یادداشت | اهمیت مشارکت سیاسی در ساختار قدرت

به گزارش خبرگزاری تسنیم- احمد نادری نماینده مجلس در یادداشتی درباره ضرورت مشارکت در انتخابات مجلس شورای اسلامی، نوشت:

• شیوه حکم‌رانی پیوند وثیق و تنگاتنگی با مقوله «قدرت» دارد و این‌که حکم‌رانان چه تعریف و برداشتی از مفهوم «قدرت» داشته باشند، بر شکل و شیوه حکم‌رانی آنان تأثیر می‌گذارد.
• در تعریف سنتی سیاست، قدرت به مثابه ابزاری در اختیار دولت و حکومت است؛ دولت صاحب و دارنده قدرت است، و هر طور که بخواهد آن را به کار می‌گیرد؛ یا این‌که قدرت مانند کالایی است که مالک آن دولت است و به هر میزان که بخواهد آن را توزیع می‌کند. در این نگرش مهم‌ترین مصداق قدرت توان نظامی و قوه قهریه دولت است. نمونه بارز این نگرش به قدرت، جمله مشهور مائو است که می‌گفت «قدرت از لوله تفنگ بیرون می‌آید.» اما بعدها منتقدین این نگاه بر این گزاره تأکید داشتند که «قدرت همیشه از لوله تفنگ خارج نمی‌شود!»
• در واقع، رویدادها و فرایندهای دنیای معاصر، مثل جهانی شدن در عرصه‌های مختلف اقتصادی و سیاسی و فرهنگی، گسترش ارتباطات و پدید آمدن شبکه‌های ارتباطی به خصوص شبکه‌های ارتباط مجازی مسائلی از این دست، باعث شده است، که دولت، دیگر مالک انحصاری قدرت و فعال مایشاء در عرصه سیاست و اقتصاد و فرهنگ به شمار نیاید.
• اما در تعاریف جدید، قدرت نه متمرکز و در اختیار حاکمیت، بلکه متکثر و پراکنده است و همه آحاد جامعه از قدرت بهره‌مند هستند و به همان میزان می‌توانند بر دولت و حاکمیت، قدرت خود را اعمال کنند.
• بر اساس این تعریف از قدرت حکومت‌ها علاوه بر آن‌که به مؤلفه‌های سنتی قدرت همچون جمعیت، سرزمین و توان نظامی می‌پردازند به مؤلفه‌های جدید قدرت نیز اهتمام ویژه‌ای دارند. از مهم‌ترین مؤلفه‌های جدید قدرت می توان به سیاست هویت و هویت ملی و وطن‌دوستی، سرمایه اجتماعی و اعتماد اجتماعی و مشارکت سیاسی اشاره کرد.
• نظام جمهوری اسلامی با توجه به این‌که نظامی برآمده از انقلابی مردمی است، از همان آغاز بر اساس خواست و اراده مردم تأسیس شده و مبتنی و متکی بر قدرت مردمی بوده و با حمایت و پشتیبانی مردم تداوم یافته است. به عبارتی نه فقط «علت موجده» که «علت مبقیه» آن نیز قدرت مردمی آن بوده است.
• از مهم‌ترین شواهد این مدعا، این است که اصلی‌ترین نهادهای قدرت در ساختار سیاسی جمهوری اسلامی، بر اساس انتخابات و مشارکت سیاسی مردم بنیان گذاشته شده است. به عبارتی «انتخابات» جدی‌ترین سازوکار انتقال قدرت از آحاد مردم به ساختار حکم‌رانی بوده است.
• تأکید رهبر معظم انقلاب بر برگزاری پرشور انتخابات در ادوار مختلف و تأکید بر مفهوم «مشارکت حداکثری» دلیل و نشانه‌ای دیگر بر اهتمام نظام جمهوری اسلامی بر قدرت مردمی نظام است.
• با این همه در سال‌های اخیر علل و عواملی کوتاه‌مدت و بلندمدت موجب شده‌اند، که انگیزه مردم برای مشارکت در انتخابات کاهش یابد. بنابراین به نظر می‌رسد همان‌گونه که رهبر گرانقدر انقلاب بارها تأکید فرموده‌اند، در این مقطع حساس از تاریخ انقلاب همه نهادهای ذیربط و مسئولین می‌بایست در صدد برآیند تا موانع مشارکت حداکثری را برطرف نمایند و شرایط مناسب را برای مشارکت رقابتی تمام ایرانیان فراهم سازند.