وعده عدم استفاده مازوت در نیروگاه شازند تا چه حد قابل تحقق است؟

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از دیارآفتاب؛ این روزها مسئله آلودگی هوا در کلانشهرها و مناطق صنعتی بحث روز است و همگان از مردم عادی تا متولیان سلامت و حامیان محیط زیست، منتظر اتخاذ تصمیماتی هدفمند و جدی در این حوزه و یاحداقل وزش یک باد و بارندگی هستند تا بتوانند هوای تمیز تنفس کنند!

اما علت تشدید این آلودگی به‌ویژه در بازه زمانی زمستان که بحث وارونگی دما نیز رخ می‌دهد، چیست؟ در حقیقت با افزایش نیاز خانگی برای مصرف گاز، پالایشگاه‌ها و صنایع سنگین برای تأمین سوخت موردنیاز خود که گاز طبیعی است، دچار مشکل می‌شوند و اولین راهکار در دسترس، استفاده از سوخت‌های ارزان‌تر با امکان توزیع بالاتر به ذهن می‌آید، یعنی سوزاندن مازوت؛ و اما شهرهای اراک و شازند سال هاست در معرض این آلودگی ناشی از این اتفاق قرار دارند. نیروگاه شازند یکی از نیروگاه‌های تولید انرژی ایران و از نوع حرارتی است که ظرفیت تولید 1300 مگاوات برق را دارد و شامل 4 واحد بخار 325 مگاواتی می‌شود، این نیروگاه که تولید 5 درصد برق کشور را انجام می‌دهد نقش مهمی در تأمین برق موردنیاز استان مرکزی و همچنین پشتیبانی از شبکه سراسری برق کشور ایفا می‌کند. نیروگاه شازند به دلیل استفاده از مازوت یکی از عوامل آلودگی شهرهای اراک و شازند به شمار می‌رود، استفاده از سوخت فسیلی مازوت که آلودگی بسیاری به همراه دارد از سوی این نیروگاه اما همواره یکی از مسائلی بوده که از سوی مردم و فعالان محیط زیست موردانتقاد و اعتراض قرار داشته است. با توجه به همین مطالبات مردمی، در دوم آبان ماه سال 95 حسن روحانی رئیس جمهور وقت در سفر استانی به استان مرکزی در سخنرانی خود در جمع مردم اراک به این موضوع پرداخت و گفت: «اراک جزو آن شهرهایی بوده که نیروگاهایشان را با گاز تأمین کردیم البته در مقطعی از سال در زمستان از سوخت مایع استفاده می‌کند و من به وزیر نفت دستور دادم، سوخت مایع نیروگاه شازند از امروز برای همیشه قطع خواهد شد» این در حالی است که بعد از دستور روحانی برای قطع مصرف مازوت اما در طی سال‌های گذشته هم چنان ازاین سوخت استفاده‌شده است، در طول چند سال اخیر به‌رغم وعده دولتی‌ها و مصوبات دولت بارها و بارها نیروگاه شازند با تخطی از مصوبه هیئت دولت و حتی مصوبات کارگروه کاهش آلودگی هوای استان سوخت خود را بر روی خط مازوت سوزی گذاشت که با واکنش فعالان محیط زیستی استان روبه‌رو شد تا اینکه در ابتدای سال 99 مدیرکل محیط زیست استان مرکزی خبر از پلمب خط انتقال مازوت نیروگاه شازند داد و حتی در مرداد ماه سال گذشته رئیس جمهور در پاسخ به نامه استاندار بار دیگر دستور توقف استفاده از مازوت در نیروگاه را صادر کرد، ولی چندی بعد با مازوت سوزی مجدد نیروگاه وعده های مسئولین نیز دود شد. پلمب سوخت مازوت در نیروگاه حرارتی شازند به‌صورت فیزیکی انجام نشد! در ابتدای زمستان سال 99 مدیرکل محیط زیست استان مرکزی درباره میزان مصرف مازوت نیروگاه شازند، اظهار داشت: با توجه به اینکه شرکت گاز نتوانست سوخت موردنیاز نیروگاه شازند را تأمین کند متأسفانه از تاریخ 20 آذرماه این نیروگاه