از عکس پزشکیان و اردوغان تا احمدی نژاد و مادر چاوز / نگاهی به تصاویر جنجالی سیاسیون معروف
اقتصادنیوز: عکس‌های سیاستمداران به دلیل نشان دادن رفتار، زبان بدن و پیام‌های نهان، در کنار تفسیرهای متعدد رسانه‌ای و تاثیرگذاری شبکه‌های اجتماعی، گاهی به سرعت می‌توانند تبدیل به موضوعاتی حاشیه‌ساز و بحث‌برانگیز شوند.
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایسنا، اخیرا انتشار عکسی از مسعود پزشکیان رئیس جمهور دولت چهاردهم و رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در حاشیه سفر به قطر حاشیه‌ساز و نقدهایی نسبت به آن به خصوص در شبکه‌های اجتماعی با برداشت‌ها متفاوت از زبان بدن آنها انجام شد.
زبان بدن به مجموعه‌ای از حرکات، حالات چهره، ژست‌ها و رفتارهای غیرکلامی گفته می‌شود که احساسات، نگرش‌ها و گفته‌های نانوشته یک فرد را منتقل می‌کند. در سیاستمداران، زبان بدن نقش کلیدی در انتقال پیام‌های غیرشفاهی دارد و می‌تواند تاثیر مستقیم بر برداشت عموم از شخصیت و نیت آنها بگذارد.
حالات چهره، ژست و پوزیشن، حرکات دست، تماس چشمی، سازگاری با کلام موجب تقویت یا تضعیف پیام سیاستمدار می‌شود. اما در عکس‌ها این زبان بدن فریز شده و بدون بستر گفتوگو، تفسیرهای متفاوتی را ایجاد می‌کند که ممکن است به نفع یا ضرر سیاستمدار تمام شود. بنابراین، زبان بدن در سیاستمداران هرچند نشان‌دهنده احساسات و نیت آن‌هاست اما در عکس‌ها نمی‌تواند ابزاری کلیدی برای ساختن تصویر عمومی و جلب اعتماد یا نقد مردم و رسانه‌ها باشد.
سیاستمداران نمادهای قدرت و تصمیم‌گیرنده‌های جامعه هستند، بنابراین رفتار و تصاویر آنها به شدت زیر ذره‌بین رسانه‌ها و مردم است. کوچکترین اشتباه یا عدم تناسب در عکس می‌تواند به سادگی مورد انتقاد و بهره‌برداری قرار گیرد.
رسانه‌ها، مخالفان یا حتی طرفداران، تصاویر را بر اساس دیدگاه و اهداف سیاسی خود تحلیل و تفسیر می‌کنند. گاهی یک حرکت ساده یا حالت چهره در تصویر به طور عمدی به صورت منفی نشان داده شده و تحلیل می‌شود. برخی عکس‌ها به علت حضور در مکان خاص، نحوه پوشش یا همراهی با افراد خاص، پیام‌هایی ضمنی و گاه بحث‌برانگیز منتقل می‌کنند که باعث حاشیه و بحث‌های بیشتر می‌شود. هرچند که همه چهره‌های مشهور هنری، ورزشی و به خصوص سیاسی باید نسبت به این موضوعات آگاهی و هوشیاری داشته باشد اما همه کاربران فضای مجازی و مخاطبان حاشیه و شایعه می‌دانند که اولین و آخرینی برای این رویدادها وجود ندارد و در هر مقطعی ممکن است گریبان افراد سرشناس را بگیرد. گاهی نگاه جنجالی به یک عکس، ناشی از انتشار ناقص و بدون توضیح است که باعث برداشت‌های آزاد و بهره‌برداری‌های متفاوت از آن می‌شود.
مثلا تابستان امسال، مرداد 1404 بستری شدن سیدمحمد خاتمی رئیس جمهور دولت‌های هفتم و هشتم در یک بیمارستان به دلیل رنگ صورتی لباس بیمارستانی حاشیه‌ساز شد. حسین کرمانپور، رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت در توضیح اعلام کرد: در بیمارستان دولتی که آقای خاتمی بستری هستند 8 بخش مجزای سی سی یو در طبقات مختلف وجود دارد و هر بخش سی سی یو با رنگی یک دست طراحی شده؛ از دیوار و صندلی گرفته تا تخت و لباس بیماران. این یک سیاست مدیریتی برای نظم، آرامش و تفکیک بخش هاست. به همین دلیل رنگ لباس بیماران در هر بخش با همان طیف انتخاب می شود. گاهی پشت یک تصویر ساده، حکمت و نظم حرفه ای وجود دارد. در انتخاب بخش هم ملاک وجود تخت خالی بوده و تعمدی در انتخاب وجود نداشته است.
این عکس هم شهریور 1404 در جریان سفر مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور دولت چهاردهم به قطر حاشیه ساز شد. سیدعباس موسوی در واکنش به نقدها نوشت: جناب دکتر پزشکیان داشتند به سمت جایگاه خود قبل از شروع اجلاس می‌رفتند که سر راه رئیس جمهور ترکیه را پشت میزشان دیدند و دوستانه با دست به پشت شان زدند و ایشان هم قدری برگشتند ببینند کیست که در همان حالت دست دادند و رییس‌جمهور ما هم نکته‌ای در گوش‌شان گفتند و خندیدند و رفتند...
