شبکه پویا آنرا نمی‌بیند. اغلب انیمیشن‌های پخش شده موضوع سبک زندگی نیستند. واقعا همت بزرگی می‌خواهد، چون این قبیل محتواها خیلی کم پیدا می شود بعلاوه اینکه تم‌های محتوایی این انیمیشن‌ها تعارضی با فرهنگ ما ندارد. ما می‌خواهیم کودکانی پرورش دهیم که دارای تفکری باشند که آلترناتیو نظام تمدنی جدید باشد. آنها اتاق فکرهایی دارند که تولیداتشان را بر اساس نظام تمدنی خودشان تولید می‌کنند محتواهای کمی در سراسر جهان پیدا می‌کنید که شبکه پویا روی آنها بتواند دست بگذارد.

*این موفقیت‌ها در شبکه سبب فشارهای روافزونی شده است.

شبکه نهال و پویا کمترین بودجه را دارد در تمام زمینه‌ها با مشکلات عجیب و غریبی روبروست از ساختمان شبکه که مشکلات زیادی داشت تا.... چون ساختمان شبکه پویا در اصل متعلق به سازمان نبود و قصد داشتند ساختمان را بگیرند. کلا اتفاقات عجیبی برای این شبکه رخ می‌دهد، در ظاهر گمان می‌کنید این همه تولیدات خوب در شرایط بسیار عالی با بودجه گزاف و شرایط مهیا در حال انجام هستند.

من ظرف دوسال گذشته که با این شبکه در ارتباط بودم عرض می‌کنم که پویا اصلا شبکه پولداری نیست، حتی اینطور نیست که لجستیک و امکانات فراهم شده‌ای داشته باشد حتی از نظر ساختمان. اما به نظرم آن هویت و مانیفیست را دارد یعنی خود شبکه به ما مانیفیست می‌دهد. سازو کار شبکه پویا و نهال کاملا متفاوت است.

البته در بسیاری از موارد دقیقا برعکس سیکل تولید در صدا و سیماست. در سازو کار رسمی تهیه کننده است که طرح می‌برد و کار انجام می‌دهد اما اینجا برعکس است، البته طبیعتا کار برای تهیه کننده سخت‌تر می شود. اینکه تهیه کننده با این شرایط شبکه وفق پیدا کند، مثل نظارت‌های شدید محتوایی و فنی خیلی سخت است.

در فضای کاری و مدیریتی هر کار ارزشی را بخواهیم انجام دهیم می‌گویند نمی شود، وقتی می‌خواستیم شهر موشکی را بسازیم می گفتند مخاطب قبول نمی کند اصلا گفتن حرفهایی مثل گاندو در رده بزرگسال و شهر موشکی در رده کودک مثل یک تابو بود. رده مدیران می‌گویند مخاطب این قبیل آثار را پس می‌زند و فقط کارهای خاکستری دوست دارد.

*خیلی جالب است که در همان آغاز پخش انیمیشن شهر موشکی «من‌وتو» به آن واکنش نشان می‌دهد و حتی شبکه رادیو فردا. وقتی آنها شروع می کنند مقاومت در داخل سخت می‌شود چقدر زیر فشارها تاب آوردید. اینکه اگر قرار باشد فصل بعدی را بسازد با توجه به تغییر دولت آیا می‌خواهید همان روایت سابق را در انیمیشن ادامه دهید؟ یا ایده جدیدی دارید؟

عرض کردم که واقعا نمی‌خواهیم بخش مذاکره در انیمیشن خیلی شاخص شود فقط به عنوان بخشی از تاریخ انقلاب چون حساس بود بیشتر به آن پرداختیم اما در نظر داشتیم به تمام بخش های انقلاب بپردازیم از دفاع مقدس تا امروز. ادامه این سریال طرح آن آماده است یعنی تقریبا همان زمان که فصل اول نگاشته شد فصل دوم را هم نوشته بودیم اما این سریال در شرایط خاص تولید می‌شود یعنی تا جایی که من متوجه شدم در شرایط عادی امکان تولید به ما نخواهند داد. اما ما اراده تولید داریم.

