11 سپتامبر؛ آواری که هنوز بر سر جامعه آمریکا فرومی‌ریزد
اگرچه 21 سال از واقعه 11 سپتامبر می‌گذرد اما به‌نظر می‌رسد جامعه آمریکا هنوز هم در حال دست و پنجه نرم کردن با تبعات آن حادثه و سیاست‌های دولت آمریکا پس از آن رویداد است.
به گزارش مشرق، یازده سپتامبر 2001 و فروپاشی برج‌های دوقلوی سازمان تجارت جهانی هنوز هم یکی از بحث‌برانگیزترین وقایع تاریخ معاصر آمریکا است. ابعاد آن واقعه هنوز هم مبهم است. بنابر روایت رسمی 15 نفر از 19 عامل آن ماجرا سعودی بوده‌اند اما عربستان سعودی در تمام 21 سال گذشته هرچند با فراز و نشیب اما متحد آمریکا در غرب آسیا مانده است.
«اسامه بن‌لادن» و شبکه القاعده عاملان حادثه یازده سپتامبر شناخته شده‌اند اما هنوز بسیاری از کارشناسان در اینکه القاعده توانسته باشد به تنهایی و بدون کمک از داخل ساختار حکومتی آمریکا چنین عملیاتی را طرح‌ریزی و اجرا کند، تردید دارند؛ تردیدها آن‌قدر دامنه‌دار است که حتی وارد حوزه مهندسی عمران شده، جایی که برخی کارشناسان این حوزه درباره شیوه فروریختن برج‌های دوقلو هم ابراز تردید می‌کنند.
از اینها گذشته، هنوز کسی فراموش نکرده که شبکه القاعده با کمک و حمایت مستقیم آمریکا و عربستان سعودی با هدف زمین‌گیر کردن ارتش شوروی در افغانستان رو به رشد گذاشت. القاعده روزگاری برای آمریکایی‌ها یک متحد بود اما آن روز که واشنگتن برای لشکرکشی‌های هژمونیک به یک دشمن تمام‌عیار نیاز داشت، تبدیل به همان دشمنی شد که کاخ سفید نیازمند آن بود.
واقعه یازده سپتامبر با هر طرحی که اجرایی شده باشد، نقطه بزنگاهی در تاریخ آمریکا است و تحولات بین‌المللی را نیز به‌طور جدی تحت تاثیر خود قرار داده است. جنگ افغانستان، به بهانه مقابله با القاعده و طالبان به‌عنوان پناه‌دهنده به این شبکه تروریستی آغاز شد اما 20 سال بعد در حالی تمام شد که طالبان مجددا بر افغانستان حاکم شده بود، اتفاقی که از سوی بسیاری از ناظران شکست آمریکا در طولانی‌ترین جنگ تاریخ این کشور خوانده شد.
از سوی دیگر، 2 سال پس از این واقعه عراق با بهانه‌ای دیگر هدف حمله آمریکا و متحد همیشگی آن یعنی بریتانیا واقع شد، اشغال این کشور هم ادامه همان سیاستی بود که آمریکا پس از سپتامبر 2001 در دستور کار خود قرار داده بود. بحران مالی سال 2008 نیز بی‌تردید برآمده از هزینه‌های سرسام‌آور این دو جنگ بود. بحرانی که خانه‌های بسیاری از آمریکایی‌ها را از آنها گرفت و اقتصادی جهانی را دچار یک زلزله کرد.
اما به‌نظر می‌رسد داستان یازده سپتامبر هنوز هم تمام نشده باشد. روز جمعه گذشته «جو بایدن»، رئیس‌جمهور آمریکا بار دیگر در پیامی «وضعیت اضطرار ملی» اعلام شده پس از واقعه مشکوک یازده سپتامبر را برای یکسال دیگر تمدید کرد. او در این پیام مدعی شده از آنجا که تهدیدات تروریستی همچنان ادامه دارند، وضعیت اضطرار ملی اعلام شده در 14 سپتامبر سال 2001 و اختیارات مربوط به آن همچنان باید پابرجا بماند.
با این اوصاف به‌نظر می‌رسد که یازده سپتامبر و آن نقطه عطف تاریخی جز ویرانه‌هایی که در افغانستان و غرب آسیا برجای گذاشت، هنوز هم در آمریکا به پایان نرسیده باشد.
«فواد ایزدی»، کارشناس مسائل آمریکا درباره حادثه یازده سپتامبر معتقد است: «در یازده سپتامبر به ظاهر دو ساختمان به لحاظ فیزیکی فرو رویخت و دو تا سه هزار نفر هم در آن کشته شدند. این ظاهر فیزیکی موضوع است. اما در ادامه سیاست غلط آمریکایی‌ها سبب شد جنگ هزینه هنگفتی را بردوش آن کشور بگذارد.»
وی اضافه کرد که «یازده سپتامبر یکی از تأثیرگذارترین حوادث تاریخ آمریکا بوده است که در حوزه سیاست داخلی و خارجی آمریکا تاثیرات زیادی داشته است.»
