امام چگونه مرکز رهبری انقلاب را انتخاب کرد؟ چرا نوفل لوشاتو؟

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، شانزدهم مهر ماه سال 57 مطابق با پنجم ذی‌القعده 1398 بود که شرایط به گونه ای رقم خورد که امام خمینی (س) منطقه کشان پاریس را به مقصد دهکده ای در سی و پنج کیلومتری پاریس به نام نوفل لوشاتو ترک کنند. اقامت در یک مجتمع مسکونی با آنهمه رفت و آمد و مراجعات امام و مزاحمتی که برای همسایه ها ایجاد می کرد برای امام قابل تحمل نبود. پای حق الناس و مزاحمت برای دیگران وسط بود، موضوعی که بسیار برای ایشان اهمیت داشت و همین عامل باعث شد که به نوفل لوشاتو نقل مکان کنند. مطلب زیر شمه ای از این موضوع را بیان کرده است:

به روایت جماران، نوفل لوشاتو دهکده ای ییلاقی در پانزده کیلومتری جنوب شهر ورسای فرانسه، در جاده 68، حدود چهل کیلومتری پاریس قرار دارد و محلی آرام، خلوت، خوش منظر و زیباست.

با اوج گیری مبارزات مردم ایران در سال 1357 و جلوگیری دولت عراق از فعالیت های سیاسی امام خمینی (س) و منع دولت کویت از ورود ایشان به کویت علی رغم داشتن ویزا، امام خمینی (س) با مشورت فرزند خود سید احمد خمینی (س) تصمیم گرفت به پاریس برود که نیاز به ویزا نداشت. ایشان در جمعه 14 / 7 / 1357 با یک هواپیمای جمبوجت از بغداد به سوی پاریس حرکت کرد و در ساعت 14:20 به وقت محلی (16:50 به وقت تهران) در فرودگاه اورلی پاریس فرود آمد. سفر امام خمینی (س) به پاریس بدون اطلاع دولت فرانسه و به صورت غیرمنتظره بود. والری ژیسکاردستن، رئیس جمهور وقت فرانسه، پس از بازگشت از برزیل، در 17 مهر 1357 حکم اخراج امام خمینی (س) را صادر کرد؛ ولی به دلیل ترس دولت ایران از شورش مردم اجرا نشد؛ با این حال، دولت فرانسه، محدودیت هایی برای ایشان در نظر گرفت. با توجه به این محدودیت ها، امام خمینی (س) در 24 مهر در پیامی به جلال الدین فارسی اقامت در سوریه را مطرح کرد. پس از اقامت امام خمینی (س) در فرانسه، در گزارش های سازمان اطلاعات و امنیت کشور ایران (ساواک) برخی گزارش ها وجود دارد، ازجمله درخواست ویزا از سوی ایشان از سفارت آمریکا که درست نیست و خود ساواک نیز در گزارش های دیگر خود آن را تکذیب کرده است.

از سوی دیگر، در 16 مهر تعدادی از شخصیت های روحانی و سازمان ها و انجمن ها با فرستادن تلگرام هایی به رئیس جمهور فرانسه، خواستار مهمان نوازی از امام خمینی (س) شدند که مهم ترین آنها، تلگرام سیدشهاب الدین مرعشی نجفی بود. در 24 مهر، 340 نفر از استادان دانشگاه های تهران و اصفهان و شیراز طی تلگرامی به رئیس جمهور فرانسه خواهان آزادی بیان برای امام خمینی (س) شدند. محبوبیت امام خمینی (س) و فشار افکار عمومی سبب شد مسئولان فرانسوی بدون اعلام رسمی، از محدودیت های خود بکاهند. چهارصد ژاندارم، قوی ترین پلیس فرانسه، شبانه روز از محل اقامت امام خمینی (س) حفاظت می کردند و در پی تهدیدهای گروه های طرفدار محمدرضا پهلوی موسوم به جبهه شاهی و کمیته دفاع از شاه، گارد امنیتی در اطراف خانه امام خمینی (س) دوبرابر شد.

