بسته‌بندی مناسب صادرات صنایع فرهنگی را افزایش می‌دهد
تهران - ایرنا - رئیس پارک علوم و فناوری های نرم و صنایع فرهنگی بر ضرورت رونق فناورانه و همچنین صادرات صنایع خلاق ایرانی و اسلامی تاکید کرد و گفت: برخی از ملزومات صادرات انجام شده است، اما مهمترین آن بسته بندی صنایع فرهنگی است.
به گزارش ایرنا از روابط عمومی پارک علوم و فناوری های نرم و صنایع فرهنگی، محمدحسین ایمانی خوشخو در همایش هم اندیشی تخصصی صادرات صنایع دستی که به مناسبت هفته صنایع دستی در سالن همایش های بین المللی دانشگاه علم و فرهنگ برگزار شد، گفت: امیدواریم نتیجه این نشست‌ها و هم اندیشی‌ها بتواند در راهبرد اهداف معینی که ما در 40 ساله دوم انقلاب داریم موثر واقع شود و بتوانیم رهنمودهای مقام معظم رهبری را محقق کنیم.
رئیس پارک علوم و فناوری های نرم و صنایع فرهنگی افزود: فرمودند که ما باید در چهل ساله دوم به مسائلی بپردازیم که در چهل ساله نخست نسبت به آن غفلت داشته ایم. به نظر می رسد فرهنگ یکی از مسائل مهمی بود که نسبت به آن غفلت کرده ایم. ما باید فرهنگ را به عنوان یک پدیده مولد نه قابل حمایت و کمک بگیر در نظر بگیریم. ما در این راه می توانستیم بهتر عمل کنیم، اما امیدواریم در مسیری که اکنون در سیاست های کلان کشور مورد توجه قرار گرفته بتوانیم اقدامات بهتری انجام دهیم.
وی اظهارداشت: خوشبختانه مقام معظم رهبری در پاسخ به نامه دکتر ستاری (معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری)، تمامی دستگاه ها مخصوصا صنایع خلاق و فرهنگی را به سمت موضوع اهمیت فناوری در اقتصاد کشور سوق دادند.
پارک علوم و فناوری های نرم و صنایع فرهنگی نخستین پارک تخصصی در این حوزه است و توانسته با بیش از 4 سال فعالیت با استفاده از ظرفیت های قانونی، فضایی برای فعالان این عرصه ایجاد و ایده های فرهنگی و هنری را به محصول فرهنگی تبدیل کند. طی این مدت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری زحمات بسیاری مخصوصا در صنایع خلاق و فرهنگی کشیدند. وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیز در این حوزه مجوز این پارک را صادر کرده است. دستگاه های دیگر نیز تلاش می کنند تا ما بتوانیم فرهنگ را در جایگاه تولید درآمد در کشور قرار دهیم.
ایمانی ادامه دارد: ما در این راه نیاز به کمک داریم. این حرکت مانند یک چرخه است. یکی از حلقه های این موضوع، راه به خارج باز کردن و صادرات است. حلقه ارتباط صنایع با خارج در غالب صادرات صنایع خلاق کار بسیار مهمی است. ما برخی از ملزومات آن را طی چند سال اخیر انجام داده ایم. شاید از مهمترین آنها بسته بندی صنایع فرهنگی است که بسته بندی خاصی دارد.
رئیس پارک علوم و فناوری های نرم و صنایع فرهنگی یادآورشد: امیدواریم با حمایت صاحب نظران این حوزه و دستگاه های دیگر به زودی شاهد رونق فناورانه صنایع خلاق ایرانی و اسلامی در کشور باشیم.
قانونی شدن فعالیت خانه‌ها و کسب و کارهای خلاق / 350 میلیون دلار واردات اسباب بازی داریم
پرویز کرمی دبیر ستاد توسعه فناوری‌های نرم و صنایع خلاق نیز در این همایش گفت: ستاد فرهنگ‌سازی اقتصاد دانش‌بنیان و توسعه صنایع نرم و خلاق معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به منظور تشویق و تسهیل گری و نظارت بر موضوع های این حوزه و با هدف کمک به وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی، سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، وزارت آموزش و پرورش و سایر صنایع فرهنگی و خلاق فعالیتش را آغاز کرده است.