وی افزود: «در حوزه سیاست داخلی یازده سپتامبر ابزاری برای کنترل مردم آمریکا شد. قبل از یازدهم سپتامبر آمریکا مدعی بود که آزادی‌های شهروندی دارد و مردم حق و حقوقی دارند. اما بعد از یازدهم سپتامبر این موضوع تحول پیدا کرد. به بهانه یازدهم سپتامبر بسیاری از حقوقی که مردم آمریکا به صورت سنتی داشتند، از بین رفت. این حقوق با تصویب قانون وطن پرستی تحت الشعاع قرار گرفت.»
قانون وطن‌پرستی که پس از واقعه یازده سپتامبر در مجلسین کنگره آمریکا به تصویب رسید اختیاراتی گسترده به دولت می‌داد تا به اصطلاح مبارزه با تروریسم را تسهیل کند اما در واقع بسیاری از آزادی‌های شهروندان آمریکایی را تحت تاثیر خود قرار داد. برخی منتقدین معتقد بودند که این قانون آن‌قدر عجولانه تصویب شده که هیچ سناتوری متن آن را به‌طور کامل نخوانده است.
ایزدی عنوان کرد: «قانون وطن پرستی قدرت دولت آمریکا را به شدت افزایش داد و قدرت مردمی را به شدت کاهش داد. در حوزه سیاست خارجی نیز حمله به افغانستان و حمله به عراق روند افول آمریکا را به شدت تسهیل کرد. گرچه آمریکا قبل از یازده سپتامبر نیز روند افول خود را شروع کرده بود.»
این تحلیلگر مسائل آمریکا بیان کرد: «هزینه‌هایی که باید برای مردم آمریکا انجام می‌شد، خرج جنگ شد. ترامپ حمله به خاورمیانه را اشتباه تاریخی آمریکا خواند و گفت در این جنگ هفت تریلیون دلار هزینه کردیم و به نتیجه‌ای هم نرسیدیم. یازدهم سپتامبر نیز از این جهت سیاست داخلی آمریکا را تحت تأثیر قرار داد. در ابتدای این جنگ برخی تصور می‌کردند که آمریکا از طریق این جنگ جایگاه خودش را در جهان ارتقا می‌دهد.»
همان‌طور که این تحلیلگر مسائل بین‌المللی بیان داشته، دونالد ترامپ بارها و در موقعیت‌های مختلف از هزینه‌های صورت گرفته در منطقه غرب آسیا انتقاد کرده بود. به‌عنوان نمونه، از رئیس‌جمهور سابق آمریکا پس از سفر به پایگاه نظامیان تروریست این کشور در عراق به گلایه نقل شده است که: «خیلی غم‌انگیز است که هفت تریلیون دلار در خاورمیانه هزینه کنی، اما برای رفتن به آنجا ناچار باشی سفرت را تا این حد فوق العاده مخفیانه نگه داری و هواپیماها (ی اسکورت) و بزرگترین تجهیزات جهان دور و برت باشند و هر کاری بکنی تا سالم به مقصد برسی.»
ایزدی ادامه داد: «جنگ بیست و یکسال پیش در خاورمیانه مانند جنگ امروز روسیه و اوکراین است. امروزه ما شاهد آن هستیم که کشورهای غربی و آمریکا اوکراین را جلو انداختند و تصور این است که این جنگ به نفع آمریکا شده است. در واقع شاید در کوتاه مدت یازده سپتامبر به نفع آمریکا شد، اما در بلند مدت به اقتصاد آمریکا و جایگاه آن در جهان ضربه زد.»
این کارشناس مسائل آمریکا مقصران اصلی امروز شرایط جامعه آمریکا را مقامات آمریکایی دانست و ابراز کرد: «مقامات آمریکایی نه تنها به اهداف خود بعد از حادثه یازده سپتامبر دست پیدا نکردند؛ بلکه روند افول کشورشان را سرعت بخشیدند. آنان هم در حوزه مالی و هم در حوزه جانی خسارت‌های هنگفتی را متحمل شدند. تعداد تلفات آمریکایی‌ها در این دو جنگ بیشتر از تعداد کشته‌شدگان در یازدهم سپتامبر بود.»
ایزدی درباره ادامه «وضعیت اضطرار ملی» در آمریکا، گفت: «آمریکا اگر وضعیت اضطرار ملی در این کشور را تمدید نکند؛ به این معنا خواهد بود که تمام تلاش خود را در 21 سال گذشته به زیر سوال برده است. به همین جهت چاره‌ای ندارند که هر سال این شعار را تمدید کنند.»
وی تصریح کرد: «مقامات آمریکایی در حال حاضر قدرت اصلاح این افول را ندارند و این خبر خوبی برای مردمی است که از کشور آمریکا زخم خورده هستند. آمریکا در حال تبدیل شدن به یک کشور معمولی است.»
بسیاری حتی در داخل آمریکا این روزها درباره افول قدرت این کشور هشدار می‌دهند. «اسکات بریر» مدیر آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا پیش از این در اظهارتی درباره ارزیابی جهانی از تهدیدهای پیش‌روی آمریکا خطاب به کمیته نیروهای مسلح سنا گفت چین و روسیه ایالات متحده را قدرتی رو به زوال می‌دانند.
این مقام امنیتی آمریکایی تصریح کرده بود: «برداشت چین و روسیه این است که ایالات متحده کشوری در حال زوال است...»
منبع: فارس