16 آذر، خاموش و خلوت!

با نگاهی به اخبار و رویدادهای کشورمان متوجه می‌شویم که نام دانشجوست که هر ساله در شانزدهم آذرماه بر خاطره ها و اذهان قشر جوان جامعه تلنگر می زند. روزی که دانشجویان بیش از پیش در پی مطرح کردن مطالبات خود هستند و گوش مسئولین از همیشه شنواتر است.

امسال برخلاف سال‌های گذشته از جمع های پر شور و هیجان دانشجویی و مدعوینی اغلب از اهالی سیاسی خبری نیست و سایه کرونا بر فعالیت‌های فرهنگی نیز سنگینی می‌کند. صدای انجمن‌های دانشجویی به وبینارها و فضاهای مجازی خلاصه شده است و سالن‌های همایش دانشگاه ها نیز مدت‌هاست دلتنگ جمع‌های این چنینی اند. در این گزارش حال و هوای این روزهای دانشگاه‌ها را بعد از قریب به یک سال فاصله از دانشجویان بررسی کرده ایم.

فراموش شدن مهارت در سایه مدرک‌های دانشگاهی

حبیب یکی از دانشجوهایی است که فعالیت‌های اجتماعی و مدنی خوبی هم دارد، او در مورد انتظاراتش از محیط دانشگاه به خبرنگار ایسنا گفت: «دانشگاه محور اصلی تراوش استعدادها، ایده پردازی و خود باوری جوانان است که بنای انجمن ها، نشریات و دیگر فعالیت های مشابه، گواه همین موضوع است و می‌بایست برای دستیابی بدان حضورموثری پیدا کرد ولی امروزه فضای دانشگاه که همواره باید در رشد و بالندگی ذهنی و اجتماعی افراد موثر باشد آکنده از بی علاقگی، یکنواختی محیطی، تحصیلی و مدرک گرایی است و ماهیت خود را از دست داده است وبا توجه به مجازی شدن ارتباطات دانشجویی بسیاری از دانشجویان حداقل های این دوران را هم لمس نکرده اند.»

حبیب معتقد است در سال های نه چندان دور، انجمن ها و نشریات دانشجویی بسیاری از خط مشی ها و نقد های سازنده را به دستگاه ها اجرایی وارد می‌کرده اند ولی دانشگاه‌ها از محیط فکری فاصله گرفته اند. و محوریتشان درارتباط با دانشجو و مسئولیت سپاری به آنها از همیشه کمرنگ تر شده است.

این دانشجوی رشته مدیریت در مورد دغدغه‌هایش عنوان کرد: «نگرانی او و اغلب همکلاسی هایش ترس از رویارویی با آینده ای مبهم، دانشی ناقص، فراموش شدن مهارت در سایه مدرک های دانشگاهی و نبود فضای استفاده از دانشی است که برای به دست آوردن آن ساعت ها مطالعه وتحقیق و هزینه کرده اند. همچنین افزایش شهریه ها و قیمت کتاب‌های آموزشی روی دیگری از سختی های دوران دانشجویی است.»

فاصله از تئوری‌های موجود، حرکت به سمت علوم کاربردی

پانیذ دبیر کانون دانشجویی است که با همکاری سایر دوستان خود قصد برگزاری یک تریبون مجازی برای بیان دغدغه دانشجویان در 16 آذر را دارد. کرونا قطعا تاثیر خود را برنامه های آنها نیز گذاشته است اما او و اعضای کانونش با انتقال فعالیت‌های خود از فضای حقیقی به مجازی توانسته‌اند تا حدودی اهداف خود را پیش ببرند اما با این وجود از اینکه دانشگاه در فضای مجازی فعالیت غیردرسی را در نظر نگرفته گلایه‌مند است.

او در مورد لزوم تغییرات ساختاری دانشگاه به ایسنا می‌گوید: «ساختار دانشگاه‌ها باید از تئوری‌های موجود فاصله بگیرد و به سمت علوم کاربردی حرکت کند تا با توجه به معضلات اشتغال، دانشجویان بتوانند خود مسایل اقتصادیشان را حل کنند. وی همچنین خواستار شفاف سازی در مورد بودجه هایی است که به قسمت های مختلف اختصاص می‌یابد و معتقد است باید بیشترین هزینه‌ها صرف رشد علمی و فرهنگی دانشجویان شود.»

