آزادی پول‌های بلوکه‌شده؛ مطالبه حقوقی ایران
مطالبه منطقی و حقوقی ایران از کره جنوبی برای پرداخت بدهی خود تاکنون با وعده های بی عمل روبرو شده، کره جنوبی در سه سال گذشته به بهانه تحریم هشت میلیارد دلار پول ایران را بلوکه کرده و در انتظار اجازه متحدان آمریکایی خود است، این اقدام میتواند در آینده روابط دوکشور تاثیرگذار باشد.
به گزارش ایرنا، دارایی های ایران سال هاست که در بانک های برخی کشورهای غربی و متحدان شرقی آنها مانند انگلیس، آمریکا، کره جنوبی و ژاپن بلوکه شده است، پول هایی که اگر در چرخه اقتصادی کشورمان قرار می‌گرفت، منافع بسیاری به همراه داشت. دولت سیزدهم از آغاز به کار خود بر مطالبه اموال بلوکه شده کشورمان تاکید کرد، اوایل شهریور ماه محمد مخبر، معاون اول رئیس جمهور از تماس تلفنی آیت الله رئیسی با برخی همتایان خارجی با هدف گشایش در پول‌های بلوکه شده ایران خبر داد و مسئولان و مذاکره‌کنندگان کشورمان نیز با قاطعیت پیگیر مطالبات ایران هستند.
کره جنوبی نیز کشوری است که به بهانه های غیرقابل قبول از پرداخت بدهی هشت میلیارد دلاری خود به ایران سرباز زده است، این بدهی مربوط به خرید فرآورده های نفتی ایران پیش و پس از آغاز تحریم های ظالمانه آمریکا است، که طی سال های گذشته مقامات کشورمان بارها آن را مطالبه کرده اند. راهکارهای متعددی توسط مقامات و سیاستمداران ایران برای بازگشت بدهی‌های کره جنوبی پیشنهاد شده تا حقوق پایمال شده 84 میلیون ایرانی جبران شود، اما در عمل اقدامی صورت نگرفته است. اینکه کره جنوبی و بانک های این کشور نمی خواهند باعث رنجش متحدان آمریکایی خود شوند مساله و مشکل ایران نیست، جمهوری اسلامی به دنبال حقوق و دارایی هایی ملی کشور است و در این زمینه تسلیم نخواهد شد.
اکنون کار به جایی رسیده که «چوی جانگ کان» معاون وزیر خارجه کره جنوبی به وین سفر کرد و درخواست دیدار با علی باقری، معاون سیاسی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران را داد و در این دیدار بار دیگر وعده های کشورش را مبنی بر تلاش برای بازپرداخت بدهی خود به ایران را تکرار کرد.
معاون سیاسی وزیر امور خارجه نیز تأکید کرد که فارغ از نتایج گفت‌وگوها در وین، دولت کره جنوبی موظف به آزادسازی پول‌های بلوکه‌شده ایران است و تحریم‌های یکجانبه آمریکا نمی‌تواند توجیهی برای عدم پرداخت بدهی‌ها به ایران باشد. خودداری غیرقانونی و غیرقابل توجیه کره جنوبی از بازپرداخت بدهی‌های خود به ایران، نقطه‌ای تیره در تاریخ روابط دو کشور خواهد بود و سئول باید هرچه سریع‌تر نسبت به آزادسازی منابع ایران اقدام نماید.
ایران برای آنکه بتواند به دارایی‌های خود دست یابد، طیف متنوعی از پیشنهادها را در مقابل کره‌ای‌ها قرار داده است. در مقابل مقامات کره جنوبی سال هاست که وعده‌های بی‌عمل می دهند و حتی بی‌شرمی را به حدی رساندند که برای نگهداری میلیاردها دلار پول ایران درخواست کارمزد کردند. این کشور که از متحدان آمریکا در شرق آسیا به شمار می رود، پیش از خروج آمریکا از برجام در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ اعمال تحریم و «فشار حداکثری» شکست خورده علیه ایران، جزء پنج کشور اصلی خریدار فراورده‌های نفتی ایران بود.
حتی پس از اعمال تحریم‌ها در مرداد 97 هم، کره‌ای‌ها به دلیل نزدیکی به ایالات متحده از معافیت 180 روزه برخوردار شدند و در این مدت هم روزانه نزدیک به 350 هزار بشکه نفت و میعانات گازی از ایران خریداری کردند، اما با وجود گذشت بیش از 3 سال هنوز هزینه خرید این فراورده‌ها را پرداخت نکرده و اعلام کردند که به دلیل تحریم‌های نفتی و بانکی نمی توانند بدهی خود را پرداخت کنند. سوال اصلی اینجاست که چرا این کشور با وجود آگاهی از تحریم ها به خرید فراورده های نفتی ایران ادامه داد.
