گزارش تامل برانگیز گاردین از وضعیت خبرنگاران در قطر

سرویس ورزش مشرق - گاردین در گزارشی تامل برانگیز درباره وضعیت خبرنگاران در قطر نوشت: مقامات و برگزار کنندگان جام جهانی قطر متهم به اعمال محدودیت‌های «شدید» بر رسانه‌ها هستند. گروه‌های تلویزیونی بین‌المللی در قطر برای جام جهانی فوتبال ممکن است از مصاحبه با مردم در خانه‌های خود به عنوان بخشی از محدودیت‌های گزارش‌دهی فراگیر که می‌تواند «اثر مخرب» بر پوشش رسانه‌ها داشته باشد، منع شوند.

در واقع به صورت رسمی به هیچ سازمان خبری چنین چیزی ابلاغ نشده اما در بیش از 40 مورد اقدام رسانه‌ای برای مصاحبه با مردم معمولی به ویژه بخش شیعه نشین قطر، پلیس مانع ادامه مصاحبه شده و حتی دوربین خبرنگاران را برای حذف فیلم و عکس برای مدتی در اختیار گرفته است.

رسانه‌های بین المللی از کشورهای فرانسه، آلمان و ایتالیا تا به امروز بارها عملاً از فیلم‌برداری در مکان‌های اقامتی، مانند مکان‌هایی که کارگران مهاجر را در خود جای داده‌اند، تحت شرایط مجوز فیلم‌برداری صادر شده توسط دولت قطر، منع و اخراج شده‌اند.

بر اساس این شرایط، ضبط در ساختمان‌های دولتی، دانشگاه‌ها، اماکن مذهبی و بیمارستان‌ها به همراه فیلمبرداری در اماکن مسکونی و مشاغل خصوصی ممنوع و منتج به جریمه نقدی است.

این محدودیت‌ها در فهرستی از شرایطی است که رسانه‌ها باید هنگام درخواست مجوز فیلمبرداری از مقامات قطری برای «عکاسی و فیلم‌برداری از محبوب‌ترین مکان‌های سراسر کشور» با آن موافقت کنند.

نویسنده گزارش مذکور در گاردین با اشاره به این وضعیت نوشته است: همین فرمی که در ابتدای کار از خبرنگاران می‌خواهند تا آن را امضا کنند، نشانه بارز تبعیض خبری و فیلترینگ شدید در کشور قطر است.

این قوانین گزارش‌های مربوط به موضوعات خاص را ممنوع نمی‌کند، اما محدود کردن مکان‌هایی که خدمه می‌توانند فیلم‌برداری کنند از جمله مجتمع‌های آپارتمانی و مکان‌های اقامتی نماد بارز خشونت و تبعیض خبری است.

کمیته عالی جام جهانی قطر اعمال محدودیت‌های «مخرب و شدید» بر آزادی رسانه‌ها را قویا تکذیب کرده است.

مقامات این کمیته معتقدند که این یک جنگ روانی هدایت شده از سوی بریتانیا با هدف تخریب ویترین جام جهانی 2022 قطر است. قطر کشورهای اروپایی را از موج سواری روی موج ایجاد شده توسط (به اعتقاد قطری‌ها) بریتانیا بر حذر داشته است.

مقامات رسانه‌ای قطر نیز این اخبار را تکذیب می کنند و معتقدند که در سال هزاران خبرنگار به راحتی به قطر آمده و آزادانه فعالیت دارند.

نویسنده گزارش گاردین معتقد است که شرایط جام جهانی 2022 قطر را می‌شود تا حدودی با جام جهانی برزیل مقایسه کرد، آنجا که روی همه مناطق و محلات فقیر نشین برزیل، دیوار بلند کشیده شده بود تا مردم و گردشگران واقعیت حاکم بر برزیل را تماشا نکنند.

قطر البته این موضوع را تکذیب نکرده که از همه خبرنگاران و عکاسان تعهد گرفته تا درباره دو موضوع هرگز شوخی نداشته باشند و مراقب رفتارشان باشند، این دو خط قرمز اصلی توهین به کشور قطر و توهین به مبانی و اصول اسلامی است.

قوانین جدیدتر رسانه‌ای می‌گوید فیلم‌برداری در سراسر مناطق قطر مجاز است، اما به نظر می‌رسد که همچنان محدودیت‌ها و سخت‌گیری‌ها اعمال می‌شود.

در واقع قطر اعلام کرده که وقتی جام جهانی 2022 قطر برگزار می‌شود چه لزومی دارد که گروه خبرنگاران بخواهند از اماکن مذهبی، مناطق صنعتی و یا برخی مشاغل خصوصی فیلمبرداری کنند یا این که بخواهند به خانه های مردم بروند و از آنها سوالاتی بپرسند.

قوانین وضع شده در رسانه ملی قطر بیان می‌کند که خبرنگاران خارجی باید به حریم خصوصی افراد احترام بگذارند و از آنها یا اموال آنها بدون تأیید قبلی فیلمبرداری نکنند.

فیفا اعلام کرده که با کمیته عالی و سازمان‌های مربوط در قطر همکاری می‌کند تا بهترین شرایط کاری ممکن را برای حضور رسانه‌ها در مسابقات تضمین و اطمینان حاصل کند که مدیا به گزارش آزادانه بدون هیچ محدودیتی ادامه بدهد.

روزنامه‌نگاران قبلاً در قطر به دلیل گزارش در مورد موضوعاتی که از سوی مقامات مورد اختلاف تلقی می‌شد، بازداشت شده بودند.

در سال 2015، گروهی از خبرنگاران در دوحه دستگیر شدند و دو شب را در حین بررسی شرایط اسکان کارگران مهاجر در زندان گذراندند.

نوامبر گذشته، دو خبرنگار نروژی که در حال بررسی شرایط کارگران مهاجری بودند که در مکان‌های جام جهانی کار می‌کردند، در حالی که می‌خواستند کشور را ترک کنند، دستگیر و به مدت 36 ساعت بازداشت شدند.

جیمز لینچ، مسئول یک گروه حقوق بشر مستقر در لندن، گفت این قوانین «محدودیت‌های فوق‌العاده گسترده‌ای» است که پیگیری داستان‌های غیر مرتبط با فوتبال را برای گروه‌های تلویزیونی دشوار می‌کند.

این احتمالاً تأثیر وحشتناک شدیدی بر آزادی بیان در جریان جام جهان 2022 قطر خواهد داشت.

محدودیت‌ها یک معضل اخلاقی برای رسانه‌ها ایجاد می‌کند.

قطر یک کشور اسلامی با نظام حکومتی غیر دموکراتیک است. این حکومت به هیچ عنوان تحمل دخالت خبرنگاران در امور داخلی کشور قطر و یا وضعیت زندگی مردم را ندارد.

از طرفی از پیش اعلام شده که هرگونه ترویج رفتار غیر اسلامی یا پوشیدن لباس غیر عرف و زننده همچنین ترویج فرهنگ و افکار همجنس گرایان جرم تلقی می شود.

در ماه‌های اخیر، به نظر می‌رسد که قطر موضع خود را در مورد چند موضوع ملایم‌تر کرده است تا بازدیدکنندگان را متقاعد کند که برای آنها کشوری امن و قابل تحمل است. این رفتار دوگانه از سوی مقامات مذهبی قطر نکوهش شده است.

برای مثال، قطر فروش مشروبات الکلی در استادیوم ها را مجاز می داند و گفته است که طرفداران همجنس گرا می توانند در طول جام جهانی داخل خاک قطر برای دیدن مسابقات حضور داشته باشند اما حق حضور در امکان عمومی دیگر را ندارند.