کودکانی که وارث صنایع دستی منسوخ نی چیت بافی شده اند

هنر نی چیت بافی یکی از رشته های صنایع دستی فراموش شده کهگیلویه و بویراحمد است که هنوز برای یک خانواده چهار نفره در روستای تنگ آب از توابع بخش بوستان شهرستان باشت درآمدزاست.

مهدی و محمد پس از انجام تکالیف مدرسه روزانه 2 تا سه ساعت در کنار پدر و مادرشان به تولید محصولات صنایع دستی نی چیت می پردازند.

کسب و کار انرژی بخش

مهدی معتقد است انجام فعالیت در زمینه نی چیت بافی نه تنها او را خسته نمی کند بلکه برایش انرژی بخش است.

او افزود: از اینکه می توانم فعالیتی در زمینه میراث فراموش شده نیاکان کهن ایران زمین داشته باشم مسرور هستم.

مهدی که هنر نی چیت بافی را به صورت تجربی از پدر خود فرا گرفته با اشاره به اینکه صنایع دستی غیر از تامین نیاز، هویت ملی محسوب می شود تاکید کرد: نسل جوان با فعالیت در این حوزه افزون بر درآمدزایی به فرهنگ کشور خود خدمت می کنند.

رحیم محمدی پدر این خانواده که 20 سال است در این زمینه درآمد کسب می کندگفت: از دوران کرونا که درآمد حاصل از فروش نی چیت بافی کم شده است که بگذریم از رهگذر تولید این محصول درآمد خوبی عاید خانواده من می شود.

محمدی با اشاره به اینکه خود و خانواده اش روزانه توان تولید 2 متر نی چیت دارند گفت: هر متر این محصول به قیمت 250 هزار تومان به فروش می رسد.

او که اکنون 40 سال سن دارد اظهار داشت: آنچه فراتر از درآمد مایه خوشحالی من است موضوع مهارت و علاقه فرزندانم در زمینه هنر مردم روزگار کهن تمدن ایران زمین است.

تلاشگران هنرهای منسوخ نیازمند حمایت

وی که هم اکنون در فضای محدود خانه خود کارگاه کوچکی راه اندازی کرده است می گوید: در صورت دریافت 300 میلیون تومان تسهیلات بانکی اقدام به توسعه کارگاه و خرید تجهیزات جدید خواهم کرد.

محمدی ابراز داشت: من و خانواده ام با توجه به سفارش های دریافتی اقدام به تولید محصول می کنیم.

حالا تولیدات این خانواده افزون بر تامین بخشی از نیاز مناطق عشایری کهگیلویه و بویراحمد به استان های چهارمحال بختیاری، فارس و خوزستان نیز ارسال می شود.

نی چیت بافی چیست؟ قدمت تولید محصولات نی چیت بافی به دوران صفویه باز می گردد. این دست ساخته برای نگه داشتن و زیبایی سیاه چادرهای عشایری با چوب تراش داده شده درختان بید و چنار و موی بز درست می شود. از نی چیت برای حفاظت و زیبایی اطراف سیاه چادر و جدا کردن قسمت‌های مختلف فضاهای داخل چادر به 2 صورت ساده و رنگی استفاده می‌شود.

نی چیت بعد از گلیم به‌عنوان زیرانداز نیز استفاده می شود و همچنین به‌عنوان حصاری برای سیاه چادر عشایری کاربرد دارد. برای تولید نی چیت از پشم رنگی و حصیر که تشکیل شده از نی‌های نازک و بلند است، استفاده می‌شود. نقش های بافته شده در آن بیشتر به‌صورت ذهنی باف و انتزاعی است. دانه‌های نی انتخاب شده را پس از دسته بندی از لحاظ رنگ و اندازه به‌وسیله پشم رنگی یا ساده از ابتدا تا انتها می‌پیچند آنگاه نی‌های پیچیده شده را در کنار هم قرار داده و به‌وسیله نخ‌های پشمی می‌بافند و تبدیل به دیوار پر نقش و نگاری می‌شود که به آن نی چیت می‌گویند. در حال حاضر گاهی از کامواهای رنگی نیز برای تولید این محصول استفاده می‌شود که نوع نامرغوب آن برای آغل گوسفندان کاربرد دارد. بافت نی چیت در زندگی عشایری توسط زنان انجام می‌شود، که ابتدا مقداری نی توسط زنان و دختران جمع آوری، سپس تعدادی سنگ به‌منظور پیچیدن تار و پود به دور چیت، مهیا شده و بافت چیت توسط کسی که در این کار تبحر دارد، به کمک دیگران آغاز می‌شود.

