گام‌های اساسی برای دستیابی به تولید 20 هزار مگاوات برق هسته‌ای برداشته‌ایم

محمد اسلامی معاون رییس جمهور و رییس سازمان انرژی اتمی ایران در یک برنامه زنده تلویزیونی اظهار کرد: سخن را با یاد و خاطره شهدای گرانقدر به ویژه شهدای هسته‌ای آغاز می‌کنم. یاد شهدای ترور، شهدای انقلاب اسلامی، شهدای دفاع مقدس، مدافع حرم و نیز شهیدانی که در بمباران نیروگاه اتمی بوشهر و دارخوین به شهادت رسیدند را گرامی می‌داریم.

وی تصریح کرد: دستاورد‌های انقلاب اسلامی به برکت خون شهداست که همواره راهگشا بوده و هستند و امیدوارم خداوند توفیق دهد تا در دنیا و آخرت شرمنده آن‌ها نباشیم.

اسلامی درادامه با اشاره به برگزاری نمایشگاه دستاورد‌های هسته‌ای در روز‌های اخیر گفت: رهبر معظم انقلاب اسلامی پس از بازدید از نمایشگاه توانمندی هسته‌ای کشور و دستاورد‌هایی که به نمایش گذاشته شد، آن را عالی خواندند. خداوند را شاکریم که توفیق این دیدار حاصل شد و مقام معظم رهبری رضایت قلبی خودشان را از این رویکرد و نتایج آن اعلام کردند.

وی اضافه کرد: پیام مشخص این دیدار، آن است که رهنمود‌ها و تدابیری که ایشان در قالب فرامین بیان می‌کنند را اگر به خوبی دنبال کرده و سازوکار آن‌ها به صورت عملیاتی فراهم سازیم، می‌توانیم فرمایشات رهبری را به نتیجه برسانیم. در حقیقت با تأسی به این رهنمودها، ناامیدی را می‌توان به امید تبدیل کرد و به پیشرفت دست یافت.

وی عنوان کرد: سازمان انرژی اتمی ایران تحت فشار فعال قرار دارد و برای نمونه رژیم صهیونیستی به طور مدام می‌گوید تاسیسات ایران را بمباران می‌کنیم. تحت تحریم‌های شدید هستیم و در عین حال در مرز دانش حرکت می‌کنیم و این مورد مهمی است که آن‌ها با آن مقابله می‌کنند تا ایران مجهز نشود. هنگامی‌که در این شرایط حرکت می‌کنید و با همه فشار‌ها به این مرتبه رسیده‌ایم؛ نشان می‌دهد که به موفقیت دست یافته‌ایم.

اسلامی افزود: با دشمنی و روایتگری‌های فراوان به دنبال آن هستند که اذهان مردم مبنی بر لزوم نیاز به فناوری هسته‌ای را مشوش کنند. اما باید دانست دانش هسته، شکافنده مرز دانش و به معنای واقعی کلمه یک دستاورد است که خداوند به عنوان موهبت الهی آن را در طبیعت برای ما به ودیعه گذاشته است و می‌توان آن را از معدن استخراج کرد و شکافت داد و از شکافت آن، انرژی فراوانی به‌دست آورد که تحول بزرگی محسوب می‌شود.

رییس سازمان انرژی اتمی ایران خاطرنشان کرد: هنگامی که وارد این حوزه می‌شوید و به نقطه اوج می‌رسید در واقع یک موفقیت است که همه می‌توانند از آن الگو بگیرند.

تنها کشوری هستیم که زیر پرچم سایر کشور‌ها نیستیم

وی در پاسخ به این پرسش که مگر ما تنها کشوری هستیم که از این صنعت استفاده می‌کنیم؛ بیان کرد: ما تنها کشوری هستیم که تحت پرچم آن‌ها نیستیم. معمولا کشور‌هایی که چرخه سوخت دارند با هم کار می‌کنند؛ برای نمونه در زمینه تحریم روسیه باید گفت زنجیره تامین آمریکا با روسیه به هم متصل است و نمی‌تواند این کشور را تحریم کند.

وی افزود: درحال یافتن راهبرد‌هایی برای کاهش وابستگی هستیم و باید توجه داشت ما در این مسیر یکه و تنها محسوب می‌شویم.

اسلامی خاطرنشان کرد: مراقبت بسیار شدیدی کردند که صنعت هسته‌ای در ایران شکل نگیرد. از 20 سال پیش هم موضوع بمب اتم را مطرح کرده و رسانه‌های صهیونیستی و امپراتوری رسانه‌ای غرب مدام این مساله را القا کردند؛ اما خوشبختانه علیرغم بمباران رسانه‌ای، دستاورد‌ها و فناوری‌های هسته‌ای در ایران شکل گرفته و نهادینه شده است.