سخنگوی وزارت خارجه فرانسه در هفدهم آبان اعلام کرد شرایط اقامت امام خمینی (س) در فرانسه (نوفل لوشاتو) نسبت به هنگام ورود تغییری نکرده و ایشان پناهنده سیاسی نیست. فرانسوا میتران، رهبر حزب سوسیالیست فرانسه در هجدهم آبان آزادی بیان امام خمینی (س) را متناقض با قانون پناهندگان ندانست. محمدرضا پهلوی در دیدار با الکساندر دومرانش، رئیس سازمان جاسوسی فرانسه، در سی ام آبان، عزیمت امام خمینی (س) به لیبی یا سوریه را خطرناک خواند و ترجیح داد ایشان در پاریس بماند. وزارت کشور فرانسه در هشتم دی 1357 اعلام کرد امام خمینی (س) پس از پایان دوره سه ماهه اقامت توریستی در پاریس، اجازه اقامت در فرانسه را خواهد داشت.

امام خمینی (س) پس از ورود به پاریس در محله کشان واقع در جنوب پاریس، ساختمان شماره 24 خیابان پون رویال، در طبقه چهارم، در آپارتمانی که در اجاره احمد غضنفرپور بود و هنوز در آن ساکن نشده بود، اقامت گزید. روز دوم ورود ایشان به فرانسه عده ای از ایرانیان و دانشجویان ایرانی از سراسر اروپا برای دیدار با ایشان به پاریس آمدند؛ ولی به علت نبود مکان مناسب موفق به دیدار نشدند. امام خمینی (س) در روز بعد، 17 مهر در دیدار با آنان در پاریس، به علت یادشده تصریح کرد. در روز دوم اقامت، پس از مشورت با امام خمینی (س) خانه همسر علی عسکری (یکی از دانشجویان مقیم پاریس) در دهکده نوفل لوشاتو برای اقامت ایشان در نظر گرفته شد. ساواک با اجاره خانه ای در نزدیکی خانه امام خمینی (س) در نوفل لوشاتو، به مراقبت های خود از محل اقامت و فعالیت های ایشان و اطرافیان تا حضورشان در فرانسه ادامه داد.

امام خمینی (س) حدود ده روز در خانه همسر علی عسگری سکونت کرد. به سبب تنگی جا خانه دیگری اجاره شد که به علت ظواهر اشرافی امام خمینی (س) با آن موافقت نکرد و خانه ای در مقابل خانه همسر عسگری اجاره شد و خانواده امام خمینی (س) به آن منتقل شدند. پس از انتقال خانواده ایشان از نجف به پاریس، در نوفل لوشاتو سه خانه در اختیار امام خمینی (س) و همراهان قرار گرفت. در خانه کوچک شماره یک، ایشان با اعضای خانواده زندگی می کردند. خانه شماره دو (خانه همسر عسگری) که روبه روی خانه اول بود، مخصوص اجتماعات و اعضای دفتر بود و در آنجا نماز جماعت، دیدارها و سخنرانی ها انجام می شد. خانه شماره سه برای استراحت و خواب دانشجویان و دیگر مهمانان امام خمینی (س) بود که برای دیدار ایشان می آمدند و اجازه داشتند 48 ساعت در آنجا بمانند. به دلیل زیادی دیدارکنندگانِ و کمبود مکان استراحت در شب، هتلی نیز برای اسکان مهمانان اجاره شد. امام خمینی (س) در نوفل لوشاتو نمازهای خود را شکسته می خواند؛ زیرا قصد ده روز نکرده و تصمیم داشت در نخستین فرصت ممکن به ایران برگردد؛ از این رو از نوفل لوشاتو به سفر دست کم 24 کیلومتر می رفت. ازجمله مکان هایی که برای این کار در نظر گرفته شده بود، شهر ورسای بود که کاخ قدیمی شاهان فرانسه در آنجا به پارک عمومی زیبایی تبدیل شده بود.

به این ترتیب و با انتخاب نوفل لوشاتو به عنوان مرکز اقامت امام این دهکده با مصاحبه‌ها و سخنرانی‌ها و ملاقات‌های متعدد ایشان مهمترین مرکز خبری جهان و محل ترویج اندیشه و ایده‌های امام شد و از همین مکان بود که بحرانی‌ترین دوران نهضت در ایران را رهبری کردند.