شناسایی فعالان نی چیت بافی

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کهگیلویه و بویراحمد گفت: تاکنون چهار خانواده فعال در زمینه نی چیت بافی در استان شناسایی شده اند.

مجید صفایی افزود: این خانواده های هنرمند در شهرستان های باشت، کهگیلویه و بویراحمد سکونت دارند.

وی اظهار داشت: سپردن تولید نی چیت سیاه چادرهای مورد نیاز در جشنواره ها به این خانواده ها و پرداخت تسهیلات ارزان قیمت از برنامه های میراث فرهنگی برای حمایت از این خانواده هاست.

وی تاکید کرد: تسهیلات بانکی ارزان قیمت برای رونق و احیای این هنر به دیگر هنرمندان متقاضی نیز پرداخت می‌شود.

صفایی با اشاره به این‌که کهگیلویه و بویراحمد یکی از مهمترین استان‌های کشور در حوزه صنایع‌دستی و هنرهای سنتی محسوب می‌شود، تصریح کرد: تلاش برای ایجاد کارگاه‌های بزرگ و افزایش تولیدات صنایع‌دستی در روستاها از مهم‌ترین برنامه‌های سال جاری در استان است.

صنایع دستی در باشت

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری باشت گفت: تاکنون بیش از 500 فقره کارت شناسایی و پروانه تولید انفرادی صنایع دستی در این شهرستان صادر شده است.

صادق ماندنی زاده افزود: هم اکنون هفت کارگاه صنایع دستی در باشت فعالیت تولیدی دارد که هر یک 2 تا پنج فرصت شغلی ایجاد کرده است.

وی تعداد هنرمندان صنایع دستی این شهرستان را یکهزار نفر برآورد کرد.

راه اندازی هشت کارگاه صنایع دستی

معاون صنایع دستی مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد گفت: در سال جاری هشت کارگاه صنایع دستی در شهرستان های مختلف استان راه اندازی شده است.

محمد کاظم رحمانی اظهار داشت: راه اندازی این کارگاه های صنایع دستی زمینه اشتغال 74 نفر را در کهگیلویه وبویراحمد فراهم کرده است.

وی بیان کرد: برای ایجاد این تعداد کارگاه صنایع دستی 10میلیارد و 800 میلیون ریال تسهیلات به سرمایه گذاران پرداخت شده است.

معاون صنایع دستی مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: این کارگاه ها در زمینه دوخت لباس های محلی، صنایع چرم، چوب و دست بافته های داری فعال شده است.

وی همچنین از پرداخت پنج میلیارد و 200 میلیون ریال تسهیلات برای جبران خسارت های وارد شده به 47 نفر از هنرمندان صنایع دستی بر اثرانتشار ویروس کرونا در کهگیلویه و بویراحمد خبر داد.

معاون صنایع دستی مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد ابراز داشت: هر یک از این متقاضیان بین 60 تا 120 میلیون ریال تسهیلات دریافت کرده اند.

وی ابراز داشت: جاجیم بافی، سفره بافی، نمدمالی، نی چیت بافی، مشته بافی، رندبافی، گچمه بافی، ریسندگی، سوزن دوزی، سبد بافی، رودوزی‌های سنتی و سیاه چادر بافی از مهمترین دست بافته‌های سرپنجه هنرمندان کهگیلویه و بویراحمد است.

سالانه 218 هزار متر مربع انواع صنایع دستباف در کهگیلویه و بویراحمد تولید می‌شود.

بیشترین دست بافته‌ها در شهرستان‌های دنا و گچساران تولید می‌شود.

استان کهگیلویه و بویراحمد با 723 هزار نفر جمعیت 35 هزار هنرمند صنایع دستی دارد.

• گردشگری
• کهگیلویه وبویراحمد
• باشت