امارات؛ شریک تجاری همیشگی ایران / حرکت به سمت تجارت 40 میلیارد دلاری

امارات همواره در تجارت با ایران پیشگام بوده و حتی با وجود تحریم‌ها، در سه سال گذشته از اصلی‌ترین شرکای تجاری کشور باقی مانده است اما می توان حجم تجارت را به 40 میلیارد دلار افزایش داد.

به گزارش خبرنگار مهر، امارات متحده عربی در طول چند دهه گذشته جزو معدود کشورهای منطقه خاورمیانه و حاشیه خلیج فارس بوده که توانسته روند رو به رشد اقتصادی خود را ادامه دهد و امروز این کشور از نظر میزان تجارت، میزان جذب سرمایه گذار خارجی و ریسک پایین برای فعالیت اقتصادی بهترین آمارها را در این منطقه دارد.

اقتصاد امارات

بر همین مبنا، در سال 2019 اقتصاد امارات 248 میلیارد دلار صادرات و 235 میلیارد دلار واردات را تجربه کرده است و به‌عنوان بیست و چهارمین صادرکننده و بیست و دومین واردکننده بزرگ جهانی از جایگاه قابل توجهی در اقتصاد بین‌المللی و زنجیره‌های ارزش جهانی برخوردار است.

شورای همکاری خلیج فارس، اتحادیه عرب، اوپک، آاوپک، سازمان کنفرانس اسلامی، بانک عرب برای توسعه اقتصادی آفریقا، صندوق توسعه اقتصادی و اجتماعی اعراب، صندوق پول اعراب، فائو، بانک توسعه اسلامی، گروه 77، صندوق بین‌المللی پول، سازمان ملل متحد، سازمان جهانی تجارت بخشی از سازمان‌های اقتصادی بین المللی هستند که امارات متحده عربی رسماً به عضویت در آنها در آمده است.

امارات متحده عربی با بسیاری از کشورهای جهان مبادلات تجاری دارد. بخشی از این تجارت در حوزه صنعت و توسعه زیرساخت‌ها تعریف می‌شود و بخشی دیگر در حوزه کالاهای لوکس یا غیر ضرور. تجارت الماس، طلا و فلزات گران بها، اسب‌های نژاد خالص و خزندگان بخش قابل توجهی از آمارهای تجاری امارات را به خود اختصاص می‌دهند.

شرکای تجاری امارات

در فهرست شرکای تجاری اصلی امارات کشورهای هندوستان، ژاپن، چین، سوئیس، سنگاپور، عربستان سعودی، کره جنوبی و تایلند دیده می‌شوند.

امارات شریک تجاری همیشگی ایران

هرچند ابوظبی، پایتخت سیاسی امارات است اما بخش مهمی از فعالیت‌های اقتصادی این کشور در شیخ نشین دوبی انجام می‌شود، شهری که همواره در تجارت با ایران پیشگام بوده و حتی با وجود تحریم‌های اقتصادی آمریکا، در سه سال گذشته از اصلی‌ترین شرکای تجاری کشور باقی مانده است؛ به گونه‌ای که در میان شرکای اصلی تجاری ایران جایگاه امارات بسیار بالاست. طبق آمارهای رسمی که به تأیید گمرک رسیده، امارات متحده عربی همواره جزو 5 شریک اصلی تجاری ایران قرار دارد.

تجارت 15 میلیارد دلاری ایران و امارات در 9 ماه 1400

بررسی آمار گمرک از وضعیت تجارت کشور طی 9 ماه ابتدایی سال جاری نشان می‌دهد که امارات‌متحده‌عربی چهارمین مقصد صادراتی ایران با 8 میلیون و 300 هزار تن به ارزش 3 میلیارد و 400 میلیون دلار بوده است.

همچنین این کشور با 8 میلیون و 900 هزار تن کالا به ارزش 11 میلیارد و 500 میلیون دلار اولین کشور صادرکننده کالا به ایران در بازه زمانی یاده شده بوده است.

