هزینه و چگونگی ذخیره خون بندناف در "رویان"

به گزارش ایسنا، مرتضی ضرابی در نشست ویدیوکنفرانسی با اشاره به روز جهانی خون بند ناف و اقدامات انجام شده در حوزه بانک سلول‌های بنیادی، گفت: فناوری بن یاخته های رویان در سال 1384 با هدف تامین سلول‌های بنیادی برای مراکز پیوند راه‌اندازی شد که ابتدا بحث جمع‌آوری خون بند ناف به عنوان یک منبع سلول‌های بنیادی مورد توجه قرار گرفت و منجر شد که بانک خون بند ناف را راه اندازی کنیم و بعد از آن بود که به دلیل نیاز مراکز پیوند، سلول‌های بنیادی خون محیطی و مغز استخوان و به زودی سلول‌های بنیادی بافت بند ناف را هم جمع آوری می‌کنیم. بنابراین اقدامی که در رویان انجام شده، ذخیره سازی منابع سلول‌های بنیادی است.

وی افزود: منابع سلول‌های بنیادی خون‌ساز شامل چند بخش خون بند ناف اعم از سلول‌های بنیادی مغز استخوان و خون محیطی است. شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان در حال حاضر تنها مرکز ارائه‌دهنده خدمات جداسازی و ذخیره‌سازی سلول‌های بنیادی خون‌ساز مغز استخوان است. فرآیند جمع‌آوری خون بند ناف است که نمونه جمع آوری شده، پروسسینگ آن انجام شده و نهایتا درون تانک‌های ذخیره نیتروژن ذخیره می‌شود.

ضرابی ادامه داد: در حال حاضر بانک خون بند ناف رویان یک بانک عمومی و یک بانک خصوصی دارد؛ در بانک خصوصی یا خانوادگی ما نزدیک به 130 هزار نمونه بندناف ذخیره‌سازی شده و در بانک عمومی هم 5100 نمونه ذخیره‌سازی شده و مجموعا در بانک خون بند ناف رویان بیش از 135 هزار نمونه ذخیره شده است. ما بزرگترین ظرفیت سلول را در حال حاضر در سطح منطقه داریم که می‌توان آن را مورد استفاده قرار داد. این نمونه‌ها را از 31 دفتر نمایندگی‌مان در استان‌های مختلف جمع آوری کردیم و از کشورهای دیگر هم نمونه داشته‌ایم اعم از ترکیه، رومانی، عراق، افغانستان، نروژ، کانادا، انگلیس، عمان، امارات و... نمونه بند ناف داریم؛ به طوری که ایرانیانی در این کشورها بودند و زایمان در آن کشورها انجام شده، اما نمونه بند ناف در کشور ما ذخیره سازی شده است.

وی درباره استفاده از سلول‌های بنیادی گفت: سلول‌های بنیادی که در خون بند ناف حضور دارند، سلول‌های بنیادی خون‌ساز است و بیشترین استفاده از آن را در بیماری‌هایی که منشا خونی دارند، مانند سرطان خون، کم خونی‌ها، تالاسمی و کم خونی های مادرزادی و... استفاده می‌شوند که برای آن‌ها هم از سلول‌های بنیادی بانک عمومی و هم از سلول‌های بنیادی بانک خصوصی استفاده کرده‌ایم. در عین حال برای بیماران فلج مغزی هم بزرگترین کارآزمایی بالینی را آغاز کردیم تا از سلول‌های بنیادی خون بند ناف برای درمانشان استفاده کنیم.

