چطور طرح رپورتاژی عیسی کلانتری "فاجعه اتوبوس خبرنگاران محیط زیست" را رقم زد؟!

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ تاریخ دوم تیر ماه سال 1400, خاطره‌ای تلخ را برای جامعه محیط زیست و خبرنگاران کشورمان رقم خورد؛ در این روز خبرنگاران محیط زیست به همراه تعدادی عکاس برای سفری یک روزه به دعوت ستاد احیای دریاچه ارومیه و سازمان محیط زیست برای بازدید و تهیه گزارش از طرح احیای دریاچه عازم ارومیه شدند.

در فاصله 15 کیلومتری شهرستان پیران‌شهر، اتوبوس خبرنگاران که از حداقل امکانات ایمنی برخوردار بوده است, به اصرار مدیران وقت سازمان، وادار به عبور از جاده ای ناهموار و پرپیچ و خم می‌شود که در نتیجه آن اتوبوس واژگون می‌شود.

به دنبال واژگونی اتوبوس 21 نفر از خبرنگاران مصدوم و "مهشاد کریمی" 25 ساله و "ریحانه حسینی" 28 ساله, 2 بانوی خبرنگارِ خبرگزاری‌های ایسنا و ایرنا فوت می‌شوند.

پس از گذشت یک سال از این حادثه، ابراهیم نژادرفیعی, خبرنگار خبرگزاری تسنیم که در این سفر در اتوبوس خبرنگاران حضور داشت, به بازخوانی ماجرا پرداخت و اظهار کرد: پیش از هر چیز درگذشت همکاران خبرنگار, خانم‌ها مهشاد کریمی و ریحانه حسینی را تسلیت می‌گویم و برای خانواده این عزیزان از خداوند متعال طلب صبر دارم؛ امیدوارم با خاطیان این حادثه برخورد متناسبی شود تا دیگر شاهد چنین مواردی در کشور نباشیم.

وی ادامه داد: از ابتدای مطرح شدن این سفر، مسئولان وقت سازمان و ستاد احیای دریاچه ارومیه اصرار زیادی برای پوشش پروژه توسط رسانه‌ها داشتند و به منظور اینکه اقداماتی که برای احیای دریاچه ارومیه انجام داده‌اند دیده شود, به رسانه‌هایی که دعوت آن‌ها را لبیک نگفتند اصرار کردند که یک نماینده از رسانه آن‌ها در محل حضور داشته باشد.

وی در رابطه با روز حادثه توضیح داد: بلافاصله پس از فرود هواپیما در ارومیه, به دلیل تعجیل سازمان، صبحانه‌ای سرپایی در همان اتوبوس داده شد و سپس راهی محل بازدید از پروژه شدیم. بعد از عبور از مناطق شهری و رسیدن به جاده منتهی به پروژه که جاده‌ای باریک و کوهستانی به حساب می‌آمد در مسیر رفت (حادثه در زمان برگشت روی داد) بوی لنت ترمز اتوبوس به داخل خودرو پیچید که من در این رابطه به راننده تذکر دادم اما راننده این بو را به دلیل ترمزگیری‌های پیا‌پی درمسیر پر پیچ و خم طبیعی دانست! من نیز با توجه به اینکه تخصصی در این زمینه نداشتم، دیگر مخالفتی نکردم.

نژادرفیعی افزود: طرحی که ما برای بازدید از آن رفته بودیم, طرحی برای مهار آب‌های مرزی بود که قرار بود این آب‌ها را با ایجاد کانال‌ها و پمپاژ آب به داخل ایران و دریاچه ارومیه بازگردانده شود؛ متأسفانه با وجود اینکه مسئولان دولت وقت در آن زمان اعلام کردند که تنها حدود 10 درصد از تکمیل این طرح مانده و تا پایان دولت دوازدهم به بهره‌برداری می‌رسد اما هنوز این طرح تکمیل نشده بود؛ به هر جهت بعد از گذشت چند ساعت مجدداً سوار بر اتوبوس شدیم تا به محل اقامت خود برگردیم و در مسیر بازگشت بود که این حادثه تلخ رخ داد.

وی بیان کرد: مسیری که برای بازگشت ما در نظر گرفته شد, جاده‌ای باریک و پرپیچ و خم بود و به هیچ وجه مناسب عبور اتوبوس نبود, آن هم اتوبوس غیراستانداردی که از حداقل امکانات ایمنی نیز برخوردار نبود! در مسیر بازگشت اکثر خبرنگاران حاضر در اتوبوس مشغول صحبت بودند و بسیاری از همکاران متوجه ترمز بریدن اتوبوس نشدند تا اینکه ناگهان کمک راننده با حالت اضطراب و نگرانی شدید سمت ما آمد و گفت: اتوبوس ترمز بریده! کمربندهای ایمنی خود را ببندید!

