1.5هکتار از عرصه‌های تالابی توان غبارخیزی دارند / انحراف آب هیرمند برای دومین سال
تهران - ایرنا - مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست گفت: 1.5 میلیون هکتار از عرصه های تالابی کشور پتانسیل غبارخیزی دارند که 55 درصد از آنها توان بسیار بالایی در غبارخیزی دارند.
به گزارش خبرنگار محیط زیست ایرنا، آرزو اشرفی زاده روز دوشنبه در نشست خبری افزود: با توجه به شرایط آبی تالاب های کشور و توان غبارخیزی این پهنه های آبی باید برنامه های کوتاه مدت برای آنها دنبال شود تا حداقل نیاز آبی آنها تامین شود.
وی اظهار داشت: با توجه به اینکه تالاب ها در انتهای حوضه آبخیز قرار دارند بنابراین تحت تاثیر اقداماتی قرار می گیرند که در آن حوضه آبخیز انجام می شود و از آنجا که امروز وضعیت تالاب ها مناسب نیست می تواند شاخص عملکرد در نحوه مدیریت منابع آبی حوضه آبخیز باشد. در واقع وضعیت تالاب ها عملکرد سیستم نظام در یک حوضه آبی را نشان می دهد.
وی تاکید کرد: در واقع عدم توجه کافی به سیاست های کلان، راهبردها و اقدامات صورت گرفته در تمام سطوح نمود خود را در تالاب ها نشان می دهد اینکه انتظار داشته باشیم محیط زیست به تنهایی بتوان وضعیت تالاب های کشور را بهبود ببخشد امکان پذیر نیست چون شرایط تالاب ها به یک سری از اقدامات از سوی نهادهای مختلف بستگی دارد.
وی اظهارداشت: تمام این آسیب شناسی ها انجام شده و در این راستا پیشنهاداتی را در برنامه هفتم توسعه مطرح کردیم، همچنین در مجلس شورای اسلامی و شورای امنیت نیز این موضوع را عنوان و تاکید کردیم که باید به مقوله آب به صورت فرابخشی نگاه شود.
اشرفی زاده ادامه داد: اکنون تامین حقابه تالاب ها قانونی شده است و وزارت نیرو مکلف به تامین آن است، از سوی دیگر بزرگترین مصرف کننده منابع آبی در کشور بخش کشاورزی است که باید قصور را در این بخش جستجو کنیم که این بخش باید با تغییر الگوی کشت و افزایش بهره وری مورد مصرفی در این بخش را مدیریت کند تا حقابه مورد نیاز به تالاب ها برسد.
وی با اشاره به توان تالاب ها در غبارخیزی گفت: البته کانون هایی که امسال در زمینه گرد و غبار با آنها مواجه بودیم منشاء خارجی داشتند اما اگر قرار باشد حقابه تالاب ها تخصیص نیابد قطعا در آینده ای نه چندان دور شاهد بلند شدن گرد و غبار از کانون های داخلی تالابی در کشور خواهیم بود.
مدیر کل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست افزود: اقدامات را در حوضه مدیریت تالاب های کشور در 4 محور دنبال می کنیم که مهمترین آن بحث آب و تامین نیاز آبی زیست محیطی تالاب ها است و با رویکرد وزارت نیرو مطالبات خود را در سطح حوضه آبخیز پیگیری می کنیم. رویکردی که سازمان محیط زیست در زمینه مدیریت تالاب ها، حوضه های آبی و زیست بوم های آبی دنبال می کند همکاری با جوامع محلی و تمام ذینفعان است در همین راستا در عالی ترین سطح کشور آیین نامه و قانون حفاظت از تالاب ها تهیه و تصویب شده است.
وی تاکید کرد: از سوی دیگر بحث پایش تالاب ها چه از نظر کمی و چه کیفی را با هم جدیت دنبال می کنیم و در این راه از آخرین فناوری های روز دنیا استفاده می کنیم، همچنین اجرایی شدن سند راهبردها و برنامه های احیا و حفاظت تالاب ها را با جدیت دنبال می کنیم و برای افق 1405 برنامه ریزی کرده ایم.
انحراف آب هیرمند برای دومین سال متوالی
مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست کشور در ادامه با اشاره به انحراف آب رود هیرمند به تالاب هامون برای دومین سال متوالی گفت: افغانستان در دو هفته گذشته قول داده بود که دیگر هیچ انحراف آبی از مسیر طبیعی رود هیرمند از بند کمال خان به سمت گودزره نداشته باشد اما تصاویر ماهواره‌ای طی امروز، نشان می دهد که مجددا انحراف آب برای دومین بار در حال انجام است.