معاون رییس جمهور در ادامه این گفت وگوی تلویزیونی در مورد نمایشگاه هسته‌ای و امضای تفاهمنامه با معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری گفت: این نمایشگاه در اصل برشی از دستاورد‌های صنعت هسته‌ای بود. به‌طوری که همه فرآیند‌ها و سرفصل‌های هسته‌ای را در شرایط کنونی و نیز آینده ارایه کردیم تا مشخص شود مسیر حرکت صنعت هسته‌ای به کدام سمت است.

گام‌های اساسی سازمان انرژی اتمی در حوزه معادن

اسلامی توضیح داد: در بحث فرآیندها، نقطه ابتدایی ما بحث معدن و شناسایی آن است. در بحث چرخه سوخت، بحث معدن، شناسایی و استخراج اطلاعات ذخایر در کشور بسیار مهم است. برای این هدف، ژئوفیزیک هوابرد را تقویت کردیم که قبلا در اختیار خارجی‌ها بود. در دوره جدید سعی کردیم تجهیزات خودمان را گسترش دهیم و بالگرد، هواپیما و پهباد را به تجهیزات خود اضافه کردیم تا کار‌ها را با دقت بیشتری انجام دهیم. برای نخستین‌بار سال گذشته در عمق 15 کیلومتری زمین با استفاده از مغناطیس سنجی، اطلاعات را استخراج کردیم که یک گام بزرگ و یک دستاورد چشمگیری محسوب می‌شود که در اختیار وزارت نفت قرار گرفته است. سال‌ها بود که خارجی‌ها به وزارت نفت کمک نمی‌کردند، اما این اتفاق در این دوره و در سازمان انرژی اتمی ایران رخ داد و این روند در حال حاضر در کشور تداوم دارد.

وی تصریح کرد: امروز دارای یکی از ظرفیت‌های منسجم و کارا هستیم که به‌صورت پیوسته اطلاعات مورد نیاز را استخراج می‌کند و در اختیار وزارتخانه‌ها، شرکت‌های مختلف و... قرار می‌دهد.

اسلامی با بیان اینکه در سال 1400 فعالیت خود را آغاز کردیم و دارای 2 معدن فعال بودیم، گفت: اکنون ظرفیت معادن فعال را به 8 معدن رسانده‌ایم و سال آینده به 20 معدن فعال خواهیم رسید تا بتوانیم از آن‌ها هم مواد پرتوزا و هم عناصر همراه را برداشت کنیم.

وی تاکید کرد: نکته حایز اهمیت این است که خروجی اطلاعات به‌دست آمده به بحث شکوفایی اقتصاد معدن و فرآوری مواد کمک می‌کند و در نظر داریم تا گام‌های بزرگی برداریم تا عناصر نادر خاکی را کشف کنیم. دانش فنی را در اختیار داریم و معتقدیم نقطه صفر حرکت سازمان انرژی اتمی ایران؛ ژئوفیزیک و استخراج از معادن است و در امتداد آن، چرخه سوخت هسته‌ای قرار دارد که برای تولید کیک زرد، کنستانتره معدن فرآوری و به کیک زرد تبدیل می‌شود. برای این منظور یک کارخانه در اردکان را داشتیم که سبب کاهش قیمت تمام شده محصولات فرآوری شده بود. همچنین کارخانه‌ای را در یکی از معادن ایجاد کردیم تا در معدن، ذره ذره موادی که استخراج می‌شود، فرآوری شد و تبدیل به محصولی شود که به شما خدمات ارایه می‌دهد.

رییس سازمان انرژی اتمی ایران، از تولید کیک زرد به عنوان یکی از الزامات این سازمان یاد کرد و گفت: برای تولید 20 هزار مگاوات برق باید ذره ذره مواد پرتوزا را جمع آوری کنیم و با تبدیل به کیک زرد به چرخه سوخت برسانیم. همچنین باید دانست چرخه سوخت هسته‌ای، پایه تولید رادیودارو‌ها محسوب می‌شود.

برنامه‌ریزی برای تولید 5 برابری رادیودارو در کشور

وی عنوان کرد: توانسته‌ایم بیش از 50 نوع رادیودارو تولید کنیم و همچنین ظرفیت تولید مستمر این دارو‌ها را در اختیار داریم. محصولات تولید شده در بیش از 200 مرکز پزشکی هسته‌ای در سطح کشور توزیع می‌شود.

