بوستان‌ها به حال خود رها شدهاند؟
تهران - ایرنا - امروزه پارک‌های شهری به عنوان یک جز مهم از فضای عمومی با توجه به مشکلات شهرنشینی، الگوی زندگی و تراکم ساختمانی، همچنین به دلیل داشتن کارکردهای گوناگون اجتماعی، اقتصادی و اکولوژیکی، از مهمترین محیط‌های شهری محسوب می‌شوند که نقش فعالی در سلامت شهر و شهروندان ایفا می‌کنند.
به گزارش گروه پژوهش ایرنا، امروزه، امنیت شهری یکی از مولفه‌های مهم و ضروری در زندگی شهری محسوب می‌شود که باید آرامش و احساس ایمنی را برای شهروندان فراهم آورد چرا که در صورت نبود امنیت، شرایط برای وقوع جرایم بسیار مستعدتر شده و احساس امنیت در فضاهای شهری به عنوان یک مساله و نیاز شهروندان مطرح می‌شود.
یکی از مهمترین دغدغه‌های انسان امروزی، حضور در فضاهای عمومی از جمله پارک‌ها، برای بازسازی روحی و افزایش شادابی و طراوت در زندگی است؛ شاید مهمترین مساله برای عینیت بخشیدن به چنین مقوله‌ای، جلوگیری از جرم و ناهنجاری‌ها باشد که حیات و کارویژه روانی یک پارک را به شدت تهدید می‌کند؛ اهم اهداف برنامه‌ریزان شهری نیز باید شناخت این اماکن به عنوان مکان اصلی تفرج و تفریح باشد.
بی‌تردید، تمهیدات امنیتی برای پارک‌ها از سیاست‌های کلانی است که برای شهرداران اهمیت دارد و همواره ذهن برنامه‌ریزان و طراحان شهری را به خود مشغول ساخته است چرا که فقدان امنیت، احساس خطر و ترس از جرم و جنایت در محیط‌های شهری، موجب کاهش استفاده از عرصه‌های همگانی و عدم کارایی محیط‌های شهری می‌شود و در این صورت، فضاهای شهری عرصه حضور و تعاملات اجتماعی شهروندان نخواهد بود.
بنابراین می‌توان گفت در جهان امروز امنیت شهری یکی از مسائل مورد توجه در برنامه‌ریزی شهری، معماری و شهرسازی و جامعه‌شناسی شهری است؛ چرا که آنها به این نتیجه رسیده‌اند که نمی‌توان فرد را تحت اقدامات مراقبتی در این فضاها قرار داد بدون آنکه فضا و شرایط پیرامون او را آماده کرد.
فضای عمومی در صورت القای احساس امنیت، علاوه بر ارتقای شهر، سطح تعاملات و فعالیت‌های اجتماعی ساکنین شهر را نیز افزایش داده و در نهایت احساس مطلوبیت و رضایت محیطی را در شهروندان تقویت می‌نماید. از آنجا که فضاهای شهری در حقیقت ظرف و بستر تعاملات اجتماعی را تشکیل می‌دهند، می‌بایست بتوانند امنیت استفاده‌کنندگان خود را تامین کنند، در غیر این صورت، افراد جز در صورت لزوم و اجبار حاضر به گذران وقت خود در آنها نخواهند بود؛ این امر می‌تواند به کاهش پویایی و سرزندگی فضاهای یاد شده و در نهایت تبدیل آنها به فضاهایی مرده و بدون نظارت اجتماعی بیانجامد؛ در نقطه مقابل امنیت در فضاهای عمومی یک شهر، سرزندگی و پویایی فضا را به دنبال خواهد داشت؛ نمود آن را می‌توان در حضور فعال مردم، خلق فرهنگ تعاون و تعامل، کاهش استرس و نگرانی، حضور گروه‌های مختلف سنی و جنسی و حیات شبانه مشاهده کرد. بنابراین امنیت شهری، یکی از مسائل مهم در مباحث، اصطلاحات و ساماندهی شهری محسوب می‌شود.
گروه پژوهش ایرنا بر همین اساس تحقیقی در زمینه امنیت اجتماعی در پارک‌های پایتخت که از نظر تقسیمات اداری به 22 منطقه، 123 ناحیه و 353 محله تقسیم می‌شوند، انجام داده که این فضا تا پایان سال گذشته 2 هزار و 300 بوستان به مساحت کل 6 هزار و 2 هکتار بوده است. سرانه کل فضای سبز شهروندان تهرانی نیز 48/16 متر مربع است که از این میزان شهروندان منطقه 11 با داشتن 29 بوستان و 609 هزار و 451 متر مربع دارای کمترین فضای سبز و منطقه 4 با داشتن 260 بوستان و 14 میلیون و 235 هزار و 531 مترمربع دارای بیشترین میزان فضای سبز به شمار می روند.
بر اساس این گزارش عمده معظلات و مشکلات در ارتقای امنیت اجتماعی پارک‌های تهران به شرح ذیل است:
مواد مخدر
پارک‌ها و بوستان‌ها از جمله اماکنی هستند که در برخی از آنها خرید و فروش و استعمال مواد مخدر در آنها صورت می‌پذیرد و این امر طی چند سال گذشته به سبب رونق و افزایش مواد مخدر صنعتی و شیمیایی به همراه کاهش سن استعمال و نیز افزوده شدن زنان به آمار مصرف کنندگان چشمگیر بوده است و بوی مصرف مواد مخدر همچون حشیش، ماری‌جوانا، گل و کراک در تجمع برخی جوانان در پارک‌ها قابل شناسایی است.
معتادان متجاهر به اندازه‌ای در فضاهای سبز و بوستان‌های پایتخت آشکار است که دیگر نمی‌توان آنها را به عنوان یک مشکل درجه اول به حساب نیاورد.
همچنین معضل دیگر در این زمینه وجود معتادان متجاهر در پارک‌ها است؛ به گونه‌ای که فرماندهی انتظامی تهران بزرگ دی ماه سال گذشته تعداد افراد معتاد در شهر تهران را 400 هزار نفر اعلام کرد که از این تعداد 20 هزار نفر، معتادان متجاهر هستند.{1}
حضور این معتادان در بعضی اوقات با سرنگ و یا زخم‌های باز و نیز زنان معتاد با پوشش‌های بسیار اسفناک، چهره پارک‌ها را برای شهروندان ناایمن می‌کند و به طور قطع عدم جلوگیری از حضور آنان به بوستان‌ها سبب بی‌میلی بسیاری از مردم برای حضور خانواده هایشان در پارک‌ها می‌شود.
واقعیت این است که معتادان متجاهر به اندازه‌ای در بوستان‌ها و معابر شهر تهران آشکار است که دیگر نمی‌توان آنها را به عنوان یک مشکل درجه اول به حساب نیاورد؛ کشیدن پایپ، مواد فروشی، مصرف کردن مواد، غش‌کردن معتادان در پارک‌ها و تصاویری از این دست، به سادگی در برخی از پارک های پایتخت در معرض عموم است.
