ارایه 22 خدمت دندانپزشکی رایگان در مناطق محروم و روستایی / محدودیت‌های عجیب و غریب بیمه‌ها برای پوشش خدمات دندانپزشکی!
خبرگزاری فارس - گروه سلامت: پیشگیری و مراقب از سلامت دندانها نیز چندان کم هزینه نیست. برخی محاسبات نشان میدهد هزینه یک خانواده سه نفره در طول یک سال بیش از یک میلیون تومان است. از خرید اقلام بهداشتی تا معاینه و تحت نظر پزشک بودن همگی هزینه‌هایی است که بر دوش دهک‌های پایین جامعه سنگینی می‌کند. هرچند اضافه شدن برخی خدمات دندان پزشکی به بیمه‌ها توانسته است بر بهبود این موضوع تاثیر به سزایی داشته باشد اما هنوز راه زیادی تا رسیدن به نقطه مطلوب در این زمینه باقی مانده است.
آمارهای مربوط به سلامت دندان در ایران نشان میدهد عوامل مختلفی از جمله هزینه‌های درمان، تغزیه و سبک زندگی در کشورما نیاز به برنامه ریزی و اقدام جدی دارد. واقعیت تلخ این است که در حال حاضر تمرکز اصلی سیاست‌گذاری سلامت در این حوزه بر درمان به جای پیشگیری متمرکز شده است. از این جهت ضرورت تغییر رویکرد نظام سلامت به سمت درمان‌های پیشگیرانه و رعایت اصول بهداشتی سلامت دهان با استفاده از آموزش‌های عمومی به شدت احساس می‌شود.
از همین رو برا بررسی وضعیت سلامت و بهداشت دندان و دهان ایرانی‌ها دکتر زهرا سید معلمی مدیر کل دفتر سلامت دهان و دندان وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی در این‌خصوص گفت‌وگو کردیم که در ادامه مشروح آن را می‌خوانید:
خانم دکتر به عنوان اولین سوال، درخصوص طرح وزارت بهداشت برای توزیع دندانپزشکان در مناطق محروم توضیح دهید؟
موضوع ارائه خدمات سلامت دهان و دندان به مردم از جنبه‌های مختلفی نظیر تامین و پشتیبانی مواد و تجهیزات، تامین نیروی انسانی و توزیع عادلانه نیروهای دندانپزشک در دستور کار دفتر سلامت دهان و دندان وزارت بهداشت قرار دارد. در زمینه توزیع عادلانه نیروی انسانی، به ویژه توزیع دندانپزشکانی که به عنوان طرح عدالت آموزشی تربیت شده اند مد نظر ما است. این افراد باید در مناطق محروم خدمت ارایه کنند و در مواردی مشاهده شد که این افراد در مناطقی خارج از منطقه خدمت خود حضور داشتند، لذا دفتر سلامت دهان و دندان وزارت بهداشت توزیع صحیح دندانپزشکان متعهد خدمت بومی طرح عدالت آموزشی را در برنامه خود قرار داده است.
هدف اصلی ما ارتقای سلامت دهان و دندان جامعه است که از طریق برنامه‌های پیشگیرانه و مداخله‌ای انجام می‌شود. یکی از مهم‌ترین این برنامه‌ها سلامت دهان و دندان دانش آموزان است که ما همکاری خوبی با وزارت آموزش و پرورش در این زمینه داریم، ولی در دو سال شیوع بیماری کرونا با چالش جدی و رکود مواجه شد. خوشبختانه در سال جاری با بازگشایی مدارس این موضوع احیا شده و در قالب چهار برنامه آموزش، پیشگیری، درمان و پژوهش در حال انجام است تا هدف افزایش تعداد کودکان بدون پوسیدگی دندان محقق شود. قسمت آموزشی این برنامه با هدف ارتقای سواد سلامت دهان و دندان دانش آموزان و با استفاده از برنامه ها و محتواهای آموزشی انجام می شود. این قسمت در خود مدارس و نیز از طریق مدارس در خانواده ها صورت می گیرد.
در حوزه دانش آموزی چه اقدامات دیگری انجام می شود؟
در برنامه‌های سلامت دهان و دندان وزارت بهداشت، گروههای ویژهای به نام گروههای هدف انتخاب کردهایم که دانش آموزان به عنوان یکی از گروههای هدف اصلی هستند که باید بتوانند خدمات بهداشتی و درمانی را در مراکز خدمات جامع سلامت تحت پوشش وزارت بهداشت دریافت کنند و امیدواریم بتوانیم پوسیدگی های دندانی که در کودکان وجود دارد را درمان کنیم. این درمان ممکن است ترمیم دندان یا کشیدن دندان عفونی باشد.