وی توضیح داد: رادیودارو در اصل یک محصول سفارشی بوده که پزشک، بیمارستان و بیمار مصرف‌کننده آن مشخص است و سالانه یک میلیون بیمار از رادیودارو‌های تشخیصی و درمانی در بخش‌های عکس‌برداری و درمانی استفاده می‌کنند. این درحالی است که اگر ما ظرفیت توسعه چرخه سوخت نداشتیم، اورانیوم استخراج نمی‌کردیم نمی‌توانستیم سوخت تولید کنیم تا در نهایت رادیودارو‌های مورد نیاز مصرف داخلی تولید شود.

وی ادامه داد: بر اساس طرح توسعه‌ای برنامه‌ریزی شده می‌توانیم تولیدات خود را به 5 برابر افزایش دهیم که هم نیاز داخلی را پوشش دهیم و هم صادرات داشته باشیم. هدف‌گذاری تولید 5 برابری رادیودارو‌ها در قالب پروژه «تترا» در دست انجام است. البته میزان رادیوداروی تولیدی فعلی، نیاز کشور را پاسخ می‌دهد. همچنین در گام دوم و موازی با افزایش تولید، در نظر داریم تا میزان دقت رادیودارو‌های تشخیصی افزایش یابد و با وضوح، بیماری را تشخیص دهد. در بخش درمانی نیز به دنبال افزایش اثربخشی رادیودارو‌ها هستیم تا بدون آثار جانبی، سلول‌های سرطانی را از بین ببرد. این موارد مهم در حوزه تولید رادیودارو‌ها در دستور کار ما قرار دارد.

اسلامی با اشاره به رادیودارو‌های درمانی ید 123 و ید 131 در درمان سرطان تیروئید گفت: نکته مهم این است که قدرت اثربخشی این رادیودارو‌ها را افزایش دهیم و دستاورد‌های جدید ما این هدف را محقق کرده است. همان‌طور که در حضور مقام معظم رهبری اعلام شد؛ یکی از رادیودارو‌ها می‌تواند 30 نوع سرطان را تشخیص دهد.

هدف‌گذاری برای تحقق 20 هزار مگاوات برق هسته‌ای

وی در ادامه این برنامه درباره اظهارات دکتر مخبر، معاون اول رییس جمهور درباره لزوم تولید 20 هزار مگاوات برق هسته‌ای و زمان محقق شدن این هدف توضیح داد: مقام معظم رهبری در سال‌های گذشته همواره بر تولید 20 هزار مگاوات برق هسته‌ای تاکید داشته‌اند و در جریان دیدار با متخصصان، دانشمندان و فعالان صنعت هسته‌ای به صراحت نسبت به این مهم تاکید کردند. در سند جامع راهبردی سازمان در افق 1420، رسیدن به 15 درصد برق هسته‌ای در سبد انرژی را داشتیم که با فرمایشات رهبر معظم انقلاب هدف‌گذاری این ظرفیت را به 20 هزار مگاوات افزایش دادیم. در بوشهر یک واحد تحت بهره‌برداری داریم که برق هسته‌ای تولید می‌کنیم و همچنین 2 واحد 1050 مگاواتی داریم که عملیات اجرایی آن‌ها در حال انجام است. در خوزستان پروژه کارون که پس از انقلاب و به دلیل عدم همکاری خارجی‌ها متوقف شده بود را دوباره پیگیری کردیم و در منطقه دارخوین این پروژه آغاز شده و در حال اجراست.

اسلامی اضافه کرد: در سیستان و بلوچستان نیز جانمایی برای ساخت نیروگاه اتمی را انجام داده‌ایم و در حال رایزنی برای ساخت آن هستیم. در هرمزگان نیز این اتفاق رخ داده و زمین مورد نیاز برای ساخت نیروگاه را گرفته‌ایم و در دست اقدام قرار داده‌ایم. در استان گلستان نیز در نظر داریم تا در سواحل دریای خزر نیروگاه اتمی بسازیم که مرحله شناسایی انجام شده و در حال رایزنی برای گرفتن زمین هستیم.

رییس سازمان انرژی اتمی ایران تاکید کرد: 20 هزار مگاوات برق هسته‌ای هدف گذاری شده در این مناطق تولید خواهد شد.

اسلامی با اشاره به ساخت نیروگاه‌های کم ظرفیت (مقیاس کوچک) که مورد تاکید مقام معظم رهبری قرار دارد؛ اظهار کرد: ساخت نیروگاه‌های کم ظرفیت امروز موضوع روز دنیاست و در سبد انرژی خودشان این مساله را در برنامه دارند و ما هم ساخت این نیروگاه‌ها را در برنامه کشور قرار داده‌ایم.