کرمی افزود: یکی از کمک های ما در این حوزه پیگیری ثبت و تصویب سندی برای حوزه فناوری های نرم بود که خوشبختانه این سند امسال در شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوب شد و اکنون کار خود در زمینه اجراسازی این سند را آغاز کرده است.
وی ادامه داد: قانونی شدن فعالیت‌های شرکت خلاق، خانه‌های خلاق و نوآوری و کسب و کارهای فعال این حوزه از دیگر اقداماتی بود که امسال صورت گرفت. اکنون با ابلاغ قانون جهش تولید دانش بنیان توسط رئیس‌جمهوری صنایع خلاق و کسب‌وکارهای خلاق، خانه‌های خلاق و نوآوری را در کنار پارک های علم و فناوری به رسمیت می‌شناسد.
کرمی تصریح کرد: ماده 6 تبصره دوم قانون ماده جهش تولید دانش بنیان واحدهای خلاق را تعریف کرده است. طبق این ماده علوم انسانی، علوم اجتماعی، فرهنگ و هنر در حوزه تجاری سازی فناوری های نرم به رسمیت شناخته شده است به شرط اینکه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری مسئولیت شناسایی، ارزیابی و ارائه این مسیر را برعهده بگیرد بنابراین از فعالان و هنرمندان این حوزه در زمینه بهتر نگارش آیین نامه ها و ضوابط این کار می خواهیم که ما را یاری کنند.
کرمی گفت: ما امسال گزارشی علمی از توانایی‌ها و توانمندی های صنایع خلاق و فرهنگی دنیا را به محضر رهبر ارائه داده ایم و ایشان به سران سه قوه دستور دادند تا توجه ویژه ای به صنایع خلاق و فرهنگی، شرکت های خلاق و خانه های خلاق و نوآور داشته باشند.
به گفته وی، اکنون حدود 50 میلیون شغل مستقیم به واسطه صنایع خلاق و فرهنگی در دنیا ایجاد شده که گردش مالی این صنایع 2700 میلیارد است. ما در حال حاضر یک درصد جمعیت دنیا و دو درصد تولید علم جهان را داریم. ما می توانیم با کمک جوانان خلاق کشورمان و ماده اولیه موجود در ایران یک درصد از این 2700 میلیارد دلار را از آن خود کنیم.
دبیر ستاد توسعه فناوری‌های نرم و صنایع خلاق نیز در این همایش افزود: اگر گردش مالی اسباب بازی و گیم (Game) دنیا 100 میلیارد دلار است حق ما باید یک درصد باشد. در حال حاضر 350 میلیون دلار واردات اسباب بازی داریم که عمدتا از چین وارد می شوند. تنها 20 میلیون دلار مربوط ایران ساخت است. خوشبختانه ابتدای امسال پاویون تولیدکنندگان ما در ترکیه آغاز به کار کرده است.
وی خاطرنشان کرد: اکنون 1600 شرکت خلاق ارزیابی شده و 75 خانه خلاق و نوآور در 20 حوزه فناوری های نرم داریم و امیدواریم که روز به روز شاهد صنعتی شدن دقیق و استاندارد شدن این حوزه باشیم و بتوانیم این فرهنگ و تمدن هفت هزار ساله مان را به سایر ملل و کشورها منتقل کنیم.
صنایع دستی قلب اقتصاد هویت بنیان است
مریم جلالی معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی وزارت میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی، صنایع دستی و هنرهای سنتی را قلب اقتصاد هویت بنیان عنوان کرد و گفت: باید نگاه معنایی، رویکرد و سازوکارهایمان را نسبت به صنایع دستی متحول کنیم.
معاون وزیر میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی در این همایش گفت: صنایع دستی و هنرهای سنتی، قلب اقتصاد هویت بنیان است. ما نباید این صنایع دستی را به نگاه کوچک و حقارت آمیز نگاه کنیم. ما موظف هستیم دایره معنایی که برای این صنعت و فرهنگ وجود دارد را گسترده دهیم. همان طور که پیشینیان ما با ذره ذره وجودشان کالاهایی تولید کرده اند که امروز به عنوان میراث فرهنگی مان محسوب می شود. گرچه صنایع دستی دیروز است اما اینکه ما برای فردا چه کاری انجام می دهیم، بسیار اهمیت دارد.
