بازگشت نتانیاهو به قدرت
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل بار دیگر برای سوگند در برابر پارلمان حضور یافت. او کابینه‌ای را که متشکل از «افراطی‌ترین راست» و «محافظه‌کارترین» کابینه در تاریخ اسرائیل است، تشکیل داد. «سارا خیرات» گزارشگر الجزیره در گزارش 29دسامبر در همین رابطه نوشت، نتانیاهو 73ساله روز پنج‌شنبه لحظاتی پس از آنکه کنست رای اعتماد به کابینه جدید وی داد، سوگند یاد کرد. از 120نماینده کنست، 63نماینده...
خیرات در بخش دیگری از گزارش خود نوشت که این کابینه تقریبا دو ماه است که در حال شکل‌گیری است و «کاملا یک پیروزی برای بنیامین نتانیاهو» است که با ائتلافی شامل «ترکیبی از یک بلوک افراطی ارتدوکس و راست» شریک شده است. خیرات گفت که این ائتلاف شامل برخی از «راست‌ترین سیاستمدارانی است که دیده‌ایم. آنها حاشیه‌نشین سیاست بودند و اکنون در صحنه اصلی سیاست قرار گرفته‌اند.» او از بیرون پارلمان، جایی که اسرائیلی‌های چپ‌گرا برای اعتراض جمع شده بودند، گفت: «اگرچه افراد محلی که با آنها صحبت کرده‌ایم گفته‌اند که بله، این روند انتخاباتی است؛ اما آنها عمیقا نگران قوانینی هستند که تصویب شده است.» نتانیاهو که بین سال‌های 1996 تا 1999 و سپس بین سال‌های 2009 تا 2021 نخست‌وزیر بود، در جلسه کنست پیش از رای‌گیری سخنرانی کرد.
نتانیاهو به همراه شرکای ائتلافی خود اکثریت را در کنست دارند. او در طول سخنرانی خود در کنست مورد انتقاد قرار گرفت و مخالفان شعار «ضعیف» بودن او را سر دادند. او گفت که پایان دادن به «درگیری اعراب و اسرائیل» اولویت اصلی او خواهد بود. نتانیاهو اشاره کرد که از دیگر اولویت‌های اصلی او یکی توقف برنامه هسته‌ای ایران و دیگری تقویت ظرفیت نظامی اسرائیل خواهد بود. انتظار می‌رفت که پیروزی نتانیاهو در انتخابات پارلمانی اول نوامبر به سال‌ها بی‌ثباتی سیاسی در اسرائیل (با سقوط مکرر دولت‌ها و برگزاری پنج‌بار انتخابات در کمتر از چهار سال) پایان دهد. بیشتر اینها نتیجه مخالفت شدید سیاسی با خود نتانیاهو بود که به اتهام فساد محاکمه می‌شود؛ اتهامی که او آن را رد می‌کند.
با این حال، هفته‌ها کشمکش و ارائه قوانین جدید برای راضی نگه داشتن شرکای ائتلاف راست افراطی و ملی‌گرای او و همچنین حزب لیکود طول کشیده است. نتیجه، ائتلافی بود که صراحتا گسترش شهرک‌سازی در کرانه باختری اشغالی را که طبق قوانین بین المللی غیرقانونی است، اولویت اصلی خود خوانده است. این منعکس کننده مواضع رهبران راست افراطی است که پست های بالایی را به‌دست آورده‌اند. رهبرانی مانند «بزالل اسموتریچ» رهبر صهیونیسم مذهبی و «ایتامار بن‌گویر» رهبر قدرت یهودی که قبلا از «باروخ گلدشتاین» یهودیِ اسرائیلی که 29فلسطینی را در تیراندازی در مسجد ابراهیمی الخلیل در سال1994 به شهادت رساند، حمایت کرده بود. «افر کاسیف» عضو چپ‌گرای کنست در یک تظاهرات در مقابل کنست به الجزیره گفت که اسرائیل در مسیری «بسیار خطرناک» پیش می‌رود. وی افزود که ورود کابینه جدید، اسرائیل را به‌عنوان یک «دولت فاشیستی تمام‌عیار» مشخص خواهد کرد.
