آبخیزداری، بهداشتی‌ترین و با صرفه‌ترین روش ذخیره آب در دنیا است

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو - ندا زارعی؛ مدت هاست که از وعده‌هایی که برای جبران کم آبی همدان داده شده بود می‌گذرد، اما همدان همچنان تشنه است. گزارش‌های میدانی حاکی از قطعی آب در برخی مناطق این استان مانند شهرک مدنی، شهرک اعتمادیه و برج قربان است. طبق شواهد در این استان همچنان قطعی آب چند ساعته مانند 10 شب تا اذان صبح و بعضی ساعت‌ها در طول روز با بهانه تعمیرات وجود دارد. آب‌های لوله کشی هم به دلیل آلودگی و داشتن بوی بد، قابل شرب نیستند و هنوز برخی خانواده‌ها آب مورد نیاز خودشان را با خریدن آب معدنی برطرف می‌کنند. به گفته برخی دانشجویان دانشگاه شهید باهنر همدان، مدت هاست که دانشجویان نیاز خود را از طریق آب‌های معدنی برطرف می‌کنند و نمی‌توانند از آب لوله کشی خوابگاه استفاده کنند. آن‌ها از این شرایط خسته و کلافه هستند و این را حق خود نمی‌دانند که در استان پربارشی مانند همدان، با این شرایط سخت دست و پنجه نرم کنند. آن‌ها تنها خواسته خود را از مسئولین، رسیدگی به وضعیت کم آبی این استان عنوان کردند.

این موضوع در روز سه شنبه 22 آذرماه در برنامه عیار از شبکه افق نیز مورد بررسی قرار گرفت. در این برنامه افزایش میانگین بارش 5 و 10 ساله اخیر استان همدان نسبت به دراز مدت و عدم استفاده از آب‌های زیرزمینی در سال‌های اخیر نمایش داده شد. این گزاره ها، که علت کم آبی استان همدان افزایش مصرف آب و کاهش میزان بارندگی است را نقض کرد؛ بنابراین تغییر الگوی بارش از برف به باران و عدم مدیریت آب‌های ذخیره شده علت‌های اصلی این مشکل هستند. در این برنامه با احمد حسین فلاحی، نماینده مردم همدان در مجلس شورای اسلامی، تماس تلفنی برقرار شد و سؤالاتی مطرح شد.

عیار: با توجه به اینکه میانگین بارش سال‌های اخیر نسبت به دراز مدت کاهش نداشته و مصرف هم افزایش نداشته، علت اصلی کم آبی در همدان چیست؟

احمد حسین فلاحی: از 18 سال پیش و سفر مقام معظم رهبری به استان همدان، تامین آب پایدار همدان جزو مصوبات سفر بوده است. در همین راستا انتقال آب با لوله گذاری 120 کیلومتری از تالوار در دست اقدام قرار گرفت و 18 کیلومتر پایانی به علاوه تصفیه خانه مانده بود که در 6 سال پایانی دولت قبل تقریبا متوقف شده بود. یک مسئله دیگر، پرتی آب است که تا 30 درصد هم گفته شده است، اما مسئولین آبفا مقادیر کمتری می‌گویند. دلیل این هدر رفت، شبکه فرسوده است که آب قبل از مصرف از دست می‌رود و در راستای حل این مشکل، قرار بر بازسازی شبکه آب شده است. از طرف دیگر آب سد هم باید مدیریت می‌شد. درست است بارش کم بوده، اما این آب باید درست مدیریت می‌شد که به اندازه مصرف شود. سال گذشته در آستانه عید نوروز هشدار‌هایی در رابطه با کنترل مصرف و مدیریت آب داده شد که این هشدار‌ها جدی گرفته نشد. اتفاقی که افتاد این بود که ناگهان آب سد تمام شد و همدانی که کسی فکرش را نمی‌کرد دچار قطعی آب شود، آب شهری اش قطع شد و مجبور به آبرسانی با تانکر و پخش یک میلیون بسته آب معدنی توسط هلال احمر شدیم.

عیار: الان یک اقدامات موقتی برای تامین آب انجام شده است مثلا آب را با لوله از یک استان دیگر به همدان آورده اند و این کار در استان‌های دیگر هم انجام می‌شود. به نظر شما این راهکار درست است؟ یا بهتر است آبخیزداری و منابع ذخیره آب را در استان مدیریت کنیم؟

احمد حسین فلاحی: سال 98 مسئله آبخیزداری توسط مقام معظم رهبری مرتبا تکرار شد. همه جا دارند برای ذخیره آب به سمت و سوی آبخیزداری می‌روند. به این شکل که آب را روی زمین ذخیره نکنیم و زیر زمین ذخیره کنیم که بحث آبخیزداری و آبخوان داریست. در همدان آبخیزداری خیلی کم صورت گرفته است و در برخی نقاط مثل پیشخور، آبخیزداری اثرات خیلی محسوسی در تامین آب کشاورزی داشته است. ولی متاسفانه در جا‌های دیگر انجام نشده است. ما در بحث آبخیزداری یا در کنارش کنترل آب‌های فصلی باید کار کنیم. آنچه به عنوان بهداشتی‌ترین و با صرفه‌ترین روش ذخیره آب وجود دارد آبخیزداری است؛ که در دنیا به سمتش می‌روند و برخی کشور‌های اطراف 40 سال از ما جلوتر هستند. آب وقتی در زیر زمین ذخیره شود خیلی از آفت‌هایی که شامل آب‌های پشت سد می‌شود از جمله تبخیر و هدر رفت را ندارند.

قسمت ناراحت کننده ماجرا فقط کم آبی استان نیست، بلکه بی تدبیری مسئولین است. چرا در استان پربارشی مانند همدان، مردم باید با این شرایط سخت رو به رو باشند؟ چرا مشکلی که با مدیریت درست حل می‌شود، باید در کشور تبدیل به بحران شود؟ این روز‌ها وارد فصل زمستان شده ایم و استان‌هایی مانند همدان، قطعا نسبت به استان‌های دیگر بار بیشتری خواهند داشت؛ به دلیل آب و هوای سرد، برف هایشان دیرتر ذوب و بخار می‌شوند و با باقی ماندن روی زمین در مدت زمان بیشتر، امکان استفاده و ذخیره بهتر فراهم است. مردم امیدوار هستند که با تدبیر و درایت مسئولین، این مشکلات حل شوند.