وی توضیح داد: حداقل زمان احداث نیروگاه اتمی در صورت انجام سریع و با قدرت کار‌ها و تامین منابع، 7 سال است. برای نمونه کشور امارات برای تولید 5600 مگاوات برق، این مدت زمان را صرف ساخت نیروگاه کرده است.

وی تصریح کرد: برای رسیدن به این هدف، ساز وکار استفاده از سرمایه گذاری داخلی و خارجی را در نظر گرفته‌ایم و در کنار آن می‌توانیم از منابع عمرانی و ظرفیت صنعتی داخلی نیز بهره‌مند شویم و باید دانست پروژه ساخت واحد 2و 3 نیروگاه اتمی بوشهر باید با سرعت بیشتری دنبال می‌شد؛ ما امروز با ظرفیت فراوان نیروی انسانی، پیشبرد این پروژه را با سرعت بیشتری دنبال می‌کنیم.

معاون رییس جمهور ادامه داد: دستیابی به 20 هزار مگاوات برق هسته‌ای بر اساس تاکیدات رهبر معظم انقلاب و مطابق فرمایش آقای مخبر و اراده دولت، عملیاتی خواهد شد و همه باید به سمت تولید انرژی پاک حرکت کنیم. همچنین بر اساس کنوانسیون پاریس، کشور‌های دنیا برای سال 2050 نسبت به کربن صفر تعهد داده‌اند و ما نیز با توجه به شرایط اقلیمی باید به این سمت حرکت کنیم.

رییس سازمان انرژی اتمی ایران بیان کرد: نیروگاه اتمی بوشهر موجب صرفه جویی 90 میلیون بشکه نفت شده و نیز سبب شده تا از انرژی پاک بهره‌مند شویم که نشان‌دهنده تاثیر این نیروگاه در زندگی مردم است.

اسلامی گفت: سوخت هسته‌ای در حقیقت فناشدنی نیست و می‌تواند در چرخه فناوری قرار گیرد و 95 درصد احیا شود که یک چرخه پویا با ارزش افزوده بالا و نیز یک انرژی پاک، ایمن و پرتکرار است که به محیط زیست آسیب نمی‌زند.

ملاک برای ما، قانون اقدام راهبردی است

وی در ادامه این برنامه در پاسخ به این سوال که توافق خوب، مراقبت از قانون مجلس و عدم تخریب زیرساخت‌ها کلید واژه‌هایی است که مقام معظم رهبری در سخنانشان به آن‌ها اشاره کردند. آیا تعهد جدیدی داده‌ایم یا در همان مسیر قبلی هستیم؛ اظهار کرد: ما تعهد جدیدی نپذیرفته‌ایم و ملاک برای ما، قانون اقدام راهبردی است که انجام سریع آن باعث شد طرف‌های مقابل برای مذاکره اشتیاق بیشتری نشان دهند و پیگیری کنند. فرمایشات مقام معظم رهبری برای ما سیاستی، اجرایی و راهبردی است و نه تنها برای ما در سازمان انرژی اتمی ایران، بلکه هر سازمان دیگری، فرمایشات ایشان نصب العین است و صنعت هسته‌ای، آبرو و اعتبار کشور محسوب می‌شود و حفاظت از آن وظیفه ما است.

اسلامی اضافه کرد: زیرساخت‌های به‌وجود آمده برای زندگی مردم است. هسته‌ای مقابل زندگی مردم نیست بلکه در متن و کنار آن‌ها قرار دارد و ارزش آفرین است. نکته بعدی اعتبار بین‌المللی است؛ صنعت و فناوری هسته‌ای به عنوان یک نقطه قدرت و اقتدارآفرین مطرح است و برای کشور، دیپلماسی قدرتمندی را اجرا کرده و هیچ‌گاه در طول تاریخ چنین ظرفیت و قدرتی را که امروز در بحث دفاعی و هسته‌ای به‌وجود آمده، نداشته‌ایم.

وی با تاکید بر حضور جوانان متخصص در صنعت هسته‌ای گفت: جوانان متخصص و با اعتماد به نفس باید وارد این عرصه شوند و باید بدانید که هر نیروگاه اتمی به هزاران نیروی متخصص نیاز دارد. با توسعه منابع انسانی، دانش و فناوری، ظرفیتی ایجاد شده تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن، ایده را به محصول تبدیل کند و در این زمینه با معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری نیز تفاهم‌نامه‌ای امضا کردیم تا دانش بنیان هم در خدمت صنعت هسته‌ای باشند.