البته طی این مدت یگان حفاظت ناجا شهرداری تهران اقداماتی انجام داده است امابه طور حتم برای حل این معظل فقط یک دستگاه نمی‌تواند کاری انجام دهد و نیازمند ورود سایر ارگان ها و سازمانها است به گونه ای که در سال گذشته فرماندهی نیروی انتظامی تهران 685 نفر قاچاقچی و 88هزار و 987 نفر معتاد و 25 هزار و 781 کیلوگرم مواد مخدر دستگیر و کشف کرد و یگان حفاظت ناجا شهرداری تهران نیز در همین زمان 754 گرم مواد مخدر کشف و 142 نفر نیز در ارتباط با مواد مخدر دستگیر کرد.{2}
القای حس ناامنی
«دکتر عبدالرضا ادهمی» جامعه‌شناس و عضو هیات علمی دانشگاه در همین زمینه به ایرنا می‌گوید: «هر گاه یک هسته‌ای از انحرافات و ناهنجاری‌های اجتماعی از رفتارهای خلاف قانون و کارهای ضد اجتماعی در یک محیط اجتماعی، میزان و نرخش افزایش یابد؛ در اصل آن زمینه را برای گسترش در تمام جامعه فراهم می‌سازد.»
وی می‌افزاید: «این رفتارها اگر به صورت روال‌مند تبدیل شود؛ یکسری افراد که گوششان بدهکار قانون، هنجارهای اخلاقی و قوائد ارزشی نیست، تعدادشان افزایش می‌یابد، به گونه ای که 20 سال قبل چنین میزان جرایمی در
جامعه وجود نداشت و یا به این میزان ناامنی در پارک ها وجود نداشت. شهرداری تهران طرحی را در دست اقدام دارد که بوستان‌ها به معتمدین محلی واگذار شود تا با حضور این افراد به‌عنوان مسئول نگهداری بوستان‌ها، امکان حضور افراد بزهکار در این اماکن از بین رود. وقتی که این رفتارهای ناهنجار افزایش یابد و فضای عمومی را نامطبوع و نامطلوب کند؛ سبب شکل‌گیری گروه‌های بزهکار می‌شود و اکنون برخی از پارک‌ها کنترلش از دست نهادهای نظارتی خارج شده است.
ادهمی یادآور می شود: وقتی که کنترل از دست نهادهای نظارتی خارج شود این فضاهای عمومی پاتوقی برای بده‌وبستان گروه‌های انحرافی می‌شود. گروههایی که احتمال دارد درآینده فضاهای عمومی را به خود اختصاص دهند. بیشتر این گروه‌ها در پارک‌ها تعاملاتشان را انجام می‌دهند و خرید و فروش مواد مخدر و اقدامات نامشروع انجام دهند؛ چرا که در این پارک‌ها و بوستان‌ها، کمتر تحت پیگیری و نظارت قرار می‌گیرند.
«علی محمد مختاری» مدیرعامل سازمان بوستان‌ها و فضای سبز پایتخت در گفت‌وگو با پژوهشگر ایرنا در این زمینه اظهار می‌دارد: «شهرداری تهران اکنون طرحی در دست اقدام دارد که به‌زودی به مرحله اجرا خواهد رسید و آن واگذاری بوستان‌های محلی به معتمدین محلی می‌باشد که با حضور این افراد به‌عنوان مسئول نگهداری بوستان، امکان حضور بزهکاران در این اماکن، امکان‌پذیر نخواهد بود.»
کمبود پارکینگ
برخی از پارک‌ها و بوستان‌های تهران از کمبود پارکینگ در رنج هستند هر چند که این معضل فقط مختص این اماکن نبوده و امری فراگیر در پایتخت بشمار می رود؛ بر همین اساس برخی از خانواده‌ها که برای حضور در پارک‌های شهری به شیوه و سبک ایرانی قصد حضور و پهن کردن سفره و متعلقات پخت و پز همچون گاز پیک‌نیک و غیره را دارند؛ به قولی از خیر این امر می‌گذرند.
البته مدیرعامل سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهرداری تهران در رابطه بحث وجود پارکینگ به ایرنا می گوید: اکنون بوستان‌های جنگلی محوطه‌هایی را برای پارک وسایل نقلیه دارند و بوستان‌های بزرگ منطقه‌ای هم این امکان را در اطراف بوستان ایجاد نموده‌اند. بوستان‌های محلی و ناحیه‌ای هم به‌دلیل بعد مسافتی که در محل و ناحیه دارند و امکان استفاده شهروندان به‌صورت دسترسی پیاده برای آنها امکان‌پذیر است دارای پارکینگ نیستند.
سرقت
عدم حضور گشت‌های دایمی در برخی از بوستان‌ها و یا نبود نیروی کافی سبب شده تا سرقت از وسایل شهروندان اعم از وسایل و مدارک و حتی خودروهای نقلیه مشاهده شود.
سرقت از وسایل شهرداری و فضای سبز روند افزایشی داشته و انواع وسایل اعم از لوله، کابل و وسیله دیگر آهنی که بتوان به فروش رساند، از پارک‌ها سرقت می‌شود.
فرمانده نیروی انتظامی تهران سال گذشته 63 هزار و 760 سارق را دستگیر کرد که از این میزان 20 هزار و 231 نفر سارق اتومبیل و 19 هزار و 213 موتورسیکلت بودند که از این تعداد 62 سارق توسط یگان حفاظت شهرداری تهران دستگیر و 11 دستگاه موتورسیکلت و 2 دستگاه خودرو مسروقه کشف و ضبط شده بود.
در همین زمینه «علی غمخوار» معاون فضای سبز منطقه 4 شهرداری تهران به خبرنگار ایرنا می‌گوید: سرقت از وسایل شهرداری و فضای سبز نیز طی چند سال گذشته روند افزایشی داشته و انواع وسایل اعم از لوله، کابل و وسیله دیگر آهنی که بتوان به فروش رساند، از پارک ها سرقت می شود.
علی محمد مختاری مدیرعامل سازمان بوستان‌ها و فضای سبز پایتخت نیز در گفت‌وگو با پژوهشگر ایرنا در این زمینه اظهار می دارد: یکی از مهمترین عوامل موثر بر کیفیت بوستان‌ها امنیت می‌باشد. احساس امنیت، آرامش و آسودگی خاطری است که توجه به ابعاد مختلف آن می‌تواند ارتباطات و سرمایه اجتماعی عظیمی را که خود عاملی برای ثبات، آرامش و لذت از فضاهای عمومی شهری است، به وجود آورد؛ از این‌رو سازمان بوستان‌ها و فضای سبز به‌منظور حصول به این اهداف اقدامات مختلفی را مد نظر قرار داده تا محیط بوستان‌های شهری تهران جهت استفاده اقشار مختلف جامعه محیطی امن و جذاب باشد؛ بر همین اساس در طراحی بوستان‌های شهری علاوه بر در نظر گرفتن سبک طراحی و استانداردهای المان‌های مورد نیاز آن، سعی شده است تا با بررسی نحوه رشد گیاهان و تاج پوشش آنها طی زمان امکان ایجاد فضاهای خصوصی که ممکن است مکان‌هایی برای ایجاد بزه‌های اجتماعی باشد به حداقل رسیده و در محیط بوستان‌ها فضاهای خلوت و به‌دور از چشم وجود نداشته باشد؛ ضمن آنکه در نورپردازی محوطه بوستان‌ها با استفاده از برج‌های نوری و پایه های چراغ نهایت دقت به عمل آمده تا هیچ محوطه ای کم نوری وجود نداشته باشد.