حتی شاید عده ای گمان کنند ما با هزینه ای گزاف این انیمیشن را تولید کرده‌ایم در صورتی که ما با دقیقه ای 2 میلیون تومان این کار را انجام داده ایم، 60 درصد زیر قیمت بازار بود، واقعا شهر موشکی کار سودآوری نبود. حال حاضر به صورت روتین این نوع انیمیشن با بودجه 4-5 تومان تولید می شود.

*حتی سریال رئال با هزینه ای بیشتر از این تولید می شود.

بله در مورد سریال حداقل 5 یا 6 برابر این قیمت است یعنی سریال رئال حداقل 6 برابر این است.

* گرانترین سریال‌ها با دقیقه‌ای 8 میلیون تومان تولید می‌شود.

نه بیشتر است، تقریبا 10-12 تومان است، در خود انیمیشن البته دقیقه ای 5 تومان نیست، ما اینکار را با دقیقه‌ای 2 میلیون تومان تولید کردیم. می‌خواهم عرض کنم کسی گمان نکند ما صرف انگیزه‌های اقتصادی برای ادامه تولید این انیمیشن داریم، البته سینمایی اش را با همکاری سازمان سوره داریم می سازیم و با آستان قدس مشارکت کردیم که حول محور شخصیت حاج قاسم است و این را به عنوان یک برند گفتمانی انقلابی در حوزه های مختلف فکر می‌کنیم که می توانیم توسعه دهیم و به اقتضای شرایط مختلف می تواندتولید شود.

*آیا از رسانه های داخلی سنگ اندازی یا بازخورد منفی در مورد انیمیشن داشتید؟

چون ما بیشتر به صورت مخفی این کار را انجام دادیم و رسانه ای نکردیم بعد از تولید و در اثنای پخش، فشارها شروع شد که دکتر مصطفی محمدی خیلی در برابر فشارها مقاومت می‌کردد و اگر اراده دکتر سرشار نبود قاعدتا پخش آن نیمه کاره می‌ماند کما اینکه برخی حاشیه‌ها مستقیم هستند که می‌گوید پخش نکن یا با حذفیات پخش کن، اما گاهی برخی فشارها غیر مستقیم هستند.

*من از منظر مخاطب بیرونی داشتم هجمه‌ای را علیه مدیر شبکه پویا می‌دیدم که خیلی سازماندهی شده بود. چون حملات مرحله به مرحله اجرا می‌شد، علاقه‌مند هستم این حملات را به ترتیب بررسی کنیم.

اتفاق جالبی افتاد و قرارداد آقای دکتر محمد سرشار با آقای یوسف سرشار که برادر ایشان بود منتشر شد تا ایشان را تحت فشار قراربدهند. آقای یوسف سرشار از همان سال 94 و 95 که شبکه کودک احداث می‌شود مدیر گروه کودک هستند. امسال ساختار شبکه کودک رسمی شده است، اما قبل از اینکه آقای محمد سرشار مدیر شبکه شوند، آیا یوسف سرشار با این شبکه همکاری داشته است و با گروه خردسال همکاری داشتند و قبلا هم در گروه دیگری مشابه همین قرارداد با خانم کاظم‌بیگی عقد شده است.

مالی اداری سازمان در جریان اتفاقات داخل شبکه هست از جمله هر قراردادی که می‌بندند، چون پس از انتشار این قرار داد برای آقای دکتر سرشار مشکلی به وجود نیامد. مسئله این است که فقط زمانی که این قرارداد را رسانه‌ای می‌کنند افکار عمومی را که از بسیاری مسائل بی خبرند مشوش می‌کنند. گویی رئیس شبکه با برادر خودش یک قرارداد 4 میلیاردی بسته که به ایشان پول بدهد تا فشار بیشتری به ایشان بیاورند.

