آبگیری سدهای بوشهر و ذوق کشاورزان
بوشهر - ایرنا - پس از سپری شدن پاییزی خشک و بی باران، دل نگرانی از تامین آب مورد نیاز محصولات کشاورزان و بویژه نخل داران بوشهری را سخت آزار می‌داد اما با گشوده شدن درهای رحمت آسمان در نیمه اول دی ماه به روی این استان و آبگیری سدها و سیراب شدن کشتزارها و نخلستان ها خوشحالی را به چهره آنها بازگرداند.
به گزارش ایرنا، متوسط بارش سالانه استان بوشهر 217 میلی‌متر و از نوع باران با دوره‌های ریزش بسیار محدود است، بطوریکه بارندگی در پاییز و بهار به صورت رگبارهای شدید، کوتاه مدت و همراه با رعد و برق و توفان و خسارت‌های زیاد و برخی تلفات جانی برجای می‌گذارد و باعث جاری شدن سیلاب، آبگرفتگی و بسته شدن جاده‌ها و قطعی جریان برق و آب و غیره می‌شود.
امسال اما استان بوشهر در فصل پاییز بجز یک مورد بارندگی کم اثر در شهرستان‌های گناوه و دشتستان و 2 مورد در دیلم به صورت محدود و پراکنده به تعبیری پائیزی خشک را پشت سر گذاشت و براساس گزارش اداره کل هواشناسی این سطح بارش‌ها در پاییز امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته 88 درصد و نسبت به بلند مدت 78 درصد کاهش نشان می دهد.
براساس همین گزارش میانگین بارندگی در استان بوشهر در سال زراعی جاری تاکنون 110 میلی متر است و نسبت به بلند مدت که 113.3 میلی متر بوده منفی 3.4 میلی‌متر تفاوت دارد و نسبت به بارندگی 129.3 میلی متر سال گذشته نیز منفی 19.3 میلی‌متر کاهش دارد.
هر چند امسال انتظار بوشهر برای ورود یک سامانه بارشی فراگیر طولانی شد اما این استان در روزهای 9تا 12 دی‌ماه تحت تاثیر 2 سامانه شدید قرار گرفت به نحوی که اداره کل هواشناسی وضعیت نارنجی برای سامانه نخست پیش‌بینی کرد و برای سامانه دوم هشدار وضعیت قرمز و احتمال آبگرفتگی، سیلاب و خسارت به تاسیسات زیربنایی داد؛ با این حال این بارش‌ها با کمترین خسارت ممکن باعث سیراب شدن کشتزارها، افزایش آورد رودها، تقویت منابع آبی و خوشحالی کشاورزان شد.
اگرچه بارش‌های اخیر در استان بوشهر آبگرفتگی معابر، خیابان‌ها و خانه‌های مسکونی و بسته شدن برخی محورهای اصلی روستایی در برخی شهرستان‌های جنوبی شد اما این مشکلات و خسارت‌ها در مقایسه با مزایای زیاد آن برای بخش کشاورزی و تقویت منابع آب این استان بسیار ناچیز بود.
ذخیره حدود 30 میلیون مترمکعب آب در پشت سدهای رئیسعلی دلواری، باغان، خائیز، تنگ ارم، ارغون و 16 سد تغذیه مصنوعی، 33میلیون مترمکعب بندهای آبخیزداری و همچنین هدایت بارش‌ها از طریق شبکه آبیاری دالکی به سمت نخلستان‌ها از جمله مزایای بارش‌های اخیر در استان بوشهر است.
سامانه اخیر نخستین سامانه موثر بارشی بوشهر در سال آبی جاری بود و گزارش‌های اداره کل هواشناسی زمستان به نسبت پربارشی برای بوشهری‌ها نوید می‌دهد.
تقویت منابع آبی؛ رهاورد بارش‌های اخیر
هر چند نخستین بارندگی موثر امسال در بوشهر تنها 30میلیون مترمکعب آب ذخیره داشت و نسبت به آورد آب و ذخیره این استان در سال زراعی گذشته که 230 میلیون مترمکعب بود، ناچیز است اما اگر بارش‌های اخیر به وقوع نمی پیوست، این استان به طور قطع در توزیع آب در پایین دست شبکه رئیسعلی دلواری با مشکل جدی روبرو می‌شد.