نزاع و درگیری
«دکتر مجید ابهری» آسیب شناس و رفتارشناس اجتماعی در گفت‌وگو با پژوهشگر ایرنا می‌گوید: از جمله معضلاتی که در پارک‌ها و بوستان‌ها مشاهده می‌شود، بر سر مسایلی همچون ایجاد مزاحمت و نقض حریم عمومی خانوادگی، قماربازی و شرط‌بندی و یا زورگیری، وندالیسم (تخریب اموال عمومی)، چاقوکشی، شرارت، اخاذی و ارعاب، کیف قاپی و جیب‌بری، خریدوفروش کالاهای ممنوع و غیره به وقوع می‌پیوندد.
وی می افزاید: این مراکز به عنوان اماکن حیاتی در تفریح و رفاه شهروندان باید از امتیازات لازم برخوردار شوند، چرا که در صورت عدم برخورد مناسب با عوامل مزاحم یاد شده چه بسا ممکن است این عوامل و پارامترهای موجود به خیابان‌ها و مناطق اطراف پارک‌ها کشیده شده و باعث مزاحمت شهروندان در مناطق محیطی پارک‌ها شود.
گفتنی است که یگان حفاظتی شهرداری تهران سال گذشته 181 نفر را در ارتباط با نزاع و درگیری و 31 نفر در ارتباط با سلاح سرد و 2 نفر در ارتباط با سلاح بادی و شکاری و 15 نفر در ارتباط با مشروبات الکلی دستگیر و 89 لیتر انواع مشروبات الکلی، 84 قبضه سلاح سرد، کشف و ضبط کرده است.{3}
کم توجهی سامانه های 137 و 1818
«مریم ترسایی» 41 ساله و کارمند وزارت میراث فرهنگی به ایرنا می‌گوید: هر چند که شهرداری تهران گفته است که چنانچه شهروندان در خصوص وضعیت روشنایی یا مشکلات دیگر در بوستان‌ها مشکلی دارند، با شماره‌های 137 و 1888 تماس گرفته و مساله را اعلام کنند تا در اسرع وقت به آنها رسیدگی شود اما این سامانه‌ها آن طورکه شایسته است، مشکلات و معضلات شهروندان را دریافت و منعکس نمی‌کنند؛ گاهی ماه‌ها زمان می‌برد تا به شکایت، انتقاد و یا پیشنهاد شهروندان از طریق این سامانه‌ها پاسخ داده شود.
همچنین «زینب حاتمی» 30 ساله و شاغل در بخش خصوصی، یکی دیگر از شهروندان تهرانی در همین زمینه می‌افزاید: "سامانه‌های 137 و 1888 بعضی مواقع برای تماس تلفنی شهروندان اثری قائل نمی‌شوند به گونه‌ای که بعد از چند دقیقه پشت خط معطل ماندن پاسخ داده می‌شود که بایستی به سامانه دیگر مراجعه کنید و یا در سایت سامانه ثبت شود.
قبح زدایی
دکتر عبدالرضا ادهمی جامعه‌شناس و عضو هیات علمی دانشگاه در همین زمینه به ایرنا می گوید: نخستین موردی که به ذهن هر شهروند عادی و یا رهگذر در هنگام ورود به پارک‌ها و بوستان‌ها می‌رسد؛ چگونگی امنیت آن محیط است. اگر در پارک‌ها و بوستان‌ها برخورد قاطع با متخلفان صورت نگیرد؛ قطعا از یکسری ناهنجاری‌ها و انحرافات اجتماعی قبح‌زدایی شده و عادی‌انگاری صورت می‌پذیرد تصور کنید که می‌خواهید با خانواده به پارکی بروید و تمایل دارید چند ساعتی از وقت استراحت و فراغت خود را در پارک و بوستانی به سر کنید، ناامنی‌هایی که وجود دارد یک احساس ناخوشایندی را به وجود می‌آورند.
وی می‌افزاید: «قبح‌زدایی» یکی دیگر از معضلات پارک‌ها به شمار می‌رود و وقتی در این پارک‌ها و بوستان‌ها برخورد قاطع با متخلفان صورت نگیرد؛ از یکسری ناهنجاری‌ها و انحرافات اجتماعی قبح‌زدایی می‌شود و عادی‌انگاری صورت می‌پذیرد و تبدیل به اقدامات روال‌مند می‌شود.
یادگیری و الگوپذیری
«دکتر غلامرضا محمد نسل»، متخصص حقوق جزا و جرم شناسی در این زمینه به خبرنگار ایرنا می گوید: پارک‌ها و بوستان‌ها برای استراحت و تفریح و گذراندن اوقات فراغت شهروندان است و نباید محل تجمع معتادان و سایر معضلات باشد و کثرت وجود چنین افرادی در بوستان‌ها، سبب عادی‌انگاری شده و می‌تواند سبب الگوپذیری یک کودک و نوجوان از نحوه سیگار کشیدن، لباس پوشیدن، ارتباطات و صحبت کردن آنها شود.
پارک‌ها نباید محل تجمع معتادان باشد و کثرت وجود چنین افرادی در بوستان‌ها، سبب الگوپذیری کودکان و نوجوانان می‌شود
مدیرعامل سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهرداری تهران در این زمینه معتقد است که «مناسب سازی بوستان‌ها برای استفاده تمامی اقشار جامعه از جمله توان‌یابان و کهنسالان میزان استفاده از این محیط ها را برای همه اقشار جامعه مهیا نموده و در نتیجه امکان بزهکاری و ایجاد ناامنی را کاهش می‌دهد.»
مختاری می افزاید: همچنین برگزاری ویژه برنامه‌های دینی و فرهنگی مانند جشنواره‌های ماه مبارک رمضان وسایر مناسبت‌های تقویمی منجر به حضور هر چه بیشتر مردم و استفاده آنها از بوستان‌ها شد که نشان می‌دهد با حضور مردم امکان ایجاد ناامنی وجود ندارد. ایجاد مراکز تحقیقات و مشاوره گل و گیاه و مزارع خانواده در بوستان‌ها نیز یکی از راه‌های جلب عموم مردم به پارک‌ها و در نتیجه کاهش ناامنی بوستان‌ها است.
