کنایه اقتصادی رسانه‌ها به فضانورد ترکیه‌ای: تا از فضا برگردی خیلی چیز‌ها گرانتر شد

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری دانشجو، بحران اقتصادی در ترکیه ادامه دارد و تیم اقتصادی جدید دولت اردوغان نیز نتوانسته از غول تورم، زیر یک خم بگیرد.

در چنین شرایطی که تنها 41 روز از سال جدید میلادی سپری شده، رئیس اتحادیه کارگران این کشور، درخواست عجیبی را مطرح کرده که می تواند رئیس جمهور ترکیه را به شدت خشمگین کند.

ارگون آتالای از چهره های مهم و متنفذ بخش خصوصی و رئیس اتحادیه کارگران ترکیه موسوم به ترک ایش «TRK-» گفته است: «باید هر چه زودتر دستمزدها را بالا ببرید».

ممکن است هر کسی بپرسد: کجای این درخواست عجیب است؟ پاسخ چنین است: همین 50 روز پیش و قبل از آغاز سال 2024 میلادی بود که اردوغان، دستور داد حداقل یا کف حقوق و دستمزد، از 11 هزار به 17 هزار لیره افزایش پیدا کند تا قشر کم درآمد، در برابر افزایش تورم تاب بیاورد.

اردوغان آشکارا اعلام کرده بود که این افزایش قابل توجه، برای پوشش کل ماه های سال 2024 است و قرار نیست یک بار دیگر چنین موضوعی در دستور کار قرار بگیرد. اما حالا رئیس اتحادیه کارگری ترکیه می گوید: تنها در تورم 4 هفته نخست سال جدید، کل مبلغی که به عنوان افزایش حقوق در نظر گرفته شده بود، توسط غول تورم بلعیده شد. بگذارید شفاف بگویم: وقتی کسبه ما، امروز چیزی را به قیمت 3 لیره می فروشند، فردا با 4 لیره هم نمی توانند بخرند و به بازار عرضه کنند. در برابر این تورم فزاینده کاری کنید. مهم نیست اسمش را چه می گذارید، افزایش حقوق یا هر چیز دیگر. باید این دستمزدها را تغییر دهید. اگر نه مردم نمی توانند با این وضعیت ادامه دهند».

بدون شک، درخواست آقای آتالای برای دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه قابل قبول نیست. چرا که آنان تنها با کارگر جماعت طرف نیستند و در آن سوی میدان، پیشه وران و بزرگان بخش تولید نیز دولت را تهدید می کنند و می گویند: اگر دستمزدها را بالا ببرید، سودی برای ما نمی ماند و ناچار می شویم کرکره را پایین بکشیم و سرمایه هایمان را از ترکیه خارج کنیم.

تا تو از فضا برگشتی، خیلی چیزها عوض شد

سرهنگ خلبان، آلپر گزر آوجی که در چهارچوب یک سفر تجاری و با پرداخت هزینه کلان به فضا رفته بود، دیروز به زمین بازگشت.

دولت اردوغان، این سفر را به عنوان قدم نهادن نخستین فضانورد ترکیه در فضا قلمداد کرده و آن را نقطه عطفی در تاریخ جمهوری ترکیه دانست. اما منتقدین می گویند، اعزام یک فضانورد با سفینه تجاری خارجی و با پرداخت هزینه ای نزدیک به 55 میلیون دلار، لطفی ندارد و نباید چنین چیزی را یک موفقیت علمی دانست.

در هر حال، همچنان که پیش بینی می شد دولت اردوغان با بزرگ نمایی و اغراق درباره این موضوع اطلاع رسانی کرد و گزر آوجی نیز در تمام ارتباطات تصویری که با کره زمین برقرار کرد، پرچم ترکیه را در دست گرفت و از اهمیت نقش تاریخی آتاترک صحبت کرد.

او بارها اعلام کرد که آتاترک گفته «آینده جهان، در فضا و فضانوردی است». اما نویسندگان و روزنامه نگاران پژوهشگر ترکیه نشان دادند که این سخن، از زبان یکی از مشاورین موسولینی ایتالیایی بیان شده و بعداً به خود موسولینی نسبت داده شده و اساساً ربطی به آتاترک ندارد.

ولی پیداست که تیم اردوغان تصمیم خود را گرفته و در برابر تمام انتقاداتی که در مورد تنگی معیشت مردم ترکیه بیان شده، دولتی ها بر این موضوع تاکید می کنند که حالا ترک ها به فضا رسیده اند، پهپادهایشان را به همه کشورها صادر می کنند و نباید درباره موضوعات جزئی صحبت کرد. در نتیجه این موضوع به یک کشمکش تبلیغاتی تبدیل شده و برخی از هنرمندان و روزنامه نگاران، آن را به مایه طنز و شوخی تبدیل کرده اند.