اقدام به استفاده از سوخت مازوت کرد، تأمین سوخت موردنیاز نیروگاه بر عهده وزارت نیرو است و پلمب سوخت مازوت در نیروگاه حرارتی شازند را به‌صورت فیزیکی نداشته‌ایم. در عین حال 22 دی‌ماه سال گذشته نیز مدیرعامل شرکت گاز استان مرکزی با اشاره به مصرف گاز نیروگاه شازند در گفتگو با یکی از رسانه های استان گفت: در شرایط معمولی نیروگاه 7 میلیون مترمکعب گاز مصرف می‌کند اما هم‌اکنون 1.5 میلیون مترمکعب گاز در اختیار نیروگاه شازند قرارگرفته است. همین عدم تامین گاز مورد نیاز نیروگاه شازند باعث شد تا در هر صورت سال 99 مصرف مازوت در این نیروگاه حواشی زیادی را به دنبال داشته باشد تا جایی که بر اساس آمارهای موجود و اعلام مسئولین اداره کل محیط زیست استان شهر اراک در سال گذشته 52 روز ناسالم (اکثرا در زمستان) را به ثبت رسانده و در پاره‌ای موارد هوای این شهر به‌صورت لحظه‌ای ناسالم بوده است. این در حالی است که به‌خصوص در سال گذشته به روایت آمار و اذعان مسئولین ذیربط مازوت سوزی نیروگاه حرارتی شازند سهم عمده در آلودگی هوای اراک داشته است و آلاینده مسئول در این بازه ذرات معلق کمتر از دو و نیم میکرون و همچنین دی‌اکسید گوگرد بوده است که متأسفانه میزان دی‌اکسید گوگرد این نیروگاه وارد بیش از سه برابر حد استاندارد است. (تصاویری از آلایندگی پالایشگاه و نیروگاه شازند در 13 دی 99) 73 روز مازوت سوزی نیروگاه شازند از آذر تا اسفند 99 سرانجام باوجود اعتراضات و حتی ورود مسئولان قضایی به موضوع مازوت سوزی نیروگاه شازند و پلمپ دو واحد آلاینده اما این اقدام نیروگاه کم‌وبیش تا روزهای پیانی سال 99 ادامه یافت تا اینکه رئیس اداره امور آزمایشگاه‌های اداره کل حفاظت محیط زیست استان مرکزی پنجم اسفندماه گفت: با پیگیری مقامات اجرایی و زیست‌محیطی استان مرکزی، سوخت مازوت نیروگاه شازند از ساعت پنج صبح امروز سه‌شنبه به‌طور کامل به مصرف گاز تبدیل‌شده است. وی با بیان اینکه نیروگاه شازند در 73 روز اخیر مصرف سوخت مازوت را در دستور کار داشت، افزود: در این مدت، 219 میلیون و 385 هزار و 420 مترمکعب مازوت سوزانده است که در آلایندگی هوا اراک و شازند اثر نامطلوبی داشت و موجب افزایش شاخص‌های آلایندگی هوا و بالا رفتن حجم دی‌اکسید گوگرد در این دو شهر شده بود که برای سلامت مردم این منطقه زیان داشت. تجریشی معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست نیز سال گذشته در گفتگویی عنوان کرد: «نیروگاه شازند اراک» تنها نیروگاهی است که در نزدیکی مناطق مسکونی و پرجمعیت اقدام به استفاده از سوخت مازوت کرده است و آلودگی بسیار زیادی نیز تولید می‌کند، ازاین‌رو به آقای بیژن زنگنه وزیر نفت و هیئت دولت تذکر داده‌ایم که باید هرچه زودتر مازوت سوزی نیروگاه شازند قطع شود. دادستان اراک: استفاده از مازوت در نیروگاه شازند تا اطلاع ثانوی ممنوع 15 شهریورماه سال جاری و درپی بحران قطعی برق تابستانی اما نیروگاه شازند بار دیگر در مقاطعی از مازوت استفاده کرد تا جایی که دادستان مرکز استان در جلسه شورای قضایی استان به استفاده نیروگاه شازند از سوخت مازوت در فصل تابستان واکنش نشان داد. قربانی از مکاتبات خود با دادستان کل کشور برای افزایش