وی درباره آخرین وضعیت تالاب هامون و اقدامات سازمان محیط زیست برای تامین حقابه این تالاب افزود: هامون یکی از تالاب‌های مهم مرزی کشور است که یک سوم آن در کشور افغانستان قرار دارد. طرح بین‌المللی هامون در بخش داخلی ایران به ویژه در بحث معیشت مردم در حال پیگیری است و کارهای خوبی انجام شده است، در بخش مذاکرات بین‌المللی و اقداماتی که باید صورت بگیرد نیز از سال‌های گذشته مذاکراتی با کشور افغانستان در دولت‌های مختلف صورت گرفته است.
مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست افزود: در دولت جدید افغانستان، ادامه اقداماتی که از سنوات گذشته در زمینه کنترل آب‌های بالادست در کشور افغانستان صورت می‌گرفت، همان رویکرد با شدت بیشتری ادامه دارد و این اتفاق منجر به این شد که در سال گذشته، آبی از حوضه هیرمند وارد تالاب هامون نشد، کنترل منابع در رودخانه‌های ورودی به تالاب هامون که تقریبا بالای 98 درصد آب تالاب وابسته به منابع آب کشور افغانستان است، در حال انجام است و ما نامه‌ها و مکاتبات زیادی را با وزارت امور خارجه و وزارت نیرو در این زمینه انجام داده‌ایم.
وی گفت: در سال گذشته شاهد انحراف آب از مسیر طبیعی رودخانه هیرمند به سمت گودزره بودیم که با این اقدام هیچ‌گونه ملاحظات زیستی بین‌المللی و قواعد بین‌المللی و حسن همجواری دو کشور رعایت نشد و در نهایت آبی از این حوضه وارد کشور ما نشد و در تامین آب شرب نیز دچار مشکل بودیم. این موضوع در مذاکرات اخیر وزارت نیرو دنبال شده است.
اشرفی‌زاده تصریح کرد: وزیر نیرو به عنوان نماینده ایران موضوع را پیگیری کرد و کشور افغانستان در دو هفته گذشته قول داده بود که دیگر هیچ انحراف آبی از مسیر طبیعی رود هیرمند از بند کمال خان به سمت گود زره نداشته باشد اما تصاویر ماهواره‌ای طی امروز، موید این است که مجددا انحراف آب برای دومین سال در حال انجام است. اگر این اتفاق بیفتد، عدم رعایت حسن همجواری دو کشور را ثابت می‌کند و وضعیت تامین حقابه تالاب هامون بدتر می‌شود و مردم کشور افغانستان نیز از ریزگردهایی که بلند می‌شود متضرر خواهند شد.
مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست خاطرنشان کرد: تالاب هامون مساله ملی است و حتما باید واکنش مناسبی را داشته باشیم. مطالبه گری سازمان محیط زیست همواره این بوده که حقابه باید مسیر طبیعی خود راطی کند. ابزار ما وزارت امور خارجه و وزارت نیرو است زیرا در غیر اینصورت سازمان محیط زیست به تنهایی قادر به حل موضوع نخواهد بود و حتما عزم منطقه‌ای بین دو کشور را می‌طلبد.
آبگیری 70 درصد تالاب حله و 25 درصدی تالاب جازموریان در سیلاب های اخیر
اشرفی زاده درباره تاثیر بارش های اخیر در آبگیری تالاب های کشور گفت: بارش های اخیر در حوضه های محدودی بود در برخی حوضه ها نسبتا آب زیادی وارد نشد اما برخی تالاب ها تا حدی آبگیری شدند، مثلا تالاب جازموریان تا حد خوبی آبگیری شد و اکنون 25 درصد از سطح آن آبدار است، همچنیت تا حدودی هم تالاب بختگان و 60 تا 70 درصد هم تالاب حله آبگیری شد اما با توجه به گرم بودن هوا و تبخیر بالا شاید این شرایط چندان دوام نداشته باشد. بقیه تالاب ها هم چندان آبگیری نشدند.
وی اظهار داشت: سازمان محیط زیست هر 14 روز یکبار تالاب ها را رصد می کند و از آخرین وضعیت آنها مطلع می شود بر این اساس بررسی ها نشان داد که تالاب های استان قم از جمله تالاب حوض سلطان هم در این سیلاب ها تا حدودی آبگیری شد اما قطعا کافی نیست.