در حالی که قرارداد به شکل کاملا رسمی است و مالی اداری سازمان در جریان است از طرفی تمام دایره‌های مالی اداری به معاونت متصل هستند و قراردادها توسط معاونت هم چک می‌شود، اینطور نیست که فقط رئیس شبکه از قراردادها مطلع باشد. انتشار این سند و رسانه ای کردن آن در شرایطی که همزمان با پخش این سریال بود به نظر من می تواند هدفمند باشد. جناب دکتر سرشار در جریان این ماجراها واقعا صبوری کرد.

*حاشیه بعدی که برای شبکه پویا ساخته شد درباره دوبله‌ای بود که کلمات زشتی در آن بکار می‌رفت.

در دوبله اصل صدا این نبود، ویدئو را پخش و بازبینی کردند، اصل واژه‌های به کار رفته این نیست. حاشیه دیگری که برای پویا حین پخش انیمشن شهر موشکی ساخته شد، صحنه‌ای است که یک خرگوش و خرس زیر یک پتو می‌روند و این مسئله را به عنوان همجنس‌گرایی تفسیر کردند که اصلا به ذهن کسی خطور نمی‌کند.

قاعدتا همه اینها فشارهایی بود که به شبکه وارد می‌شد، در واقع شبکه پس از پخش انیمیشن شهر موشکی زیر ذره بین شدیدی قرار گرفت. کوچکترین مسئله‌ای در شبکه کودک ضریب رسانه ای می‌گرفت، در حالی که سوتی‌های عظیم‌تری در شبکه های دیگر رخ می‌دهد و کسی هم نمی‌فهمد.

*دلیل این حجمه‌ها از منظر خودتان مشخص است؟

باید رو راست باشیم یک تفکر ممتد انقلابی دارد از شبکه پویا و نهال پمپاژ می‌شود. شما در کارهای مختلف چه ایرانی و چه خارجی دارید آن را می بینید و از آنچه بی من و رد بدل می‌شود، کاملا مشخص است که شبکه را رصد کرده‌اید. قبل از شهر موشکی دکتر سرشار جایی در مصاحبه‌ای این مسئله را بیان کرده بودند که یکی از خط‌هایی که شبکه روزهای پنجشنبه و جمعه برای کودکان دنبال کنند، ترسیم قهرمان برای کودک و نوجوان بود.

شهر موشکی، آرمن و خاکریز نمکی نمونه‌های آن هستند و ایشان به دنبال قهرمان‌سازی برای کودک و نوجوان هستند. با شروع این آثار خودتان اشاره کردید که چه موشک‌هایی برای بی‌اعتبار کردن مدیر شبکه و عوامل سازنده شلیک شد.

*در پوشش گفتمان انقلابی خیلی به انیمیشن «بچه های ساختمان گلها» حمله شد. برای خود من هم مشکوک بود.

شما در شبکه کودک ترویج سبک زندگی غربی را نمی‌بینید در حالی که اگر به عنوان مثال فیلیمو را باز کنید اصلا با جهان دیگری مواجه می‌شوید مدام در حال تبلیغ سبک زندگی‌های مختلف است از جمله دختر کفشدوزکی هستند.

*واقعا انیمیشن غیراخلاقی و خطرناکی است.

این روتین تولیداتی است شبکه کودک آن‌ها را پس می‌زند، شما اگر شبکه های ماهواره ای کودک را ببینید تازه متوجه می شوید شبکه پویا چقدر جذاب و پاکیزه ای است البته معمولا می گویند اگر بخواهی پاک و پاکیزه بمانی جذاب نمی‌شود، اما به نظرم شبکه پویا کار متفاوتی کرده و نشان داده که اگر اراده داشته باشی قطعا مخاطب شما را پیدا می کند من روی تفکر داشتن کودک و نوجوان خیلی تأکید دارم.

*اتاق فکری که دارد آقای سرشار را می زند بسیار باهوش است.

بله. اتاق فکر فعالیست البته این فشارها نه تنها علیه دکتر سرشار بلکه علیه این نوع تفکر است هر جا که باشد او را می زنند

*اما حجم مطالبی که علیه مدیریت شبکه پویا منتشر می‌شد دقیقا از زمان پخش مجموعه انیمیشن شهر موشکی شدت عجیبی به خود گرفت.