سرویس بهداشتی
«سعید بزرگی» 35 ساله و کارمند بانک در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اظهار می‌دارد: «کثیفی یا کمبود سرویس بهداشتی یکی دیگر از معظلات برخی از پارک‌ها و بوستان‌های تهران است به گونه‌ای که در برخی مکان‌ها یا سرویس بهداشتی وجود ندارد و در برخی دیگر کثیف هستند. در برخی موارد نیز سرویس‌های بهداشتی مشکلات فنی زیادی دارند؛ یا شلنگ آب و مایع دستشویی وجود ندارد؛ برخی دیگر در ندارند یا پنجره‌ها شکسته است. در بیشتر سرویس های بهداشتی فضای مناسب مادر و کودک وجود ندارد و اغلب نیازمند تعبیه تهویه‌های مناسب، سنگ‌کاری کف سرویس‌ها، رفع مشکلات برقی و تاسیساتی، رنگ‌آمیزی، اصلاح لوله‌کشی، تعویض شیرآلات وایجاد سیستم مخازن مایع دستشویی هستند.
در ساخت سرویس‌های بهداشتی مختص شهروندان معلول و سالخوردگان در پارک‌ها و بوستان‌ها کم‌توجهی شده است.
وی می‌افزاید: همچنین گاهی نیز مشاهده می‌شود که برخی با عناوین مامور و یا نگهبان شهرداری، هزینه‌ای به منظور استفاده از سرویس‌های بهداشتی بوستان‌ها از افراد دریافت می‌کنند که بایستی نگهبانان پارک‌ها و بوستان‌ها این افراد را شناسایی و به یگان حفاظت شهرداری مستقر اطلاع دهند.
وی یادآور می‌شود: این در حالی است که اهمیت موضوع سرویس های بهداشتی در جهان تا حدی است که سازمان ملل متحد 19نوامبر (28 آبان) را به عنوان روز جهانی توالت (World Toilet Day) نام نهاده است و از سال 2001 میلادی سازمان بین‌المللی توالت (World Toilet Organization) تاسیس شد تا توسعه سرویس بهداشتی مدرن را در سراسر جهان در دستور کار قرار دهد.
این شهروند خاطرنشان می‌سازد: دسترسی سریع و آسان شهروندان به امکانات شهری به عنوان یک اصل ضروری در مبحث مدیریت شهری ایجاب می‌کند این موضوع به طور جدی مورد توجه قرار گیرد؛ بر اساس بند 21 ماده 55 قانون شهرداری‌ها (مبنی بر تصریح و تأکید به ساخت سرویس‌های بهداشتی، اهتمام شهرداری‌ها به ارتقا بهداشت عمومی) لازم است طی برنامه‌ریزی دقیق در راستای خدمت‌رسانی به شهروندان این امر به بهترین نحوه اجرا شود.
وی ادامه می دهد: همچنین در این امر کمتر به موضوع شهروندان معلول و سالخوردگان توجه شده و این در حالی است که بر اساس قانون جامع حمایت از معلولان چنانچه تعداد سرویس‌های عمومی دارای 8 چشمه باشد 2 چشمه برای معلولان در نظر گرفته شده و نیز نصب و راه‌اندازی توالت فرنگی برای سالمندان نیز باید مورد اهتمام قرار گیرد.
رنگ‌آمیزی تجهیزات بوستان‌ها
برخی از تجهیزات پارک‌ها و بوستان‌ها سال‌ها پیش رنگ‌آمیزی شدهاند و نیاز به بازنگری داشته و بایستی پایه چراغ ها، نرده‌ها، مبلمان پارکی، سنگ جداول، وسایل بازی و لوازم ورزشی و دیگر بخش های پارک‌ها و بوستان‌ها رنگ‌آمیزی شوند؛ چرا که ایجاد فضای شاداب برای شهروندان نیازمند رنگ و نورافشانی است و این امر نیز نیازمند اراده‌ای جدی از سوی شهرداری و سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهر تهران است.
حفظ و توسعه فضای سبز از اولویت‌های مدیریت شهری بوده و علی‌رغم تمامی مشکلات مالی سعی شده تا تمامی احتیاجات فضای سبز مرتفع شود.
علی محمد مختاری، مدیرعامل سازمان بوستان‌ها و فضای سبز پایتخت در گفت‌وگو با پژوهشگر ایرنا در این زمینه اظهار می دارد: «حفظ و توسعه فضای سبز از اولویت‌های مدیریت شهری در تهران بوده و باوجود تمامی مشکلات مالی به‌دلیل اهمیت موضوع سعی شده تا تمامی احتیاجات فضای سبز جهت نگهداری و توسعه فضای سبز مرتفع شود. لذا هرساله با توجه به وضعیت کاری و نازهای نگهداری و توسعه فضای سبز بودجه مورد نظر به شهرداری تهران اعلام می‌شود و در این زمینه تاکنون مشکل خاصی وجود نداشته است در خصوص ترمیم سنگفرش‌های بوستان‌ها نیز هرساله بودجه ای جهت ترمیم فضای سبز در نظر گرفته می‌شود که هر یک از مناطق بر اساس بودجه مذکور نسبت به ترمیم بخشی از بوستان‌های خود که نیاز به مرمت دارند اقدام می‌کنند.
نبود نظارت
دکتر غلامرضا محمد نسل، متخصص حقوق جزا و جرم شناسی به خبرنگار ایرنا می گوید: پارک یک فضای مشترک است و باید پیشگیری از جرم در این مکان‌ها رعایت شود و برای این کار به گشت‌زنی مداوم ماموران و دوربین‌های کنترل نیاز است؛ فضایی است که زن و بچه و پیر و جوان در آنجا تردد دارند و وجود ناامنی‌ها باعث می‌شود که احتمالا استفاده‌کنندگان از فضای سبز به جای استراحت در پارک، بزه دیده و قربانی سرقت واقع شوند.
گعده معتادان و خلافکاران در پارک‌ها نشان از سهل‌انگاری مسوولان بوستان‌ها و ماموران امنیتی است.
وی می‌افزاید: شهرداری باید احساس مسئولیت‌کند یعنی حیف است که از نظر سخت‌افزاری این همه هزینه پارک‌ها شود و درخت و گل، نیکمت و مبلمان شهری و غیره مرتب باشد اما نظارتی دقیق ومستمر در این فضای مشترک عمومی نباشد و معتادان در آنجا جمع شوند و یا خلافکاران در آنجا گعده کنند که نشان از سهل‌انگاری مسئولان پارک دارد.
علی محمد مختاری، مدیرعامل سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهرداری تهران در همین زمینه اظهار می‌دارد: استفاده از نیروهای حفاظتی و نگهبانی بوستان‌ها تحت عنوان پلیس بوستان از مدتها پیش در دست اجرا بوده که از بروز ناهنجاری‌های اجتماعی در بوستان‌ها جلوگیری نمایند و منجر به آسایش و امنیت استفاده کنندگان از این فضاهای عمومی شوند. همچنین هماهنگی با نیروی انتظامی تهران بزرگ برای ایجاد امنیت در بوستان‌های بزرگ شهری نیز از دیگر اقدامات مهم است که اکنون در تعدادی از بوستان‌های بزرگ شهری حضور فعال دارند.