تشکیل کابینه جدید احتمالا روابط با میلیون‌ها فلسطینی را که تحت اشغال اسرائیل زندگی می کنند، بدتر خواهد کرد. بر اساس گزارش سازمان ملل، پس از حمله کابینه مستعفی اسرائیل به غزه در ماه اوت و همچنین حملات تقریبا روزانه در کرانه باختری که منجر به کشتار و دستگیری ده‌ها نفر شده است، فلسطینی‌ها با مرگبارترین سال خود از سال2006 تاکنون روبه‌رو بوده‌اند. اسحاق هرتزوگ، رئیس اسرائیل که عمدتا نقش تشریفاتی را ایفا می‌کند، نسبت به آسیب‌های احتمالی که کابینه جدید اسرائیل می‌تواند به بار آورد، هشدار داده و قبلا گفته شده بود که «کل جهان» نگران ورود شخصیت‌هایی مانند «بن‌گویر» به کابینه است. نتانیاهو به دنبال فروکاستن از برخی از این ترس‌ها بوده است. او روز چهارشنبه پس از آنکه حامیانش در کنست قانونی را تصویب کردند که راه را برای روی کار آمدن کابینه او هموار کرد، گفت: «ما یک کابینه باثبات برای یک دوره کامل ایجاد خواهیم کرد که از همه اسرائیلی‌ها مراقبت خواهد کرد.»
«ایزابل کرشنر» در گزارش 28دسامبر در نیویورک‌تایمز هم نوشت، بنیامین نتانیاهو، روز چهارشنبه به توافق ائتلافی برای تشکیل راست‌گراترین و محافظه‌کارترین کابینه در تاریخ اسرائیل دست یافت. این ائتلاف متعهد شد که شهرک‌های یهودی‌نشین در کرانه باختری اشغالی را گسترش دهد؛ اقدامی که درگیری با فلسطینی‌ها را عمیق‌تر خواهد کرد. اعضای این ائتلاف موافقت کردند که تغییرات بالقوه گسترده‌ای را که قدرت و نفوذ قوه قضائیه مستقل را محدود می کند، در اولویت قرار دهند؛ یکی از چند اقدامی که منتقدان هشدار می‌دهند که خطر آسیب رساندن به نظام سیاسی اسرائیل و هموار کردن راه برای نژادپرستی و تبعیض علیه اقلیت‌ها را به دنبال دارد.
حتی قبل از مراسم ادای سوگند در روز پنج‌شنبه، واکنش شدید عمومی علیه کابینه باعث مداخله غیرعادی رئیس اسرائیل، اسحاق هرتزوگ شد که هشداری را در برخی حوزه‌های انتخابیه در داخل و خارج از اسرائیل درباره بحث‌برانگیزترین بندهای توافقات ائتلاف منعکس می‌کرد. هرتزوگ، رهبر «قدرت یهود» یعنی ایتامار بن‌گویر یک حزب افراطی ناسیونالیست و وزیر آینده امنیت ملی را برای یک جلسه احضار کرد و «صداهایی را از بخش‌های بزرگی از یهودیان که نگران دولت آینده هستند» منتقل کرد. او از بن‌گویر خواست تا بادهای توفانی را آرام کند. بر اساس بیانیه دفتر رئیس‌جمهور، بن‌گویر به هرتزوگ گفت که او و کابینه جدید «یک سیاست گسترده را به‌خاطر همه بخش‌های اسرائیل دنبال خواهند کرد.»
رهنمودهای کابینه با اعلامیه «حق انحصاری و غیرقابل انصراف یهودیان در تمام نقاط سرزمین اسرائیل» آغاز و متعهد شد که شهرک‌سازی یهودیان را در همه مناطق، از جمله کرانه باختری اشغالی تقویت کند. این بیانیه نشان‌دهنده کنار گذاشتن فرمول به رسمیت شناخته‌شده بین‌المللی برای حل مناقشه اسرائیل و فلسطین بر اساس ایجاد یک کشور فلسطینی در کنار اسرائیل از سوی این کابینه جدید است. نتانیاهو روز چهارشنبه درحالی‌که مذاکرات فشرده ائتلاف نزدیک به دو ماه پس از انتخابات یک‌نوامبر به پایان رسید، به قانون‌گذاران حزب لیکود گفت: «ما به هدف دست یافتیم.» او افزود: «بخش بزرگی از اسرائیلی‌ها - بیش از 2میلیون اسرائیلی - به رهبری ما رای دادند. ما یک کابینه باثبات ایجاد خواهیم کرد که دوره کامل خود را سپری خواهد کرد و به همه اسرائیلی‌ها خدمت خواهد کرد.»