در حوزه پیشگیری وارنیش فلوراید در مدارس توزیع می‌شود که تجربه چند ساله قبل از دوران کرونا دارد ولیکن مشکلاتی در اجرای آن بوده است. برنامه جدید ما موضوع خودمراقبتی است که امیدواریم بتوانیم در قالب این برنامه انجام وارنیش فلوراید را با کمک خانواده‌ها بویژه مادران برای کودکان اجرا کنیم. قسمت چهارمی که در همکاری مشترک بین دو وزارت بهداشت و آموزش و پرورش داریم، پژوهش است که بر این اساس اقداماتی که برای گروه دانش آموزی انجام می‌شود بررسی شود و مشخص شود که آیا به اهداف خود رسیده ایم؟ و آیا این برنامه هزینه - اثربخشی مطلوب داشته است و یا منجر به بهبود شاخصهای سلامتی شده است؟
برای حمایت از ارائه دهندگان خدمت چه برنامه‌ای دارید؟
برای اینکه بتوانیم از دندانپزشکان به عنوان ارائه دهندگان خدمات دندانپزشکی حمایت کنیم و برای آنها بویژه در مناطق محروم ایجاد انگیزه کاری کنیم، برنامه دندانپزشک خانواده با اصلاحات و بهبودهای زیادی در سال جاری بازنگری شده است تا دندانپزشکان با دریافت مالی بالاتر و انگیزه کاری بهتر، خدمات را با کمیت و کیفیت بیشتری ارائه دهند. نتیجه نهایی این اصلاحات انجام شده برای سلامت مردم خواهد بود و جامعه از آن بهره‌مند خواهد شد.
در زمینه کاهش پرداختی از جیب مردم چه اقداماتی انجام شده است؟
دو اقدام مهم در این راستا انجام شده است. هم مردم و هم مسئولان در زمینه حمایت مالی از خدمات دندانپزشکی دغدغه دارند، بنابراین ما برای حمایت از جامعه بهویژه اقشار کمتر برخوردار، پس از اخذ مصوبه هیات وزیران در سال جاری، کاهش پرداخت از جیب مردم برای خدمات دندانپزشکی در مراکز خدمات جامع سلامت را اجرایی کردیم. بر این اساس، ارایه خدمات برای گروه های هدف در روستاها رایگان می باشد. گروه های هدف ما کودکان و نوجوانان شش تا چهارده سال هستند و بخش دیگر نیز کودکان زیر شش سال و مادران باردار و شیرده هستند.
درحال حاضر به این گروههای هدف در روستاها و شهرهای زیر 20 هزار نفر، بسته خدمات رایگان دندانپزشکی ارائه می‌شود. به علاوه، تلاش نمودیم برای سایر مردم نیز کاهش پرداختی از جیب را اعمال کنیم؛ یعنی به جز گروههای هدف در روستاها، برای گروههای هدف در شهر و همچنین برای افراد غیر گروه هدف در شهر و در روستا تا 65 درصد کاهش پرداخت از جیب را فراهم کرده ایم. البته از جمله برنامه های آتی ما این است که گروه هدف را گسترش دهیم و جمعیت های بیشتری را تحت پوشش قرار دهیم.
در مناطق روستایی چند خدمت دندانپزشکی به صورت رایگان ارایه می‌شود؟
در مناطق روستایی و شهرهای زیر 20 هزار نفر، 22 ردیف خدمتی دندانپزشکی برای گروه های هدف به صورت رایگان ارائه می‌شود. این خدمات 80 الی 90 درصد نیاز درمانی دندانپزشکی جامعه را پوشش میدهد، که شامل خدمات پیشگیری نظیر فلورایدتراپی و شیارپوش دندانها، خدمات ترمیمی دندانها، جرمگیری و کشیدن دندانهای عفونی است.
وضعیت بیمه خدمات دندانپزشکی چگونه است؟
بخشی از هزینه این ردیف‌های خدمتی دندانپزشکی تحت پوشش بیمه پایه است و امیدواریم بیمه‌ها سهم خود را در تسهیل اجرای این برنامه به خوبی ایفا کنند، تا خدمات به صورت مداوم و مستمر ارائه شود. از 22 ردیف خدمتی بسته خدمت ما، تنها سه ردیف خدمتی تحت پوشش بیمه نیست و ما همین سه ردیف را هم در روستاها به صورت رایگان ارایه می‌دهیم. بقیه خدمات تحت پوشش بیمه قرار دارند، اما در ضوابط اجرایی، سازمان‌های بیمه‌گر محدودیت‌هایی گذاشته‌اند؛ به طور مثال پوشش بیمه برای ترمیم دندان به «فقط دندان شماره شش» و «تا سن 14 سالگی» محدود شده است، در حالی که بر اساس مصوبه هیئت وزیران کلیه دندان ها و در تمام سنین بیمه هستند. وزارت بهداشت برای رفع این محدودیت‌ها، پیشنهاداتی را به شورای عالی بیمه ارایه داده که این پیشنهادات در جلسات کارشناسی مصوب شده است و امیدواریم سازمان‌های بیمه‌گر با نظر مساعد آن را اجرایی کنند.
گسترش خدمات در مناطق محروم بسیار کمک کننده است؛ در خیلی از مناطق محروم، عمده مراکز و یا تنها مرکزی که ارایه خدمات دندانپزشکی دارد، مراکز خدمات جامع سلامت وزارت بهداشت هستند. بنابراین اگر بسته خدمتی سلامت دهان و دندان بتواند پوشش کامل بیمه‌ای داشته باشد، می‌تواند کمک زیادی به مردم مناطق محروم بکند.