آموزش مجازی فرصتی برای ترسیم یک نقشه راه خوب

مدیر مرکز آموزش‌های تخصصی کوتاه مدت جهاد دانشگاهی استان بوشهر در مورد تاثیرات مجازی شدن بر فضای دانشگاه به ایسنا گفت: «بدین مساله می‌توان از دو جنبه مثبت و منفی پرداخت. به تبع شرایط ایجاد شده مطلوب هیچکس نیست و در آموزش مجازی ارتباط گرم و فضای صمیمی بین استاد و دانشجو از بین رفته است و جای آن را یک ارتباط سرد پرکرده است. همچنین دروس مهارتی که کاملا کارگاهی و عملی است در آموزش مجازی بازخورد لازم را ندارد.»

عارفه سلیمی ادامه داد: «از سوی دیگر آموزش به صورت الکترونیک مدت‌هاست به صورت فایل صوتی، ویدئو، ارتباط آنلاین و... در حال انجام است پس نمیتوان آموزش مجازی را کاملا رد کرد. ممکن است این شرایط به جهت آماده نبودن زیرساخت ها، کمبود تجربه، نوع تدریس و نوع آموزش سخت باشد ولی در شرایط فعلی فرصت خوبی است تا برای ترسیم یک نقشه ی راه خوب آماده شویم وهر چه بهتر از زمانی که در اختیارمان است استفاده کنیم.»

ضرورت افزایش دانش استفاده از فضای مجازی

وی با اشاره به آسیب‌های ناشی از شیوع کرونا به فضای فرهنگی دانشگاه ها عنوان کرد: «در یک سال گذشته بسیاری از فعالیت هایی که در دانشگاه ها انجام میشده از بین رفته است و دانشجویان نتوانسته اند با برنامه‌های مختلف فرهنگی مانند برپایی همایش ها، گردهمایی ها و اردوها که همیشه وجود داشته ارتباط داشته باشند. و از آنجایی که مشخص نیست تا کی در این شرایط کرونایی به سر خواهیم برد، باید دانش استفاده از فضای مجازی را افزایش داده تا ضمن ارائه یک آموزش مطلوب به دیگر زوایای موجود در دانشگاه که در حال حاضر کمرنگ و یا حذف شده نیز پرداخته شود.»

مدیر مرکز آموزش‌های تخصصی کوتاه مدت جهاد دانشگاهی بوشهر تصریح کرد: «دانشجویان نسل امروز خیلی متفاوت تر از دانشجویان دیروز می‌اندیشند، سلیقه ها و انتظارات دیگری دارند و با دستیابی به تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات به راحتی به کتب و منابعی که می‌خواهند دست می یابند و همین باعث تغییر در ارزش ها و تفکرات اجتماعی و فرهنگی او می‌شود. علاوه بر این دانشجوی امروز همانقدر که به دنبال اشتغال و تشکیل خانواده است جویای نام هم هست، هویتی شکل یافته‌تر و مستقل تر دارد و دوست دارد آن طوری که هست دیده شود.»

خاطره شیرین کرونا؛ به وقت مادری

شاید فاطمه در میان دوستانش جز اندک دانشجویانی باشد که از مجازی شدن آموزش ها خاطره ای بسیار شیرین دارد. آن هم سال گذشته و هنگامی که در حین تحصیل متوجه بارداری خود شد و دوراهی مرخصی تحصیلی و یا انصراف او را بسیار آشفته کرده بود.

فاطمه جزء دانشجویان غیر بومی است و هنگامی که خانواده او متوجه بارداری‌اش شدند بسیار نگران بودند اما اشتیاق به تحصیل باعث شد او مدت‌ها به دنبال راه حل مناسبی باشد تا از هم کلاسیهایش عقب نماند. شاید هیچگاه تصور نمی‌کرد بتواند همزمان ایام مادری و دانشجویی را تجربه کند. با شیوع بیماری کرونا و تعطیلی دانشگاه او نیز نزد خانواده اش بازگشت و مانند سایرین امیدوار به روزهای آینده فرزند خود را در شرایط سخت کرونایی به دنیا آورد.

او با خنده داستانش را اینگونه ادامه می‌دهد: «همواره اساتید آنها را به دوری از فضای مجازی تشویق می‌کردند اما حالا همین فضای مجازی محیطی برای آموزش است که بیشترین وقت خود در آن سپری می‌کند.» فاطمه اکنون ترم آخر مهندسی شیمی را در جمع خانوده سه نفره خود می‌گذراند.

ایرانی‌ها همیشه در تنگناها بهترین نتایج را می‌گیرند

معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه فنی حرفه ای استان بوشهر در گفت‌وگو با ایسنا عنوان کرد: «هر ساله برنامه های متعددی در گرامیداشت یاد و آرمان‌های شهدای 16 آذر برگزار می‌شود و پیام استکبارستیزی آنان را منعکس می‌کنند. زیرا ملت ما همواره خواستار آزادگی است و زیر بار طاغوت و استکبار نخواهد رفت. امسال گرچه شرایط حاصل از بیماری منحوس کرونا شکل برنامه ها را تغییر داده و از نعمت حضور دانشجوبان بی بهره هستیم ولی برنامه های این روز به صورت مجازی ادامه خواهد داشت. به همین مناسبت جشنواره کشوری پیاده روی 50*50 با مشارکت سازمان تربیت بدنی و 172 مرکز فنی و حرفه‌ای سراسر کشور راه اندازی گردیده که با استقبال خوبی نیز همراه شده است.»

