نقش پررنگ "فرسوده سوزی" در آلایندگی هوا
این وضعیت به صورت مشابه در دیگر کلانشهرها هم قابل رویت است، با بارندگی شاخص آلایندگی هوا کاهش می‌یابد و بعد از یکی دو روز عدم بارش، باز هم آلایندگی هوا افزایش یافته و تنفس را برای شهروندان سخت می‌کند.
یکی از دلایل اصلی بروز آلایندگی هوای کلانشهرهای کشور، وجود ناوگان فرسوده از جمله خودروها و موتورسیکلت‌های فرسوده است که مصرف بالاتر بنزین و آلایندگی بیشتری نسبت به خودروها و موتورسیکلت‌های غیرفرسوده دارند.
به گفته جلیل سالاری، معاون وزیر نفت، حدود 55 درصد خودروهای درحال تردد در کلانشهرهای کشور، فرسوده هستند که مصرف بنزین بیشتر و آلایندگی بیشتری به‌همراه دارند.
همچنین زهره عبادتی، معاون محیط زیست انسانی اداره کل محیط زیست استان تهران دی‌ماه سال گذشته در اظهاراتی اعلام کرد: " 59 درصد آلودگی‌های استان تهران مربوط به منابع متحرک است. از این 59 درصد، 33 درصد مربوط به خودروهای سواری است. 10 درصد خودروها در تهران به سن فرسودگی رسیده‌اند. همچنین حدود 6000 دستگاه اتوبوس داریم که 70 درصدشان فرسوده است."
وی افزود: "80 درصد موتورسیکلت‌ها در تهران کاربراتوری هستند. بر اساس قانون هوای پاک، تردد کلیه موتورها و تاکسی‌های کاربراتوری در تهران ممنوع است. اما هنوز اجرایی نشده است. "
در واقع "فرسوده‌سوزی" که به احتراق ناقص بنزین و افزایش مصرف به‌ازای یک پیمایش مشخص منجر می‌شود، علاوه بر مصرف بیشتر سوخت که خود عامل آلایندگی هوا است، هیدروکربن نسوخته وارد هوا می‌کند که این‌مسئله به تشدید آلایندگی هوا منجر می‌شود.
سال 96، رئیس وقت سازمان حفاظت محیط زیست گفته بود: "70 درصد آلودگی تهران ناشی از احتراق ناقص سوخت در خودروهای فرسوده است"؛ آماری که به‌نظر می‌رسد برای وضعیت فعلی نیز بتوان با اندکی تغییر در سهم درصدی آن از آلودگی تهران، آن را یکی از دلایل اصلی آلودگی هوا دانست.
محمود مشهدی شریف، رئیس انجمن مراکز اسقاط و بازیافت خودروهای فرسوده دی‌ماه امسال از کاهش 80 درصدی اسقاط خودرو در سه ماهه گذشته خبر داد و گفت: "در 10 دی ماه 1401 قانون ساماندهی خودرو لازم الاجرا شد و دولت طی سه ماه فرصت داشت تا آیین نامه از رده خارج کردن خودروهای فرسوده را به تصویب برساند؛ این فرصت سه ماه 10 اردیبهشت به پایان رسید و هشت ماه از این موضوع گذشته اما آیین نامه تصویب نشده است."
به‌نظر می‌رسد برای پایان دادن به آلایندگی هوای کلانشهرها، اسقاط خودروها و موتورسیکلت‌های فرسوده، از راهکارهای اصلی است که دولت باید توجه بیشتری به حذف این منابع آلاینده داشته باشد تا بیش از این جان شهروندان به‌خطر نیفتد.