خبرنگار تسنیم ادامه داد: بلافاصله پس از هشدار کمک‌راننده، من و سایر بچه‌ها خواستیم کمربند خود را ببندیم اما مشاهده کردیم که بیشتر صندلی‌های اتوبوس اصلاً کمربند ندارند! کمتر از یک دقیقه بعد از این هشدار بود که تلاش راننده برای کوبیدن اتوبوس به صخره بی‌نتیجه ماند و اتوبوس چپ کرد؛ به دنبال چپ شدن اتوبوس تعدادی از همکاران از پنجره‌های اتوبوس به بیرون پرتاب شدند و متأسفانه این امر باعث شد تا 2 همکار ما بر اثر این حادثه آسمانی شوند.

نژادرفیعی گفت: قصور مسئولان وقت سازمان محیط زیست و ستاد احیا در انتخاب بدترین و ناایمن‌ترین نوع اتوبوس برای این سفر کاملاً مشهود بود و زمانی که در مسیر رفت من در صندلی پشت راننده نشسته بودم از صحبت‌های وی و کمک راننده متوجه شدم که سازمان محیط زیست اصرار داشته تا ارزان‌ترین اتوبوس را برای این سفر تهیه کند! نداشتن کمربند ایمنی برای همه صندلی‌ها و حداقل استاندارهای لازم، مواردی است که در کارشناسی حادثه, پلیس نیز آن را تأیید کرد.

وی با بیان اینکه راننده نیز در وقوع حادثه مقصر بود، تصریح کرد: نکته دیگری که موجب رنجش بیشتر همکاران مصدوم و بازماندگان 2 همکار مرحوم شد, بی‌اعتنایی مسئولان وقت ستاد احیا و سازمان محیط زیست بود که حتی یک بار حاضر به عذرخواهی هم نشدند! زمانی که پلیس راه گزارش خود از حادثه را منتشر کرد، اذعان کرد که اگر سازمان محیط زیست این سفر را با پلیس راه هماهنگ کرده بود, پلیس اجازه تردد به این اتوبوس معیوب را نمی‌داد و حتی به جهت مسائل مربوط به کار خبرنگاران و قرارگیری پروژه در منطقه مرزی برای اتوبوس، اسکورت می‌گذاشت.

نژادرفیعی گفت: من در این حادثه دچار شکستگی مهره‌های کمر, دنده و آمبولی ریه شدم؛ ریه‌ام آسیب دید و پهلویم شکافت، شدت این آسیبی به حدی بود که 6 ماه برای جلوگیری از آمبولی مجدد, تحت دارو و درمان قرار گرفتم و به دلیل شکستکی سه مهره کمرم به مدت 6 ماه در بیمارستان و خانه بستری شدم و با مصرف مُسکن‌های مختلف و داروهای مختلف شب روز گذراندم و متأسفانه هنوز هم مجبور به مصرف داروهای مختلف تا 6 ماه دیگر هستم.

وی اظهار کرد: در این مدت در موضوع پشتیبانی مالی و رسیدگی به بحث حقوقی و مطالبه حقوق با مشکلات زیادی مواجه بوده و هستم، من که به دلیل خانه‌نشینی 6 ماهه به دنبال این حادثه قادر به پیگیری روند حقوقی پرونده خود نبودم, هنوز هم موفق به احقاق حق خود نشده‌ام!

نژادرفیعی با اشاره به اینکه همچنان از آسیب‌های ناشی از حادثه رنج می‌برد و حتی به تجویز دکتر امکان جابه‌جایی اجسام بیشتر از 10 کیلو مشکل ندارم, گفت: مشکلات مربوط به حقوق, بیمه و هزینه‌های چند ده میلیونی درمان مواردی هستند که علاوه بر من سایر آسیب‌دیدگان نیز با آن دست و پنجه نرم می‌کنند و نیاز به رسیدگی دارد؛ گله‌ای که از مسئولان فعلی سازمان محیط زیست دارم این است که با روی کار آمدن مسئولان جدید، رسیدگی به امور خبرنگاران مجروح کاملاً فراموش شده است.

وی درباره پیگیری این پرونده در شعب قضایی خاطرنشان کرد: در ابتدا اعلام شد که مسئولان وقت نیز در این حادثه مقصر هستند و پلیس نیز غیراستاندارد بودن اتوبوس را تأیید کرد اما بر اساس آخرین پیگیری‌های بنده در حال حاضر مسئولان حادثه تبرئه شده‌اند‌! البته برای این رأی قرار تجدیدنظر صادر شده است؛ از قوه قضائیه تقاضا داریم که پیگیری این پرونده را به بهترین شکل انجام دهد و با مسببان حادثه برخورد عادلانه داشته باشد.