سهمیه سوخت گاز نیروگاه و دادستان شازند برای ممنوعیت استفاده این نیروگاه از سوخت مازوت گفت؛ دادستان عمومی و انقلاب اراک همچنین از ممنوعیت استفاده از مازوت در نیروگاه شازند تا اطلاع ثانوی خبر داد. نماینده اراک: مازوت سوزی عامل اصلی آلودگی هوای اراک محمدحسن آصفری نماینده مردم اراک، کمیجان و خنداب نیز اخیرا طی نامه‌ای به وزیر نفت با اشاره به خسارات و مرگ‌ومیر ناشی از آلودگی هوا در شهر اراک تأکید کرد: بارها از طریق مکاتبه، تذکر و تشکیل جلسه موضوع مصرف مازوت در نیروگاه به‌عنوان یکی از عوامل اصلی آلودگی شهرستان اراک و شهرهای هم‌جوار به وزرای پیشین اعلام گردیده اما متأسفانه اقدام مؤثری صورت نگرفته است. در بخش دیگری از این نامه خطاب به جواد اوجی آمده است: خواهشمند است دستور فرمایید در راستای رعایت حق حیات شهروندان منطقه نسبت به قطع مصرف مازوت و سوخت‌های آلاینده در این نیروگاه اقدام لازم به عمل آید. مهرماه امسال میرزایی مدیرکل سازمان حفاظت محیط زیست استان مرکزی در گفتگو با خبرنگار دیار آفتاب؛ گفت: اکنون نیروگاه به‌هیچ‌عنوان مازوت مصرف نمی‌کند و با دستور قضایی و مصوبه کارگروه اضطرار هرگونه استفاده از مازوت باید با موافقت دادگستری و استانداری باشد. وی خاطرنشان کرد: بنابراین و به همین سبب بر اساس مصوبه کارگروه اضطرار و دستور دادستان مرکز استان و شازند استفاده از سوخت مازوت در نیروگاه ممنوع است. آیا گاز مورد نیاز نیروگاه شازند تأمین خواهد شد؟ اما این سؤال مطرح است که آیا توانایی تأمین 7 میلیون مترمکعب گاز روزانه برای مصرف نیروگاه حرارتی شازند وجود دارد؟ چراکه در صورت عدم تأمین گاز موردنیاز یا نیروگاه باید از سوخت جایگزین یعنی مازوت استفاده کند یا میزان تولید برق خود را کاهش دهد که در هر دو صورت تبعات خاص خود را به همراه خواهد داشت. سخنگوی صنعت برق بابیان اینکه صنعت برق مشکلی در خصوص تأمین برق در فصل زمستان ندارد اما محدودیت‌های سوخت می‌تواند جریان تولید برق را با وقفه مواجه کند، می گوید: «در دوره سرد سال با توجه به کاهش حدود 40 درصدی مصرف برق نسبت به تابستان، ظرفیت کافی در نیروگاه‌های کشور وجود دارد، نیروگاه‌های موجود کشور در صورت تأمین سوخت، توان پاسخگویی تقاضای مشترکان را خواهند داشت، اما محدودیت اصلی در این دوره، تأمین سوخت گاز نیروگاه‌ها با توجه به افزایش مصرف گاز در سایر بخش‌هاست. به‌منظور راحتی و کارایی بیشتر، در اولویت اول، سوخت گاز، سوخت اصلی مورداستفاده در نیروگاه‌های حرارتی است، در صورت تأمین این سوخت، نیروگاه‌ها می‌توانند تولید لازم برای تأمین مصرف برق کشور را داشته باشند و درصورتی‌که محدودیتی در تأمین گاز نیروگاه‌ها اعمال شود به‌ناچار باید از سوخت دوم یا پشتیبان استفاده کرد». مازوت و گازوئیل جایگزین گاز می‌شوند ناصر اسکندری، معاون راهبری تولید شرکت مادر تخصصی برق حرارتی نیز بابیان اینکه در دو ماه گذشته 2 سوخت جایگزین برای عبور از پیک زمستانه پیگیری شده است، می‌گوید «یک سوخت گازوئیل است که تاکنون 67 درصد مخازن تکمیل‌شده است و همچنان روند سوخت‌رسانی ادامه دارد و سخت دیگر مازوت است». 