باز آمد بوی ماه مدرسه / آغاز سال تحصیلی با برنامه‌های جدید

سال تحصیلی جدید در حالی از امروز آغاز شد که به نسبت سال گذشته کلاس‌های کمتری بدون معلم ماندند و امیدواری بیشتری برای داشتن یک سال تحصیلی موفق پیش روی کودکان، نوجوانان و خانواده‌هاست.

به گزارش خبرنگار مهر، از صبح امروز سال تحصیلی 1404-1403 آغاز شد و بیش از 17 میلیون دانش آموز به کلاس‌های درس رفتند. از این تعداد بیش از 9 میلیون دانش آموز در مقطع ابتدایی تحصیل خواهند کرد.

مسئولان وزارت آموزش و پرورش برای سال تحصیلی امسال دو ادعا را مطرح کردند که برای نظام تعلیم و تربیت خبرهای خوشی محسوب می‌شود.

اول اینکه قرار است با 90 هزار معلمی که امسال به تازگی مشغول تدریس می‌شوند دیگر کلاس درسی خالی از معلم نباشد.

دوم اینکه میزان بازماندگان از تحصیل خصوصاً در مقطع ابتدایی بسیار پایین آمده است و در مقطع ابتدایی بیش از 98 درصد دانش آموزان در مدرسه ثبت نام کردند.

اگر چه هنوز آمار دقیقی از میزان بازماندگان از تحصیل معلوم نیست و باید منتظر ماند تا هفته‌های ابتدایی سال تحصیلی به پایان برسد اما میزان ثبت نام دانش آموزان در مقطع ابتدایی عدد بالایی است.

میزان ثبت نام در مقطع متوسطه اگرچه بنا بر صحبت مسئولان باز هم بالای 95 درصد بوده و عدد بالایی است اما دانش آموزانی که ثبت نام نکرده‌اند هنوز کم نیست.

مسئولان نظام تعلیم و تربیت بیشترین تأخیر در ثبت نام دانش آموزان را متعلق به دانش آموزان پایه دهمی می‌دانند که هنوز انتخاب رشته نکرده‌اند و نمی‌دانند در کدام دبیرستان یا هنرستان می‌خواهند ثبت نام کنند.

دلیل عمده ترک تحصیل در مقطع متوسطه چیست

با این حال یک دلیل مشخص برای ترک تحصیل پسران و یک دلیل مشخص برای ترک تحصیل دختران در مقطع متوسطه سال هاست عده‌ای از دانش آموزان را از مدرسه جدا می‌کند.

بیشتر پسرانی که برای مقطع متوسطه دیگر در مدرسه ثبت نام نمی‌کنند؛ می‌خواهند وارد بازار کار شوند اما برای دختران دور بودن محل تحصیل و یا ازدواج عاملی برای ترک تحصیل آنان در مقطع متوسطه است.

محمد مهدی کاظمی معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش اردیبهشت امسال خبر داد که تعداد دانش آموزان هنرستانی 213 هزار نفر نسبت به سال گذشته افزایش یافته است.

همین عدد موجب شد تا میزان دانش آموزان فنی و حرفه‌ای و کار دانش پس از سال‌ها تلاش بالاخره به 40 درصد کل دانش آموزان مقطع متوسطه برسد.

به رغم درک اهمیت رشته‌های فنی در مدارس و علاقه دانش آموزان پسر به مهارت آموزی وضع هنرستان‌ها در کشور به هیچ عنوان مطلوب نیست. ابزارهای ضروری برای مهارت آموزی در بیشتر هنرستان‌ها وجود ندارد؛ ابزارهای قدیمی هم چندان نمی‌تواند هنرآموزان را برای ورود به بازار کار به تنهایی ماهر کند.

تعداد هنرستان‌ها در کشور همچنان عدد مطلوبی نیست؛ وزارت آموزش و پرورش با سه شیوه ترغیب خیران مدرسه ساز برای ساخت هنرستان، ساخت هنرستان در جوار شهرک‌های صنعتی و ترغیب دولت برای اختصاص بودجه از درآمدهای مالیات بر ارزش افزوده به نتیجه مطلوب نرسید و نظام تعلیم و تربیت همچنان برای ساخت و تجهیز هنرستان‌ها با مشکل جدی مواجه است.

