وعده چندباره شهرداری تهران برای خرید ابر زباله‌سوز
بیش از یک سال از وعده علیرضا زاکانی، شهردار تهران، درباره ورود زباله‌سوز 6 هزار تنی به پایتخت می‌گذرد. با این حال، علی‌رغم وعده‌های مکرر، این زباله‌سوز چینی هنوز به تهران نرسیده است.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، با افزایش جمعیت شهری و توسعه شهرها، مدیریت پسماند به یکی از چالش‌های اصلی جوامع شهری تبدیل شده است. حجم بالای زباله‌های تولیدی در کلانشهرها نیازمند رویکردهای نوین و مؤثر برای دفع و بازیافت است. در این راستا، احداث زباله‌سوزها به‌عنوان یک راهکار کارآمد مطرح شده که به کاهش حجم زباله و تولید انرژی کمک می‌کند.
در مهرماه سال گذشته، علیرضا زاکانی؛ شهردار تهران، به همراه هیئتی سفری به چین داشت که در جریان آن قراردادها و توافقاتی در بخش‌های مختلف از جمله حمل و نقل، واگن‌ها، اتوبوس‌های برقی و تاکسی‌های برقی منعقد شد. همچنین در این سفر، بازدیدی از مجموعه بزرگ زباله‌سوز متعلق به یک شرکت چینی صورت گرفت. در همین راستا، شهردار تهران بر سرمایه‌گذاری در این بخش و راه‌اندازی زباله‌سوز 6 هزار تنی در تهران تأکید کرد. طبق توافق صورت‌گرفته، در مدل مشارکتی، سهم شهرداری تهران 30 درصد و 70 درصد دیگر به سرمایه‌گذاری و مشارکت طرف چینی اختصاص دارد. همچنین مقرر شد که شرکت سرمایه‌گذار چینی پس از اتمام دوره پیش‌بینی‌شده در مدل اقتصادی، تجهیزات را به‌صورت بازسازی‌شده به شهرداری تهران تحویل دهد.
ارزش این پروژه احداث زباله‌سوز بیش از 600 میلیون دلار برآورد شده است و براساس گزارش‌های اعلام‌شده از سوی شهرداری تهران، این کارخانه پسماندسوز روزانه تا 2450 مگاوات برق از سوزاندن زباله‌های تهران تولید خواهد کرد.
سطل‌های مملو از زباله در تهران و سکوت شهرداری
رضا محمدی؛ مدیرعامل سازمان پسماند شهرداری تهران، در دوم اردیبهشت‌ماه سال جاری درباره آخرین وضعیت زباله‌سوز 6 هزار تنی اظهار کرد: با توجه به اینکه تاکنون نمونه مشابهی از نظر فنی و ظرفیت در کشور وجود نداشته است و این پروژه نخستین زباله‌سوز با مقیاس بزرگ در کشور است، در فرآیند مطالعات و طراحی پروژه با پیچیدگی‌های فنی متعددی روبرو شدیم.
به همین دلیل، با استفاده از تخصص کارشناسان مربوطه و دعوت از شرکت‌های پیمانکار، جلسات متعددی با حضور کارشناسان و مدیران ارشد سازمان مدیریت پسماند برگزار شد تا مسائل فنی پیرامون احداث این پروژه بررسی شود. نتایج مثبتی حاصل شده و ان‌شاءالله پس از بررسی، تحلیل و جمع‌بندی نهایی، پیش‌قرارداد پروژه در اردیبهشت‌ماه به امضای طرفین خواهد رسید.
مدیریت پسماند با روش زباله‌سوزی یکی از بهترین روش‌های متداول برای کاهش دفن زباله در جهان است. از مزایای این روش می‌توان به تولید برق، تولید مصالح ساختمانی از خاکستر و کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی، به‌ویژه جلوگیری از آلودگی‌های ناشی از شیرابه، اشاره کرد.
محمدی همچنین تصریح کرد: مجموع پسماند تولیدی شهر تهران و شهرهای اطراف مانند باقرشهر و حسن‌آباد، پس از فرآیند پردازش روزانه (تفکیک پسماند خشک) حدود 6 هزار تن است. با بهره‌گیری از زباله‌سوز، مسئله شیرابه و دفن زباله در مجتمع پردازش آرادکوه به پایان خواهد رسید و فصل جدیدی در بهبود وضعیت زیست‌محیطی شهر تهران آغاز خواهد شد.
