پنهان کاریهایی که زنجیره انتقال کرونا را محکم تر می کنند

از زمانی که نخستین مورد مثبت در استان شناسایی شد تا همین هفته پیش، به جز در روزهایی که آمارهای چند روز یک جا اعلام شد، هیچ گاه آمار روزانه در استان کهگیلویه و بویراحمد از 10 مورد مثبت بالاتر نرفت.

از روز13 خرداد ابتدا تعداد مبتلایان به 61 نفر رسید پس از آن نیز این آمار هر روز افزایش چشم گیری داشته است. افزایشی که شاید در تعداد مبتلایان کشوری ناچیز به نظر برسد اما با احتساب اینکه استان کهگیلویه و بویراحمد فقط یک درصد جمعیت کشور را دارد، رقم بالا و رو به رشدی است.

البته آمارهای روزانه وزارت بهداشت هم نشان می دهد به رغم کاهش تعداد فوتی های مبتلا به کرونا کشور، اما تعداد مبتلایان در حال افزایش است آنچنان که آمارهای روزانه حتی از موج نخست هم پیشی گرفته است.

در کشور عوامل زیادی باعث اوج گیری این ویروس شده است اما در استان کهگیلویه و بویراحمد بر اساس آمارهای تحلیلی مسئولان دانشگاه علوم پزشکی ارتباط با افراد مثبت باعث ابتلای بیش از 90 درصد موارد جدید شده است.

ارتباطی که آنچنان که مسئولان می گویند به طور مشخص در مراسمات فاتحه خوانی و جشن های عروسی به وجود آمده است.

این تحلیل نشان می دهد افراد مبتلا با علم به اینکه حامل و ناقل ویروس کرونا هستند بدون در نظر گرفتن پروتکل های بهداشتی در اجتماعات شرکت می کنند آنچنان که یک نفر در یک فاتحه خوانی بیش از 50 نفر را مبتلا کرده است.

نکته دیگر اینکه بر خلاف رویه سه ماه نخست، در استان کهگیلویه و بویراحمد تعداد زنان مبتلا در حال پیشی گرفتن از مردان است و ابتلای یک مادر به ویروس کرونا از این جهت خطرناکتر است که زنان در خانواده علاوه بر محافظت از خود در برابر ویروس، وظیفه محافظت از سلامت فرزندان و سایر اعضای خانه را نیز به دوش دارند و به دلیل حجم مسئولیت ها در خانه، جدا کردن یک مادر بیمار از سایر اعضای خانواده به مراتب سخت تر از یک پدر بیمار است.

اما سوال اصلی همچنان پاربرجاست که چرا یک فرد بیمار با علم به اینکه حضورش در اجتماعات باعث شیوع ویروس می شود نه تنها رعایت نمی کند بلکه سعی در پنهان کردن این مساله دارد.

چهره های شاخص پنهان کاری را فرهنگ کردند

دلایل زیادی برای این تصمیم وجود دارد. نخستین دلیل این رفتار می تواند ترس از مواخذه و یا به انزوا کشیده شدن توسط اطرافیان باشد.

در واقع بسیاری از افراد از ترس قضاوت شدن توسط دیگران سعی می کنند موضوع را به کلی پنهان کنند.

این مخفی کاری هم مختص به قشر خاصی نیست یکی از پرستاران بیمارستان شهید جلیل یاسوج که به عنوان بیمارستان مختص بیماران کرونایی در نظر گرفته شده است می گوید: در هفته های نخست حتی پرستاران جرات انجام آزمایشات را نداشتند.

سارا رادمهر ادامه می دهد: گاهی همکاران در مقابل کادر درمانی که جواب آزمایششان مثبت می شد رفتارهایی نشان می دادند که ما ترجیح می دادیم آزمایش ندهیم و با شک و تردید به کارمان ادامه دهیم اما زیر بار آزمایش نرویم.

وی می گوید: در همان روزهای نخست جواب آزمایش چند پزشک سرشناس شهر یاسوج مثبت شد و این پزشکان با اینکه روزانه با بیماران زیادی سر و کار داشتند حاضر به اعلام بیماری خود نشدند سایر بیماران و مبتلایان با آگاهی از بیماری این پزشکان و پنهان کاری و اصرارشان بر کتمان موضوع به این باور رسید که باید سیاست مخفی کاری را پیش بگیرد.

این پرستار بر این باور است اگر در همان شروع شیوع ویروس افراد شاخص مبتلا بر پنهان کردن بیماری خود اصرار نمی کردند ابتلا به ویروس کرونا برای مردم عادی علاوه بر خود بیماری، بار روانی ایجاد نمی کرد که حالا در صدد پنهان کردن آن باشند.

مبتلایان فکر می کنند علائم در همه یکسان است

از سویی چون بسیاری علائم خفیفی دارند تصور می کنند ویروس در بدن دیگران نیز علائم مشابهی ایجاد خواهد کرد پس نسبت به جواب مثبت آزمایش و تمامی پروتکل ها بی اعتنا می شوند.

برخی افراد هم ممکن است از روی نا آگاهی و یا آموزش ندیدن برای مواجهه به بیماری منجر به آلوده شدن دیگران شوند.

هر سه گروه این افراد با حضور در اجتماعاتی مانند فاتحه خوانی و عروسیها که در استان تعطیلی ناپذیر شده، افراد دیگر را هم آلوده می کنند. زیرا فرض دیگرانی که در مراسمات شرکت می کنند بر این است که افراد مبتلا در مراسمات شرکت نمی کنند.