200 میلیون مترمکعب کمبود تولید گاز داریم / مصرف گاز کشور در مرز هشدار قرار گرفت از طرفی سخنگوی صنعت برق استان اصفهان در گفتگو با یکی از رسانه ها می گوید: طی جلساتی که در سطح کشور بین وزارت نیرو، وزارت نفت و شرکت ملی گاز برگزار شد، شرکت گاز اعلام کرد که مقدار مصرف گاز کشور [روزانه] حدود 1000 میلیون مترمکعب و مصرف آن 800 میلیون مترمکعب است که مقدار 200 میلیون مترمکعب کمبود تولید گاز داریم. البته پیش‌تر نیز اوجی وزیر نفت در این رابطه گفته بود: پیش‌بینی می‌شود در دی‌ماه و بهمن‌ماه با کسری 200 میلیون مترمکعب گاز در روز مواجه شویم. سخنگوی شرکت ملی گاز اما در ابتدای هفته جاری اعلام کرد: میزان مصرف گاز در روز جمعه به 372 میلیون مترمکعب در بخش خانگی و تجاری رسید و باید گفت که از زمان شروع سرما مصرف گاز در مزر هشدار قرار می‌گیرد و لازم است مردم به مدیریت مصرف توجه داشته باشند. عسگری در پاسخ به این سؤال که آیا تاکنون محدودیتی برای صنایع و یا نیروگاه‌ها اعمال‌شده است، گفت: برای نیروگاه‌ها یک سبد سوخت در نظر گرفته‌شده که وزارت نفت آن را تخصیص می‌دهد و برای صنایع نیز تاکنون محدودیتی ایجاد نشده است. در صورت عدم وجود گاز نیروگاه ها مجبور به استفاده از مازوت هستند معاون راهبری تولید شرکت مادر تخصصی برق حرارتی نیز می‌گوید: تأمین سوخت زمستانی برای نیروگاه‌ها به دلیل آنکه مردم بیشتر از گاز طبیعی برای گرمایش استفاده می‌کنند در درجه دوم اهمیت قرارگرفته و با محدودیت روبرو می‌شود و بر این اساس نیروگاه‌ها که باید برق موردنیاز کشور را تأمین کنند ناگزیر به سمت استفاده از سوخت جایگزین می‌روند. اسکندری گفت: درجاهایی نیز که الزام به استفاده از سوخت دوم داشته باشیم تأکید بر استفاده از گازوئیل است و در نهایت اگر چاره‌ای نبود از مازوت بهره گرفته خواهد شد. طرزطلب مدیرعامل شرکت مادر تخصصی برق حرارتی نیز 17 آبان ماه در یک گفتگویی رادیویی بیان کرد: ما مجبوریم برای تأمین برق در نیروگاه‌ها از مازوت در صورت عدم وجود گاز استفاده کنیم. وی می‌افزاید: در حال حاضر ما از اول سال تا الآن در بعضی از نیروگاه‌ها از مازوت استفاده می‌کنیم و این چیز جدیدی نیست. سوخت مازوت به تجهیزات نیروگاه شازند خسارت وارد کرده است ایرانپاک مدیرعامل نیروگاه شازند هفته گذشته در جریان بازدید مسئولان شهرستان شازند از این مجموعه با اشاره به اینکه سوخت مازوت باعث بروز خسارت به تجهیزات و انجام تعمیرات اساسی زودهنگام در نیروگاه خواهد شد، گفت: یکی از مشکلات نیروگاه حرارتی شازند در فصول سرد سال عدم تأمین سوخت گاز موردنیاز است که در تلاشیم این مشکل را با کمک مسئولان مربوطه برطرف کنیم.  محدودیت مصرف گاز در نیروگاه ها به صورت کشوری اعمال می شود مدیرعامل شرکت گاز استان مرکزی نیز اخیرا در گفتگو با دیارآفتاب در پاسخی به این سؤال که با توجه به ممنوعیت استفاده از مازوت توسط نیروگاه حرارتی شازند چه تدابیری جهت تأمین گاز موردنیاز اندیشیده شده است، گفت: میزان مصرف گاز طبیعی و مازوت در نیروگاه‌های حرارتی کل کشور با توجه به تصمیمات ستاد ملی سوخت کشور مشخص می‌شود و با برنامه‌ریزی امور دیسپاچینگ (توزیع گاز) شرکت ملی گاز ایران محدودیت‌های مصرف گاز طبیعی اعمال می‌شود اما درعین‌حال پیگیری‌های