ضرابی ادامه داد: در عین حال ما در کنار بانک خون بند ناف، بانک خون محیطی را هم داریم که به این صورت است که بیماران سرطانی که می‌خواهند تحت شیمی‌درمانی قرار بگیرند و نیاز به پیوند دارند، معمولا مراکز پیوند قبل از شیمی درمانی، نمونه خون آنها را در اختیار ما قرار می‌دهند و ما کار ذخیره‌سازی نمونه خون محیطی بیماران را انجام می‌دهیم و بعد از اتمام شیمی درمانی نمونه بلافاصله برای پیوند ارسال می‌شود. این از اقداماتی است که برای مراکز پیوند بسیار موثر بوده و خوشبختانه تاکنون نمونه نزدیک به 520 بیمار ذخیره‌سازی شده که از این تعداد 210 پیوند موفق داشتیم که خبر بسیار خوبی در حوزه پیوند سولول‌های بنیادی خون محیطی است.

وی همچنین اظهار کرد: خوشبختانه با اقداماتی که انجام شده و علی رغم همه محدودیت‌هایی که ما به واسطه تحریم‌های ظالمانه داشتیم، توانستیم در کنار کشورهای مختلف، یک ذخیره سلولی مناسب را ایجاد کنیم. یکی از نکات بسیار مهم در این زمینه این است که ذخیره‌سازی سلول‌های بنیادی باعث می‌شود که به میزان زیادی از خروج ارز از کشورمان جلوگیری شود. زیرا هر نمونه از خون بند ناف اگر بخواهد از سایر کشورها وارد کشور شود، 35 تا 40 هزار دلار به ازای هر نمونه باید پرداخت شود. بنابراین هرچقدر بتوانیم تامین سلول‌های بنیادی را در داخل کشور داشته باشیم قاعدتا بهتر است. ما به دنبال این هستیم که بتوانیم نمونه های خون بند ناف‌مان را که متصل به بانک جهانی است برای درمان بیماران سایر کشورها هم فعال کنیم.

ضرابی تاکید کرد: بانک خون بند ناف رویان به عنوان تنها بانک خون بند ناف در ایران است که در عرصه جهانی ثبت شده است. در دنیا 120 بانک عمومی خون بند ناف وجود دارد که نزدیک به 800 هزار نمونه در آن‌ها ذخیره‌سازی شده است، اما در بانک خصوصی و خانوادگی حدود هفت میلیون نمونه خون بند ناف در دنیا ذخیره شده است که از این تعداد نزدیک به 40 هزار نمونه مورد پیوند قرار گرفته است. بیشترین کاربرد سلول‌های بنیادی خون بندناف در بیماری‌های خونی است، اما معتقدند با این سلول‌ها پتانسیل درمان بیش از 80 بیماری وجود دارد و عمدتا بیماری‌هایی است که آسیب سلولی را در آن شاهدیم. البته حتما به این معنی نیست که درمان می‌کند، بلکه معتقدند ظرف هشت تا 10 سال آینده، سلول درمانی قطعا مکمل درمانی در بسیاری از بیماری‌ها خواهد بود.

وی با بیان اینکه در حال حاضر در دنیا بیش از 400 کارآزمایی بالینی برای اطفال و بالغین با استفاده از سلول‌های بنیادی بندناف انجام می‌شود، گفت: این موارد نشان می‌دهد که این موضوع بسیار مهم است. باید توجه کرد که هر سلولی که بخواهد وارد کاربرد درمانی و درمان بیماری‌ها شود، باید بعد از فاز حیوانی و مشخص شدن نتایج آن، وارد فاز تحقیقات انسانی شود. در حال حاضر در دنیا کارآزمایی‌های بالینی بر روی فلج مغزی، ام اس، اس ام ای و... و. با استفاده از سلول‌های بنیادی خون بند ناف انجام می‌شود. در حوزه بالغین هم برای بیماری هایی مانند سکته مغزی، آلزایمر، صدمات نخاعی و... کارآزمایی بالینی انجام می‌شود. ما هم متناسب با دنیا برای بیماری فلج مغزی کارآزمایی بالینی را آغاز کردیم و 120 بیمار را پیوند کردیم و در حال ارزیابی هستیم. در بیماران اوتیسم هم به همین صورت اقدام می‌کنیم. با این اقدامات امیدواریم در حوزه سلول درمانی برای بیماران غیر خونی هم حرفی برای گفتن داشته باشیم.

ادامه دارد