در این رابطه عرفان شاکری، رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و امارات به مهر گفت: تراز تجاری میان ایران و امارات به سمت امارات سنگینی می‌کند اما می‌توان با تهیه یک نقشه راهبردری وضعیت را بهبود ببخشید؛ البته پیش بینی می‌شود که تا پایان سال میزان تجارت دو کشور به 20 میلیارد دلار برسد.

وی تاکید کرد: با توجه به پتانسیل‌های موجود و تمایل دو طرف به گسترش روابط تجاری، ظرفیت این را داریم که تجارت با امارات را به 40 میلیارد دلار برسانیم.

6 بازار پربازده برای تجار ایرانی

در این بین آنطور که اتاق بازرگانی ایران گزارش کرده بررسی کالاهای وارداتی امارات نشان می‌دهد که به طور مشخص 57,6 درصد از کل صادرات ایران به امارات به ارزش 656 میلیون دلار را نفت خام تشکیل می‌دهد. غیر از نفت‌خام (2709)، شش قلم از کالاهای عمده صادراتی ایران، سهمی بالای 10 درصد در بازار وارداتی آن محصول در امارات دارند: سایر سبزیجات (0709)، سرب خام (7801)، ملون‌ها (0807)، انگور (0806)، ادویه (0910) و سیمان (2523) بهترین عملکرد را به‌لحاظ تصرف بازار وارداتی امارات داشته‌اند. در این میان سیمان با سهم 55,1 درصدی از کل واردات امارات، موفق‌ترین محصول به‌شمار می‌آید.

با توجه به سهم قابل توجه این شش قلم کالا در واردات امارات، می‌توان برداشت کرد که قیمت تمام شده این محصولات صادراتی ایران، از قدرت رقابت‌پذیری در بازارهای جهانی برخوردار است. بنابراین این فرصت برای سایر بازرگانان و تولیدکنندگان ایرانی نیز وجود دارد که در این بازار نقش فعالی ایفا کنند.

موانع صادرات محصولات کشاورزی به امارات

به طور کلی امارات در واردات مواد غذایی و محصولات کشاورزی فعال است؛ با این حال ایران مشکلاتی در مسیر توسعه صادرات این قبیل محصولات به امارات دارد که در این خصوص شاکری به مهر گفت: وضعیت حمل و نقل محصولات کشاورزی از استان‌ها و شهرهای جنوبی به کشورهای حوزه خلیج فارس با کشتی‌های فرسوده نظیر لنج‌های سنتی چوبی مناسب نیست و موجب نابودی میوه و سبزیجات می‌شود. لذا لازم است برای مدرن کردن حمل و نقل دریایی و تجهیز آنها به کانتینرهای یخچال دار اقدام سریع شود.

وی تصریح کرد: به رقم افزایش حجم مبادلات و نیاز امارات به امنیت غذایی، متأسفانه زیرساخت‌ها در صادرات محصولات کشاورزی و تولیدات داخلی فراهم نیست و ادامه روند سنتی صادرات این محصولات، تنها با پایین بودن قیمت تمام شده محصولات صادراتی موجب دور شدن ما از این بازار خواهد شد.

صادرات مجدد فراموش شود

در این بین باید توجه داشت که جایگاه صادرات مجدد در اقتصاد امارات از مطلوبیت خوبی برخوردار است، بنابراین انتظار می‌رود فرصت‌های قابل توجهی برای بازرگانان ایران نه فقط در محصولات معدنی و نفتی خام و محصولات کشاورزی، بلکه برای صادرات محصولات با پیچیدگی و سطح فناوری بالاتر که در حال حاضر نیز جز اقلام صادراتی ایران به‌شمار می‌روند، شرایط خوبی در بازار امارات وجود داشته باشد.