اما مساله اینجاست که در روزهای نخست حذف محدودیت های مربوط به کرونا، ستاد ملی مقابله با کرونا اعلام کرداسامی افرادی که نتیجه آزمایش آنها مثبت شده فارغ از اینکه علائم شدید یا خفیفی داشته باشند باید به خانواده، محل کار و فرمانداران اعلام شود. با این حال از همان نخستین روزهای شیوع این بیماری بسیاری از افراد نه تنها سعی در پنهان کردن بیماری داشتند که سعی در عادی جلوه دادن شرایط خود داشتند و البته هم سویی مسئولان با این پنهان کاری بسیاری را به این باور رساند که ابتلا به این بیماری یک موضوع کاملا شخصی است که فقط به خود فرد مبتلا مربوط است.

آیا ابتلا به بیماری موضوع شخصی است؟

موضوعی که یک جامعه شناس آن را کاملا رد می کند و می گوید: کرونا و چالش های آن موضوع جدیدی است که تاکنون حتی در بیماری های هم خانواده آن از قبیل سارس، آنفولوانزا و غیره نیز خود را نشان نداده است.

شیما شریفی ادامه می دهد: ابتلا به بیماری کرونا تا زمانی یک مساله شخصی و محرمانه تلقی می شود که فرد تمامی پروتکل های مربوط به بیماری را رعایت کند.

وی می افزاید وقتی بیماری در خانه از خود مراقبت می کند و تا زمانی که آزمایشها پاک شدن ویروس از بدن فرد را تایید نکرده اند در هیچ اجتماعی شرکت نمی کند پس این حق فرد است که نام و اطلاعاتش محرمانه بماند و نظارت بر حسن رفتار این بیماران در دوران قرنطینه یا خود محافظتی هم باید به عهده علوم پزشکی باشد.

شریفی ادامه می دهد: اما اگر بیماری نسبت به رعایت پروتکل ها بی اعتنا باشد این بدان معناست که این فرد آگاهانه برای جامعه تهدید به حساب می آید و در نتیجه افشای نام وی نباید محرمانه باشد و باید بلافاصله به این افراد تذکرهای لازم داده شود.

وی یادآوری می کند اگرچه بر اساس تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا قرار بود اسامی افرادی که تست آنها مثبت می شود به خانواده، محل کار و فرمانداریها اعلام شود اما در استانهای کوچکتر با بافت های قومی که مراسمات به صورت پررنگی برگزار می شود می توان اطلاعات مربوط به این بیماران را در اختیار دهیاران و یا ریش سفیدان خانواده ها قرار داد چه بسا کنترل افراد مبتلا از طریق خود جوامع محلی ساده تر و ممکن تر از سایر روشها باشد.

البته پنهان کاری افراد دلایل دیگری نیز می تواند داشته باشد اما همه مواردی که گفته شد با این پیش فرض است که افراد مبتلا استخدام هیچ شرکت یا دستگاه دولتی نباشند.

این در حالی است که بسیاری از ناقلان ویروس کارمندان و کارگران بخش خصوصی و دولتی هستند و شناسایی این افراد و کنترل آنها باید برای علوم پزشکی به مراتب راحت تر باشد این در حالی است در این دو بخش موضوع کمتر جدی گرفته می شود.

باری به دوش دولت

حال گاهی به دلیل برخی ملاحظات علوم پزشکی اسامی را اعلام نمی کند و بسیاری از کارفرمایان و مدیران هم با علم به اینکه کارمند و یا کارگری بیمار است حتی حاضر نیستند این موضوع را با همکاران این افراد در میان بگذارند و اینگونه است که زنجیره انتقال بر اثر پنهان کاری فردی، علوم پزشکی، مدیران و کارفرمایان هیچ گاه قطع نمی شود.

به هر حال نتیجه این سهل انگاری هر چه باشد به طور قطع بار مالی بسیار زیادی به دوش دولت و زحمت بیشتری برای کادر درمان و تهدید سلامت جامعه را در پی دارد.

همانگونه که پس از ابتلای افراد جدید به ویروس کرونا علوم پزشکی اعلام می کند دلیل ابتلا ارتباط با مورد مثبت بوده پس شناسایی مورد مثبتی که باعث ابتلای دیگران شده نیز کار سختی نخواهد بود. در نتیجه باید تمهیدی اندیشیده شود که افرادی که تست آنها مثبت شده اگر بخواهند هم نتوانند در اجتماعات شرکت کنند و در صورت حضور پیش از بهبودی کامل و انتقال ویروس به دیگران جرایمی برای آنها در نظر گرفته شود. بر اساس معیارهای قطعی تشخیصی، روز 21 خرداد ماه 2 هزار و 11 بیمار جدید مبتلا به کووید19 در کشور شناسایی شد که 811 مورد بستری شدند. با احتساب این افراد، مجموع آمار مبتلایان قطعی در کشورمان به 177 هزار و 938 تن رسید. همچنین 81 تن از مبتلایان جانشان را از دست دادند؛ بنابراین آمار جان باختگان این بیماری در کشورمان به 8506 تن رسیده است. 140 هزار و 590 تن نیز بهبود یافته‌اند.

• کرونا
• ویروس کرونا
• یاسوج
• وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی