بازگشایی گره‌های ترافیکی کشور با بهره برداری از 2 هزار و 500 کیلومتر بزرگراه
آزادراه‌ها یکی از شاخصه های رشد اقتصادی به حساب می‌آیند و به همین دلیل هر چه احداث آزادراه‌ها و تکمیل زیر بنا‌های حمل و نقل در کشوری افزایش یابد، آن کشور سریع‌تر مسیر توسعه و رشد اقتصادی را طی می‌کند. افزایش اشتغالزایی، افزایش سرعت تردد وسایل نقلیه و کاهش ترافیک و استهلاک خودرو از دیگر مزیت‌های احداث آزادراه محسوب می‌شود.
کاهش چشم‌گیر حوادث رانندگی همزمان با ساخت آزاد راه های کشور
ایمنی از مهم‌ترین مزیت‌های ساخت آزادراه‌ها در کشور به شمار می رود و کاهش حوادث رانندگی، کاهش زمان سفر و تسریع در جا به جایی کالا و مسافر از دیگر مزیت‌های آزادراه‌ها است.
ارزش افزوده آزادراه‌ها در کشور بسیار زیاد است و دولت‌ها سعی دارند تا بخش خصوصی را تشویق به سرمایه گذاری در احداث آزادراه‌ها کنند که سرمایه گذاران سود خود را از محل دریافت عوارض تامین خواهند کرد.
باز شدن گره‌های ترافیکی در بسیاری از مسیرهای پر تردد کشور و همچنین تکمیل پروژه‌های نیمه تمام آزاد راهی یکی از مهم‌ترین برنامه‌های در دستور کار دولت سیزدهم است. از ابتدای امسال دولت توانسته است بخشی از پروژه مهمی که با همت مهندسان کشور ساخته شده را به بهره برداری برساند که این پروژه مهم باند رفت قطعه دوم آزاد راه تهران - شمال بود که در تیر ماه سال گذشته به بهره برداری رسید.
کاهش 130 کیلومتری مسیر با تکمیل پروژه آزاد راه شیراز - اصفهان
همچنین یکی دیگر از پروژه های مهم و استراتژیکی که سال گذشته به بهره برداری رسید پروژه آزاد راه شیراز - اصفهان بود که در همین رابطه ملازینل معاون شرکت ساخت وتوسعه زیربناهای حمل ونقل کشور به باشگاه خبرنگاران گفته بود: پروژه آزاد راه شیراز - اصفهان یکی از مهم‌ترین و طولانی‌ترین پروژه‌های آزادراهی کشور است که ساخت آن پس از 4 سال به اتمام رسید و بهره برداری از این آزادراه مسیر فعلی شیراز به اصفهان را 130 کیلومتر کوتاه کرد. همچنین، زمان سفر 2.5 ساعت کوتاه می‌شود که تحولی در تردد جنوب کشور به‌ویژه بین استان‌های فارس، اصفهان، هرمزگان و بوشهر رخ خواهد داد.
امسال هم تعداد زیادی از پروژه های نیمه تمام آزاد راهی کشور به اتمام می رسد که در همین رابطه خیرالله خادمی معاون وزیر راه وشهرسازی به باشگاه خبرنگاران گفت: سال 1402 با افتتاح 242 کیلومتر مسیر آزادراهی سال شکوفایی آزادراه های کشور محسوب می شود که با رشد حدود 3 برابری نسبت به میانگین سالانه یکی از موفقیت های این حوزه است.
وی افزود: در بخش شبکه ریلی اتصال مرکز استان سنندج به شبکه ریلی و بهره برداری از خط آهن میانه - تبریز به همراه تکمیل راه آهن رشت - کاسپین که به بهره برداری می رسد، به طول 232 کیلومتر، یکی از سال های خوب در توسعه شبکه ریلی و اتصال مراکز استان ها به این خطوط محسوب می شود. همچنین افتتاح بیش از 750 کیلومتر راه و بزرگراه در مناطق کم برخوردار، کریدورهای ترانزیتی جنوب، غرب، شرق و... حاصل تلاشگران این عرصه در سالی است که پشت سر نهادیم.
خادمی تاکید کرد: به طور خلاصه تمام برنامه های سال گذشته نیز بر پایه تکمیل کریدورهای ترانزیتی و اتصال به مرزهای کشور، اتصال شمال به جنوب کشور از طریق ریل، رفع گلوگاه های ترافیکی و توسعه همکاری های بین المللی انجام شد و تمرکز بر احیای مسیرهای ترانزیتی کشور با توجه به موقعیت ویژه جغرافیایی برآمد تمامی این برنامه ریزی ها است تا بتوانیم از این موهبت الهی به منظور توسعه همه جانبه کشور بهره بگیریم.
خادمی با یادآوری این که نیاز کشور ساخت حداقل 10 هزار کیلومتر آزادراه است، اضافه کرد: بر اساس چشم انداز حمل ونقل کشور و توسعه زیرساخت های ترانزیت و کریدورهای بین المللی باید شبکه های ریلی و جاده ای را رونق دهیم. ساخت آزادراه، تنها بخش زیرساختی کشور است که باید با مشارکت مردم اجرا شود. بر اساس قانون دولت نمی تواند به تنهایی ساخت آزادراه را انجام دهد. بنابراین در خصوص شعار «جهش تولید با مشارکت مردم» می توان با برنامه ریزی از سرمایه های مردمی برای توسعه آزادراه های استفاده کرد.
افتتاح 242 کیلومتر آزادراه طی سال گذشته
مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه با اشاره به افتتاح 242 کیلومتر مسیر آزادراهی در سال گذشته با رشد 3 برابری نسبت به میانگین سالانه اظهار داشت: افتتاح 232 کیلومتر راه آهن و بیش از 800 کیلومتر راه و بزرگراه در کشور علاوه بر ثبت رکورد جدیدی در افتتاح سالانه پروژه‌ها نشان از عزم راسخ دولت در تکمیل شریان‌های حمل و نقلی کشور دارد.
معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به توان و تخصصی مهندسین داخل کشور ادامه‌داد: خوشبختانه در حال حاضر مانعی در طراحی، نظارت و اجرای پروژه‌های راهسازی از نظر وجود ندارد و در صورت تأمین اعتبار مورد نیاز، قابلیت اجرای سالانه حداقل حدود 100 هزار میلیارد تومان پروژه وجود دارد.
خادمی توان مهندسی کشور را چندین برابر بیشتر از منابع موجود دانست و گفت: با توجه به قابلیت‌ها و پتانسیل‌های موجود در بدنه مهندسی کشور، می‌توانیم بر روی صدور خدمات فنی خصوصاً به کشورهای همسایه تمرکز کنیم.
مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه پیگیری مصوبات مجلس در بخش زیرساخت‌های حمل و نقل و استفاده از روش‌های قانونی برای تأمین منابع مورد نیاز پروژه‌های راهسازی را یکی از الزامات پیشرفت در اقدامات ذکر کرد.
وی افتتاح و آغاز عملیات اجرایی 6 پروژه راهسازی کشور با حضور رئیس جمهور شهید در سال گذشته را نشان دهنده اهمیت طرح‌های راهسازی اعلام‌کرد و بیان داشت: اکثر پروژه‌های افتتاح شده در سال گذشته به‌ویژه در حوزه آزادراهی از نظر طول، نوع اجرا و حجم عملیات اجرایی در نوع خود یک ابر پروژه محسوب می‌شوند و امیدواریم با رفع برخی موانع از جمله اعتبارات و با تکیه‌بر توانمندی شما بتوانیم این رویه را نیز ادامه دهیم.
ساخت، تکمیل و بهره‌برداری 2 هزار و 500 کیلومتر بزرگراه و راه اصلی
گفتنی است، احداث، تکمیل و بهره‌برداری بیش از 2 هزار و 500 کیلومتر بزرگراه و راه اصلی طی دو سال نیم گذشته که مهم ترین آن ها عبارت است از افتتاح محور پاتاوه - دهدشت به طول 136 کیلومتر، بهره‌برداری از کریدور بزرگراهی نوار ساحلی جنوب کشور به طول 76 کیلومتر، بهره برداری از کریدور بزرگراهی غرب کشور به طول 60 کیلومتر، بهره برداری از قطعه چهارم باند دوم محور «بابامیدان»- گچساران و عملیات اجرایی تقاطع غیرهمسطح «وحدتیه» به طول 60 کیلومتر، بهره برداری از محور بیجار - زنجان به طول 27 کیلومتر، بهره‌برداری از محور بهسازی راه اصلی چابهار - زاهدان به طول 25 کیلومتر، بهره برداری از محور جهرم - لار - بندر عباس به طول 20 کیلومتر، بهره‌برداری از محور سربیشه - درح - ماهیرود - میل 78 به طول 20 کیلومتر، بهره برداری از باند دوم شازند - ازنا به طول 17 کیلومتر و مسیر بزرگراهی قم - کهک به طول 17 کیلومتر اشاره کرد.
رفع 1508 نقطه پرحادثه جاده‌ای
احداث و آسفالت راه‌های روستایی در روستاهای بالای 20 خانوار به میزان 6 هزار و 787 کیلومتر، رفع نقاط پرحادثه در جاده های کشور به تعداد یک‌هزار و 508 نقطه مقطع و بهره برداری از پل ارتباطی بین ایران و جمهوری آذربایجان در پایانه مرزی آستارا به طول 89 متر و به ارزش 5.8 میلیون یورو، از دیگر اقدامات شاخص در این حوزه است.
براساس این گزارش حمل‌ونقل جاده‌ای در ایران با توجه به وسعت کشور، توزیع جمعیت، پراکندگی صنایع، پوشش وسیع شبکه جاده‌ای و عدم گسترش کامل سایر حوزه‌های حمل‌ونقل در کشور سهم و جایگاه ویژه‌ای در حمل‌ونقل و نیز اقتصاد کشور دارد.
همچنین سهم حمل‌ونقل جاده‌ای از کل ارزش افزوده بخش حمل‌ونقل نیز بیش از 87 درصد است. مرکز آمار در رابطه با سهم بخش‌های مختلف اقتصادی در تولید ناخالص داخلی کشور در سال 1398 سهم بخش حمل‌ونقل جاده‌ای شهری و برون‌شهری از تولید ناخالص ملی (GDP) معادل 28 درصد است که با توجه به سهم سایر بخش‌ها در گروه خدمات بالاترین سهم را به خود اختصاص داده است. با فرض سهم 50 درصدی حمل‌ونقل برون‌شهری، سهم حمل‌ونقل جاده‌ای از تولید ناخالص ملی حدود 14 درصد برآورد می‌شود، تمامی این آمارها حاکی از اهمیت ویژه بخش جاده‌ای کشور در اقتصاد ایران دارد.
خبرنگار: محبوبه کباری
باشگاه خبرنگاران جوان اقتصادی راه و شهرسازی