اما این توافق‌نامه‌ها باعث ایجاد تنش‌هایی در دیاسپورای یهودی و به‌ویژه با افراد عمدتا غیر ارتدوکس در آمریکای شمالی شده بود و نگرانی‌هایی را درباره جایگاه بین‌المللی اسرائیل ایجاد می‌کرد. بیش از صد نفر از سفیران بازنشسته اسرائیل و مقامات ارشد وزارت خارجه روز چهارشنبه نامه‌ای به نتانیاهو نوشتند که در آن «نگرانی عمیق» خود را درباره آسیب احتمالی به روابط استراتژیک اسرائیل (در درجه اول و مهم‌تر از همه با ایالات متحده) که برخاسته از سیاست‌های اعلامی کابینه جدید است، اعلام کردند. ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن، در مصاحبه‌ای با سی‌ان‌ان گفت که اگر اسرائیل از خطوط قرمز عبور کند و بخواهد وضعیت بیت‌المقدس را که مورد احترام مسلمانان و یهودیان است و اردن حافظ آن است، تغییر دهد؛ آماده است تا وارد درگیری شود.
اردن و اسرائیل در سال1994 یک معاهده صلح امضا کردند؛ اما روابط بین ملک عبدالله و نتانیاهو مدت‌هاست متشنج است. یکی از جنجالی‌ترین عناصر برنامه‌های کابینه جدید، اولویت‌بندی تغییرات در قوه قضائیه است؛ از جمله قانونی که به پارلمان اجازه می‌دهد تا احکام دیوان عالی کشور را نادیده بگیرد. این امر نفوذ قوه قضائیه مستقل را (که نقش مهمی در حفظ حقوق اقلیت‌ها در رژیمی که فاقد قانون اساسی رسمی است، دارد) محدود می‌کند و قدرت کنترل‌نشده بیشتری به اکثریت سیاسی می‌دهد.
الجزیره همچنین در گزارش 30دسامبر نوشت؛ کرملین اعلام کرد که ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه از بازگشت بنیامین نتانیاهو استقبال کرده و به قصد خود برای تقویت همکاری‌ها اشاره کرده است. پوتین در پیامی گفت: «امیدوارم دولت جدید تحت رهبری شما به خط تقویت همکاری روسیه و اسرائیل در همه زمینه‌ها به نفع مردم ما و به نفع تامین صلح و امنیت در خاورمیانه ادامه دهد.» پوتین گفت: «ما در روسیه از کمک شخصی و دیرینه شما در تقویت روابط دوستانه دوجانبه بسیار قدردانی می‌کنیم.» پس از آغاز حمله روسیه به اوکراین در فوریه، اسرائیل موضع محتاطانه‌ای در قبال مسکو اتخاذ کرده است.
اسرائیل بر روابط ویژه بین دو بازیگر تاکید کرده؛ زیرا اسرائیل اکنون میزبان بیش از یک‌میلیون شهروند از اتحاد جماهیر شوروی سابق است. وزارت خارجه روسیه اعلام کرد که آماده همکاری سازنده با اسرائیل در خاورمیانه و به‌طور کلی صحنه بین‌المللی است. ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین نیز در توییتر خود برای نتانیاهو آرزوی موفقیت کرد. جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده هم روز پنج‌شنبه نتانیاهو را «دوست دهه‌ها» ی خود خواند و گفت که مشتاق همکاری با او «برای مقابله مشترک با چالش‌ها و فرصت‌های فراوان پیش روی اسرائیل و منطقه خاورمیانه، از جمله تهدیدهای مشترک» است.
--> اخبار مرتبط