کاهش شکاف طبقاتی و ضریب جینی با اصلاح قیمت بنزین

سعید لیلاز کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس با اشاره به مزایای اصلاح قیمت حامل‌های انرژی، اظهار داشت: در این دوره فقط اصلاح قیمت بنزین انجام شد اما من معتقدم بهتر بود اصلاح قیمت همه حامل‌های انرژی انجام می‌شد.

وی ادامه داد: در کنار قاچاق و افزایش بی رویه مصرف به دلیل غیرواقعی بودن نرخ سوخت، یکی از مشکلات ما این است که در این کشور طی 100 سال گذشته صدها میلیارد تومان سرمایه‌گذاری انجام شده است تا یک ماده بسیار ارزشمند را از زمین استخراج کنیم اما متاسفانه به جای آن که این منابع ملی سرسوزنی لبخند بر لبان کسی بنشاند، فقط به آلودگی زیست محیطی، سرطان و ترافیک تبدیل شده است، شما ببینید ما در 40 سال گذشته با محیط زیست خود چه کار کردیم؟ همه اینها به خاطر سیاست‌های دولت‌ها در قبال سوخت بوده است.

* ظرفیت تولید گاز کشور سه برابر شد اما مردم منافعی لمس کردند؟

این کارشناس اقتصادی افزود: در 6 سال گذشته ظرفیت تولید گاز طبیعی ایران از حدود 320 میلیون متر مکعب، به حدود یک میلیارد مترمکعب در روز رسیده است؛ کل صادرات روسیه به اتحادیه اروپا کمتر از 550 میلیون متر مکعب گاز در روز است و با این 550 میلیون مترمکعب صادرات روزانه، کل اروپا را در حوزه گاز، گروگان خود گرفته است و همیشه به عنوان یک ابزار از آن استفاده می‌کند.

لیلاز ادامه داد: ظرفیت تولید گاز طبیعی ما در 6 سال گذشته سه برابر شده است اما دریغ از اینکه یک لبخند بر لب مردم بنشیند.

* در سوخت یارانه‌ای یارانه سوخت درواقع به دهک‌های اول و تهرانی‌ها اختصاص می‌یافت

وی تأکید کرد: به خاطر سیاست‌های اشتباه قیمت سوخت، نهایت بی‌عدالتی در همین توزیع قیمت سوخت داشته‌ایم‌، در حالی که جمعیت تهران 10 درصد کل جمعیت کشور است، مصرف بنزین تهران بیش از یک‌سوم مصرف کل ایران است و این معنایی ندارد جز این که تهرانی‌ها به طور متوسط 3 برابر ایرانی‌ها مصرف بنزین دارند.

این کارشناس اقتصادی گفت: از سوی دیگر از نظر طبقاتی، دهک اول 23 برابر دهک دهم یارانه مصرف بنزین دریافت می‌کند و همین اتفاق در مورد گاز هم حاکم است، فردی که مساحت خانه‌اش 500 متر مربع است با کسی که مساحت خانه‌اش 50 متر مربع است تقریبا هزینه یکسان بابت گاز پرداخت می‌کنند.

* آزادسازی قیمت سوخت و پرداخت کمک معیشتی عین عدالت است

لیلاز با بیان اینکه من حتی در دولت آقای احمدی‌نژاد هم از اصلاح نرخ حامل‌های انرژی دفاع کردم، اظهار داشت: ارائه سوخت یارانه‌ای یعنی سرطان، ترافیک و آلودگی را بین مردم به صورت مساوی تقسیم کنیم.

وی ادامه داد: یک دانشمند آلمانی اوایل قرن بیستم به نام «ورنر زوم بار» می‌گوید وقتی انسان دارایی دارد، یک خوشحالی دارد اما وقتی پول نقد دارد دو خوشحالی دارد و خوشحالی دوم آن است که علاوه بر دارایی، حق انتخاب هم دارد، حال مزیت اصلاح قیمت حامل‌های انرژی در دولت‌های نهم و دهم و دولت آقای روحانی هم این بود که ما دو خوشحالی داریم یعنی به مصرف کننده حق انتخاب داده‌ایم، در حال حاضر یک خانوار 5 نفره با آن رقم حدود 200 هزار تومانی معیشت که دریافت می‌کند (معادل حدود 7‌0 لیتر بنزین با نرخ آزاد) در واقع علاوه بر سهمیه 60 لیتر بنزین یارانه‌ای خود، می‌تواند از محل این 200 هزار تومان مواد غذایی، گوشت، لبنیات و غیره خریداری کند و این عین عدالت است.

* اصلاح قیمت حامل‌های انرژی شکاف طبقاتی را کاهش می‌دهد

این کارشناس اقتصادی تأکید کرد: بهره‌مندی از اصلاح قیمت حامل‌های انرژی در نهایت مشمول اقشار کم‌درآمد و ضعیف می‌شود و این کاری که دولت روحانی کرد، گامی بزرگ و جدی به سمت عدالت اجتماعی و کاهش شکاف طبقاتی بود.