در واقع تا زمان برطرف شدن کامل محدودیت‌های تجاری و مالی ایران، بخش خصوصی می‌تواند از ظرفیت‌های موجود در اقتصاد امارات برای حفظ حیات تجاری خود استفاده کرده و این کشور به عنوان یک سکو برای صادرات کالاهای ایرانی عمل کند. به این معنا که با توجه به آنکه به دلیل محدودیت‌های موجود، ایران قادر به فعالیت و حضور مستقیم در بازارهای بین‌المللی نیست، اما تمایل امارات به استراتژی صادرات مجدد این فرصت را به وجود آورده است که تاجران ایرانی کالاهای خود را با حاشیه سود کمتر به امارات صادر کند و از این طریق تا زمانی که محدودیت‌های موجود رفع شود، هم سهم خود در بازارهای بین‌المللی را حفظ کنند و هم از بنیه تولیدی و صادراتی کشور در مقابل تحریم‌ها محافظت می‌کنند.

جذب سرمایه گذار اماراتی

نکته قابل توجه آنکه در حال حاضر یکی از اصلی ترین مشکلات اقتصاد ایران عدم توانایی در جذب سرمایه گذار به ویژه سرمایه گذاری خارجی است. این در حالیست که اقتصاد ایران از جمله اقتصادهای دنیاست که از طریق سرمایه گذاری می‌تواند وضعیت خود را بهبود بخشیده و دستیابی به اهداف اقتصادی را هموارتر کند.

شاکری در این رابطه به مهر گفت: متأسفانه ما هنوز در این خصوص زیرساخت مناسبی به ویژه در بخش تضمین امنیت سرمایه گذار را فراهم نساخته‌ایم در حالی که برای توسعه روابط اقتصادی با کشورهای منطقه می‌توان از این ظرفیت و ترانزیت به صورت ویژه بهره‌برداری کرد. آن هم در شرایطی که سرمایه گذاران اماراتی از سرمایه گذاری در ایران استقبال می‌کنند.

رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و امارات تصریح کرد: بسیاری از سرمایه گذاران اماراتی و سرمایه گذاران کشورهای عربی علاقه مند به سرمایه گذاری مشترک به ویژه در حوزه شیلات و آبزیان هستند تا از کشورهای خود به کشورهای مقصد صادرات داشته باشند که این موضوع نیز می‌تواند به عنوان یک موضوع جذاب برای سرمایه گذاری در نظر گرفته شود.

مشکلات زیرساختی زیادی داریم

وی افزود: کمبود زیرساخت بنادر و حمل و نقل ریلی که در دنیا مورد اهمیت قرار گرفته و با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران، می‌تواند با جذب سرمایه گذاری در این حوزه درآمدهای ارزی خود را از مسیر ترانزیت بیشترکند.

شاکری با اشاره به پتانسیل ایران در راستای مسیر ترانزیتی به کشورهای همسایه، به ویژه کشورهای حاشیه دریای خزر و افغانستان عنوان کرد: از این مسیر می‌توان برای کشورهای همسایه و اتصال مسیر ریلی دریای خزر به شمال شرق کشور، کشورهای همسایه و مسیر جاده ابریشم نوین «کمربند جاده ای» استفاده کرد که لازمه آن فراهم ساختن زیرساخت هاست.

شاکری با اشاره به سفر وزیر صمت به امارات، افزود: گسترش سطح روابط دیپلماتیک با امارات در دستور کار است. همچنین مقرر شده بسیاری از موافقت نامه‌های گمرکی و لجستیکی اجرایی شود و مشکلاتی که پیش از این وجود داشت، مرتفع و بروکراسی شدید که اداره‌ها برای بحث مجوزها، دریافت تسهیلات و گارانتی که ایران برای سرمایه گذار خارجی دارد، تسهیل شود.

وی افزود: البته نکته مهم این است که در خصوص مسائل گمرکی، شهرداری‌ها، مالیات و مجوزهای تولید و ارگان‌هایی که مربوط به تولید است، دولت باید زیرساختی را فراهم کند تا برای سرمایه گذاران اماراتی جذاب باشد.

رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و امارات با بیان اینکه اهمیت کمیته مشترک اقتصادی و کمیته مشترک سرمایه گذاری با امارات بسیار مهم است، اظهار کرد: طبق آمار وزارت خارجه نزدیک به 400 هزار نفر ایرانی در امارات زندگی می‌کنند که حجم سرمایه و مبادلات آنها رقم بسیار بالایی در حدود 200 میلیارد دلار برآورد می‌شود.