برخی از رسانه های مخالف اردوغان، خطاب به نخستین فضانورد ترکیه نوشته اند؛ تا تو چرخی در فضا زدی و بازگشتی، تورم بالاتر رفت و ارزش لیره پایین تر آمد. روزنامه سوزجو که به بخش خصوصی تعلق دارد و با انتشار 400 هزار نسخه در روز، به عنوان پرتیراژترین روزنامه چاپ آنکارا شناخته می شود، در عکس و تیتر شماره امروز خود، با فضانورد ترکیه صحبت کرده و خطاب به او بندهای زیر را نوشته است:

«یادداشت هایی کوتاه برای آلپر که از فضا به ترکیه بازگشته است. در این 22 شبانه روزی که تو در فضا بودی، تورم در ترکیه متوقف نشد و علاوه بر این، اتفاقات مهمی روی داد:

1. رئیس بانک مرکزی ترکیه برکنار شد.

2. حزب حاکم آشکارا اعلام کرد: اگر در انتخابات پیش رو، به نامزدهای ما رای ندهید و مخالفین ما شهردار شوند، به شهرتان خدمت نخواهیم کرد.

3. اجازه دادیم سوئد عضو ناتو شود.

4. شیر و همه مواد لبنی در ترکیه به مقدار 30 درصد گران تر شدند.

5. دستمزد اصلاح سر در سلمانی مردانه بین 50 تا 70 درصد افزایش یافت.

6. کرایه خودروهای ویژه سرویس مدارس 15 درصد گران تر شد.

7. در آنکارا قیمت یک قرص نان سیمیت کوچک از 10 لیره به 15 لیره رسید و وزارت بازرگانی مجبور شد دخالت کند و به زور قیمت را پایین بیاورد.

8. کرایه تاکسی در آنکارا در این چند روز 50 درصد افزایش پیدا کرد!

9. تمام مواد غذایی گران تر شدند و حالا بازنشستگان و کم درآمدهای ما، احوالات بدتری دارند.

10. قیمت یک کباب پیزولای ساده به 200 لیره رسید.

دیروز اعلام شد که نوبت ورشکستگی شرکت های بزرگ، حالا به بخش غذا هم رسیده و حتی شرکت ثروتمند و پردرآمد «بانکو بورگر» تولیدکننده و فروشنده همبرگر با صدها شعبه در شهرهای مختلف ترکیه، اعلام ورشکستگی کرده و دو غول عظیم بخش مسکن ترکیه نیز اعلام کرده اند که مجبورند چد پروژه بزرگ خود را تعطیل کرده و کارگران را به خانه بفرستند.

گزارش گزنده و نیشدار روزنامه سوزجو، طرفداران حزب عدالت و توسعه را خشمگین کرده و آنها در فضای مجازی، با انتشار پست های بسیار، این انتقادات را نا به جا می دانند و معتقدند که تیم جدید اردوغان، به تازگی قدرت را در دست گرفته و نباید انتظار داشت در عرض 8-9 ماه، همه چیز بهتر شود. اما جالب اینجاست که خود تیم اقتصادی دولت اعلام کرده که برای بهبود نسبی وضعیت اقتصادی ترکیه، لازم است مردم این کشور، دست کم تا 6 ماهه دوم سال 2025 میلادی، صبوری پیشه کنند.

چالش های بالا نشان دهنده این است که در دوران بحران اقتصادی در ترکیه، شاهد به وجود آمدن یک شکاف فکری و سیاسی هستیم. به این معنی که دولت اردوغان، شرکای سیاسی حزب حاکم و نیز هواداران، بر این تاکید می کنند که افزایش قدرت سیاسی و دفاعی ترکیه با شعارهای ملی گرایانه اهمیت حیاتی دارد و نباید به موضوع اقتصاد و معیشت اشاره کرد. اما مخالفین بر این باورند که برجسته سازی افزایش قدرت دفاعی ترکیه و تاکید مکرر و اغراق آمیز بر اهمیت اعزام فضانورد ترک به فضا، یک تاکتیک روانی و یک پوشش خبری گسترده و انحرافی، برای فرار از واقعیت اقتصادی آشکاری است که زندگی را بر میلیون ها شهروند، تلخ کرده است.

منتقدین دولت اردوغان به این موضوع نیز اشاره می کنند که دولت، در کنار همه اقدامات تبلیغاتی و استفاده از شعارهای حماسی، ایراد و اشکال دیگری نیز دارد که همانا غرق شدن در تجمل گرایی و هزینه های میلیاردی در کاخ ریاست جمهوری و مجموعه های تحت امر دولت است.