کشاورزی لرستان نیازمند عبور از معیشتی به صادرات محوری

به گزارش ایرنا، بیش از 170 هزار بهره بردار بخش کشاورزی در لرستان فعال هستند که علیرغم وجود منابع مهم آب وخاک و شرایط آب و هوایی مساعد اما، سهم این حوزه در اقتصاد استان ناچیز است و کشاورزی معیشیتی و تولید محور همچنان انتخاب اول کشاورزان و باغداران است.

توجه صرف به تولید و نادیده گرفتن بازار مصرف، به نوعی خودزنی اقتصادی محسوب می شود که زحمات و هزینه های یکساله کشاورزان را به دست دلالان می سپارد و نتیجه آن هم صادرات برخی محصولات بسیار باکیفیت و کم نظیر لرستان به نام سایر استانها و حتی برخی کشورهای منطقه است.

متاسفانه صنایع تبدیلی انچنان که باید در لرستان راه اندازی نشده و از آن مهمتر اینکه، قشر زحمتکش کشاورز استان به دلیل کشاورزی معیشتی نمی داند و یا نخواسته که نیم نگاهی به صادرات محصول با ارزش خود داشته باشد.

لرستان بین 2.9 تا سه میلیون تن تولید کشاورزی و باغی دارد، 800 هزار هکتار زمین زراعی و 42 هزار و 600 هکتار باغ مثمر با تولید 280 هزار تن ظرفیت بزرگی برای این استان محسوب می شود ودر حالیکه پنج میلیارد و 300 میلیون تومان ارزش تولیدات کشاورزی لرستان در زیر بخش‌های زراعی، دامی و باغی است اما به دلیل کم توجهی به صادرات محصول، ارزش افزوده آنچنانی نصیب مردم نشده است.

انار سیاب، انجیر پلدختر، محصولات باغی از جمله سیب بروجرد، زعفران مرغوب و درجه یک، رتبه نخست تولید ماهیان سردآبی استان های غیرساحلی، رتبه اول تا سوم تولید حبوبات اعلا از جمله نخود و محصولات گلخانه ای با کیفیت صادراتی بالا، از جمله دارایی های بالقوه لرستان هستند که سهمی در رونق اقتصادی کشاورزی محور آن ایفا نکرده اند و بازارهای جهانی و منطقه ای در حالیکه از برخی این تولیدات استفاده می کنند اما هرگز نمی دانند متعلق به لرستان است چراکه خام فروشی در استان صورت گرفته و با برند صادراتی نقاط دیگر به دست مصرف کننده رسیده است.

امروزه نیاز مبرم لرستان، عبور از کشاورزی تولید محور برای گام نهادن در کشاورزی صادرات محور است چرا که ظرفیت بالقوه این اتفاق بزرگ در استان وجود دارد اما باید نگرش و زیرساخت های فکری کشاورزان و مسوولان و البته تجهیزات میدانی این کار نیز فراهم شود.

سه ماهه نخست امسال بیش از 6 میلیون تن محصول لرستان از طریق گمرک خرم آباد صادر شده که حدود 11 درصد از این میزان سهم کشاوری بوده در حالیکه هدفگذاری تا پایان سال 99 برای افزایش صادرات این بخش به 19 درصد صورت گرفته است.

بر همین اساس مقرر شده 64 درصد اقلام صادراتی از بخش صنعت، 6 درصد معدنی، 19درصد کشاورزی و صنایع غذایی و11 درصد پتروشیمی باشد.

از بین رفتن 30 درصد تولیدات کشاورزی لرستان قبل از مصرف

رییس سازمان جهادکشاورزی لرستان گفت: در کشاورزی با 2 مقوله افزایش تولید و جلوگیری از ضایعات در تولید محصولات مواجه هستیم.

اسفندیار حسنی مقدم افزود: درحال حاضر حجم انبوهی از تولیدات ما یعنی حدود 30 درصد قبل از اینکه به دست مصرف کننده برسد از بین می‌رود و در سالی که توسط مقام معظم رهبری به جهش تولید نامگذاری شده، فرآوری این رقم با توجه به تولید 3 میلیون تن تولیدات کشاورزی درلرستان حدود یک میلیون تن محصولات استان را شامل می‌شود.

