نقلوانتقال خودرو از طریق سامانه یکپارچه کلید خورد
بعد از مدت‌ها حرف و حدیث درباره قیمت‌گذاری خودرو در نهایت سامانه یکپارچه عرضه خودروهای داخشی که در دولت سیزدهم فعالیت خود را آغاز کرد، توانست عرضه خودرو توسط شرکت‌های خودروساز را تا حدودی سروسامان دهد و مردم با شرایط بهتری بتوانند خودرو خریداری کنند، با این حال همچنان شاهد هستیم که برخی‌ها با پرداخت پول به افرادی که پلاک فعال ندارند، در طرح‌های فروش خودرو مشارکت می‌کنند.
حال برای اینکه فرآیند تخصیص خودرو در سامانه یکپارچه عرضه خودروهای داخلی، شفاف شود و سودجویان از این بازار که برای آنها سودهای میلیونی دارد، خارج شوند، ثبت سامانه‌ای معاملات خودرو در نظر گرفته شده؛ سامانه‌ای که به‌زودی کار خود را آغاز خواهد کرد. به گفته مدیر پروژه استقرار ثبت سامانه‌ای معاملات خودرو تمام نقلوانتقال خودروها به هر روش و مدل تنها باید از طریق سامانه ثبت معاملات خودرو انجام شود.
حسین کاظمی، مدیر پروژه استقرار ثبت سامانه‌ای معاملات خودرو درباره سامانه ثبت معاملات خودرو اظهار کرد: این سامانه با چندین هدف مهم و استراتژیک ایجاد شده است. یکی از مهم‌ترین دلایل ایجاد سامانه یادشده، مبارزه با پولشویی است. برای آنکه قانون پولشویی در تمام بخش‌ها اجرایی و از هرگونه عملیات پولشویی جلوگیری شود، وزارت صنعت، معدن و تجارت به سمت ایجاد سامانه ثبت معاملات خودرو رفته است. هدف دیگری که در این زمینه می‌توان به آن اشاره کرد، مدیریت جامع در نقلوانتقال معاملات خودرو کشور است. این هدف بسیار مهم است که با اجرای درست سامانه معاملات خودرو محقق خواهد شد و بخشی از سردرگمی ها در این بخش را کم خواهد کرد. بر این اساس، خودروهایی که از خودروساز خریداری میشود، معلوم نیست روند نقلوانتقال آن چگونه انجام شده است؛ اینکه خودرویی که یک فرد از کارخانه خریداری شده و خریدار آن را به فرد دیگر واگذار کرده چه مشخصاتی دارد، هیچ اطلاعاتی به صورت یکپارچه موجود نیست و این اطلاعات در مراجع دیگر مانند مراکز تعویض پلاک و شماره‌گذاری خودرو وجود دارد. خلأ نبود این اطلاعات با اجرای سامانه معاملات خودرو کشور تا حدودی برطرف میشود و ما در این بخش به اطلاعات آماری خوبی دسترسی پیدا خواهیم کرد. وی افزود: در چنین فضایی احتمال دارد یک خودرو چندین بار قولنامه‌ای خریدوفروش شود، اما هیچ اطلاعاتی درباره اینکه چه فردی خودرو را خریداری کرده، با چه پولی خریداری‌شده و... موجود نیست؛ بنابراین در سامانه ثبت معاملات خودرو می‌توان مدیریت جامع و مناسب از نقلوانتقال خودرو داشت. قاعدتا چنین امری فضای خریدوفروش خودرو را روشن و شفاف و از سفته‌بازی که در بازار خودرو جریان دارد، جلوگیری می‌کند.
ساماندهی نقلوانتقال خودرو
مدیر پروژه استقرار ثبت سامانه‌ای معاملات خودرو ادامه داد: مبحث دیگری که با راه‌اندازی سیستم جامع معاملات خودرو، دنبال خواهد شد، بسترسازی برای اجرای طرح مالیات بر عایدی سرمایه است. این طرح 12 اردیبهشت سال‌جاری در مجلس شورای اسلامی تصویب شد و اکنون در شورای نگهبان است. این طرح هر نوع نقلوانتقال املاک، وسایل نقلیه موتوری، طلا، زیورآلات و جواهرآلات و انواع ارز را در کلیه نقاط کشور از جمله مناطق آزاد تجاری و ویژه اقتصادی مشمول مالیات بر عایدی سرمایه (منظور از عایدی سرمایه، مازاد قیمت زمان انتقال دارایی نسبت به قیمت زمان تملک آن است.) کرده است. با ایجاد سامانه ثبت معاملات خودرو ضمن شفاف شدن فرآیند خریدوفروش خودرو، می‌توان از نقلوانتقال غیرواقعی، هرگونه فساد احتمالی و فعالیت دلال‌گونه، پیشگیری کرد. وقتی در بانک اطلاعاتی به‌طور کامل همه مراحل نقلوانتقال خودرو قید شود، خودروهایی که به صورت قولنامه‌ای و صوری خریدوفروش میشود، پایان پیدا می‌کند و دیگر سودجویان امکان کلاهبرداری ندارند.