هنوز دوستان به من گاهی اطلاع می دهند که هرازگاهی در مورد شهر موشکی مطلبی کار می‌شود. در مورد کارگردان، تهیه کننده و نویسنده شهر موشکی دوستان معاند خیلی کار می کردند، صفحات آنها وجود دارد می‌توانید ببینید، در مورد ما چه مطالبی گفته‌اند و هنوز هم دارند کار می‌کنند، در مورد شخص دکتر سرشار وضعیت هم به همین شکل ادامه پیدا می‌کند. دکترسرشار با ساخت شهرموشکی سیبل شد چون توسعه و تبیین گفتمان انقلاب اسلامی را در رده سنی کودک و نوجوان دنبال می‌کرد.

ما در کار بعدی خودمان یعنی انیمیشن آرمن همین تفکر را ادامه دادیم یک بعد فارسی آرمن معنی آرمان می دهد و در انگلیسی خوانده می‌شود «آر - من» یعنی» مرد مقاومت». ما برای یک لایه دیگر مخاطب داریم گفتمان مقاومت را بیان می‌کنیم، اگر آنالیز کنید می‌بینید با همین محتواست ولی با یک بیان دیگر. تمام تلاش ما این است که هر آنچه به کشور ما کمک می کند تا نسل بعدی ما نسلی دارای جهان بینی و تفکر باشد را انجام می‌دهیم.

*آیا سدی در مقابل این تلاش وجود دارد؟

در فضای کاری و مدیریتی هر کار ارزشی را بخواهیم انجام دهیم می‌گویند نمی شود، وقتی می‌خواستیم شهر موشکی را بسازیم می‌گفتند مخاطب قبول نمی کند، اصلا ارائه محتوایی نظیر گاندو در رده بزرگسال و شهر موشکی در رده کودک مثل یک تابو است. رده مدیران می‌گویند مخاطب این قبیل آثار را پس می‌زند و فقط کارهای خاکستری دوست دارد. ما خواستیم با تولید شهر موشکی یک خط قرمز پررنگ روی این حرف‌ها بکشیم. همین الان در تلویبیون نزدیک به 2 میلیون بازدید داریم.

*کیفیت شهر موشکی از حیث محتوا از سریال‌های روتین تلویزیون بالاتر است.

شما می‌بینید یک سریال تلویزیون را با وجودی که خودشان پروموت می‌کنند و بالای صفحه تبلیغ می کنند این مقدار بازدید را ندارد و انیمیشن ما که نه پروموت می‌شود نه بالای تلویبیون نمایش داده می‌شود و بازدید خوبی دارد.

*این تعداد بازدید غیر از آپارات و یوتیوب است؟

بله. شما وارد صفحه شبکه کودک در تلویبیون شوید اصلا شهر موشکی در صفحه پروموت نشده و مخاطب باید جستجو کند تا پیدا کند، پس این حجم از بازدید یعنی اینکه مخاطبان با جستجو به صفحه تلویبیون آمده‌اند و آنرا تماشا کرده‌اند. الان نزدیک به دو میلیون بازدید دارد، واکنش‌های مخاطبان که الی ماشاءالله مثبت است.

غیر از دکتر سرشار و مصطفی محمدی که در تولید انیمیشن مشارکت داشته‌اند، هیچ مدیر دیگری به ما خدا قوت نگفته است. الان یکسال هم از پخش اول آن گذشته است، البته برای ما اهمیتی ندارد ولی می خواهم بگویم سطوح مدیریتی و هنری گویا این قبیل کارها را نمی پسندد.

*به نظرت در مدیریت بعدی سازمان اتفاق خوبی رخ می دهد؟

انشاءالله.، فقط دو مؤلفه نیاز است حوصله فهم و دغدغه، این دو مورد وجود داشته باشد کارهای بسیار بزرگی می‌شود انجام داد.

*از شما بابت این صراحت و صداقت تشکر می‌کنم.

من هم تشکر می‌کنم.