طی یک سال گذشته، شهردار تهران و سایر مسئولان شهری بارها از ورود این ابر زباله‌سوز خبر داده بودند، اما تاکنون این وعده‌ها عملیاتی نشده است.
آخرین وضعیت پروژه زباله‌سوز 6 هزار تنی
رضا محمدی؛ مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران، در آخرین اظهارنظر خود (9 مهرماه سال جاری) درباره وضعیت پروژه زباله‌سوز 6 هزار تنی بیان کرد که لایحه خرید این زباله‌سوز باید به شورای اسلامی شهر تهران ارسال شود. وی افزود که گزارش‌های فنی و بررسی‌های مالی پروژه در حال انجام است و به دلیل اینکه چنین پروژه‌ای از لحاظ فنی و ظرفیتی مشابهی در کشور ندارد، با پیچیدگی‌های زیادی در مراحل طراحی و مطالعات مواجه شده‌اند.
محمدی همچنین اضافه کرد که با وجود برنامه‌ریزی برای نهایی شدن پروژه تا پایان خرداد، نیاز به دقت بیشتری در اجرای این طرح وجود دارد. به همین دلیل، جلسات کارشناسی با شورای شهر و کمیسیون خدمات شهری در حال برگزاری است و انتظار می‌رود که قرارداد خرید زباله‌سوز به‌زودی امضا شود. افزون بر این، جلسات متعددی با حضور متخصصان و پیمانکاران این حوزه برای هماهنگی و بررسی مسائل فنی برگزار شده است. این پروژه با ظرفیت روزانه 6 هزار تن زباله، نخستین زباله‌سوز با این مقیاس در کشور خواهد بود و به کاهش حجم زباله‌های دفنی و تولید انرژی از زباله‌ها کمک خواهد کرد. در این فرآیند، زباله‌ها سوزانده شده و انرژی حاصل به برق تبدیل می‌شود. خاکستر حاصل از این عملیات نیز می‌تواند برای تولید مصالح ساختمانی مورد استفاده قرار گیرد که به کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی کمک خواهد کرد.
مزایای پروژه
از جمله مزایای این پروژه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
کاهش حجم زباله‌های دفنی
تولید انرژی از زباله
کاهش آلودگی‌ها
مدیریت بهینه پسماند
یکی از اهداف اصلی پروژه، کاهش زباله‌هایی است که به‌صورت سنتی در محل‌های دفن انباشته می‌شوند. این اقدام می‌تواند به کاهش مشکلات زیست‌محیطی مانند آلودگی خاک و آب‌های زیرزمینی کمک کند. فرآیند سوزاندن زباله‌ها نیز به تولید برق و انرژی حرارتی منجر می‌شود که می‌تواند بخشی از انرژی مورد نیاز شهر را تأمین کند. علاوه بر این، این فناوری به کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی ناشی از شیرابه‌های دفن زباله نیز کمک خواهد کرد. استفاده از این فناوری در تهران به معنای پایان روش‌های سنتی دفن زباله و بهبود وضعیت زیست‌محیطی شهر است.
چالش‌های اجرای پروژه
اجرای پروژه زباله‌سوز 6 هزار تنی با چالش‌هایی نیز روبروست که از آن جمله می‌توان به:
هزینه‌های بالا: احداث و راه‌اندازی چنین زباله‌سوزهایی نیازمند سرمایه‌گذاری اولیه قابل‌توجهی است و هزینه‌های نگهداری و بهره‌برداری آن نیز زیاد است.
مقاومت اجتماعی: برخی جوامع محلی نسبت به احداث زباله‌سوزها مقاومت نشان می‌دهند؛ چرا که نگرانی‌هایی در مورد آلودگی‌های ناشی از سوزاندن زباله دارند.
به‌طور کلی، زباله‌سوز 6 هزار تنی به‌عنوان یکی از پروژه‌های مهم در حوزه مدیریت پسماند، می‌تواند به کاهش مشکلات زیست‌محیطی ناشی از دفع زباله‌ها کمک کند. با وجود چالش‌ها، استفاده از فناوری‌های پیشرفته و اجرای اصولی این پروژه می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی شهری و حفاظت از محیط‌زیست کمک کند. هرچند، با توجه به زمان باقیمانده از دوره مدیریت شهری فعلی، بعید به نظر می‌رسد که این زباله‌سوز به‌موقع به تهران وارد شود.