آیین تجلیل از سردار گمنام حوزه فرهنگ برگزار شد

به گزارش خبرنگار فرهنگی تسنیم، آیین بزرگداشت و تجلیل از حجت‌الاسلام مرتضی امین‌الرعایا تصویرگر، نویسنده و شاعر انقلابی، با حضور یاسر احمدوند معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مهدی رمضانی دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، میثم نیلی مدیرعامل مجمع ناشران انقلاب اسلامی و اهالی عرصه فرهنگ و هنر انقلاب، صبح روز سه‌شنبه 15 اسفندماه 1402 در پژوهشکده فرهنگ، هنر و معماری برگزار شد.

«امین‌الرعایا» محدودیتی در حرکت فرهنگی نداشت

در این مراسم قاسم تبریزی، محقق و تاریخ‌پژوه و از دوستان قدیمی حجت‌الاسلام مرتضی امین‌الرعایا، با بیان این‌که برای شناخت حرکت آقای امین‌الرعایا باید نگاهی به اوضاع فرهنگی و سیاسی و هنری انداخته شود، بیان کرد: در دهه 50 و سال‌های انقلاب نیروهای انقلابی با اخلاص، اتکا به خدا، ایثار و فداکای وارد این عرصه شدند؛ چه کسانی که در عرصه‌های مبارزات سیاسی بودند و چه کسانی که با قلم و زبان در محافل و مساجد و چه هنرمندانی که از طرق هنری به آگاهی رساندن بر بیداری جامعه می‌پرداختند. در این دوره شاهد نیروهای برجسته در شعر و ادب و هنر بودیم. از جمله حجت‌الاسلام امین‌الرعایا که در آن زمان جوان بود و ما با ایشان در مؤوسسه بعثت آشنا شدیم و بعدها با همت آقای زمانی و شهید حجت‌الاسلام علی حجتی کرمانی، کانون نشر و پژوهش‌های سیاسی تأسیس شد که پاتوق مناسبی برای فعالیت‌ها گردید. آقای امین نیز علاوه بر کشیدن تصاویر چهره‌های مختلف از جمله حضرت امام خمینی و سید جمال‌الدین اسدآبادی، در طراحی جلد کتاب نیز فعال شدند.

این تاریخ‌پژوه اظهار کرد: با پیروزی انقلاب اسلامی، عرصه فعالیت بیشتر شد و رویارویی با جریانات ضدانقلاب خصوصاً نشریات و مطبوعاتی که عمدتاً در تقابل با انقلاب و اهداف انقلاب بود، شکل گرفت. حضور آقای امین در نشریات اسلامی و طرح‌هایی که ارائه می‌دادند، برای افشای ماهیت احزاب مفید بود که برای دسترسی به این اطلاعات باید به نشریات 1357 تا 1360 مراجعه کرد. در این دوره فعالیت‌های ایشان قابل توجه است. طراحی آرم سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی و بخشی از نهادهای دیگر انقلابی نیز کار ایشان بود. ایشان محدودیتی در حرکت فرهنگی نداشت. همان زمان علاقه‌مند به درس طلبگی و حوزوی شد و از دهه 70 به عنوان یک روحانی، نیمی از روز را پاسخگوی شبهات و سؤالات نسل جوان بود؛ اما با تأسیس انتشارات پیام آزادیِ آقای زمانی، وارد عرصه داستان‌نویسی برای کودکان نیز شد. باید توجه داشت که در حقیقت این نسل، به دنبال مقام و شهرت و ثروت نبودند؛ بلکه آن‌چه برای آن‌ها مطرح بود، اسلام و خدمت‌گذاری بود. تجلیل از آقای امین‌الرعایا علاوه بر این‌که تجلیل از شخصیتی است که تمام زندگی خود را صرف اسلام و انقلاب اسلامی و خدمت به فرهنگ و تمدن و جامعه کرده است، تجلیل از حرکت فکری همه کسانی نیز هست که در این مسیر حرکت کردند.