وی افزود: وقتی حرفی از صادرات به میان می آید باید زنجیره ارزش آن را کامل کنیم یعنی از لحظه شناسایی و طراحی محصول ها و تفاوت های آن، قیمت گذاری، کیفیت و مواد اولیه تا لحظه صادرات آن نیاز به برنامه ریزی داریم.
جلالی اظهارداشت: باید نگاه معنایی مان را نسبت به صنایع دستی متحول کنیم. باید محصولات خود را متحول کنیم. پیوند بزنیم، خلق یا تلفیق کنیم و کاربری به آن بدهیم. همچنین باید رویکردمان را متحول کنیم. تحول رویکرد ما نسبت به صنایع دستی به عنوان یک صنعت خلاق، ارزآور از سال ها پیش همین جور بوده و مسائل و مشکلات نیز مانند گذشته است. صنعتی که نیاز به کمک ندارد.
وی ادامه داد: متاسفانه امروزه در قانون ها و ماده واحده ها، صنایع دستی با نهادهایی که کمک گیرنده هستند، موازی می شود در صورتی که صنعت دستی ما می تواند به موازات صنایع نفتی ارز آور باشد و اشتغال ایجاد کند.
جلالی خاطرنشان کرد: همچنین باید ساز و کار های ما متحول شود. اکنون بعضی از کالاهای این حوزه برای صادرات در سایر قرار دارد، اصلا اسمی برایش ندارند. صنعت دستی ما می تواند یکی از اساسی ترین صادرات ما باشد زیرا صفیر فرهنگی ماست اما نمی دانند که باید جزو کدام قرار بدهند. تولید کنندگان صنایع دستی ما بازرگان و دلال نیستند. تولید کننده و مولد هستند زیرا فرهنگ تولید می کنند اما سازوکارهای ما در صنایع دستی همچنان آن معنای قدیمی را دارد.
وی در پایان گفت: همه این تحول ها محقق نمی شود مگر با همت کسانی که دل در گروی این صنعت دارند. صنایع دستی خلاق همان چیزی است که اکنون در دنیا مطرح شده است. صنعتی که ایران پیش از این دانش و توان تولید آن را داشت. یک دوره ما نتوانستیم دانش مان را به روز کنیم اما همچنان توان تولید آن را داریم. ما از باب گفتگو، راه انصاف و مثبت اندیشی و همگرایی می توانیم این سه تحول را انجام دهیم.
صنایع دستی مان بیمار است
سید حسین علوی مدیرکل دفتر بازاریابی و تجاری‌سازی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیز در این همایش با بررسی چالش های داخلی این صنعت گفت: اگر اکنون وضعیت داخلی صنایع دستی را به یک خانه تشبیه کنیم، اوضاع خوبی نداریم. نخستین مشکل مربوط به بیمه هنرمندان است؛ بیمه هنرمندان، بیمه تولید کنندگان بدون کارفرماست یعنی قشری که متاسفانه کمتر در سیاستگذاری ها به آن توجه می شود.
وی افزود: اکنون طبق ماده 3 قانون 1396 تمام مجوزها برای فعالیت صنایع دستی از فروشگاه، کارگاه، کارت صنعتگری، برپایی نمایشگاه ها، بازارچه های صنایع دستی، حراجی و... باید از سوی معاونت صنایع دستی صادر شود اما همچنان این معاونت متولی نیست. هنرمندان توسط وزارت کار بیمه می شوند. نشان هنری شان از سوی وزارت ارشاد صادر می شود. مواد اولیه به خصوص فرش (به عنوان کالای پولساز) همچنان زیر نظر وزارت صمت است. گمرک و وزات تعاون، شهرداری و... نیز هریک فعالیت هایی در این زمینه انجام می دهند.