وی تاکید کرد: بنابراین ضروری است با ایجاد زنجیره تولید توسط تعاونی‌ها، از هدر رفت این سرمایه جلوگیری و در مقابل با فرآوری محصولات درآمد اقتصادی بیشتری را برای تولید کنندگان فراهم کنیم.

صادرات پذیری کشاورزی لرستان و چالشی عدم تقاضای موثر

مدیر هماهنگی ترویج کشاورزی لرستان نیز اظهار داشت: با وجود دارا بودن ظرفیتهای بالقوه در زیربخش های مختلف کشاورزی برای صادرات اما با چالشی به نام عدم تقاضای موثر برای بسیاری از کالاها مواجه هستیم.

عبدالله موموندی به ایرنا گفت: پارسال از مجموع کالاهایی که از مقصد لرستان صادر شده، حدود 21 هزار تن معادل 5.6 درصد وزنی و نیم درصد ریالی مربوط به کشاورزی بوده است.

وی اظهار داشت: این رقم صادرات نیز در مجموع مربوط به چهار شخصیت حقیقی و حقوقی می باشد که 70 درصد این تعداد مربوط به کشت و صنعت فجر خرم آباد است و این یعنی تمرکز بر افزایش تولید بوده و در بازاریابی کشاورزی خیلی خوب نبوده ایم.

12 محصول کشاورزی لرستان قابلیت صادرات دارد

مدیر هماهنگی ترویج کشاورزی لرستان با تاکید بر بازاریابی محلی، داخلی و صادراتی برای کشاورزی لرستان تصریح کرد: باید پروژه توسعه و ترویج صادرات پذیری کالاهای کشاورزی لرستان را در دستور کار قرار داد که این مهم صرفا تکلیف جهادکشاورزی نیست بلکه باید به عنوان یک امر فرابخشی تلقی و پیگیری شود.

موموندی گفت: 12 محصول صادراتی از جمله انار، انجیر، سیب قرمز، شیرخام، عسل، زعفران و شیلات با وزن حدود 450 هزار تن در لرستان تولید می شود اما به دلیل عدم فراوری و نبود بازار هدف، از صادرات باز می ماند.

وی افزود: صادرات محصول خام دردسر دارد و به دلیل نداشتن نظم فعالیت های گمرکی و صاردات کالا، خام فروشی برخی محصولات نه تنها سود ندارد بلکه امکان فساد و خرابی محصول وجود داشته و خسارت بسیاری بر جا می گذارد بنابراین باید افرادی که بالقوه این کار را انجام می دهند، شناسایی کنیم.

خرده مالکی مشکل پیش روی صادرات کشاورزی

مدیر هماهنگی ترویج کشاورزی لرستان خرده مالکی را از دیگر مشکلات صادرات بخش کشاورزی دانست و بیان کرد: 42 هزار هکتار باغ استان مربوط به 65 هزار نفر است و یک هزار و 500 هکتار باغ الشتر به عنوان قطب گردوی استان، در مالکیت سه هزار نفر می باشد.

موموندی با اشاره به فعالیت 65 هزار گندمکار در لرستان تصریح کرد: این افراد را چطور باید سازماندهی کرد؟ صادرات باید توجیه اقتصادی داشته باشد و یکی از این ارکان نیز کشت و کار در معیارهای بزرگ است.

ضرورت تغییر رویکرد از مزیت های نسبی به مزیت های رقابتی

مدیر هماهنگی ترویج کشاورزی لرستان ادامه داد: باید از رویکرد مزیت های نسبی خارج شویم و به دنبال مزیت های رقابتی باشیم تا بتوانیم قدرت فروش را افزایش دهیم.