روشن کردن آتش
«حسین حیدری» 25ساله و دانشجو به خبرنگار ایرنا می‌گوید: «در برخی از پارک ها و بوستان‌ها خصوصا در فصول سرد زمستان برخی از شهروندان اقدام به شکستن درختان و روشن کردن آتش می‌کنند که در برخی مواقع سبب حادثه و آسیب به جان شهروندان و یا محیط اطراف و درختان می‌شود که این امر نیازمند فرهنگ‌سازی از طریق رسانه‌ها و نصب تابلوهای اخطار حریق آتش و گشت‌زنی پارکبان‌ها است.»
این در حالی است که به استناد ماده 47 قانون حفاظت از مراتع و جنگل ها و فضاهای سبز، اگر فردی در سطوح جنگل و مرتع به صورت عمد آتش‌سوزی به وجود آورد، شعب دادگاه مجرم را به زندان از 3 ماه تا 6 سال محکوم خواهد کرد.{4}
گشت زنی نگهبانان بوستان‌ها
بر اساس داده‌های سامانه شفافیت شهرداری تهران، سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهر تهران 235 نفر کارمند رسمی دارد؛ البته قرارداد اکثر کارگران شاغل در پارک‌ها و بوستان‌ها با شرکت‌های پیمانکاری است؛ بر اساس بودجه مصوبه سال 1400 شهرداری تهران توزیع اعتبارات به تفکیک ماموریت، برنامه و طرح در مورد فضای سبز بدین گونه است که تجمیع کل اعتبارات برای حقوق و مزایای مستمر و تملک دارایی سرمایه ای ارایه شده جهت «توسعه و نگهداری فضای سبز شهری و پیراشهری»، «احداث و توسعه بوستان و تفرجگاه»، «احداث و توسعه فضای سبز معابر شهری»، «باز پیرایی، مناسب سازی و تجهیز بوستان ها وفضای سبز»، «توسعه جنگل‌کاری و کمربند سبز پیرامون شهر»، «نگهداری فضای سبز»، «طراحی و اجرای شبکه‌های آبرسانی فضای سبز»، «نگهداری جنگل و کمربند سبز پیرامون شهر» و «جبران هزینه راهبری و مدیریت پارک‌ها و فضای سبز سازمان بوستان ها» 4 میلیارد و 431 میلیون و 475 هزار و 1287 ریال بوده است.
میزان اعتبارات فضای سبز شهرداری تهران کاهش محسوسی داشته و همین امر سبب کسر نیرو شده است و بر همین اساس اغلب پیمانکاران مجبورند بر خلاف قانون از اتباع غیر ایرانی که عموما افغان هستند؛ استفاده کنند.
هر چند که ردیف بودجه‌های دیگری نیز به طور حتم برای این امر اختصاص داده می‌شود اما با این همه باز هم به نظر می‌آید که تزریق منابع مالی بیشتر برای این حوزه بایستی مورد اهتمام قرار گیرد تا شاید وعده رئیس‌جمهوری مبنی بر تجدید نظر جدی در امر نظام پیمانکاران محقق شود.{5}
در امر نگهبانان پارک‌ها هم با دو مورد مواجه هستیم که نخست عدم نظارت دقیق بر حسن انجام وظایف شان و دیگری کمبود نیروی انسانی برای این امر است.
«کامبیز» یکی از پیمانکاران مناطق فضای سبز شهری شهرداری تهران در این زمینه به ایرنا می‌گوید: طی چند سال گذشته میزان اعتبارات فضای سبز شهرداری تهران کاهش محسوسی داشته و همین امر سبب کسر نیرو شده است.
وی می افزاید: همچنین به سبب حقوق‌های نامناسب، سختی کار و مشکلات بیمه سبب شده تا بسیاری از پیمانکاران بر خلاف قانون از اتباع غیر ایرانی استفاده کنند.
دکتر غلامرضا محمد نسل، متخصص حقوق جزا و جرم شناسی به خبرنگار ایرنا می گوید: پارک‌ها در اغلب کشورها دارای پلیس هستند آن طور که ماموران شهرداری با دوچرخه گشت می‌زنند و اگر معضلی را مشاهده کنند، تذکر جدی داده و حتی خاطیان را دستگیر می‌کنند. متاسفانه در پارک‌ها، پلیس دوچرخه‌سوار نداریم ولی در بسیاری از کشورها چنین امری مرسوم بوده و کنترل‌های مختلفی صورت می‌گیرد؛ به طور مثال از افرادی که سگ می‌گردانند خواستار ارایه مدارک از جمله واکسن و غیره می‌شوند و اگر سگ را رها کنند، آنها را جریمه کرده و گوشزد می‌کنند که بایستی آنان را کنترل کنند تا سبب آسیب یا ترساندن سایر شهروندان نشوند؛ واقعیت آن است که محیط‌های پارک نیاز به انتظام دارند؛ وقتی پارک‌ها کنترل نشود و صاحبی نداشته باشد، افراد بزهکار در آن اماکن عمومی جمع می‌شوند.
وی یادآور می شود: نباید در فضاهای عمومی و مشترک اینگونه افراد رها شوند؛ پارک‌ها و بوستان‌ها صاحب دارند که آنهم شهرداری‌ها هستند و ماموران این ارگان هم وظیفه‌شان مشخص است؛ منتهی کم‌کاری می‌کنند به گونه‌ای که وقتی وارد پارک می‌شوید هیچ ماموری را نمی‌بینید و نظارتی هم انجام نمی‌شود. اکنون اکثر خانه‌ها، آپارتمان شده و منازل ویلایی اندک شدهاند و مردم برای پیاده‌روی، هواخوری، ورزش یا صحبت کردن و وقت‌گذرانی باید بتوانند به پارک‌ها بروند و احساس امنیت کنند و جو خوشایند ببینند؛ که این امر لازمه‌اش آن است که ماموران شهرداری نگذارند چنین فضاهایی تصرف شوند، چون مردم جرات نمی‌کنند به آن‌جاها بروند و از معتادان و زورگیران در هراس هستند.
پلیس دوچرخه‌سوار در پارک‌ها نداریم ولی در بسیاری از کشورها چنین امری مرسوم بوده و کنترل‌های مختلفی صورت می‌گیرد. اما مدیرعامل سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهرداری تهران نظر دیگری داشته و به ایرنا اظهار می دارد: نحوه استفاده از کارگران در حفظ و توسعه فضای سبز و تعداد مورد نیاز برای هر پروژه به دقت مشخص می‌شود.
