بازتاب موج های کرونا در جستجوهای مردم در گوگل

به گزارش ایسنا، موتورهای جستجوگر اینترنتی مانند گوگل، داده‌های عظیمی از جستجوهای اینترنتی مردم جمع‌آوری می‌کنند که می‌توان از آن‌ها برای پیش‌بینی‌های مختلف مانند شناسایی و مدیریت اپیدمی بیماری‌های واگیر، استفاده کرد.

در ایران تقریبا تمامی جستجوهای اینترنتی از طریق گوگل انجام می‌شود. روزانه، میلیون‌ها نفر اطلاعات بهداشتی و پزشکی را از سایت گوگل جستجو می‌کنند. شرکت گوگل سابقه‌ای از جستجوهای انجام شده توسط مردم را نگه‌می‌دارد و در پایگاه اینترنتی Google Trends آن‌ها را ارائه می‌کند. بررسی این گزارش‌ها، ابزار مناسبی برای پیش‌بینی طغیان بیماری‌های واگیر است.

بر همین اساس پژوهشگران با انجام یک مطالعه، با استفاده از گزارش‌های روند جستجوی گوگل، اپیدمی کووید -19 را بررسی کردند.

این مطالعه به صورت مقطعی در بهمن 1399 انجام شد و پژوهشگران با بررسی داده‌های پایگاه اینترنتی Google Trends میزان توجه و علاقه‌مندی به موضوع کرونا را در ایران و سایر کشورهای جهان تعیین کردند. همچنین داده‌های مربوط به میزان مرگ ناشی از کرونا نیز از گزارش‌های وزارت بهداشت استخراج شد. در این مطالعه اطلاعات بازه زمانی اول بهمن 1398 تا 30 دی 1399 جمع‌آوری شد و از نظر آماری مورد تحلیل قرار گرفت.

بررسی‌ها نشان داد که جستجوی کلمه Corona در کشور چین، در روزهای نخست بهمن به حداکثر میزان خود رسیده است. توجه به کرونا در سطح جهان در تاریخ اول بهمن 1398 روند افزایشی پیدا کرده و در تاریخ 26 اسفند 1398 به بیشترین حد ممکن رسیده است.

در ایران نیز در تاریخ اول بهمن 1398 جستجوی کلمه کرونا و ترکیب آن با سایر کلمات مانند «ویروس کرونا»، «علایم کرونا» و «کرونا ویروس» همزمان با روند جهانی، روند افزایشی پیدا کرده است. این روند رو به رشد تا 13 بهمن ادامه یافته و سپس تا پایان بهمن روند آن کاهشی شده است. سپس همزمان با علام رسمی موارد ابتلا در ایران در تاریخ 30 بهمن، حساسیت جامعه به کرونا بسیار زیاد شده و روند رشد دوباره آغاز شد. در تاریخ چهارم اسفند 1398 توجه به کرونا به حداکثر میزان خود رسیده و دوباره رو به کاهش گذاشته است.

تا پایان دی ماه 1399، سه موج طغیان بیماری کووید 19 در ایران مشاهده شده است. موج اول ابتدای اسفند 1398 آغاز شد و در دهه اول فروردین 1399 به اوج رسید. موج دوم از دهه دوم خرداد 1399 آغاز شد و در دهه اول مرداد 1399 به اوج رسید و موج سوم از اواسط شهریور 1399 آغاز شد و اواخر آبان 1399 به اوج رسید. بررسی روند توجه به کرونا در گوگل هم به طور مشهود سه موج را نشان می‌دهد. این سه موج به ترتیب در اوایل اسفند 1399، اواسط تیر و اواسط آبان 1399 به اوج رسیده است.

مقایسه روند فوت ناشی از کرونا و جستجوی کرونا نشان می‌دهد که همزمان با افزایش فوتی‌ها، میزان جستجوی کرونا افزایش یافته است. نکته قابل توجه این است که در هر سه موج مشاهده‌شده، به اوج رسیدن موج جستجوی گوگل تقریبا 10 تا 20 روز زودتر از به اوج رسیدن تعداد فوتی‌ها، روی داده است.