این جلسه برای تکریم هنر کودک و نوجوان انقلاب اسلامی است

میثم نیلی، مدیرعامل مجمع ناشران انقلاب اسلامی، سخنانی را در راستای موضوع تکریم ادبیات و هنر انقلاب اسلامی بیان کرد و گفت: امروز در آستانه ماه مبارک رمضان، در محضر اساتید و بزرگان برای تجلیل از عزیزی دور هم جمع شدیم که سال‌ها برای ادبیات و تربیت نسل کودک و نوجوان ایران عزیز زحمت کشیده است. آقای مرتضی امین‌الرعایا بر گردن همه ما و نسل‌های قبل و بعد از ما حق دارند. بنده به عنوان پرورش‌یافتگان و بهره‌مندان از محصولات و تولیدات ایشان، سپاسگزار زحمات خالصانه ایشان هستم. آقای امین‌الرعایا با کمبود امکانات شب‌ها و روزها برای آثارش زحمت می‌کشید و فرصت‌های بسیار زیادی را اختصاص می‌داد. هیچ چیزی اهمیتش بالاتر از تلاشی که برای آینده ایران و جهان اسلام قائل هستیم، وجود ندارد. آینده برای نسلی است که امروز برای آن تلاش می‌کنیم. اگر خوب کار کنیم، خوب برداشت می‌کنیم و اگر نه، باید تن به عواقب آن بدهیم.

مدیرعامل مجمع ناشران انقلاب اسلامی ادامه داد: اگر کودک و نوجوان را کاربردی‌ترین مخاطب در نظر بگیریم، شاهد خواهیم بود که افرادی که در وسط معرکه بودند، چه زحمتی برای این روزهای ما و آینده ایران کشیدند. امروز وظیفه ما چیست؟ آیا کاری جز تربیت نسل آینده داریم؟ آیا نقش محوری هنر و ادبیات را جدی می‌گیریم؟ اگرچه این جلسه برای تکریم مجاهدت‌های آقای امین الرعایا است، در حقیقت برای تکریم ادبیات و هنر کودک و نوجوان انقلاب اسلامی است. کتاب‌هایی که آقای امین‌الرعایا در انتشارات پیام آزادی منتشر کردند، بر نسل ما تأثیر گذاشت. امروز نیز اگر نویسندگان ما می‌خواهند برای ایران و تمدن اسلامی آینده زیبا ایجاد کنند، باید به افرادی که در این حوزه تلاش کردند، توجه کنند. بنده از همه هم‌سنگران و ناشران هم‌سو و هم‌عهد انقلاب اسلامی درخواست دارم زحماتی را که تا امروز در حوزه ادبیات و هنر کودک و نوجوان کشیده شده است مضاعف کنند. این نسل، نسل تحت تهاجمی است که هویتشان را هدف قرار داده‌اند. در این عرصه کم‌کاری و کوتاهی نکنیم تا موثرتر و فعال‌تر ادامه دهیم و مسیر آقای امین‌الرعایا پررهروتر ادامه پیدا کند.

هر روز جنبه‌های جدیدی از انقلاب را کشف می‌کنیم

در ادامه این مراسم، سردار حمید بزم‌شاهی با اشاره به اینکه انقلاب اسلامی در حوزه انقلاب‌شناسی تحول بزرگی در نظریات انقلاب ایجاد کرد، ادامه داد: انقلاب اسلامی از نظر شکل و محتوا با دیگر انقلاب‌ها تفاوت داشت. از نظر محتوایی بسیار فکری و اندیشمندانه رقم خورده؛ در حالی که باقی انقلاب‌ها ریشه‌های معیشتی و مادی داشتند. این انقلاب باید فکورانه و هنرمندانه پیش می‌رفت. اگر انقلاب ما تحول بزرگی را در جهان رقم زده است و امروز ما تغییر معادلات را در قالب پیچ تند تاریخی و ظهور یک نظم نوین مبتنی بر اندیشه‌های الهی و آرمان‌های بشری ملاحظه می‌کنیم، این‌ها بیهوده و بدون رنج و تلاش و مجاهدت شکل نگرفته و بدون شک، مجموعه‌ای از مجاهدت‌های خالصانه و گمنامانه و بسیار عمیق بوده که در همه عرصه‌ها شکل گرفته است.

دبیر اِشراف فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی افزود: عرصه‌های دفاع مقدس را به چندین عنصر انسانی و سرداران اسطوره و قهرمان می‌شناسیم؛ اما در کنار سرداران و شخصیت‌های بزرگ و رویدادهای معروف، شاهد این هستیم که پدیده‌هایی از دفاع مقدس به مرور نمایان می‌شود که تا امروز ناشناخته بوده است. انقلاب ما تا ابد شگفت‌انگیز خواهد بود و هر روز جلوه‌های جدیدی را از مسائل رازگونه انقلاب کشف می‌کنیم.

وی با اشاره به اینکه نشان سپاه پاسداران را امین‌الرعایا طراحی کرده است، ادامه داد: امروز در مراسمی دعوت شدم که بزرگداشت طراح نشان سپاه پاسداران است. با ابعاد شخصیت امین‌الرعایا آشنا شدم و متوجه شدم سرمنشأ بسیاری از خوراک‌های فکری ما کجاست. کار هنرمندانه و دقت آقای امین برای طراحی آرم سپاه برای همه ما قابل تقدیر است.