اگرچه این میزان بارش، منابع آبی استان یوشهر را به طور کامل تامین نکرده و ذخیره آبی بوشهر همچنان 55 درصد کاهش نسبت به سال آبی گذشته نشان می‌دهد اما در صورت تداوم این بارش‌ها امید می‌رود کاستی‌های منابع پشت سدها تاحدی تامین شود به نحوی که بتوانیم تابستان را با مشکلات کمتری پشت سر بگذاریم.
آنطور که معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای استان بوشهر می‌گوید: بارش 2 سامانه اخیر منجر به ذخیره سازی در حدود 30 میلیون مترمکعب آب در پشت سد رئیسعلی دلواری، خائیز، تنگ ارم، ارغون و باغان و 16 حوضچه مصنوعی در این استان شده است.
عبدالطیف عباسی نژاد در باره وضعیت ذخیره سازی سد 695 میلیون مترمکعبی رئیسعلی دلواری به عنوان مهمترین سد مخزنی استان بوشهر می‌افزاید: با توجه به بارندگی‌ها به طور تقریبی 300 میلیون مترمکعب آب در مخزن سد رئیسعلی دلواری موجود است که از این میزان 18 میلیون مترمکعب در بارندگی‌های اخیر ذخیره شده است.
به گفته عباسی نژاد درزمان حاضر 57 درصد ظرفیت سد مخزنی رئیسعلی دلواری خالی و تنها 43 درصد آن آبگیری شده است و انتظار می‌رود با توجه به پیش بینی اداره کل هواشناسی در زمینه میزان مناسب بارش‌های زمستانی حجم قابل توجهی از ظرفیت این سد آبگیری شود.
او این را هم یادآور می شود که در سال آبی گذشته تا این تاریخ 200 میلیون مترمکعب آب در پشت سد رئیسعلی دلواری ذخیره شده بود این درحالی است که امسال با توجه به کاهش شدید بارش‌ها از اول سال آبی تاکنون سرجمع 23 میلیون مترمکعب در حدود 10 درصد سال گذشته آب در پشت این سد ذخیره شده است.
عباسی نژاد معتقد است از این میزان آب 150 میلیون مترمکعب برای مصرف در بخش کشاورزی و 30 تا 40 میلیون مترمکعب نیز متناسب با آب ذخیره سازی شده در پشت سد در بخش زیست محیطی باید به مصرف برسد.
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای استان بوشهر این را هم اضافه می کند که در سامانه بارشی اخیر تلاش شد تا آورد رودخانه دالکی به صورت ایمن و با بیشترین ظرفیت کانال، وارد شبکه آبیاری این رودخانه شده و از هدررفت آن جلوگیری شود.
آبگیری 830 سازه آبخیزداری
انجام پروژه‌های مهم آبخیزداری ضمن کنترل و مهار سیلاب‌های مخرب، استحصال حجم قابل ملاحظه ای از آب‌های روان که منجر به مدیریت بحران در زمان خشکسالی و تغذیه سفره های آب زیرزمینی نقشی مهم در حفاظت آب و خاک، کاهش فرسایش و رسوب، تقویت و بهبود وضعیت پوشش گیاهی و در نتیجه بهبود و رونق کشاورزی و دامداری منطقه دارد.
به گفته معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان بوشهر با توجه به پراکنش مناسب بارش‌ها همه 830 سازه آبخیزداری در مناطق مختلف جنوب، شمال و بخش مرکزی این استان آبگیری شد و میزان استحصال آب از این سازه ها به 33میلیون مترمکعب رسید که به سفره های زیرزمینی تزریق و موجب تقویت آنها شده است.
آنطور که سید رضا حسینی می افزاید: مجموعه عملیات اجرا شده تاکنون مساحتی بیش از 436هزار هکتار از سطوح حوضه‌های آبخیز استان بوشهر را تحت تاثیر قرار می‌دهد و نتیجه آن کاهش و کنترل فرسایش خاک و حمل رسوب، استحصال آب ناشی از بارش‌های سالانه، کنترل سیلاب‌های مخرب سالانه و کاهش خسارت احتمالی ناشی از آن است.
حسینی اضافه می‌کند: این سازه‌های آبخیزداری که در سال‌های گذشته تاکنون در استان بوشهر اجرا شده است، می‌توانند در هر مرحله با آبگیری کامل 33 میلیون مترمکعب آب را استحصال و به سفره‌های زیرزمینی تزریق کنند.
معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان بوشهر ادامه می‌دهد: تزریق این میزان آب به سفره‌های زیرزمینی موجب افزایش منابع آب زیرزمینی شده و به طور موثر در کنترل سیلاب و کاهش خسارت ناشی از سیل نقش دارد.
بارش رحمت الهی و خوشحالی و امیدواری کشاورزان بوشهری
هواشناسی پاییز خشک را برای استان بوشهر پیش بینی کرده بود با این وجود کشاورزان امیدوار به رحمت خدا زمین‌های خود را برای کشت گندم آماده و از 13 آبان در سطح 103 هزار و 500 هکتار کشت را آغاز کردند و به گفته خسرو عمرانی معاونی بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر خشکسالی و کم بارشی در پاییز 20 درصد به مزرعه‌های گندم این استان خسارت وارده کرده است.
یکم دی‌ماه بود که معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی در گفت‌وگو با ایرنا از نباریدن باران و احتمال بروز خسارت به گندمزارهای استان ابراز نگرانی بسیاری کرد اما او حالا با وقوع بارش‌های اخیر بویژه در سامانه نخست که بیشتر به صورت نفوذی بود احساس رضایت و خشنودی زیادی از بارش ها دارد.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر پیشتر اعلام کرده بود که از 11 هزار تن بذر تامین شده تنها 9 هزار تن توزیع و از 15 هزار و 450 هکتار مزرعه گندم آبی 13هزار و 300 هکتار و از 88 هزار هکتار کشت گندم دیم نیز 83هزار و 500 هکتار زیر کشت رفته و خشکسالی باعث شده 20 درصد از برنامه کشت عقب باشیم اما امروز و پس از بارش این رحمت الهی می‌بینیم که کشت آبی به 14 هزار هکتار و کشت دیم نیز به 84 هزار هکتار افزایش یافته است و این به معنی روشن شدن روزنه امید در دل کشاورزان است.
از نظر خسرو عمرانی سامانه های بارشی اخیر کل استان را در برگرفته هرچند خسارت‌هایی هم در اثر بارش تگرک به برخی مزرعه های گوجه فرنگی وارد کرده اما مزایای آن بیش ازخسارت بوده و انتظار می‌رود با ادامه این بارش‌ها برنامه کشت گندم در این استان تکمیل شود.
آنطور که عمرانی پیشتر اعلام کرده بود در پاییز 1400 تنها یک مورد بارندگی در گناوه و دشتستان و 2 مورد بارندگی در دیلم از توابع استان بوشهر به صورت لکه ای و پراکنده و نه بصورت موثر به ثبت رسیده بود و شرایط خوبی برای محصول گندم استان پیش بینی نمی‌شد اما بخشش خداوند نسبت به مخلوقات خود همیشه وجود دارد و در شرایطی که همه کشاورزان نگران تشنگی محصولات خود بودند از 9 تا 13 دی‌ماه سامانه بارشی نفوذی خوبی این استان را تحت تاثیر قرار داد.
اما در این بخش خوشحالی گندم‌کاران و نخل‌داران بوشهری بیش از همه مورد توجه بود آنها می گویند: بارش سامانه اخیر در اوج ناامیدی باعث شد که گندم‌زارها و نخیلات سیراب شوند.
به گفته علی شعبانی هرچند ممکن است که بخشی از بذرهایی که کاشته شده به دلیل تاخیر در بارندگی دچار خسارت شدند اما باز هم بارش‌های اخیر لبخند دوباره ای بر لبان کشاورزان دیم کار نشاند و آنان را امیدوارتر به رحمت خدا کرد.
اسماعیل دادور یکی از نخل‌داران بوشهری اظهار می‌دارد: بارش‌های اخیر همه نخل‌های استان بوشهر را آبیاری و زنده کرد و امید می رود با استمرار بارش‌ها و سیراب شدن نخیلات سال زراعی خوبی در پیش داشته باشیم.
هرچند امسال انتظار کشاورزان بوشهری برای بارش باران به زمستان کشیده شد اما حالا گزارش‌های نوید بخش اداره کل هواشناسی این امید را ایجاد کرده است تا بارش ادامه دار رحمت الهی در این فصل سبب جبران کم آبی و نیاز این خطه شود.
*س_برچسب‌ها_س*