لیلاز اظهار داشت: شکاف طبقاتی در 15 سال گذشته در ایران به طرز نگران کننده‌ای در حال افزایش بوده است و اگر هر چند سال یکبار ما این شکاف را به نحوی ترمیم نکنیم ممکن است گرفتاری‌ها و بی ثباتی‌های جدیدتری برای کشور پدید آید.

* باید از چهار دهک بسیار کم درآمد که کشور به هر مدل حمایت کنیم

وی با تأکید بر اینکه ما باید از چهار دهک بسیار کم درآمد کشور به هر مدل حمایت کنیم، گفت: من طرفدار جدی کوپنی شدن بنزین و افزایش قیمت بنزین و اعطای درآمد آن به مردم و خصوصا محرومان بوده‌ام و الان هم به شدت طرفدار توزیع 2000 کالری مواد غذایی روزانه بین مردم هستم.

* یارانه احمدی‌نژاد ضریب جینی را کاهش داد / کمک معیشتی هم همین کار را می‌کند

این کارشناس اقتصادی اضافه کرد: تجربه سال 89 نشان داد پس از اعطای یارانه نقدی، ضریب جینی یکباره به طرز چشمگیری بهبود یافت و یقین دارم در ماجرای اخیر هم عین همان قضیه سال 89 اتفاق می‌افتد.

لیلاز افزود: تصمیمی که روز جمعه بابت اصلاح قیمت بنزین اجرا شد تصمیمی بی عیب و بی نقص بود و در واقع عین عدالت اجتماعی و عین حکمرانی خوب است، ما با این کار یک گام از سوء استفاده از منابع انرژی، عقب‌تر رفتیم.

* اصلاح قیمت سوخت باید 20 ماه پیش انجام می‌شد

وی تاکید کرد: اصلاح قیمت حامل‌های انرژی، نباید فقط به بنزین ختم شود بلکه درباره گاز و گازوئیل نیز باید این موضوع را اجرا کنیم.

وی گفت: در این کشور کسانی هستند که سهمیه گازوئیل خود را به صورت آزاد می‌فروشند و یا قاچاق می‌کنند چرا باید اجازه دهیم مصرف سوخت و حامل‌های انرژی به این طرز فجیع سوء مدیریت شود؟

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: از نظم من هم این انتقاد به دولت آقای روحانی وارد است که نباید کارت سوخت را حذف می‌کرد و ضمن آنکه نباید افزایش قیمت یارانه‌ها را متوقف می‌کرد‌؛ طرح اصلاح قیمت بنزین باید 20 ماه پیش انجام می‌شد ولی به هر حال این کشور امروز هیچ راه دیگری غیر از این کار نداشت.

* اعتراضات امروز مردم به ناکارآمدی، حکمرانی بد و دعواهای سیاسی است

لیلاز گفت: مبارزه با امپریالیسم آمریکا با حرف امکان پذیر نیست و باید گام‌های جدی برداشت؛ به هر حال پیش‌بینی هم می‌شد که با اصلاح قیمت بنزین، اعتراض‌هایی پراکنده انجام شود، اما به نظر من این اعتراض‌ها اگر 10 برابر این هم شود و اگر یک و نیم سال هم به طول بینجامد، تازه به امروز فرانسه می‌رسیم، نباید از این اعتراضات ناراحت شد البته اعتراضات مردم هم به افزایش قیمت سوخت نیست، به ناکارآمدی و دعواهای سیاسی است

وی اضافه کرد: وقتی تا چند روز دیگر اولین سری از درآمدهای حاصل از اصلاح قیمت بنزین و کمک معیشتی بین مردم توزیع شود، مردم متوجه می‌شوند که چه سیاست درستی انجام شده است و بدانید قطعا حساب مردم با حساب عده ای محدود که به دنبال براندازی هستند جدا است.

این کارشناس اقتصادی اظهار داشت: ریشه اعتراض مردم به بنزین و قیمت بنزین نیست، این ریشه در ناکارآمدی و حکمرانی بد در مجموعه قوا دارد نه فقط دولت.

* افزایش قیمت سوخت تا قیمت فوب خلیج فارس هم قانونی‌ست و هم تکلیف است

وی در پاسخ به این سؤال که دولت از نظر قانونی اجازه اجرای اصلاح قیمت سوخت را داشت؟ گفت: در قوانین بودجه کشور همه این موارد آمده است اصلا در قانون برنامه چهارم داشتیم که ضرورت دارد نرخ سوخت به قیمت فوب خلیج فارس در مدت 5 سال برسد و هیچ قانونی که این را نقض کند، تا امروز نداشتیم.

لیلاز ادامه داد: افزایش قیمت سوخت تا مرحله فوب خلیج فارس هم قانونی است و هم تکلیفی است که مجلس به دوش دولت نهاده است.

این کارشناس اقتصادی اظهار کرد: کشور نباید اجازه دهد که روزانه میلیون‌ها لیتر سوخت با ارزش که با این همه سرمایه‌گذاری و زحمت استخراج می‌شود به راحتی قاچاق شده و به مقاصد افغانستان و ترکیه و پاکستان برود و قطعا هیچ عقل سلیمی این را قبول نمی‌کند.