آدرس غلط رییس‌جمهور سابق درباره پروژه‌های عمرانی

به گزارش مشرق، شاید مردم هرگز تاثیرات مدیریت کارتابلی و ویدئو کنفرانسی بر اقتصاد را فراموش نکنند. مدیریتی که آواربرداری از آن در کوتاه‌مدت امکان‌پذیر نیست.

نرخ رشد اقتصادی صفر، تورم 60 درصدی (بالاترین تورم 80 سال اخیر)، بهره‌وری منفی، نرخ رشد منفی 4.6 درصدی سرمایه‌گذاری و 8 برابر شدن میزان نقدینگی تنها بخشی از آمارهایی است که بیانگر عملکرد دولت یازدهم و دوازدهم است.

در دولت قبل علی‌رغم بی‌عملی در افزایش درآمدهای پایدار دولت، هزینه‌های جاری به شدت افزایش یافت و به عبارتی دولت قبل با رشد 8 برابری نقدینگی هزینه‌های خود را از جیب مردم تأمین کرد، در این بین بیشترین آسیب به قشر متوسط و کم‌درآمد وارد شد و عبور ضریب جینی از 40 واحد بیانگر افزایش فاصله طبقاتی است.

هزینه‌های جاری در دولت گذشته بیش از 6.4 برابر شد؛ برای تأمین این هزینه‌ها علاوه بر انتشار قابل توجه اوراق مشارکت و انتقال بدهی به دولت فعلی، به اذعان رئیس‌کل بانک مرکزی وقت به استفاده از پول پرقدرت روی آورده شد و نتیجه هم رشد نقدینگی و عبور تورم از مرز 50 درصد بود.

تنها در 5 ماه آخر دولت قبل 50 هزار میلیارد تومان از منابع بانک مرکزی استقراض شد و این در حالی بود که حدود 60 هزار میلیارد تومان تخصیص بدون وجود منابع در خزانه مانده بود؛ یعنی دولت سیزدهم، نه خزانه خالی بلکه خزانه مقروض را تحویل گرفت.

برای درک عمق فاجعه عملکرد دولت قبل کافی است به همین عدد دقت کرد؛ اگر دولت فعلی موفق شود تغییر ریل بودجه یعنی کنترل ریشه‌های تورم و ایجاد رشد اقتصادی را محقق کند و برای شش سال متوالی کشور به رشد اقتصادی هشت درصد برسد؛ اقتصاد کشور تازه به سال 1390 بر خواهد گشت.

کسانی که این کارنامه ضعیف را دارند حال حرف از اعتبارات عمرانی و افتتاح هزاران طرح صحبت به میان آورده‌اند در حالی که بودجه عمرانی در 6 ماه اول سال 1400 که پایان دولت تدبیر محسوب می‌شود تنها 27 درصد محقق شده است. در پایان دولت تدبیر تنها 152 هزار میلیارد تومان بدهی پیمانکاران در سطح ملی به دولت بعد به ارث رسید.

در حالی که دولت دوازدهم برای پرداخت حقوق‌ها به انتشار اوراق و استقراض از بانک مرکزی روی آورده بود جالب است که حالا داعیه‌دار افتتاح‌های پی در پی طرح‌های عمرانی شده‌اند. در پایان دولت قبل سه هزار هزار میلیارد تومان طرح‌های نیمه‌تمام بر زمین مانده بود؛ متوسط مدت‌زمان پایان طرح‌های عمرانی در دولت قبل از 10.2 سال به 16.9 سال رسید که حاکی از رشد بیش از 6 ساله زمان به پایان رسیدن طرح‌های ملی است. در بسیاری از سال‌ها حتی به اندازه استهلاک و نگهداشت طرح‌ها بودجه اختصاص پیدا نکرده است.

رکورد دولت سیزدهم در بودجه عمرانی

اما از زمان روی کارآمدن دولت سیزدهم ورق در بودجه عمرانی برگشت، اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای که تنها 27 درصد محقق شد بود در شش ماه دوم و پایان سال 1400 بالاترین رشد سالانه پرداخت‌های عمرانی در دو دهه اخیر را ثبت کرد.

پرداخت‌های عمرانی در سال 1400 به بیش از 136 هزار میلیارد تومان رسید که 76 درصد بیشتر از رقم سال 1399 بود. افزایش 76 درصدی پرداخت‌های عمرانی در یک سال، در 20 سال اخیر بی‌سابقه بوده است.

این در حالی است که در 8 سال دولت قبل نه تنها روند اعتبارات عمرانی نزولی بوده بلکه طی 2 سال 1398 و 1394 رشد سالانه پرداخت‌های عمرانی منفی شده بود.

در سال 1400 مجموعا 131 درصد بودجه عمرانی مصوب محقق شد یعنی دولت نه تنها کل بودجه مصوب را پرداخت کرد بلکه 31 درصد هم اعتبار بیشتری برای پرداخت‌های عمرانی اختصاص داد.

همین روند در سال 1401 ادامه پیدا کرد؛ در زمینه تملک دارایی‌های سرمایه‌ای یعنی بودجه عمرانی که مشکلات و مسائل مبتلابه مردم را حل می‌کند بیش از 120 درصد تحقق عملکرد رخ داد. به عبارت دیگر 260 همت مصوب بودجه عمرانی سال گذشته بود که عملکرد آن به 312.3 همت رسید. نکته مهم دیگر اینکه برخلاف سال‌های گذشته عمده این مبلغ یعنی بیش از 191 همت آن نقدی بوده است. یعنی بخش عمده بودجه عمرانی به جای تکیه به اوراق به صورت نقد پرداخت شده که تحرک خوبی در طرح‌ها و پروژه‌ها ایجاد کرده است.

متوسط تحقق بودجه عمرانی در دو سال اول دولت رئیسی 125 درصد بوده در حالی که در 8 سال دولت روحانی فقط 65 درصد بودجه های عمرانی محقق شد.

این حجم از پرداخت بودجه عمرانی در حالی محقق شده است که دولت سیزدهم در سال گذشته 177 هزار میلیارد تومان از بدهی اوراق دولت گذشته را تسویه کرده؛ 104 هزار میلیارد تومان از بدهی دولت قبل به تأمین اجتماعی و بنیاد شهید را پرداخت کرده و طرح رتبه‌بندی معلمان با 38 هزار میلیارد تومان اعتبار بعد از 10 سال تأخیر و شانه خالی کردن دولت‌های قبل به اجرا درآورده است. البته برخلاف دولت قبل این عملکرد متکی بر منابع پایدار بوده و بدون استقراض از بانک مرکزی انجام شده است.

این تازه ابتدای راه آواربرداری از عملکرد هشت‌ساله دولت قبل است اما گویا برخی سیاسیون خود را به خواب زده‌اند و خوب کسی که خود را به خواب زده با هیچ صدایی از جا بر نمی‌خیزد.