گره صادرات فرش دستباف باز نشد / جایگاه ایران در بازار جهانی فرش کجاست؟
گمرک ایران آمارهایی از صادرات فرش دستباف در سال 1402 اعلام کرده که نسبت به همه دوره های قبل از سقوط قابل توجه حکایت دارد. در آن سوی ماجرا، کشورهایی که قبلا سهم قابل توجهی در بازار فرش دستباف جهان نداشتند در غیاب ایران به بازیگران بزرگ این بازار تبدیل شده اند.
به گزارش خبرآنلاین، طبق اعلام گمرک صادرات فرش دستباف در سال 1402 به کمتر از 50 میلیون دلار رسیده است در حالی که فعالان این حوزه معتقدند با اصلاح برخی قوانین داخلی میتوان رقم صادرات را افزایش داد.
همشهری در گزارشی نوشت: آخرین آمارهای گمرک از وضعیت تجارت خارجی کشور در سال 1402، تصویر روشنی از افول صادرات فرش دستباف ایران ترسیم میکند.
طبق این آمارها، صادرات فرش دستباف ایران به یک چهلم (2.5 درصد) رکورد 2 میلیارد دلاری دهه 70 رسیده است. گرچه در مورد صادرات 2 میلیارد دلاری دهه 70 مسائل مختلفی نظیر بیش اظهاری صادرکنندگان برای بهرهمندی از مشوقهای صادراتی مطرح است و نمیتوان به این رقم اتکا کرد؛ اما آمارهای صادرات فرش دستباف در سال 1402 نسبت به میانگین 500 میلیون دلاری صادرات سالانه در 10 ساله پیش از تحریم نیز بیانگر سقوط جدی است. در حقیقت ایران در سال گذشته، یک دهم سالهای قبل از تحریم، فرض صادر کرده است.
به طور کلی بررسی روند صادرات فرش دستباف ایران در دهه گذشته نیز روند نزولی صادرات این محصول را ثابت میکند.
بر اساس آمارهای گمرک ایران، ارزش صادرات فرش دستباف کشورمان از 427.3 میلیون دلار در سال 1391 به 50.7 میلیون دلار در سال 1401 رسیده است و در اثر همین سقوط، سهم این صادرات از کل صادرات غیرنفتی که در ابتدای دهه 90 معادل 1.3 درصد بود، به 0.09 درصد سقوط کرده است.
بر اساس آمارهای رسمی، در دهه گذشته، متوسط رشد سالانه ارزش صادرات فرش دستباف ایران به نقاط مختلف جهان معادل منفی 19 درصد بوده و به طور میانگین، ایران هر سال 19 درصد از صادرات فرش دستباف خود را به دلایل مختلف از دست داده است.
چرایی سقوط صادرات فرش
عامل اصلی سقوط صادرات فرش دستباف ایرانی، اعمال تحریمها است؛ اما فعالان این حوزه معتقدند حتی با وجود تحریمها، با اصلاح برخی قوانین داخلی میتوان صادرات فرش دستباف را به رقمی بیشتر از رقم فعلی رساند. یکی از مهمترین این موانع، پیمانسپاری ارزی است.
در همین راستا بر اساس بودجه 1402، قرار بود میزان رفع تعهد ارزی فرش و صنایعدستی تا حد مواد اولیه کاهش یابد، اما این موضوع بعد از گذشت هشت ماه از سال 1402، بالاخره در آبانماه ابلاغ شد. بر این اساس میزان پیمان سپاری ارزی برای فرش در انواع مختلف به 10، 15 و 20 درصد بسته به میزان مواد اولیهای که در آن استفاده شده کاهش یافته است.
با این حال کاهش میزان رفع تعهد ارزی برای فرش دستباف در لایحه بودجه سال جاری دیده نشد و پیگیریها در مجلس شورای اسلامی هم به دلیل مخالفت سازمان برنامه و بودجه به نتیجه نرسید؛ بنابراین این قانون در بودجه سال 1403 دیده نشد. بنابراین اجرای این قانون در سال جاری فعلا منتفی است؛ اما فعالان حوزه فرش پیشتر گفته بودند که همچنان به دنبال راهحلی برای تمدید این قانون هستند.
217
برای دسترسی سریع به تازهترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1891623