علوی با اشاره به مشکلات خارجی این صنعت نیز اظهارداشت: اگر ما بازار خارجی نداریم (که نداریم) دلیل عمده اش این است که صنایع دستی مان بیمار است. قطعا باید برای صادرات برنامه ریزی کنیم. اکنون کارهایی برای صادرات انجام داده ایم اما باید زیرساخت ها اصلاح شود.
وی ادامه داد: وقتی می گوییم صادرات منظورمان دو نوع صادرات نمایشگاهی و بازرگانی است. ما اکنون توقع داریم صادرات نمایشگاهی مان را تقویت کنیم اما به علت افزایش هزینه رفت و آمدها، باربری ها و.... نمی توانیم به همه هنرمندان خدمت رسانی داشته باشیم. صادرات بازرگانی مان نیز سازمان یافته نیست که باید برنامه ریزی اساسی پیرامون این مساله کنیم. نخست اینکه ما بازار خارجی مان را نمی شناسیم. دوم اینکه صنایع ما کاربردی نیستند.
علوی خاطرنشان کرد: اکنون برخی به دنبال ایجاد صنایع دستی لوکس و لاکچری هستند. در صورتی که از بیخ و بن این قضیه غلط است. در عالم قدیم، زندگی مردم تماما با صنایع دستی می گذشت. صنعت دستی جعل نامی از صنعت مدرن است. اکنون صنعت دستی تبدیل به کالای زینتی شده است نه اینکه از آن کالا به عنوان تغذیه استفاده کنند یا لباسی را برای پوشش مورد استفاده قرار بدهند.
وی ادامه داد: اکنون صنایع دستی ما کاربردی نیست. تا زمانی که صنایع دستی مان کاربردی نباشد، چگونه می توانیم برای صادرات تلاش کنیم؟ اکنون برای تولید کالاهایی صادراتی مان از موادی استفاده می کنیم که مورد قبول و استاندارد کشورهای دیگر نیست و ماده سمی تلقی می شود. در حال حاضر برخی از کالاهای صادر شده عمدتا کاربردی نیستند. با دانش و فناوری نسبت درستی ندارند. ما وقتی با بازار خارجی آشنایی نداریم، چگونه می توانیم کالاهایمان را صادر کنیم؟
مدیرکل دفتر بازاریابی و تجاری‌سازی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تصریح کرد: اکنون مطابق آمار رسمی گمرک جمهوری اسلامی ایران، 50 درصد صادرات صنایع دستی ایران در سال 1399 ذیل کد تعرفه سایر (آرای باطله در انتخابات) قرار دارد یعنی مشکوک به صنعتی یا ماشینی بودن است. باید در وهله نخست، صادرات را رها کنیم و در شرایط آزمایشگاهی قرار دهیم. ابتدا باید برای مسائل داخلی تدبیری بیاندیشیم. اکنون ما یک بازار 85 میلیونی در کشور داریم بنابراین نیازمند انواع و اقسام بازارسازی ها هستیم. اولویت اصلی ما در وهله اول باید تولید باشد. پیش از این موانعی برای اصلاح بازار صنایع دستی داشت. در رویکردی جدید باید این موانع را برطرف کنیم.
برگزاری دو پنل تخصصی و تجلیل از افراد برتر
در این مراسم هم چنین دو پنل تخصصی با حضور تعدادی از استادان و فعالان حوزه تولید و صادرات صنایع‌دستی برگزار شد.
در پایان این مراسم از ملیکا مدنی، سیمه توفیقی، بتول حدادی، زهرا مرادی، نادیا امیری، قاسم مرادی، حمیدرضا عیسی‌زهی، داود شیرازی، زینب شاهی، نسرین جعفری‌نژاد، محمد سررشته، مرضیه محمدی، ایوب جوان، حسین شمس، مرضیه حیدری، پیمان مشهدی، درسا شرقی، علی نوروزی، بابک کوهی، علیرضا سیدی، محمد نوروزی، نسیم بیگ جوانی، ابوالفضل رحیمی، محسن آقامیری و فاطمه سیدی به‌عنوان هنرمندان و فعالان برگزیده حوزه تولید و صادرات صنایع‌دستی تجلیل به عمل آمد.