برای رفع ترک تحصیل زودهنگام دختران در مقطع متوسطه وزارت آموزش و پرورش از یک طرف ساخت مدارس چند کلاسه در مناطق کمتر برخوردار را از اهداف خود قرار داده است.

همچنین معاونت آموزش متوسطه طرح آموزش از راه دور را از سال گذشته به صورت جدی تری آغاز کرد تا دخترانی که در سنین نوجوانی ازدواج می‌کنند؛ به دلیل ازدواج از مدرسه بازنمانند.

آموزش از راه دور و مجازی از دوران منحوس کرونا اجرایی شد و با وجود مشکلاتی از قبیل نبود آنتن یا نداشتن گوشی تلفن همراه مناسب، این امید می‌رود با سیاست‌های دولت جدید بتوان از امسال شکل بهتری پیدا کرده و در کنار آموزش حضوری نظام آموزشی کشور را تقویت کند.

تلاش برای ساخت 8300 مدرسه با 32 هزار کلاس / بسیج و سپاه پای کار می آیند

در این زمینه سازمان نوسازی مدارس از ابتدای امسال خبر داد می‌خواهد 8300 مدرسه را با 32 هزار کلاس برای دانش آموزان بسازد.

از ابتدا مشخص بود توان سازمان نوسازی مدارس و کمک خیران به ساخت این تعداد از طرح‌های آموزشی نخواهد رسید.

به همین خاطر حمیدرضا خان محمدی رئیس سازمان نوسازی مدارس که در دولت شهید رئیسی ابتدا مسئولیت قرارگاه عدالت تربیتی و نصیب آموزشی برابر را داشت؛ وعده داد از میان 8300 مدرسه حتماً کار ساخت 2200 مدرسه تا پایان سال به بهره برداری خواهد رسید.

یکی از مهم‌ترین مشوق‌ها برای خیران مدرسه ساز در دولت سیزدهم و در سال گذشته ارائه شد. در این راستا دولت با حمایت از خیران، سیاست‌های مالیاتی و معافیت مالیاتی را برای خیران در نظر گرفت.

بر اساس برنامه هفتم توسعه مقرر شد هزینه اشخاص حقیقی و حقوقی غیردولتی در احداث، توسعه، تکمیل و تجهیز فضاهای آموزشی و پرورشی به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی محسوب شود.

اگر چه این خبر نور امیدی برای دغدغه مندان عدالت آموزشی بود با این حال به نظر می‌رسد برای ترغیب بیشتر فعالان اقتصادی به امر مدرسه سازی راه زیادی در پیش است.

در این زمینه در دولت جدید هنوز سیاست جدیدی پیگیری نشده است و حمیدرضا خان محمدی هم کماکان سکاندار سازمان نوسازی مدارس است؛ با این حال سیاست جدیدی که چند بار توسط مسعود پزشکیان رئیس جمهور منتخب به آن اشاره شده است؛ همکاری و کمک بسیج و سپاه در امر مدرسه سازی است.

پزشکیان صبح 17 شهریور در بازدید از قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا در جمع فرماندهان سپاه با اشاره به اینکه زمانی به کمک نیروهای بسیجی و سپاهی خانه‌های بهداشت استان آذربایجان شرقی را بنا کرده بود گفت: تصور می‌کنم به صورت یک ساله می‌توانیم تمام مشکلات کمبود مدارس را با کمک بسیجیان برطرف کنیم.

رئیس جمهور با بیان اینکه احداث مدارس چند کلاسه در مناطق محروم حتی ظرف سه چهار ماه ممکن است؛ گفت: حرف من این است که بدون پیمانکاری می‌توان مشکلات مدارس در مناطق محروم را حل کرد و می‌توان از همه ظرفیت‌ها کمک گرفت.

پزشکیان در جای دیگری وعده داد تا پایان امسال دیگر خبری از مدارس کانکسی نباشد و مشکل کمبود مدارس به کمک نیروهای بسیجی حل شود.