وی می‌افزاید: هرساله نظامنامه پیمانهای نگهداری و توسعه فضای سبز و تاسیسات وابسته آن توسط سازمان بوستان‌ها تهیه و به مناطق 22 گانه شهر تهران ارسال می‌شود در این نظامنامه تعداد دقیق بکارگیری نیروهای کارگری بر اساس هریک از آیتم های نگهداری مانند نگهداری درختان، درختچه ها؛ آب‌نما، معابر بوستان، تاسیسات برقی و غیره در 49 آیتم مشخص شده و در تمامی قراردادهای نگهداری و توسعه فضای سبز کاملا مشخص می‌باشد و اگر پیمانکاری خارج از این چارچوب کار کند و یا از تعداد کارگران اعلام شده تعداد کمتری را استفاده کند موضوع توسط ناظرین مقیم منطقه و ناظرین عالی سازمان به‌صورت روزانه رصد شده و در صورت تخلف با پیمانکاران خاطی برخورد می‌شود. بنابراین با عنایت به مفاد نظامنامه‌های ابلاغی و تعداد نیروهای کارگری مشخص شده در هر پیمان کمبود کارگر در فضای سبز نمی‌بایست وجود داشته باشد.
سنگفرش بوستان‌ها
فرسودگی جداول و مرمت نشدن سنگفرش و کفپوش بوستان‌ها از جمله دیگر مشکلاتی است که شهروندان تهرانی در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشتند که «در برخی از پارک‌ها و بوستان‌های تهران دیده می‌شود؛ مستهلک بودن برخی از کفپوش‌های زمین‌های بازی کودکان در بوستان‌ها سبب عدم امنیت و گاهی آسیب رساندن به کودکان می‌شود؛ همچنین نشست آسفالت در بسیاری از پارک‌ها و بوستان‌ها مشاهده می‌شود.
هر چند که گفته می‌شود که "کاهش فعالیت‌های عمرانی به سبب ناکافی بودن بودجه بوده و بر همین اساس نیز معابر دیگر همچون چند سال قبل دارای وضعیت مناسبی نیستند.»
آبخوری در بوستان‌ها
نگهداشت آبخوری در بوستان‌ها نیز از جمله مشکلات دیگری است که در برخی از پارک‌های تهران مشاهده می‌شود به گونه ای که برخی کاملا تخریب شدهاند و برخی نیز از بهداشت کافی برخوردار نیستند؛ هر چند که شهرداری تهران توجه ویژه‌ای به امر "ایمنی بوستان‌ها و پارک‌های محلی و فراهم کردن زمینه حضور امن و ایمن خانواده‌ها" داشته و ایمنی و موارد بهداشتی را در شرح وظایف پیمانکاران نگهداری فضای سبز قرارداده است اما این امر نیازمند نظارت و کنترل دقیق تر، عملکرد پیمانکاران و ارسال دستورالعمل ایمنی_ بهداشت_ محیط زیست بوستان‌ها به آنان و نیز ملزم نمودن شهرداری‌های مناطق به بررسی بهداشت و ایمنی شغلی و تاکید بر کنترل وضعیت آبخوری‌ها و رستوران‌های موجود با اولویت ایمن‌سازی و همکاری با سازمان ملی استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، ملزم نمودن مناطق و اخذ گواهی نامه استاندارد است.
خرید و فروش حیوانات
هر چند که برخی پت‌شاپ‌ها را برای خرید و فروش حیوانات دارای مجوز ارایه شده است اما در برخی از پارک‌ها علاوه بر اینکه پرنده‌های زینتی خرید و فروش می‌شود، پرنده‌های وحشی و حتی حیوانات دیگر نیز می‌توان پیدا کرد؛ حیواناتی که اکثرا خرید و فروش آنها غیر قانونی است و توسط دلال‌های غیرمجاز معامله می‌شوند.
نامرتب بودن نمازخانه‌ها
«حسین مقدم»62 ساله و شهروند تهرانی بازنشسته در گفت‌وگو با ایرنا می‌گوید: برخی از شهروندان از نامرتب بودن نمازخانه‌ها، اندک بودن مهر ویا کثیف و شکسته بودن آنها گله دارند؛ ضمن اینکه در برخی از پارک‌ها هم نظافت فرش‌های نمازخانه ها مورد اعتراض است. گاهی نیز افرادی محل عبادت را با جای خواب اشتباه می‌گیرند که نیاز به تذکر نگهبانان پارک‌ها و بوستان‌ها است.
بازارچه‌های خوداشتغالی
ستاد توانمندسازی زنان سرپرست خانوار شهرداری تهران به منظور بهره‌مندی زنان سرپرست خانوار از موقعیت‌های داد و ستد و ایجاد امکان عرضه و فروش محصولات تولیدی و خدمات افراد، در فضاهای مناسب 22 مناطق گانه شهر تهران اقدام به ایجاد بازارچه‌های خود اشتغالی نموده است. ایجاد فرصت‌های اشتغال و خودکفایی مالی، حس خودباوری و خودارزشمندی، مهارت‌آموزی در فروش و ترغیب بانوان به فروشندگی به جای دستفروشی، ایجاد محیط کاری امن و پرآرامش و غیره از جمله اهداف ستاد توانمندسازی زنان سرپرست خانوار در برپایی این بازارچه‌ها است.{6}
تعدادی از شهروندان به ایرنا در ایر راستا می‌گویند: هر چند که بازارچه های خود اشتغالی یکی از بخش های بسیار مهم ستاد توانمندسازی است که از طریق مکان‌یابی توسط امور بانوان مناطق شهرداری، شناسایی و برپا می‌شود اما در برخی موارد شاهد کمبود دقت کافی در مرتب سازی بازارچه های خوداشتغالی هستیم.
کارگران فصلی
حضور و تجمع کارگران فصلی در حاشیه‌های برخی از پارک ها و بوستان‌ها از جمله دیگر مشکلاتی است که سبب نارضایتی شهروندان می‌شود و این در حالی است که معاونت‌های امور خدمات شهری و امور اجتماعی و فرهنگی و امور مناطق شهرداری تهران بر اساس قانون از اعضای ستاد ساماندهی کارگران ساختمانی و فصلی هستند.
همچنین با استناد به بند دوم از ماده هفتاد و یکم (71) قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران، دبیرخانه ستاد ساماندهی کارگران ساختمانی و فصلی در معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران مستقر بوده و بر اساس همین قانون تعیین محل تجمع کارگران در مناطق مختلف شهر و ساماندهی حضور آنان در محل‌های تعیین‌شده در ساعات محدود و مشخصی از روز و اجازه حضور به کارگران نیازمند مجوز از سوی شهرداری است.{7}
البته هر چند که شهرداری تهران تلاش کرده تا با هدف جمع‌آوری کارگران ساختمانی پراکنده شده در میادین و ساماندهی کارگران فصلی محل های اسکان کارگران ساختمانی در منطقه پایتخت تاسیس کند اما هنوز این امر به طور کامل عملیاتی نشده است.
کارتن‌خواب‌ها و تکدی‌گری
حضور کارتن‌خواب‌ها در پارک‌ها و بوستان‌ها از جمله معضلات اصلی در این حوزه به‌شمار می‌رود و علاوه بر کریه ساختن منظر فضای محیط سبب ایجاد استرس و احساس ناخوشایند به شهروندان می‌شود.