تلاش ایشان برای گمنام ماندن، شایان تحسین و آموختنی است

یاسر احمدوند، معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در این مراسم با اشاره به اهمیت برگزاری مراسم‌های قدردانی از تلاش‌های عزیزانی همچون آقای امین‌الرعایا بیان کرد: مفتخرم در جلسه‌ای که تجلیل از یک هنرمند است، حضور دارم. امیدوارم این مراسم مهم، آغاز قدردانی بیشتر از زحمات و تلاش‌ها و مجاهدت‌های هنرمندان انقلابی گمنام دیگر باشد. اگر فرد بی‌هنری بخواهد مشهور شود، باید تلاش‌های بسیاری را در مسیر زندگی خود قرار دهد. این‌که هنرمند توانمند و عادل به قدر هنر خویش شناخته نمی‌شود، به این معناست که او تلاش نموده تا گمنام بماند و این شایان تحسین و قدردانی و آموختن است. هنر دینی و انقلابی، هنری است که متکی به خواست و اراده الهی برای ایجاد غم و شادی است و هنرمندانی نظیر امین‌الرعایا چنین هنری داشتند که لطف و قهر داشت و زشتی و زیبایی را در جهت درست نمایان می‌کرد. این مفهوم هنر انقلابی است که ایشان تولید کردند. امیدواریم نهادهای انقلابی که ایشان به گردن آن‌ها حق دارند و نشان‌واره (لوگو) را طراحی کرده‌اند، به پاس قدردانی از این زحمت، مکان‌هایی را به نام ایشان نام‌گذاری کنند و آثارشان به خوبی ترویج شود تا دیگران با هنر ایشان آشنا شوند. این حداقل کاری است که برای قدردانی و قدرشناسی از این بزرگوار می‌توان انجام داد. اگر کم‌کاری صورت گرفته است، باید جبران شود.

مجموعه «قصه ما همین بود» با تصویرگری «امین‌الرعایا» خاطره‌آفرین شد

محمد میرکیانی، نویسنده پیشکسوت حوزه کودک و نوجوان، از دیگر سخنران‌های این مراسم بود. او با اشاره به اینکه سال 1368 فعالیت خود را در انتشارات پیام آزادی شروع کرده است، گفت: مجموعه 5 جلدی «قصه ما همین بود» و در کل 10 جلد کتاب در این انتشارات منتشر شد. مجموعه «قصه ما همین بود» پس از انقلاب زمانی منتشر شد که هنوز ناشران به قصه‌های قدیمی و کهن توجهی نمی‌کردند. این کتاب با تصویرگری مرتضی امین‌الرعایا خاطره‌آفرین شده است. پس از انتشار این مجموعه کتاب، موج بزرگی در راستای بازآفرینی و بازنویسی ادبیات کهن در کشور ما آغاز شد. این مجموعه، بیش از نیم‌میلیون نسخه به چاپ رسید و در تمام مناطق و روستاها و شهرها به دست مردم رسید. این مجموعه به یک کار خاطره‌آفرین تبدیل شده بود. تسلط بر تنوع آثار تصویرگری، از ویژگی‌های ایشان است.

من طالب آمدن به این جلسه نبودم؛ اما برای تشکر از شما آمدم

در پایان این مراسم نیز مرتضی امین‌الرعایا تصویرگر، نویسنده و شاعر انقلابی، ضمن تشکر از دست‌اندرکاران برپایی این مراسم، با اشاره به نزدیک شدن ماه مبارک رمضان گفت: اگر دعاهای این ماه را نگاه کرده باشید، در همه آن‌ها از خداوند می‌خواهیم ما را به مکه و حج ببرد؛ اما امکان عمل به این دعا وجود ندارد؛ زیرا این سفر هزینه‌های سنگین دارد، اما در دعاها این‌ها نوشته شده است.

او با اشاره به پاسخ آیت‌الله بهجت به این سؤال ادامه داد: آیت‌الله بهجت گفتند که «این دعا است، اما نباید فراموش کرد که برخی دعاها کوچک هم وجود دارد و اگر خوانده شود، خداوند ملکی را خلق می‌کند که هر سال به مکه می‌رود و ثواب آن را برای او می‌نویسند». وقتی که دوستان اصرار کردند تا در این جلسه حضور داشته باشم، به این فکر کردم سخن گفتن از این دعا، بهترین هدیه است تا خدای خود را بشناسیم. خداوند، قدم‌های شما را سرشار از خیر و برکت قرار دهد. من طالب آمدن به این جلسه نبودم؛ اما برای تشکر از شما آمدم.