در حاشیه اجلاس ها - نه حین دیدارهای رسمی و مذاکرات دو جانبه - از این نوع حرکات صمیمانه، دوستانه و غیر رسمی میان مقامات دولت‌ها بویژه دولت‌های دوست و همسایه در آسیا، اروپا، آمریکا و... کم نیست. با تجربه ها می‌دانند و از این صحنه‌ها زیاد دیدند.
اسفند 1391 عکسی محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور دولت‌های نهم و دهم در مراسم تشییع هوگو چاوز منتشر شد، میرتاج‌الدینی معاون رئیس جمهور وقت در توضح آن گفت: رئیس‌جمهور فقط می‌خواست به ابراز احساسات مادر چاوز پاسخ بدهد. من و آقای صالحی در آنجا حضور داشتم و چنین چیزی صحت نداشته است. وی ادامه داد: عکس‌ها را تغییر داده‌اند و یا آنها به گونه‌ای انداخته شده که این‌گونه برداشت شده است و مصافحه‌ای در کار نبوده است. آنها خیلی اظهار ارادت می‌کردند و اصرار داشتند که دست رئیس جمهور را بگیرند، اما رئیس جمهور دست‌هایش را می‌کشید. احمدی‌نژاد با مادر چاوز مصافحه نکرده است.
خرداد 1396 عکسی حاشیه‌ساز از جریان انتخابات هیات رئیسه مجلس دهم منتشر شد که محمدرضا عارف درباره آن نوشت: در گزارش های مربوط به انتخابات هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی، تلقی نادرستی از برخی تصاویر در فضای مجازی بوجود آمد که یکی از نمایندگان شایسته فراکسیون امید در مقابل بنده قرار داد. در حالی که نامزدی آقای یوسف نژاد یک تصمیم درست و در مقابله با بدعهدی فراکسیون رقیب صورت گرفت. من همان روز نیز به آقای یوسف نژاد گفتم که شما برنده اصلی انتخابات هیئت رئیسه مجلس بودید و صاحب کرسی اخلاق شدید.
دیدار حسن روحانی رئیس‌جمهور دولت‌های یازدهم و دوازدهم و هیات همراه او مهرماه 1397 در جریان سفر به نیویورک با مکرون رئیس‌جمهور فرانسه و هیئت همراه وی با این عکس حاشیه‌ساز شد و کاربران خالی‌بودن میز هیات ایرانی در مقابل هیات فرانسوی را نشانه بی‌برنامگی دانسته و نسبت به آن انتقاد کردند که یکی از همراهان رئیس‌جمهور وقت در توضیح آن گفته بود: هیات ایرانی میهمان هیات فرانسه بود و جلسه در محل دفتر نماینده فرانسه در سازمان ملل برگزار شد، حجم پوشه‌های روبروی هیات فرانسوی هم مربوط به اوراق و پرونده‌های کاری خودشان در آنجا بود. اصولا کسی با پوشه مذاکره نمی‌کند، اتفاقا در مذاکرات دیپلماتیک سطح بالا هم با کارت‌های کوچک دستور مذاکره را مرور می‌کنند و بیشتر موارد از حفظ صحبت می‌شود.
همچنین این عکس مرداد 1401 از پشت‌صحنه مصاحبه زارع‌پور وزیر ارتباطات دولت سیزدهم با خبرگزاری راشاتودی حاشیه‌ساز شد و نحوه پوشش خبرنگار حاضر در پشت‌صحنه واکنشهایی را به همراه داشت و محمود قائدی مشاور سخنگوی دولت وقت در توضیح آن نوشت: وزیر ارتباطات در مواجهه با شرایط خلاف ضوابط در مصاحبه با راشاتودی روسیه، حاضر به گفتوگو نمی‌شود. پس از اصرار آقای زارع پور بر رعایت موازین و جایگزین شدن مصاحبه‌کننده، خبرنگار اول با حضور در حاشیه گفتوگو صرفا نظاره‌گر مصاحبه می‌شود.
شهریور 1401 در سفر سیدابراهیم رئیسی رئیس جمهور فقید دولت سیزدهم انتشار عکسی از جمع سران شانگهای حاشیه‌ساز و منجر به واکنش حمید نیرآبادی سفیر جمهوری اسلامی ایران در ازبکستان شد که گفت: تصویر منتشر شده از جمع سران شانگهای در گوشه ای از راهرو محل اجلاس که دستاویزی برای حاشیه‌سازی قرار گرفته است، مربوط به هیچ جلسه رسمی و یا ضیافتی نبوده و صرفاً در راهرو، و محل انتظار سران برای تکمیل اعضا در مدت زمانی کوتاه (حدود دو تا سه دقیقه) بوده است. رئیس‌جمهور کشورمان آخرین فردی بود که به این جمع پیوست و لحظاتی بعد، با دعوت رییس‌جمهور ازبکستان، همه اعضاء به سمت محل مراسم کاشت درخت حرکت کردند.
همچنین بخوانید- او اولین رئیس‌جمهوری بود که با بنی‌صدر مقایسه شد / رسایی چه گفته بود و چرا عقب‌نشینی کرد؟
- دولت‌های گرفتار؛ از بازرگان و خاتمی تا روحانی و پزشکیان | احمدی نژاد چالش‌ساز بود
- فرمان ایست شورای نگهبان به روسای سابق / از بازرگان تا روحانی چگونه رد صلاحیت شدند؟
- امضای سیدمحمد خاتمی، روحانی، احمدی‌نژاد و رئیسی در کنار هم + عکس
