ورود دام های اهلی تغذیه آهوان پناهگاه حیات وحش جاجرم را به خطر انداخت
بجنورد - ایرنا - مدیر حفاظت محیط زیست شهرستان جاجرم گفت: خشکسالی و کاهش مرتع ورود دام های غیرمجاز به پناهگاه حیات وحش این شهرستان را افزایش داد به گونه ای که علوفه برای چرای آهوان (غزال ایرانی) در این پناهگاه با کمبود مواجه شد.
احمد صفرزاده روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: در سال جاری به دلیل کاهش بارش باران، وقوع خشکسالی شدید در منطقه و فقر مراتع سطح علوفه برای تغذیه دام های اهلی با کاهش شدید مواجه شد و این روند تعرض دامداران به مراتع پناهگاه حیات وحش میاندشت جاجرم را به عنوان یکی از زیستگاههای مهم آهو (غزال ایرانی) افزایش داد. وی اضافه کرد: در سال جاری به دلیل افزایش ورود غیر مجاز دام های اهلی و پیش بینی کاهش احتمالی علوفه مورد نیاز آهو ها در پناهگاه حیات وحش میاندشت، درخواست تامین 6 تن علوفه دستی به اداره کل محیطزیست استان داده شد. به گفته وی در زمستان سال گذشته نیز به دلیل کاهش رویش گیاهی یک تن علوفه دستی به آهو های میاندشت داده شد. براساس گزارش اداره کل هواشناسی استان خراسان شمالی با کاهش 54 درصدی بارش باران در سال زراعی جاری حدود 59 درصد از مساحت این استان با خشکسالی شدید تا خفیف مواجه است و این کاهش بارندگی آبگیری سدهای استان خراسان شمالی را نیز حدود 45 درصد نسبت به مشابه سال قبل کاهش داد. کاشت گیاه همیشه سبز (اتریپلکس) مدیر محیطزیست شهرستان جاجرم اظهارداشت: در سال گذشته به منظور کاهش اثرات خشکسالی بر تغذیه آهوان پناهگاه حیات وحش میاندشت، گونه های گیاه آتریپلکس که موسوم به گیاه همیشه سبز و مخصوص رویش در اراضی شوره زار در سطح 80 هکتار با هزینه دو میلیارد و 500 میلیون ریالی کشت شد. صفراده افزود: این گیاه نقش مهمی در تامین علوفه حیات وحش در این منطقه دارد و می تواند بخشی از مشکلات کمبود تغذیه حیات وحش را در دوران خشکسالی جبران کند. وی در مورد تنش آبی در پناهگاه حیات وحش میاندشت گفت: در این منطقه علاوه بر مرمت 12 بند خاکی، آبشخورها و حفر چند بند خاکی جدید، مجوز برای حفر یک حلقه چاه نیز از شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی اخذ شد تا بتوانیم نیاز آبی حیات وحش را در این زیستگاه تامین کنیم. مدیر حفاظت محیط زیست شهرستان جاجرم افزود: امسال یک دستگاه تراکتور و یک دستگاه تانکر برای آبرسانی سیار، به تجهیزات آبرسانی این پناهگاه افزوده شد. صفرزاده مهمترین مشکل پناهگاه حیات وحش میاندشت را ورود غیر مجاز دام به مراتع و جان سختی آنها برای خروج دانست و اظهارداشت: پیش بینی می شود شرایط حاکم بر منطقه به دلیل خشکسالی تعرض دامداران به مراتع حیات وحش را افزایش دهد که در این صورت تنش های اجتماعی نیز بین دامدار و محیطبان افزایش خواهد یافت. وی بدون ارایه آمار تنش های اجتماعی موجود بین دامدار و محیطبان در پناهگاه حیات وحش میاندشت گفت که در سال جاری پرونده های حقوقی مربوط به تعلیف غیر مجاز دام ها در این منطفه افزایش یافت. وی علاوه بر خشکسالی، گرانی نهاده های دامی را عامل دیگری برای وابستگی دامداران به تامین علوفه مورد نیاز از عرصه های منابع طبیعی و حتی ورود غیر مجاز به پناهگاه حیات وحش میاندشت اعلام کرد. پناهگاه حیات وحش میاندشت یکی از مناطق تحت نظر سازمان حفاظت محیط زیست ایران است. این منطقه با حدود 84 هزار و 435 هکتار وسعت در شرق شهرستان جاجرم و در جنوب شهر سنخواست بین 37/56 درجه عرض جغرافیایی و 25/56 درجه طول جغرافیایی واقع است.
میاندشت در سال 1352 تحت حفاظت محیط زیست قرار گرفت و در آن هنگام با داشتن حدود 3500 رأس غزال ایرانی (آهو) و تعدادی یوزپلنگ از بهترین زیستگاههای این دو جانور به‌شمار می رفت و این منطقه یکی از غنی‌ترین مناطق استپی کشور از نظر تنوع و شمار گونه‌های جانوری است و با وجود قرارگیری در اقلیم خشک و نیمه خشک به دلیل وجود رودخانه فصلی کال شور در منطقه تنش آبی زیادی ندارد و گیاهان هالوفیت نظیر گز و خار شتر و ریش بز و تاغ و گون از گونه های گیاهی قابل رویش در این منطقه است.
روباه معمولی، خرگوش، آنقوت، هوبره، گوسفند وحشی، گرگ، گراز، طرلان، سارگپه پابلند، عقاب شاهی، دلیجه، انواع موش دوپا، سیاه‌گوش، گربه دشتی، گربه پالاس، پلنگ، کفتار راه‌راه، شغال، تشی، زرده‌بر و خارپشت برانت از دیگر جانوران شاخص یا دارای جمعیت مناسب این منطقه می‌باشند.
مهمترین تهدید برای محیط زیست این منطقه، مانند تمام زیستگاههای مرتعی دیگر ایران، چرای بیش از حد ظرفیت توسط دام‌های اهلی است که تعداد آنها گاه تا 50 هزار رأس هم می‌رسید ولی در سال‌های اخیر تلاش‌هایی برای کاهش آن صورت گرفت که به نظر می رسد با تنش خشکسالی همچنان این منطقه زیست محیطی با چرای غیر مجاز مواجه باشد. این پناهگاه میاندشت با پارک ملی گلستان 100 کیلومتر، با منطقه حفاظت شده قرخود در شهرستان مانه و سملقان 80 کیلومتر، با منطقه حفاظت شده خار توران شاهرود 75 کیلومتر و با منطقه حفاظت شده سالوک اسفراین 30 کیلومتر فاصله دارد.
*س_برچسب‌ها_س*