بر همین اساس می‌توان گفت که در طغیان‌های احتمالی پیش رو می‌توان از داده‌های گوگل برای پیش‌بینی‌های اپیدمیولوژیک استفاده کرد.

طبق بررسی‌ها ارتفاع هر کدام از موج‌ها در جستجوی گوگل، نسبت به موج قبلی کم‌تر بوده و روند نمودار به طور کلی کاهشی است. این وضعیت حاکی از آن است که حساسیت جامعه به تدریج در طول زمان نسبت به بیماری کرونا کم‌تر شده است.

تحلیل داده‌های گوگل در سطح استان‌های کشور نیز نیز نشان می‌دهد در هفته اول اسفند، بیشترین جستجو در استان‌های قم، تهران، کهگیلویه و بویر احمد و مرکزی بوده است. در هفته دوم اسفند، استان‌های چهارمحال و بختیاری، زنجان، گیلان و اردبیل بیشترین جستجو را داشته‌اند و در خفته پایانی سال 1398 استان‌های چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه و بویر احمد، بیشترین سهم از جستجوی کرونا را در کشور به خود اختصاص دادند.

طبق بررسی‌ها در هفته اول همه گیری بیماری؛ کسب آمار مبتلایان و علائم کرونا بیشتر مورد توجه جامعه قرار داشته است. در هفته دوم اسفند با جستجوی واکسن و تست کرونا، توجه جامعه بیشتر به سمت پیشگیری از بیماری معطوف شده است. در هفته سوم اسفند، برای جامعه زمان پایان کرونا اهمیت پیدا کرده است. در هفته پایانی سال 1398، با توجه به تمهیدات کنترل بیما ری و محدود شدن فعالیت‌های اقتصادی؛ موضوع یارانه و بسته‌های معیشتی مورد توجه جامعه قرار گرفت.

همچنین هفته اول فروردین 1399 با توجه به فرارسیدن روزهای دید و بازدید نوروزی و آغاز دوره مسافرت شهروندان، مجددا علائم و راه‌های انتقال بیماری بیشتر مورد توجه قرار گرفت. در هفته دوم فروردین 1399 با توجه به اثرات اقتصادی همه‌گیری کرونا در کشور، دغدغه جامعه بیشتر مسائل معیشتی و بیمه بیکاری بوده و این کلیدواژه‌ها در کنار کرونا مورد جستجو قرار گرفته است.

به گفته پژوهشگران این مطالعه؛ سیاست‌گذاران و مدیران ارشد نظام سلامت به کمک این داده‌ها می‌توانند نیازها و دغدغه‌های جامعه در زمینه بیماری را بهتر تشخیص دهند و بر مبنای این اطلاعات می‌توان برای پاسخ‌گویی به نیازهای سلامتی، اجتماعی و اقتصادی جامعه برنامه‌ریزی و اقدام کرد.

یافته‌های این مطالعه نشان داد که این انتظارات و توجهات مردم در طول زمان تغییر می‌کند. اثرگذاری و شکل‌دهی به رفتارهای جستجوی درمان از جمله اولویت‌های مدیران نظام سلامت در مواقع بروز بحران‌های بهداشتی و همه‌گیری در سطح جامعه است.

محققان این مطاله معتقدند؛ داده‌های گوگل می‌تواند مبنای مناسبی برای تعیین مداخلات، سنجش اثربخشی و اصلاح به هنگام آن‌ها در کوتاه‌ترین زمان ممکن باشد. بنابراین، پیشنهاد می‌کنند که از داده‌های گوگل به عنوان مکمل نظام مراقبت بیماری‌های واگیر در کشور استفاده شود.

در انجام این تحقیق علی محمد مصدق راد و حامد دهنوی؛ پژوهشگران دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران، به همراه پروانه اصفهانی از دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی زابل، مشارکت داشتند.

یافته‌های این مطالعه به صورت مقاله علمی با عنوان «پیش‌بینی اپیدمی کووید 19 با استفاده از روند جستجوی گوگل: مقاله کوتاه» بهار سال جاری در فصل‌نامه پایش؛ نشریه پژوهشکده علوم بهداشتی جهاددانشگاهی، منتشر شده است.

انتهای پیام