پزشکیان که در روز نخست بازگشایی مدارس هم سخن گفته بود بر این مساله تاکید کرد که نباید اجازه داد کسی در این کشور رنج بکشد. نداشتن مدرسه و ترک تحصیل یکی از رنج‌هایی بود که پزشکیان بر رفع آنان تاکید کرده است.

علیرضا کاظمی وزیری با تجربه پرورشی و فرهنگی

بعد از گمانه زنی‌های بسیار از سوی افراد و رسانه‌ها در مورد وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش در ابتدای آغاز به کار دولت و انتشار اسامی مختلف برای تصدی این سمت، در نهایت علیرضا کاظمی به عنوان وزیر پیشنهادی بزرگترین وزارت خانه دولت به مجلس معرفی شد.

وی مدیر کل فرهنگی و هنری وزارت آموزش و پرورش و مدتی هم معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش بوده است. شاید بتوان گفت ریل گذاری برخی از اقدامات مهم پرورشی که این روزها شاهد آن هستیم در دوران تصدی کاظمی بر معاونت پرورشی صورت گرفته است.

کاظمی حتی در دولت سیزدهم دولت شهید رئیسی، برای مدتی سرپرست وزارت آموزش و پرورش بوده است.

کاظمی پس از جدایی از آموزش و پرورش، قائم مقام دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر بوده است.

علیرضا کاظمی که هشتمین گزینه پیشنهادی کارگروه انتخاب وزیر پیشنهادی وزارت آموزش و پرورش بود؛ به اعتقاد بسیاری از کارشناسان فردی آشنا با آموزش و پرورش و مشکلاتش است؛ او سابقه مدیریت کلان این نهاد عظیم را داشته و خصوصاً در ابعاد فرهنگی و پرورشی کاملاً صاحب نظر است.

وی اولویت اول خود در این مسئولیت مهم و جدید را هم ارتقای وضع فرهنگی و پرورشی در مدارس می‌داند.

کاظمی صبح 29 شهریور در جمع دانش آموزان نخبه اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش آموزان بالاترین مأموریت خود را انتقال فرهنگ و ارزش‌های دینی و اسلامی دانست و گفت: انتقال علمی و مسائل آموزشی به خوبی در نظام آموزشی و در مدارس به پیش می‌رود اما باید روی انتقال مفاهیم انسانی، اخلاقی و دینی باید کار کنیم. در این زمینه نماز جایگاه ویژه‌تری دارد.

کاظمی در دفعات متعدد بر اهمیت نماز جماعت در مدرسه تاکید کرده و وعده داده است تا موضوع نماز جماعت را در مدارس به طور کامل احیا کند.

وزیر آموزش و پرورش حتی قرار است در اولین روز بازگشایی از مدارس در مراسم نماز جماعت یکی از مدارس تهران حاضر شده و مراسم اقامه نماز مدارس را به صورت همزمان اجرایی کند.

سوابق تحصیلی همچنان مهم و اثرگذار خواهد ماند

با وجود تلاش‌ها و فشارهای زیادی که از سوی برخی افراد و گروه‌ها و حتی برخی داوطلبان کنکور و خانواده‌هایشان به نظام آموزشی تحمیل شد سوابق تحصیلی همچنان در ورود داوطلبان به دانشگاه‌ها مهم و حیاتی ماند.

در سه سال گذشته و به دنبال نظر شورای عالی انقلاب فرهنگی مبنی بر بازنگری در نحوه پذیرش داوطلبان کنکور و تأثیر امتحانات نهایی در کنکور، قرار بر این شده بود تا در سال‌های تحصیلی 1403-1402، 1404-1403 و 1405-1404 تاثیر معدل یا تأثیر سوابق تحصیلی در کنکور در نظام جدید برای تمامی داوطلبان گروه‌های ریاضی، تجربی و انسانی به میزان 60 درصد قطعی باشد.

با این حال امتحانات نهایی به شیوه‌ای برگزار شد که دو سال اخیر واکنش‌ها و انتقادات زیادی را به همراه داشت.

عده‌ای از معلمان از استاندارد نبودن سوالات امتحانات نهایی خبر داده و عده‌ای از دانش آموزان در ارتباط با خبرگزاری مهر قسم می‌خوردند که سوالاتی در امتحان طرح شده که در کتاب نبوده است.