این کارتن‌خواب‌ها تکدی‌گری نیز می‌کنند، آن طور که در سال گذشته یگان حفاظت شهرداری تهران 88 کارتن خواب زن و 45 هزار و 443 کارتن خواب مرد را جمع‌آوری کرده است.
حضور متکدیان در سطح شهر و پارک‌های پایتخت یکی از آسیب‌های جدی اجتماعی بشمار می‌رود که می‌تواند آسیب‌های جدی روانی و بهداشتی بر روی شهروندان داشته باشد. برخی از پارک‌های تهران اکنون شاهد حضور متکدیانی از سنین مختلف کودک تا خردسال و حتی اتباع بیگانه است. در سال گذشته یگان حفاظت شهرداری تهران، 101 متکدی زن، و 83 متکدی مرد را جمع آوری کرده بود.{8}
دوچرخه
«محسن فرجام» 24 ساله و دانشجوی تهرانی در گفت‌وگو با ایرنا می‌گوید: هر چند که بسیاری از پارک‌ها و بوستان‌های تهران محل مناسبی برای دوچرخه سواری ندارند ولی در برخی از پارک‌ها، ایستگاه‌های اجاره دوچرخه تعبیه شده که علاوه بر هزینه نسبتا بالای اجاره آن برای یک نوجوان از کیفیت پایین نیز برخوردار هستند. همچنین در برخی از پارک‌ها جانمایی مناسبی برای کانکس‌های دوچرخه انجام نشده و به دور از چشم شهروندان قرار گرفته است و یا در برخی از بوستان‌ها، شرکت پاک چرخ ایرانیان با برند بیدود ایستگاه‌هایی را تعبیه کرده است که افزایش گستره چتری آن به تمامی پارک‌ها و بوستان‌ها می‌تواند اقدام ارزشمندی به شمار رود.
خدمات معلولان
موضوع مناسب‌سازی معابر عمومی و نقاط مختلف شهر برای تردد آسان گروه‌های توان‌یاب همواره یکی از مهمترین مسائل اجتماعی و مدیریت شهری محسوب می‌شود. شهروندانی که به دلایل مختلف ازجمله معلولیت، جانبازی، سالمندی و غیره برای انجام امور روزانه خود و حضور در سطح جامعه، نیاز به شرایط خاصی به ویژه برای عبور و مرور در معابر، فضاهای عمومی، حمل و نقل عمومی و غیره دارند.
توان‌یابان نیز برای ورود، تردد یا استفاده از امکانات مختلف پارک‌ها و بوستان‌ها با دشواری و مشکلاتی مواجه هستند. فضاهایی ازجمله پارک‌ها و بوستان‌ها که یکی از نقاط مهم شهری برای استفاده شهروندان محسوب می‌شود و امکان استفاده آسان معلولین و سالمندان از این فضاها یکی از الزامات اصول شهرسازی به شمار می‌رود. موضوع مناسب‌سازی در برخی از بوستان‌های پایتخت نادیده گرفته شده و توان‌یابان نیز برای ورود، تردد یا استفاده از امکانات مختلف بوستان با دشواری و مشکل روبرو هستند، این در حالی است که امکان استفاده از فضاهای سبز و تفریحی برای سالمندان، جانبازان و معلولین امری ضروری به ویژه برای حفظ نشاط شهر و شهروندان است به گونه‌ای که بر اساس قانون جامع حمایت از حقوق معلولان، وزارتخانه‌ها، سازمانها و مؤسسات و شرکت‌های دولتی و نهادهای عمومی‌و انقلابی موظفند جهت دسترسی و بهره‌مندی معلولان، ساختمانها و اماکن عمومی،ورزشی و تفریحی، معابر و وسایل خدماتی موجود را در چارچوب بودجه‌های مصوب‌سالانه خود مناسب‌سازی نمایند.
به گفته شهرداری تهران مناسب‌سازی 150 بوستان را در دستور کار قرار داده که تاکنون فقط 88 بوستان به طور کامل مناسب سازی شده است؛ در مجموع 2300 بوستان در شهر تهران وجود دارد، که از این تعداد، حدود یک‌هزار بوستان تا حدودی مناسب‌سازی شدهاند اما پروژه مناسب‌سازی آنها کامل نیست.
البته شرایط ورود افراد توان‌یاب و معلول به این هزار بوستان نیز فراهم شده اما مناسب‌سازی کامل در آنها رخ نداده است.{9} این در حالی است که بر اساس طرح حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت مصوب سال 96 شورای اسلامی شهر تهران نیز وظایف شهرداری‌ها در مناسب سازی معابر اعلام شده است.
بر این اساس، «شهرداری مکلف است در انجام پروژه‌های عمرانی و شهرسازی تمهیدات لازم را برای بهبود امکان حضور افراد دارای معلولیت در سطح شهر از جمله آماده‌سازی و مناسب‌سازی معابر عمومی، تفرجگاه‌ها، بوستان‌ها، فضاهای اجتماعی، فرهنگی و ورزشی، نصب نشانه‌ها و علائم فیزیکی لازم با اولویت میادین و معابر اصلی و نزدیک به تقاطع‌ها، تجهیز چراغ‌های راهنمایی معابر به علائم صوتی و نیز برجسته نمودن سطح پیاده‌روهای نزدیک به تقاطع‌ها برای استفاده نابینایان و انجام تمهیدات لازم در توقفگاه‌های عمومی با هدف در نظر گرفتن محل‌های ویژه برای توقف وسایل نقلیه افراد دارای معلولیت پیش‌بینی نماید.»{10}
سگ‌گردانی
سگ‌چرانی در پارک‌ها در حال تبدیل شدن به یک معضل اجتماعی و بهداشتی است. البته در ورودی تمامی پارک‌ها تابلوی ورود سگ ممنوع به چشم می‌خورد اما به دلیل عدم توجه مسئولان خدماتی و انتظامی مستقر در پارک‌ها، شاهد ورود روزافزون سگ‌ها به پارک‌ها هستیم.
در این حال باید به این نکته توجه داشت که در ایران، بساط کردن روی زمین و چمن پارک‌های شهری و پخت و پز و غذا خوردن و دراز کشیدن بزرگ‌ترها و بازی کردن بچه‌ها روی چمن‌های پارک، عادت شده است. اما در کشورهای اروپایی چنین رسم و رسومی را در مورد پارک‌های شهری نمی‌توان ملاحظه کرد. بنابراین حفظ تمیزی و بهداشت محیط پارک‌های شهری در ایران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و طبعاً چنین حساسیتی درکشورهای اروپایی و آمریکا شاید چندان ضرورتی نداشته باشد.