کره جنوبی تلاش کرد که به جای پرداخت بدهی خود به کشورمان، محصولات تولیدی خود مانند لوازم خانگی به ایران صادر کند، اما با تدبیر به موقع مقام معظم رهبری و دولت سیزدهم جلوی این کار گرفته شد.
اوایل مهرماه پس از نامه جمعی از تولید کنندگان لوازم خانگی به محضر رهبر معظم انقلاب اسلامی در رابطه با مخالفت با واردات لوازم خانگی خارجی به ویژه کره‌ای و لزوم ممانعت از واردات این محصولات در جهت حمایت از تولیدات داخلی، دفتر مقام معظم رهبری در نامه‌ای به آیت الله رئیسی ریاست جمهور اعلام کرد که این موضوع به استحضار مقام معظم رهبری رسیده، و ایشان در نامه ای مرقوم فرمودند: «جناب رئیسی - رئیس جمهور محترم؛ این موضوع بسیار مهمی است. اگر این خبر (گشایش واردات از دو شرکت کره جنوبی) راست باشد به معنی شکستن کمر شرکت‌های لوازم خانگی داخلی است که تازه توانسته اند قدری روی پا بایستند، جدا جلوی این مشکل را سد فرمائید.»
پیرو این نامه رئیس دفتر رئیس جمهور نیز طی نامه‌ای به وزیر صنعت و وزیر اقتصاد اعلام کرد که از واردات محصول نهایی لوازم خانگی جلوگیری شود.
بعد از اعلام ممنوعیت واردات لوازم خانگی از کره جنوبی مقامات این کشور به تکاپو افتادند و وزیر امور خارجه این کشور با حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان تماس گرفت که امیرعبداللهیان در این گفت‌وگوی تلفنی از ایجاد مشکل در عدم استرداد اموال ایران نزد بانک‌های کره جنوبی به شدت انتقاد کرد و خواستار حل هرچه سریع‌تر مشکل دسترسی کشورمان به اموال خود در کره، در مسیری خارج از بن‌بست حاضر که به دلیل تبعیت از مسیر ترسیم‌شده از سوی آمریکا به وجود آمده است، شد تا امکان دسترسی کشورمان به منابع مالی خود و به دنبال آن امکان خرید داروهای اساسی و سایر اقلام فراهم شود.
کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی دو راهکار به کره جنوبی پیشنهاد کرد، راهکار اول که همان پرداخت پول بلوکه‌شده ایران بود و راهکار دوم خرید تجهیزات فنی و صنعتی که غیرتحریمی نیز بودند از سوی ایران به همان میزان بود. برخی دیپلمات‌ها نیز پیشنهاد پرداخت بدهی در پوشش کانال بشردوستانه همانند کانالی که سوئیس در قالب دارو وغذا راه‌اندازی کرد را دادند، اما سئول به هیچ کدام از این راهکارهای قابل اجرا عمل نکرد.
کره ای ها در تمام این مدت منتظر صدور اجازه از سوی آمریکا بودند، پس از دیدار اخیر با معاون سیاسی وزیر خارجه کشورمان در وین، وبسایت وزارت امور خارجه کره جنوبی بیانیه ای منتشر کرد و بار دیگر وعده داد که پول های بلوکه شده ایران به زودی آزاد خواهد شد. در این بیانیه آمده: معاون وزیر خارجه چوی، ابراز امیدواری کرد که مذاکرات احیای برجام به زودی به نتیجه برسند و دو طرف موافق بودند آزادسازی پول‌های بلوکه شده ایران باید فورا انجام شود.
به نظر می رسد کره جنوبی توان لازم برای متقاعدکردن آمریکا را ندارد و یا اینکه اساسا صادق نیست. این کشور حتی پس از چراغ‌سبز ایالات متحده برای ایجاد یک سازوکار بشردوستانه با ایران، برای راه‌اندازی این کانال تجاری هم از خود تعلل نشان داد و تنها به ارسال تعداد محدودی از تجهیزات پزشکی و دارویی به ایران به مبلغ 500 هزار دلار اقدام کرد موضوعی که می‌توان از آن به عنوان اقدامات قطره‌چکانی نام برد.
کره جنوبی حدود هشت میلیارد دلار فراورده های نفتی از ایران خریده و با این پول سود بسیاری کرده است و در مقابل حاضر نشده حتی به جای پول ماشین‌آلات صنعتی و تکنولوژی به ایران بدهد و تنها به دنبال صادرات لوازم خانگی خود بوده است. تبعیت کورکورانه از آمریکا و نپرداختن مطالبات ایران، نگاه مردم به کره جنوبی به عنوان یکی از کشورهای دوست را تغییر داده است. پیشبینی می شود که چشم‌انداز روابط دوجانبه و همچنین همکاری‌های آینده تهران - سئول تحت تاثیر این رفتار کره‌ای‌ها قرار گیرد و ادامه بدقولی‌های کره‌ای‌ها روابط 53 ساله دو کشور را کمرنگ کند.