همچنین شیوه دستی تصحیح پاسخ برگ‌های امتحانات نهایی هم این شائبه را به همراه داشت که ممکن است بر اثر خستگی یا یکسان نبودن حال مصححین در طول زمان تصحیح، پاسخنامه برخی از دانش آموزان با دقت تصحیح نشود.

البته بی توجهی به کتاب درسی و تحصیل دانش آموزان در پایه‌های دهم و یازدهم موجب شده بود تا برخی از دغدغه مندان نسبت به بازگشت به شرایط سال‌های قبل، ذبح عدالت آموزشی و رونق گرفتن دوباره کلاس‌های کنکور با مبالغ هنگفت هشدار داده بودند.

در این راستا محمدمهدی کاظمی معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش پیش از آغاز سال تحصیلی آب پاکی را روی دست همه ریخت و در پیامی در شبکه اجتماعی ویراستی نوشت:

در راستای مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، به پیشنهاد وزارت آموزش و پرورش و تصویب در شورای سنجش و پذیرش به اطلاع دانش آموزان عزیز می‌رسانم، در کنکور سال 1404، تأثیر قطعی سوابق تحصیلی پایه دوازدهم 40 درصد و پایه یازدهم 20 درصد می‌باشد.‌

برای کنکور 1405 نیز، تأثیر قطعی سوابق پایه دوازدهم 30 درصد، یازدهم 20 درصد و دهم 10 درصد خواهد بود. لازم به ذکر است، تأثیر سوابق تحصیلی دروس عمومی نیز 30 درصد می‌باشد.

همچنین حجت الاسلام خسرو پناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در چند نوبت مختلف بر این مساله تاکید کرده بود که روال کنکور دیگر هیچ گاه به شکل گذشته باز نخواهد گشت.

حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، در حاشیه کنگره اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش آموزان در پاسخ به این سوال که بسیاری از داوطلبان کنکور به تراز نمرات امتحانات نهایی و تأثیر این نمرات گلایه دارند، گفت: شورای عالی انقلاب فرهنگی روی مصوباتش، تعصب جاهلانه ندارد. اعضای شورا هیچ نفعی نسبت به مصوبه تأثیر سوابق تحصیلی ندارند، افزود: این طور نیست که مثلاً اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی مدرسه غیرانتفاعی یا مؤسسه آموزشی کنکور داشته باشند. ابداً چنین چیزی نیست.

اگر پیشنهادی در خصوص تأثیر سوابق تحصیلی و نحوه ورود به دانشگاه‌ها دارید به صورت مکتوب ارائه کنید

وی با بیان اینکه به هیچ وجه به تست زنی‌های گذشته برنمی‌گردیم، گفت: اصلاح البته به این معنا نیست که به کنکور سابق برگردیم و ملاک تست‌زنی را دوباره شاهد باشیم‌. هم دانش‌آموزان و خانواده‌های آنان بدانند و هم قدرت‌های مافیایی که میلیاردها کتاب در انبارهای آنها مانده است و هزاران میلیارد تومان گردش مالی در سال داشتند؛ بدانند که دیگر شیوه گذشته برگزاری کنکور تکرار نخواهد شد.

با این حال هم حجت الاسلام خسروپناه و هم علیرضا کاظمی وزیر آموزش و پرورش بر این مساله تاکید کردند که هیچ چیزی در این زمینه قطعی نیست و ممکن است با پیشنهادات بهتر، شرایط و ضوابط برگزاری کنکور تغییراتی داشته باشد.

این دو که نمایندگان دو نهاد اصلی نظام نظام تعلیم و تربیت هستند اعلام آمادگی کردند نهادهای متبوعشان حاضر به دریافت پیشنهادات به صورت مکتوب و مدون هستند تا شرایط ورود به دانشگاه و برگزاری کنکور عادلانه تر و با کیفیت بهتری صورت گیرد.

خبرگزاری مهر آماده است پیشنهادات صاحب نظران، داوطلبان کنکور و خانواده‌هایشان را به صورت مکتوب دریافت و برای پیگیری این پیشنهادات اقدام کند.