وی توضیح داد: مزیت های نسبی کشاورزی لرستان مثل خاک، آب، اقلیم، زیرساخت حمل و نقل و قرار گرفتن در کریدورهای ارتباطی کشور عالی هستند که موجب تولید یک کالا با قیمت مناسب تر می شوند اما باید به دنبال شناسایی بازار بوده و توانمندی های صادراتی را ارتقا داد چرا که در فروش و رقابت با سایران به چالش مواجه می شویم.

مدیر هماهنگی ترویج کشاورزی لرستان با تاکید بر انجام کشاورزی قراردادی افزود: 95 درصد کشاورزی لرستان با بخش خصوصی است که باید با تشکیل کمیته ای، افراد با محصولات مستعد صادراتی را شناسایی کرده برندسازی و توسعه زنجیره ارزش را ایجاد کنیم.

موموندی اظهار داشت: حضور در بازار برای بالا بردن مزایای رقابتی یک شبه حاصل نمی شود و به برنامه ریزی، دانش محوری، تبلیغات، برندسازی، فراوری و حضور به موقع در بازار نیاز دارد.

برای تغییر رویکرد تولید محور به بازار محور چه کنیم؟

مدیر هماهنگی ترویج کشاورزی لرستان گفت: باید برای تغییر رویکرد تولید محور به بازار و صادرات محور به اقداماتی همچون کشاورزی دانش بنیان، جدی گرفتن زنجیره تامین و ارزش، و کشاورزی قراردادی توجه کرد.

موموندی توضیح داد: در کشاورزی قراردادی، باید قبل از تولید، با بازار به توافق رسید و حتی پیش فروشهایی از قبل داشت که با دریافت مبالغ پیش پرداخت می توان بخشی از نیازهای اقتصادی مسیر تولید را هم برطرف کرد و از طرفی اطمینان بازار فروش را هم داشته باشیم.

وی افزود: متاسفانه بسیاری از محصولات صادرات پذیر استان حتی در بازارهای محلی هم فروش خوبی ندارند و همین امر موجب می شود فرصت بزرگی به نام ارزش افزوده و سودآوری محصول از بین رود.

وی با بیان اینکه فرآوری محصول موجب قدرت نگهداری بیشتر آن می شود گفت: ایجاد زیرساخت های صادراتی، موجب ارزش افزوده، اشتغال بالا، درآمد بیشترو کاهش ضایعات می شود در حالیکه اکنون در مراحل مختلف تولید تا فروش، 30 تا 40 درصد ضایعات داریم.

وی با تاکید بر کشاورزی هوشمند مبتنی بر دانش افزود: باید زنجیره صفر تا 100 برای هرکالا، تعریف و عملیاتی شود.

میز ویژه صادرات کشاورزی لرستان تشکیل شود

مدیر هماهنگی ترویج کشاورزی لرستان اضافه کرد: متاسفانه با جود ظرفیت های بالا اما قدرت حضور در بازارهای خارجی را نداریم و سال گذشته نتوانستیم آنچنان که باید محصولات خود را صادر کنیم بنابراین راه اندازی میز ویژه صادرات کشاورزی استان ضروری است.

موموندی افزود: برای داشتن صادرات موفق باید از تولید شروع کرد پس باید شرکت های صادراتی و تجاری قوی کشاورزی در استان ایجاد شود تا واسطه تولید و بازار مصرف نهایی باشند.

وی ادامه داد: اشتغال در بازار و صادرات کشاورزی کمتر از بخش تولید نیست چراکه می توان از خدمات کشاورزی، شغا ایجاد کرد و افراد توانمند، منطقی و کارشناس را در این قسمت بکار گرفت.

وی تاکید کرد: برای تغییر رویکر کشاورزی استان ازتولید به صادرات تنها جهاد کشاورزی نمی تواند کاری نجام دهد چراکه این مهم به عوامل همچون حمل و نقل، گمرک، قوانین، بسته بندی، صنایع و استاندارد بستگی دارد و پیشنهاد می شود با تشکیل میز صادراتی و ایجاد انسجام میان دستگاهها توسط استانداری در دستور کار قرار گیرد.

• وزارت جهاد کشاورزی
• توسعه صادرات
• لرستان
• صادرات غیر نفتی