افزایش سهمیه ارز مسافرتی؛ یارانه‌ای برای دهک بالایی‌ها!

بنابر اعلام مسئولان بانک مرکزی از 7 اسفند سهمیه ارز مسافرتی با افزایش 2 برابری به 1000 یورو افزایش خواهد یافت؛ افزایشی که با یک حساب سرانگشتی حکایت از اختلاف قیمت 15 میلیون تومانی نرخ این ارز با بازار آزاد دارد.

با نزدیک شدن به روز‌های پایانی اسفند ماه هر ساله تب سفر به کشور‌های خارجی هم داغ می‌شود و تقاضا برای ارز افزایش پیدا می‌کند. در همین راستا هم پنجشنبه 3 اسفند‌ماه بانک مرکزی از افزایش سرانه فروش ارز مسافرتی هوایی به متقاضیان از 500 به 1000 یورو خبر داد. مصطفی قمری‌وفا مدیر روابط عمومی بانک مرکزی گفت: با عنایت به ایام پایانی سال و افزایش تقاضای ارز مسافرتی در راستای مدیریت بازار ارز و پوشش نیاز ارزی متقاضیان، سرانه فروش ارز مسافرتی هوایی به متقاضیان از 500 به 1000 یورو افزایش پیدا می‌کند و از تاریخ 7 اسفند 1402 اجرایی می‌شود. او افزود: تحویل ارز در درگاه خروجی فرودگاه‌ها به مسافران صورت می‌پذیرد. متقاضیان با ارائه مدارک مورد نیاز می‌توانند به شعب منتخب بانک‌های عامل ملی، ملت و سامان مراجعه کنند.

اما ارز مسافرتی از جه زمانی متولد شد؟ اولین بار در تیر ماه سال 1364 بود که هیأت وزیران وقت 300 دلار ارز مسافرتی برای یک بار در سال را به تصویب رساند. ارز مسافرتی که با تمام حرف و حدیث‌هایی که داشت قبل از سال 1397 معادل 1000 دلار آمریکا برای هر نفر بود، اما از سال 97 به بعد که قیمت ارز جهش پیدا کرد به 300 دلار یا یورو برای هر نفر رسید. در سال 1402 این میزان ارز به 500 یورو رسیده بود که حالا با توجه به بخشنامه بانک مرکزی از 7 اسفند به 2 برابر یعنی 1000 یورو افزایش پیدا خواهد کرد. ارز مسافرتی که بنابر اعلام مدیر روابط عمومی بانک مرکزی به باشگاه خبرنگاران جوان مبنای محاسبه آن نرخ مرکز مبادله است. در همین راستا قمری وفا گفت: در کل تمام سفر‌های زیارتی و غیرزیارتی که هوایی انجام می‌شود ارز آن به نرخ مرکز مبادله و بعد از گیت هوایی (بر اساس بخشنامه روز پنجشنبه) پرداخت می‌شود.

گفتنی است، بنابر آنچه اعلام شده ارز مسافرتی با نرخ یورو خدماتی بر تابلوی مرکز مبادله ارز و طلای ایران تحویل داده می‌شود. قیمت یورو خدماتی در 3 اسفند (زمان بخشنامه بانک مرکزی) روی تابلو مرکز مبادله ارز و طلای ایران سوار بر کانال 46 هزار و 425 تومان بوده است و این یعنی افرادی که برای دریافت سقف سهمیه ارز مسافرتی یعنی هزار یورو اقدام می‌کنند باید در همان مرحله ثبت‌نام و ارائه درخواست چیزی نزدیک به 46 میلیون و 425 هزار تومان پرداخت کنند.

این در حالی است که نرخ یورو در بازار آزاد هم اکنون که این گزارش در حال نگارش است حدود 62 هزار تومان است و افراد برای تهیه هزار یورو باید حدود 62 میلیون تومان بپردازند و این یعنی 1000 یورو ارز مسافرتی بیش از 15 میلیون تومان با بازار آزاد تفاوت قیمتی دارد!

خبر افزایش 2 برابری سهمیه ارز مسافرتی با واکنش‌های متعددی همراه شد و برخی از مخاطبان باشگاه خبرنگاران جوان هم در خصوص آن نکاتی را مطرح کرده بودند.

حالا با توجه به افزایش دو برابری سهمیه ارز مسافرتی حجت الله فرزانی کارشناس امور بانکی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان گفت: این که میزان ارز مسافرتی دو برابر شود می‌تواند انگیزه‌ای ایجاد کند که یکسری از سفر‌های خارجی در مقایسه با ریال توجیه پذیر شود یعنی افراد اگر از این ارز مسافرتی استفاده کنند و بعدا از تبدیل آن یک مابه‌التفاوت بدست آوردند اینگونه برخی سفر‌ها برای آن‌ها توجیه خواهد داشت. او افزود: نکته دیگر این که اگر اختلاف نرخ ارز بازار آزاد را در مقابل نرخ ارز مسافرتی در نظر بگیریم این یعنی به شکلی منابع رایگان در اختیار گروهی قرار گرفته می‌شود که معمولا از سفر‌های خارجی استفاده می‌کنند و از جمله دهک‌های بالا محسوب می‌شوند و این یعنی یک یارانه برای دهک‌های بالا!

فرزانی در ادامه اظهار کرد: البته در این موضوع افزایش دو برابری سهمیه ارز، این را هم باید گفت که بانک مرکزی شاید به دنبال مدیریت انتطارات تورمی است تا مطرح کند منابع ارزی به میزان کافی وجود دارد تا یک سیگنال خوب به بازار مخابره شود و شاهد هیجانات در بازار ارز به ویژه در روزهای پایانی سال نباشیم.