وقتی کسری بودجه و انضباط مالی وارونه روایت میشود
کارشناس اقتصادی حامی دولت سابق در مجادلات سیاسی، این بار مدعی شد دولت سیزدهم، دنبال تدوین بودجه انبساطی است.
به گزارش مشرق، روزنامه کیهان در ستون خبر ویژه خود نوشت: مهدی پازوکی در چند دولت مدعی اعتدال و اصلاحات، به‌عنوان «مشاور اقتصادی معاون سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی» و «مدیرکل مرکز مدارک اقتصاد، اجتماعی و انتشارات سازمان بودجه» فعالیت کرده است. او در گفت‌وگو با فرارو اظهار داشت: «بنا بر گفته رئیس‌سازمان برنامه و بودجه، دولت با کسری 200 هزار میلیاردی مواجه است. دلیل این اتفاق هم نوع بودجه سال 1401 بود. چرا که مجلس و دولت یک بودجه انبساطی بستند. یکی از کارهایی که وقتی با کسری بودجه مواجه هستیم که به واسطه آن کشور دچار افزایش نقدینگی و تورم میشود، این است که در بودجه بعدی (1402) هزینه‌های غیرضروری کاهش پیدا کند. البته هنوز مشخص نیست که آیا در بودجه سال آینده چنین اقدامی انجام شده یا خیر، ولی حتی اگر الان بودجه هم منتشر شود، مشخص نمی‌شود.»
او افزود: «از طرف دیگر به نظر من باید سازمان برنامه کاملا علمی با بودجه برخورد کند. زیرا هیچ کجای دنیا در شرایطی که کشور تورم فزاینده دارد و مداوم با کسری بودجه و خلق پول مواجه است، بودجه را انبساطی نمی‌بندند. البته وقتی ما به هیچ قسمتی از اقتصاد کشورمان علمی نگاه نکنیم، معلوم است که بودجه کشور را هم غیرعلمی نگاه کنیم.
پازوکی تصریح کرد: «می‌خواهم بگویم که می‌توان کشور را اداره کرد، اما نیاز به برنامه و مهارت درست دارد. به عنوان مثال یکی از کارهایی که باید دولت برای افزایش درآمد خود انجام دهد، مولدسازی دارایی‌ها است. نکته جالب این است که در گزارش شش ماهه‌ای که ارائه کردند، عملا عملکرد دولت در این زمینه صفر بود. به زبان ساده‌تر بخواهم توضیح بدهم این است که دولت ایران بعد از دولت نروژ، بیشترین دارایی را میان دولت‌های جهان دارد. در چنین شرایطی به جای چاپ پول و افزایش نقدینگی و پول پرقدرت در کشور، باید این اموال را به فروش برساند. اصلا این اموال برای همین مواقع مناسب است که درآمدزا باشند.»
وی افزود: «همه این‌ها را گفتم که باید بگویم مسئله این است که اصلا اراده‌ای برای بهبود اوضاع وجود ندارد. نه اراده‌ای برای به کارگیری نیروهای کارآمد، نه اراده‌ای برای رفع مشکلات اقتصادی و سیاسی و اجتماعی، نه اراده‌ای برای پیدا کردن راه‌حل و ایجاد آسایش و آرامش برای مردم. الان هم بودجه را انبساطی بسته‌اند و سال دیگر هم باز تکرار داستان کسری بودجه و استقراض از بانک مرکزی و افزایش نقدینگی و تورم سرسام آور است.» سایت فرارو در مقدمه گفت‌وگوی خود نوشته است: «کل بودجه سال آینده بیش از 5هزار همت است و در حوزه درآمدی شاهد رشد 40درصدی نسبت به بودجه سال گذشته هستیم. نکته حائز اهمیت در بودجه سال آینده افزایش محسوس در حوزه درآمدهای مالیاتی است؛ آن‌چنان‌که در بخش مالیات‌های مستقیم، مصرف و فروش شاهد افزایش 60درصدی نسبت به سال1401 خواهیم بود. در حوزه واگذاری دارایی‌های مالی نیز بودجه با رشد 63درصدی مواجه شده است. این در حالی است که در سال جاری بر اساس اظهارات رئیس‌سازمان برنامه و بودجه به دلیل اینکه بخشی از درآمدها حاصل نشد، دولت با یک کسری بودجه 200 هزار میلیاردی مواجه بود و به عقیده بسیاری از کارشناسان اقتصادی همین مسئله منجر به افزایش نقدینگی و تورم در کشور شده است».
درباره تحلیل فرارو و اظهارات آقای پازوکی باید یادآور شد که اولا چالش کسری بودجه، میراث دولت روحانی است و دولت جدید در این یک سال و نیم همه همت خود را به کار بسته و کسری مذکور را 280 هزار میلیارد تومان کاهش داده که به معنای مهار بی‌انضباطی مالی به ارث رسیده است. بنابراین سایت و کارشناس مذکور اگر انصاف داشتند، باید از این اقدام دولت جدید قدرشناسی می‌کردند.
ثانیا طبیعی است که مشکل کسری آن هم در مقیاس مذکور، در یک یا دوسال برطرف نمی‌شود. در عین حال اظهارات کارشناس فرارو علیه خود وی است. چه این که اهتمام برای افزایش درآمدهای مالیاتی - به عنوان شیوه مشروع و پیشرفته برای تامین درآمدهای مورد نیاز دولت‌ها، به معنای تدوین بودجه انبساطی نیست. بلکه به معنای انضباط بخشیدن به آن است. جالب این که در دولت سابق، کسری بودجه از شیوه‌هایی مانند ایجاد نقدینگی بی‌پشتوانه و چاپ پول و آینده‌فروشی انجام می‌شد، اما کارشناس مغرض بحث ما، قادر به کمترین انتقاد و هشدار درباره نه برابر شدن نقدینگی و انفجار کسری بودجه نبود!