پیشنهاد پوشش بیمه سه ردیف از بسته خدمتی دندانپزشکی مراکز خدمات جامع سلامت که تحت پوشش بیمه نیستند و همچنین سه ردیف خدمتی خارج از بسته؛ با عنوان درمان‌های ریشه دندان، نیز به بیمه‌ها ارایه شده است، که امیدواریم در آینده بتوانیم پوشش بیمه‌ای آن را شاهد باشیم. اگر این اتفاق بیفتد، بیشتر نیازهای درمانی دندانپزشکی مردم تحت پوشش بیمه قرار خواهد گرفت. مابقی خدمات، خدمات پیچیده‌تر بازتوانی دندانپزشکی هستند که سهم کمتری از نیاز درمانی مردم را به خود اختصاص می دهند.
در مناطق محروم با کمبود دندانپزشک مواجه هستیم؟
موضوع توزیع عادلانه دندانپزشک علیرغم تربیت و آموزش دندانپزشک و قوانین افزایش تعداد، همیشه با چالش جدی مواجه بوده است. در طرح عدالت آموزشی، دندانپزشکانی برای مناطق محروم تربیت شده‌اند. از سوی دیگر موضوع افزایش ظرفیت رشته دندانپزشکی با همین توجیه انجام شده است. به نحوی که برخی از مناطق محروم بیش از حد نیاز، تربیت دندانپزشک دارند، اما موضوع مهم بکارگیری صحیح و ماندگاری این افراد است؛ که درحال حاضر در مقوله توزیع عادلانه وارد شده ایم تا توزیع صحیح و مناسب صورت گیرد. تاکنون به دلیل محقق نشدن توزیع عادلانه و مشکلات دیگر، در برخی مناطق کمبود دندانپزشک داریم، اما بنظر می رسد با افزایش تعداد تربیت دندانپزشک، در آینده با ازدیاد دندانپزشک مواجه شویم.
یکی از موضوعاتی که نمی‌توانیم دندانپزشکان را در مناطق محروم به کار بگیریم، وارد نشدن بخش زیادی از این فارغ التحصیلان دندانپزشکی به وزارت بهداشت است. به عنوان مثال دندانپزشکان مرد باید دوره خدمت سربازی را بگذارنند که اینها اصلا وارد حوزه وزارت بهداشت نمی‌شوند، درحالی که با بهرهمندی از خدمات این افراد می‌توانیم مناطق دوردست و محروم را پوشش دهیم که امیدواریم در این زمینه اصلاح قانون صورت گیرد تا بتوانیم از این نیروها استفاده کنیم.
درخصوص وضعیت پوسیدگی و سلامت دندان ایرانی‌ها توضیح دهید؟
شاخصهای زیادی برای بررسی این وضعیت وجود دارد؛ یکی از مهم‌ترین شاخص‌ها شاخص DMFT است، این شاخص نشان دهنده پوسیدگی است که درحال حاضر وجود دارد، یا پوسیدگی که در گذشته وجود داشته است و اکنون درمان و ترمیم شده است، یا پوسیدگی که منجر به کشیده شدن دندان شده است. این شاخص طبق آخرین پیمایش کشوری که در سال 1395 انجام شده است در گروه سنی 12 ساله 84/1 است که ایران را از نظر این شاخص در گروه کشورهای با پوسیدگی کم قرار میدهد و البته باز هم باید این شاخص را بهبود دهیم. درحال حاضر در این گروه سنی در گروه کشورهای با پوسیدگی کم قرار داریم، اما با افزایش سن وضعیت خوب نیست؛ به طوری که میزان این شاخص در گروه سنی 35 سال، ایران را در رده متوسط قرار می دهد. اگر در سنین پایین و قبل از شش سالگی و حتی در مادران باردار تمرکز ارائه مراقبتها و خدمات پیشگیری را بیشتر کنیم، در آینده در سنین بالاتر می‌توانیم پوسیدگی را کنترل کنیم.
چرا تعرفه‌ها در مناطق مختلف متفاوت است؟ نظارت وزارت بهداشت چگونه است؟
مراکز خدمات جامع سلامت وزارت بهداشت از تعرفه مشخصی پیروی می‌کنند. این تعرفه مصوبه هیات دولت بوده و همانطور که گفته شد تعدیلات لازم جهت کاهش پرداخت از جیب مردم هم روی آن صورت گرفته و به کلیه مراکز جهت اجرا ابلاغ شده است. علاوه بر ثبت در سامانه‌های دریافت پول و نظارتی، ما نیز بر حسن اجرای آن نظارت داریم. اما نظارت بر سایر مراکز دولتی، بخش خصوصی، خیریه‌ها و...، وظیفه معاونت درمان وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی است که باید در این خصوص نظارت داشته باشند.
پایان پیام /
شما می توانید این مطلب را ویرایش نمایید
این مطلب را برای صفحه اول پیشنهاد کنید دهان و دندان بهداشت دهان دانش آموزی وضعیت سلامت دهان و دندان این خبر توسط افراد زیر ویرایش شده است