معامله خودرو شفاف میشود
کاظمی در پاسخ به این پرسش که آیا با ایجاد سامانه ثبت معاملات خودرو، فرآیند خریدوفروش خودرو شفاف میشود، گفت: خریدوفروش تمام خودروها باید در سامانه ثبت معاملات خودرو انجام شود و عملا نقلوانتقال خودرو در یک فضای امن انجام میشود. بدین‌جهت مردم با شرایط بسیار بهتر، با خیال آسوده و بدون نگرانی، می‌توانند خودروی موردنظر خود را خریداری کنند. از سویی باید تأکید کنم که در سامانه یادشده قراردادهای نقلوانتقال خودرو یکسان میشود. دیگر هر فردی به صورت دلخواه و روی یک کاغذ نمی‌تواند قولنامه خریدوفروش خودرو را بنویسد. همه نقل‌وانتقال‌ها باید روشن و شفاف و طبق اصول قید شده در سامانه باشد.
وی افزود: کد رهگیری هم داده خواهد شد تا امکان هرگونه سوءاستفاده گرفته شود. قرار است از تاریخی به بعد که به‌زودی اطلاع‌رسانی خواهد شد، تمام نقل‌وانتقال‌های خودرو در سامانه معاملات خودرو ثبت شود. بر این اساس، از تاریخی که اعلام خواهد شد، تمام افراد موظف هستند اطلاعات خودرویی خود را ثبت کنند. همچنین ضرورت دارد که از سال‌های قبل، فرد خوداظهاری کرده و خودروهای قبلی خود را ثبت و عنوان کند که خودروهای قبلی خود را به چه فردی منتقل کرده است. درست است که یکسری از اطلاعات را از پلیس و شرکت خودروساز دریافت می‌کنیم، اما خوداظهاری هم به شفافیت نقلوانتقال خودرو کمک خواهد کرد. در چنین شرایطی، بانک اطلاعاتی سامانه ثبت معاملات خودرو شفاف میشود.
کاظمی در پاسخ به این پرسش که سامانه ثبت معاملات خودرو، با سامانه یکپارچه عرضه خودروهای داخلی در یک چارچوب است یا خیر اظهار کرد: در سامانه یکپارچه عرضه خودروهای داخلی، فروش خودرو ادامه خواهد داشت و سامانه ثبت معاملات خودرو به سامانه یادشده لینک میشود. تمام نقلوانتقال خودروها به هر روش و مدل تنها باید از طریق سامانه ثبت معاملات خودرو انجام شود.
کاهش خطا و سوءاستفاده در معاملات
کاظمی درباره اینکه در سامانه ثبت معاملات خودرو، چه کسی اطلاعات را درج می‌کند و در حقیقت نهاد بالادستی کدام بخش است، گفت: یک مرحله خوداظهاری است که مربوط به نقلوانتقال قبل است. اطلاعات از خودروسازان و سایر نهادها و سازمان‌های مربوطه گرفته خواهد شد و در سامانه ثبت میشود. برای اینکه نقلوانتقال خودرو به حداقل خطا و سوءاستفاده برسد، واحدی در نظر گرفته خواهد شد که فرآیند نقلوانتقال از طریق آن انجام شود.
سخن پایانی
اهداف و برنامه‌های کلی سامانه ثبت معاملات خودرو در چارچوب قوانین و مقررات کشور از جمله قانون مبارزه با پولشویی، قانون بودجه سال 1402 کل کشور، قانون مالیات‌های مستقیم و دستورالعمل تنظیم بازار خودرو سواری شورای رقابت اجرا خواهد شد. برای ضمانت اجرایی ثبت معاملات خودرو نیز معاونت صنایع حمل‌ونقل وزارت صنعت، معدن و تجارت اقدام به راه‌اندازی سامانه ثبت معاملات خودرو کرده است و نهادها و سازمان‌های مختلف از جمله قوه قضائیه، وزارت کشور، وزارت امور اقتصادی و دارایی، فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، بیمه مرکزی جمهوری اسلامی و نهادهای نظارتی در این طرح همکاری دارند. امید است با ادامه این سامانه در آینده شاهد شرایط باثبات‌تری در بازار و صنعت خودرو کشور باشیم و این صنعت مهم و استراتژیک با حل مشکلات و چالش‌هایی که چند سالی است به‌طورجدی با آنها دست به گریبان است رها یابد و صنعتی موفق باشد با حرکت در مسیر پیشرفت./ روزنامه صمت