افزایش 10 درصدی فرزندخواندگی / خانه‌های امن به هیچ عنوان تعطیل نمی‌شوند

حبیب‌الله مسعودی‌فرید، معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور، درباره وضعیت فرزندخواندگی گفت: سامانه فرزندخواندگی از سال گذشته آغاز به کار کرد و تاکنون 16 هزار نفر در این سامانه ثبت‌نام کرده‌اند. براساس قانون سال 1392 که مربوط به بحث فرزندخواندگی است و آیین‌نامه‌هایی که در سال 1394 در دولت مصوب شد، باعث شد تا روند رو به رشدی در تعداد فرزندخواندگی در این مدت داشته باشیم.

وی ادامه داد: همچنین نگاه مردم به فرزندخواندگی نگاه بهتری شده است و خیلی از مردم از اقشار مختلف به سمت فرزندخواندگی رفته‌اند. در سال 99 نسبت به سال 98 با وجود موضوع کرونا که باعث شده بود، ارتباطات کاهش پیدا کند و حضور در مراکز سخت‌تر شود، اما شاهد افزایش 10 درصدی فرزندخواندگی در این مدت بوده‌ایم و سرپرستی حدود 1700 کودک به خانواده‌های مختلف سپرده شده است.

معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه همیشه سیاست سازمان این است که تعداد کودکان در مراکز نگهداری را کاهش دهیم و کودکان را به سمت خانواده سوق دهیم، تصریح کرد: در گذشته کودکان به صورت مدل‌های اردوگاهی در مراکز نگهداری می‌شدند و گاهی در یک مرکز حدود 100 کودک حضور داشتند، اما فرآیند سازمان در این سال‌ها و به ویژه بعد از سال 92 که قانون فرزندخواندگی مصوب شده است، این بوده است که مراکز از شکل اردوگاهی به خانه تبدیل شده است و نام آن را نیز مراکز شبه خانواده گذاشته‌ایم.

فرید خاطرنشان کرد: متوسط کودکانی که در مراکز شبه‌خانواده نگهداری می‌شوند حدود 10 الی 12 کودک است. تلاش ما این است که کودکان را به سمت فرزندخواندگی سوق دهیم. در این راستا نیز حتی کودکانی که دارای معلولیت و یا بیماری هستند نیز به فرزندخواندگی سپرده می‌شوند. راه‌اندازی سامانه فرزندخواندگی نیز باعث شده است تا سیر فرزندخواندگی شفاف‌تر شود. این سامانه دسترسی خانواده‌ها را به فرزندپذیری بیشتر می‌کند و همچنین باعث می‌شود احتمال فرزندخواندگی کودکان در سراسر نقاط کشور بیشتر شود.

وی با بیان اینکه اغلب خانواده‌ها تقاضای سرپرستی کودکان کمتر از سه سال را دارند، گفت: یکی از سیاست‌های ما این است که این فرهنگ را ترویج دهیم که فاصله سنی والدین با فرزند کم باشد، باتوجه به اینکه آمار نوزادان ما بسیار کم است، خانواده‌هایی که متقاضی سرپرستی نوزاد هستند باید حداقل 5 الی 6 سال در نوبت بمانند از همین‌رو به آنان پیشنهاد می‌کنیم که بجای انتظار این مدت زمان کودکانی را که در سنین بالاتر هستند به سرپرستی قبول کنند تا از این طریق بتوانند سریعتر به خواسته خود برسند و همین‌طور کودکانی که در سنین بالاتر هم هستند از خانواده برخوردار شوند.

معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در بخش دیگری از صحبت‌های خود درباره خانه‌های امن نیز گفت: در موضوع خشونت خانگی در خصوص زنان، افراد می‌توانند به تمامی مراکز اورژانس اجتماعی که حدود 360 مرکز در کل کشور هستند، تماس بگیرند و در آنجا تمهیدات لازم برای این زنان انجام می‌شود. قبل از راه‌اندازی خانه‌های امن که در گذشته به آن خانه موقت می‌گفتیم بسیاری از این زنان آسیب‌دیده و در معرض خشونت در اورژانس اجتماعی پذیرش می‌شدند.

فرید تصریح کرد: در حال حاضر هم اگر در هر شهرستان یا شهری خانه امن وجود ندارد، زنان آسیب دیده در اورژانس اجتماعی پذیرش می‌شوند و چنانچه لازم باشد با همکاری نیروهای اورژانس اجتماعی به مرکز مداخله در بحران در مراکز استان یا اولین شهرستانی که مرکز نگهداری دارند، اعزام می‌شوند.

وی با بیان اینکه در مجموع حدود 27 مرکز خانه امن در سراسر کشور داریم، تصریح کرد: خانه‌های امن هیچ نشانی ندارد و تمام پذیرش‌ها در خانه‌امن توسط اورژانس اجتماعی و خط123 انجام می‌شود. ما قصد تعطیلی خانه‌های امن را به هیچ عنوان نداریم چراکه به این خانه‌ها نیاز داریم و باید حتما خانه‌های امن داشته باشیم. اما نکته مهم این است که مداخله ما در زمانی که یا آسیب صورت گرفته و یا خشونتی در شرف انجام بوده و قریب الوقوع است، صورت می‌گیرد.

معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور تاکید کرد: قاعدتا ما باید به سمت اقدامات پیشگیرانه برویم که یکی از آن‌ها آموزش مهارت‌های زندگی است و آموزش سبک فرزندپروری است. در واقع اگر هرمی را تصور کنیم که در قله آن اورژانس اجتماعی و خانه امن قرار دارد در کف هرم باید اقدامات پیشگیرانه انجام شود. در بسیاری از مواقع نیز ممکن است خشونت‌هایی در خانواده اتفاق بیفتد که ما اصلا از وقوع آن خبردار نشویم اما قاعدتا اگر به سمت اقدامات پیشگیرانه برویم، قطعا از وقوع این خشونت‌ها جلوگیری می‌شود. البته نباید به اقدامات پیشگیرانه و آموزش‌هایی که در این زمینه انجام می‌شود به صورت هزینه‌ای نگاه کرد، بلکه باید نگاه سرمایه‌گذاری به این بخش داشت البته ما باید خدماتمان برای افراد در معرض آسیب و آسیب دیده بیشتر کنیم هموطنان نیز می‌توانند انواع خشونت‌های خانگی را به خط 123 اطلاع دهند و ما حتما در زمان مشخص و مقرر پیگیری‌های لازم را انجام می‌دهیم تا مداخله به هنگام در آسیب داشته باشیم.

47237