ارسلان نامی ادامه داد: «در هر جامعه دانشجو به عنوان قشر روشنگر و همیشه آگاه شناخته شده که حیات و ممات دانشگاه ها نیز گرو در حضور آنها دارد. دانشجویان موجب رونق این فضا هستند، لیکن نبود حضور فیزیکی آنان به منزله تعطیلی دانشگاه‌ها نیست. ایرانی‌ها همیشه تهدیدها را به فرصت تبدیل می‌کنند و در تنگناها بهترین نتایج را می‌گیرند. مسئولین نیز از رسالت اصلی خود غافل نشده اند و در زمینه فرهنگی، دانشجویی و آموزشی ارتباط خود را با انجمن ها و کانونها حفظ کرده و تمامی فعالیت‌ها به دنیای مجازی پیوند می‌خورد.»

نرم‌افزارهای شبیه ساز برای آموزش دروس عملی

وی با اشاره به مشکلات این روزهای دانشجویان گفت: «حدود 60 تا 70 درصد سرفصل‌های دانشگاه فنی و حرفه ای، دروس آزمایشگاهی و کارگاهی است که هم اکنون در حال تهیه نرم افزارهای شبیه ساز برای آموزش دروس عملی هستند. از طرفی بسیاری از دانشجویان از خانواده های متوسط و رو به پایین اند که تهیه وسایل و امکانات لازم جهت دسترسی به کلاس‌های مجازی برایشان دشوار است یا به علت ساکن بودن در روستاها و نقاط دورافتاده با ضعف در اتصال اینترنتی مواجه اند که با گذاشتن فایل‌های آفلاین در سامانه دانشگاه و ایجاد میز خدمت الکترونیکی، خواست‌ها و نیازها آنان را پیگیری و مشکلاتشان مرتفع می‌گردد.»

نامی افزود: «در دهه‌های گذشته شرایط پذیرش در دانشگاه ها سخت‌تر و یا مستلزم جابجایی به یک استان دیگر بود. امروزه نیازهای دانشجویان تغییر کرده و جنس درس خواندن متفاوت است. فرد می‌تواند به راحتی در استان خود ادامه تحصیل دهد و با توجه به مجازی شدن در محیط کار و منزل با فراغت و آرامش بیشتری آموزش ببیند. پس باید برای موفقیت بیشتر مطابق با خواسته های آنان حرکت کنیم و به اهدافی که در برنامه های توسعه مشخص شده سریع‌تر دست یابیم تا جایگاه علمی دانشگاه های کشور بالاتر رود.»

معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه فنی و حرفه ای بوشهر در پایان تاکید کرد: «دانشگاه‌ها باید ایده و فکر را به عمل تبدیل کنند تا دانشجو به عنوان یک فرد کارآفرین فارغ التحصیل شود. برای نیل به این هدف میتوانیم با ایجاد تیم‌های فنآور گوناگون شرایط تبدیل پژوهش ها را به سمت عملیاتی شدن پیش ببریم. دانشگاه فنی و حرفه ای نیزبا جذب اعتبارات و سرمایه‌هایی لازم دانشگاه های خود را مجهز کرده است تا جایی که توانست در سال گذشته دبیرخانه انجمن علمی شیمی کشور را به دست آورد.»

خاطرات شنیداری دوران دانشجویی

واژه دانشجو، جز پردامنه‌ترین مباحث در شکل‌گیری آینده هر جامعه‌ای است. آن قدر وسیع که همیشه بسترساز اتفاقات بسیاری بوده است. به همین دلایل دانشجو، مظهر شادابی فکری و توان شگرف در فعالیت آزادانه و نقادانه در اجتماع است و همچنین عنصری گران بها که به لحاظ ماهیت آگاهی طلبی، ایده‌آل‌گرایی و انتقادگری‌اش، همواره جوینده است.

امیدواریم در ادامه بهسازی محیط‌های مجازی دانشگاه‌ها بستری برای رشد دیگر ابعاد شخصیتی دانشجویان با نگاهی جدی تر تعیین کنند تا خاطرات دوران دانشجویی صرفا شکلی شنیداری نداشته باشد.

گزارش از: «مریم یمین»، خبرنگار ایسنا بوشهر

انتهای پیام