گرانی ناشی از سوخت جت چقدر است؟

طبعا با افزایش قیمت سوخت، هزینه تمام‌شده پرواز زیاد می‌شود و می‌توان انتظار داشت که قیمت بلیت هم افزایش یابد. طبعا این سوال مطرح می‌شود که هزینه سوخت هواپیما، چه مقدار از هزینه یک بلیت است؟

با یک جست‌وجوی اینترنتی ساده می‌توان دریافت که یک هواپیمای متوسط در هر 100کیلومتر و به ازای هر مسافر 3.5لیتر سوخت مصرف می‌کند. به بیان دیگر برای پرواز تهران مشهد که حدود 1000کیلومتر است، سهم هر مسافر حدود 35لیتر سوخت خواهد بود. با در نظر گرفتن سن بالای ناوگان هوایی کشور، می‌توان عدد 40لیتر سوخت برای هر مسافر را به‌عنوان تخمین دست بالا در نظر گرفت. اینک که قیمت سوخت جت 600تومان بر لیتر است، هزینه سوخت پرواز تهران مشهد حدود 24هزار تومان می‌شود. این در حالی است که قیمت متوسط بلیت در این مسیر حدود 2.5میلیون تومان است. بنابراین با 11برابر شدن قیمت سوخت جت، هزینه سوخت به حدود 265هزار تومان خواهد رسید.

به این ترتیب پیش از افزایش قیمت سوخت جت، از هزینه 2.5میلیون تومانی بلیت تهران مشهد، کمتر از یک درصد یعنی حدود 24هزار تومان هزینه سوخت و 2.47میلیون تومان آن سایر هزینه‌ها و سود شرکت هواپیمایی خواهد بود.

با 11برابر شدن قیمت سوخت جت، سایر هزینه‌های هواپیمایی از قبیل نیروی انسانی و هزینه‌های فرودگاهی و... تغییر خاصی نمی‌کند. لذا برای حفظ همان مقدار سود قبلی ایرلاین‌ها، کافی است بخش مربوط به افزایش قیمت سوخت جت را به قیمت‌های قبلی اضافه کنیم تا به رقم 2.735میلیون تومان برسیم. به این ترتیب 11برابر شدن قیمت سوخت جت حداکثر منجر به افزایش 10درصدی قیمت بلیت خواهد شد.

سوال دیگری که مطرح می‌شود این است که آیا این افزایش قیمت اثری بر تورم کلی کشور یعنی میزان افزایش شاخص عمومی قیمت‌ها خواهد داشت یا خیر؟ می‌توان با تحلیل‌های فنی جواب دقیقی به این سوال ارائه کرد ولیکن جواب کوتاه این است که این اثر بسیار ناچیز است. توضیح آنکه بر اساس آمارهای رسمی کشور، سهم هزینه سفرهای هوایی در مجموع هزینه‌های خانوار حدود 0.7درصد است. لذا با 11برابر شدن قیمت سوخت جت، هزینه بلیت 10درصد افزایش می‌یابد و کل هزینه خانوار حدود 0.07درصد اضافه می‌شود. بنابراین، این افزایش قیمت بلیت اثر بسیار اندکی بر تورم عمومی کشور خواهد داشت.

با توجه به اینکه اکثر اقشار آسیب‌پذیر کشور وسع مالی کافی برای سوار شدن به هواپیما را ندارند و اثر ناچیزی که این افزایش قیمت بر عموم جامعه علی‌الخصوص محرومان دارد، عقل و عدالت حکم می‌کنند که هر چه زودتر این افزایش قیمت سوخت جت در راستای تحقق عدالت، عملیاتی شود.

*پژوهشگر اقتصاد