و اینک مساله این است که پارک‌های شهری ما در حال تبدیل شدن به توالت عمومی سگ‌ها هستند. اساسا یکی از دلایل سگ‌چرانی در پارک‌ها، دفع ادرار و مدفوع آنها در محلی غیر از محیط داخلی خانه است و این کار اگرچه محل خانه شخصی سگ‌چران‌ها را تاحدودی از آلودگی‌های شدید مصون می‌دارد اما در عوض موجب آلودگی شدید محوطه پارک‌ها به عنوان محیط‌های به شدت شلوغ و مورد استفاده عموم مردم می‌شود.
همچنین سگ‌های ولگردی در برخی از پارک‌ها و بوستان‌های تهران حضور دارند که برخی از شهروندان شاهد حمله‌ور شدن آنها به سنت شهروندان و ترساندن کودکان و سالخوردگان هستند و حتی این امر در نهایت سبب مجروحیت افراد نیز شده است.
نصب و جانمایی پل عابر پیاده
در چند سال اخیر شاهد افزایش پل‌های عابر پیاده در سطح شهر تهران بوده‌ایم اما با این وجود بسیاری از شهروندان به دلیل اینکه اکثر این پل‌ها از پلکان برقی برخوردار نیستند و یا اینکه در جای مناسبی تعبیه نشده‌اند، کمتر از آنها استفاده می‌کنند.
این روزها صحنه عبور عابران پیاده از عرض آزادراه‌ها و خیابان‌ها آن نیز درست زیر پل هوایی، در شهرها به امری عادی تبدیل شده است؛ مشکلی که اگر از دید عابران پیاده نگاه کنیم، به نبود زیرساخت‌ها از جمله مکانیزه کردن پل‌های قدیمی باز می‌گردد و اگر هم از دید مدیران شهری به این مساله نگاه کنیم، با عدم فرهنگ‌سازی در استفاده صحیح از امکانات شهری مرتبط است.
برخی از پارک‌ها و بوستان‌ها در اطراف بزرگراه ها واقع شدهاند که برخی جانمایی مناسبی نشده‌اند و در برخی نیز برای عبور معلولان اقدامات مناسبی انجام نشده است. همچنین مکانیزه ساختن پل های عابر پیاده سبب اشتیاق بیشتر شهروندان برای بهره مندی می‌شود.
همچنین پل‌های عابر پیاده که با هدف افزایش ایمنی شهروندان ساخته شدهاند، به‌دلیل نصب بیلبورد و تابلوهای تبلیغاتی در تمامی سطح پل، شب‌ها و حتی در ساعات کم تردد به مکانی برای تجمع معتادان و حتی اراذل و اوباش و زورگیران تبدیل شدهاند و این در حالی است که بر اساس قانون شهرداری تهران مکلف است در راستای ارتقاء ایمنی و امنیت شهروندان در استفاده از پل‌های عابر پیاده سطح شهر تهران، ضمن بررسی وآسیب شناسی وضع موجود به منظور بهبود ایمنی و ارتقاء امنیت و حذف فضاهای بی‌دفاع از پل‌ها و محیط بلافصل آنها و جلوگیری از شکل‌گیری هرگونه نقاط کور بر عرشه و مناسب‌سازی پل‌ها برای گروه‌های مختلف با استفاده از جلوه‌های بصری و توجه به جنبه‌های زیبایی شناسی در طراحی ایمن پل‌ها اقدام کند.{11}
همچنین باتوجه به اینکه جمعیت ایران رو به سالمندی است ضرورت دارد تا ازپلکان برقی بیشتری در ساخت پل‌های عابر جدید و یا اصلاح پل‌های عابر قدیمی استفاده کرد.
ترغیب بزهکاری
«حسین گودرزی» عضو کمیسون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در گفت‌گو با پژوهشگر ایرنا می‌گوید: نقش پارک‌ها به عنوان پدیده نوین در نظام امروزی بسیار مهم است که چه آثاری در نظام ارزشی و هنجارهای جامعه ایفا می‌کند؛ به طور حتم در صورت عدم رسیدگی قاطع به آسیب‌ها و معضلات در پارک‌ها و بوستان‌ها می‌تواند تبدیل به یک مشکل شود.
وی تصریح می‌کند: اگر پارک به عنوان محلی تلقی شود که افراد بزه کار احساس کنند که محل امنی دارند؛ این خود یک پاشنه آشیل برای امنیت محسوب می شود.
بوفه‌ها
گرانفروشی اجناس در بوفه‌های پارک‌ها و بوستان‌ها از جمله دیگر مشکلات شهروندان بشمار می‌رود؛ «لیلا فتوحی» 18 ساله و دانش‌آموز در همین زمینه به ایرنا می‌گوید: گاهی چندین برابر قیمت یک کالا نسبت به سوپرمارکت‌های شهر عرضه می‌شود و حتی گاهی مواد غذایی تاریخ گذشته ارایه می‌دهند که اگر شهروندان توجهی به آنها کنند، از آن مواد تاریخ گذشته تغذیه می‌کنند که ممکن است عوارض بهداشتی به وجود آورد.
تامین نور
تامین نور پارک‌ها و بوستان‌های پایتخت نیز از جمله دیگر مشکلاتی است که مدیران شهرداری و شهروندان با آن مواجه هستند چرا که برخی از پارک‌ها دچار کمبود نور کافی هستند و همین امر سبب دیده نشدن کامل محیط اطراف برای پارک‌بانان، نگهبانان، شهروندان و غیره می‌شود.
مدیرعامل سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهرداری تهران به ایرنا می‌گوید: با توجه به مشکلات اقتصادی سعی شده تا با استفاده از روش‌های نوین و هوشمندسازی نسبت به کاهش هزینه ها اقدام شود تا نگهداری فضای سبز به نحو مطلوب انجام پذیرد. البته موارد خاصی وجود دارد همانند بخشنامه شرکت برق منطقه ای تهران که درخواست نموده است که جهت صرفه جویی در مصرف برق در طی شب میزان روشنایی بوستان‌ها 50 درصد کاهش یابد که این مساله با هماهنگی ادارات فضای سبز مناطق 22 گانه با در نظر گرفتن این موضوع که نقطه کوری در بوستان‌ها ایجاد نشود این اقدام صورت پذیرد.
1. https://www.isna.ir/news/99102317775
2. https://tmicto.tehran.ir/Portals/0/Document/Amarname/NEW_PDF/AmarShahr/99-TehranStatisticalYearBook.pdf
3.http:// ماخذ: سالنامه آماری شهر تهران 1399
4.https://rc.majlis.ir/fa/law/show/96108
5.https://www.president.ir/fa/131114
6.http://https://farhangi.tehran.ir/Default.aspx?folderId=22273&view=gridview&pageSize=10
7.http://http://laws.tehran.ir/Law/TreeText/1365
8.http:// ماخذ: سالنامه آماری شهر تهران 1399
9.https://www.mehrnews.com/news/5363469
10.http://laws.tehran.ir/Law/ImageText/6393
11.http://laws.tehran.ir/Law/TreeText/6459
گزارش از: حمیدرضا بازگشا
برچسب‌ها
- شهرداری تهران
- شهر تهران
- پارک شهر
