بازی صبر و انتظار تهران و واشنگتن
دنیای اقتصاد: سفر رئیس کاخ سفید به سرزمین‌های اشغالی و شرم‌الشیخ مصر، همان‌طور که بسیاری انتظار داشتند، حاشیه‌های قابل‌توجهی داشت. ادعای دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، درباره دراز کردن دست دوستی به سوی ایران و علاقه‌مندی وی به مذاکره، به سرخط رسانه‌های جهان بدل شد. ترامپ در حالی ادعای آمادگی مذاکره با ایران را مطرح کرد که در پی فعال‌سازی مکانیسم ماشه و خودداری آمریکا از پذیرش...
پاسخ تهران به بازگشت تحریم‌ها
نشریه فارن پالیسی 14 اکتبر طی گزارشی عنوان کرد که در 28 اوت، فرانسه، آلمان و بریتانیا مکانیسم بازگشت تحریم‌های سازمان ملل را فعال کردند که منجر به احیای مجدد تحریم‌های پیش از سال 2015 علیه ایران شد. با وجود تلاش‌های روسیه و چین برای به تاخیر انداختن این فرآیند، پیش‌نویس پیشنهادی آنها با اکثریت آرا در شورای امنیت سازمان ملل رد شد. با بازگشت تحریم‌ها، ایران بار دیگر با محدودیت‌های بسیار سخت‌تری در زمینه فروش تسلیحات، ممنوعیت فعالیت موشک‌های بالستیک، مسدود شدن دارایی‌ها و ممنوعیت‌های سفر روبه‌رو شده است. برای سیاستگذاران در واشنگتن و بروکسل یک سوال به‌سرعت مطرح است: تهران چگونه پاسخ خواهد داد؟
این نشریه افزود که برخی اقدام‌ها از جمله موافقت مشروط با پیوستن ایران به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم (CFT) نشان از آن دارد که ایران بنا دارد در برابر انزوای دوباره مقاومت کند و به این ترتیب، صبر را در دستورالعمل‌های خود قرار می‌دهد. همچنین باید در نظر گرفت که تهران تا به اینجای کار گام‌های محدودی برای واکنش به فعال‌سازی اسنپ‌بک برداشته است: فراخواندن سفرا از چندین پایتخت اروپایی، محکوم کردن این اقدام به‌عنوان امری نامشروع و صدور هشدارهایی در مورد کاهش همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی. با تمام این اوصاف، هنوز هیچ گونه تشدید تنش ملموسی از سوی تهران صورت نگرفته است.
استراتژی صبر
فارن پالیسی در ادامه گزارش خود نوشت که تهران همچنین به‌خوبی از قابلیت‌های خود برای جلوگیری از تشدید تنش آگاه است. به همین دلیل، به احتمال زیاد تهران در مسیر مقابله با تحریم‌های بازگشتی حرکت کرده و به تاکتیک‌های تدریجی و آشنایی متوسل شود که اهرم فشار را بدون عبور از آستانه هسته‌ای افزایش می‌دهند، مانند پیشبرد غنی‌سازی، استقرار سانتریفیوژهای سریع‌تر و محدود کردن دسترسی آژانس. این گام‌ها قدرت چانه‌زنی را تقویت می‌کنند و در‌عین‌حال از درگیری مستقیمی که می‌تواند مداخله نظامی را مشروعیت بخشد، جلوگیری می‌کنند. برای ایران تحریم‌ها، اگرچه دردناک هستند، اما مساله‌ای جدید نیستند و این کشور راه‌هایی برای مقابله و دور زدن آنها توسعه داده است.
فروش نفت به چین و برنامه‌های اقتصاد داخلی به‌شدت مدیریت‌شده، اکسیژن کافی برای ادامه مسیر را فراهم می‌کنند. با توجه به تاریخچه روابط با غرب، برای ایران تحریم‌ها یک واقعیت تلخ و ثابت باقی می‌مانند. فارن پالیسی افزود: تهران بارها انتخاب کرده است که فشار را تحمل کند تا اینکه ریسک تشدید تنش را بپذیرد. به عبارت دیگر، بعید است که ایران به دنبال تشدید چشمگیر تنش باشد و در عوض، خویشتن‌داری را انتخاب خواهد کرد که از آن به عنوان صبر استراتژیک یاد می‌کند. زمان‌بندی نیز به نفع این رویکرد است. با توجه به اینکه یک سال تا انتخابات پارلمانی اسرائیل باقی مانده است، تهران محاسبه می‌کند که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، احتمالا قدرت را از دست خواهد داد. فراتر از اسرائیل، تهران امیدوار است که یک دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری 2028 آمریکا پیروز شود، که به طور بالقوه موضع واشنگتن نسبت به ایران را تغییر می‌دهد.
مکانیسم بازگشت تحریم‌ها یک شکست در روندهای دیپلماتیک به حساب می‌آید و بی‌تردید مشکلات موجود را عمیق‌تر می‌کند. با‌این‌حال، بعید است تهران با یک تشدید تنش چشمگیر پاسخ دهد، به امید اینکه از سه سال آینده دولت ترامپ بدون دردسر خاصی به اتمام برسد. به این ترتیب، ایران بار دیگر بر استراتژی صبر تمرکز کرده و منتظر انتخابات آمریکا خواهد ماند، به امید یک رئیس‌جمهور جدید و سازش‌پذیرتر در کاخ سفید.