بسیاری جهت افزایش سهمیه استان در زمستان انجام‌گرفته است. سمیعی درباره پیش‌بینی‌ها از مصرف گاز استان در ماه‌های سرد پیش رو با توجه به سوابق گذشته اظهار کرد: پیش‌بینی می‌شود در ماه‌های سرد سال مصرف گاز طبیعی در استان حدود 3 میلیارد مترمکعب باشد و به‌طور متوسط در ماه‌های سرد سال در استان مرکزی میزان مصرف روزانه به حدود 25 میلیون مترمکعب برسد. هر چند پاسخ مدیرعامل شرکت گاز استان به این سوال واضح نبود اما آمار و ارقام و گفته های مسئولین مربوطه نشان می‌دهد مصرف روزانه 7 میلیون مترمکعبی گاز طبیعی در نیروگاه حرارتی شازند عددی در حدود 30 درصد مصرف کل گاز استان مرکزی است و با استناد به گفته مدیرعامل شرکت گاز در دی ماه سال گذشته مبنی بر اینکه چیزی در حدود 1.5 میلیون مترمکعب گاز به این نیروگاه اختصاص داده‌شده امسال نگرانی‌هایی از بابت تأمین نیاز 100 درصدی نیروگاه شازند به گاز طبیعی وجود دارد مسئله ای که در نهایت با توجه به مجاروت این نیروگاه با پالایشگاه منجر به استفاده از سوخت جایگزین در دسترس یعنی مازوت خواهد شد. ویروس آلودگی هوا با سرعتی به‌مراتب بیشتر از کرونا ریه‌ها را درمی‌نوردد‌ با این حال امروز اما یکصد و پنجمین روز ناسالم در اراک به ثبت رسیده که از این حیث این کلانشهر را در صدر شهرهای آلوده کشور در نیمه نخست سال جاری قرار داده است، مسئله‌ای که با توجه به در پیش بودن فصل سرما و افزایش غلظت آلاینده‌های شهر اراک به علت وارونگی‌های دمایی در صورت استفاده نیروگاه شازند از سوخت مازوت شرایط بسیار نگران‌کننده خواهد بود و می‌تواند زنگ خطری برای ثبت یک رکورد بی‌سابقه در آمار روزهای ناسالم اراک باشد، کما اینکه شهر شازند نیز از این آلودگی بی‌نصیب نخواهد بود. داستان آلودگی هوای اراک هرچند حالا دیگر برای مردم این شهر یک روایت تکراری است و سال‌هاست که آن را زندگی می‌کنند ولی این پدیده خطرناک بی‌آنکه بخواهیم زندگی ما را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد و عوارض و امراضی را به همراه دارد که در مرور زمان به‌مراتب از کرونا خطرناک‌تر است اما نه ستاد ملی دارد و نه حتی یک دستگاه متولی مشخص، تلخ است اما این روزها ویروس آلودگی هوا با سرعتی به‌مراتب بیشتر از کرونا ریه‌ها را درمی‌نوردد. تنفس گاز متصاعد شده از سوختن مازوت توانایی این را دارد که همچون سمی کشنده برای انسان عمل کند به‌شرط آن‌که غلظت زیادی داشته باشد. اگر غلظت گاز کم باشد بروز دردهای قفسه سینه، ایجاد مشکلات تنفسی، ملتهب شدن چشم و مبتلا شده به بیماری‌های قلبی و تنفسی، محتمل است. همچنین در صورت سوختن مازوت، سولفات‌ها و نیز نیترات‌ها به‌صورت ذرات بسیار ریز در هوا معلق می‌مانند که با تشدید شدن میزان و حجم آن‌ها، آلودگی هوا و در پی آن خطر آسم و حملات قلبی، تنفسی، سرطان و غیره را افزایش می‌دهد. از سویی دیگر اکسیدهای گوگرد ناشی از سوزاندن مازوت می‌تواند با حل شدن در آب به اسید تبدیل شود. در شرایط خاص آب‌وهوایی و به هنگام بارندگی، باران اسیدی را تشکیل می‌دهد که می‌تواند فلزات سنگین را حل و خاک‌ها را سست کند و یکی از عوامل مهم فرسایش خاک از بین رفتن پوشش گیاهی و احتمال بروز سیل است. انتهای پیام /