بیانیه تروئیکای اروپا درباره برنامه هسته‌ای ایران
به گزارش خبرگزاری اقتصادایران، سه کشور اروپایی در بیانیه‌ای مشترک به گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره افزایش تولید اورانیوم غنی‌شده 60 درصدی واکنش نشان دادند.
سخنگوهای وزارت خارجه کشورهای فرانسه، آلمان و انگلیس آنچه به گفته آنها «افزایش نرخ تولید اورانیوم 60 درصدی در سایتهای نطنز و فردو» خوانده شده را محکوم کرده‌اند.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارش جدیدی روز سه شنبه مدعی شده بود که ایران سیاست کاهش در سرعت تولید اورانیوم 60 درصدی خود را کنار گذاشته و تولید اورانیوم با غنای بالای خود را افزایش داده است.
سه کشور اروپایی در بیانیه مشترک امروز خود مدعی شده‌اند: «این یافته‌ها نشان‌دهنده یه گام رو به عقب از سوی ایران هستند و موجب خواهند شد ایران نرخ ماهانه تولید اورانیوم 60 درصدی خود را تا سه برابر افزایش دهد.»
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارش روز سه‌شنبه خود ادعا کرده بود نرخ تولید اورانیوم 60 درصدی ایران در زمان کاهش توسط ایران به 3 کیلوگرم در ماه رسیده بود.
نهاد دیده‌بان هسته‌ای سازمان ملل در ادامه مدعی شده بود که از پایان نوامبر 2023، ایران میزان تولید اورانیوم با غنای 60 درصدی در سایتهای نطنز و فردو را به حدود 9 کیلوگرم در ماه افزایش داده است.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی 13 شهریور ماه سال جاری در گزارشی محرمانه خطاب به اعضای این نهاد بین‌المللی ادعا کرده بود که جمهوری اسلامی ایران سرعت غنی‌سازی اورانیوم با سطح خلوص 60 درصد را آهسته کرده است.
سه کشور اروپایی در بیانیه خود خاطرنشان کرده‌اند: «ما این اقدام را که موجب تقویت بی‌وقفه برنامه هسته‌ای ایران می‌شود را محکوم می‌کنیم. تولید اورانیوم با غنای بالا هیچ توجیه غیرنظامی معتبری ندارد و میزان تولید گزارش‌شده در کارخانه غنی‌سازی سوخت فردو و کارخانه غنی‌سازی سوخت آزمایشی [نطنز] باعث افزایش بیشتر مخاطرات اشاعه‌ای می‌شوند.»
کشورهای غربی به رهبری آمریکا و رژیم صهیونیستی در سال‌های گذشته ایران را به پیگیری اهداف نظامی در برنامه هسته ای این کشور متهم کرده‌اند. ایران قویاً این ادعاها را رد کرده است.
ایران تأکید می‌کند به عنوان یکی از امضاکنندگان پیمان منع گسترش سلاح‌های اتمی (ان‌پی‌تی) و عضوی از آژانس بین المللی انرژی اتمی، حق دستیابی به فناوری هسته‌ای را برای مقاصد صلح آمیز دارد.
علاوه بر این، بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکنون بارها از تاسیسات هسته‌ای ایران بازدید کرده‌اند اما هرگز مدرکی که نشان دهد برنامه صلح آمیز انرژی هسته‌ای این کشور به سمت مقاصد نظامی انحراف داشته باشد، پیدا نکرده‌اند.
ایران علاوه بر این در سال 2015 به توافقی با کشورهای موسوم به گروه 1+5 برای حل و فصل تنش‌ها بر سر برنامه هسته‌ای خود دست پیدا کرد. علی‌رغم اذعان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به پایبندی ایران به تمامی تعهداتش، دولت آمریکا در اردیبهشت‌ماه سال 1397 به صورت یکجانبه از این توافق خارج شد.
کشورهای اروپایی بعد از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای به تعهدات خود برای جبران آثار این خروج عمل نکردند. ایران تا یک سال بعد از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهدات خود ذیل برجام عمل نمود اما بعد از آن با استناد به مفاد برجام تعهداتش ذیل این توافق را کاهش داد.
در بخش دیگری از بیانیه سه کشور اروپایی آمده است: «ما علاوه بر این تصمیم ایران در خصوص بازگرداندن برخی از آرایش‌های آبشارهای سانتریفیوژی را مد نظر داریم. تأخیر ایران در اعلام این تغییر در ژانویه 2023 تمایل ایران برای همکاری کاملاً شفاف با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را با تردیدهای جدی مواجه می‌کند.»
در ادامه این بیانیه ادعا شده است: «این تصمیم نشان‌دهنده عدم حسن نیت ایران برای تنش‌زدایی است و از رفتاری خطرناک در یک بافت منطقه‌ای پرتنش حکایت دارد.»
فرانسه، انگلیس و آلمان در پایان از ایران خواسته‌اند این گام‌ها را به عقب برگرداند و تنش‌ها بر سر برنامه هسته‌ای خود را کاهش دهد. تروئیکای اروپایی تصریح کرده‌اند: «ایران باید به طور کامل با آژانس اتمی همکاری کند تا آژانس بتواند درباره ماهیت صرفاً صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران اطمینان خاطر بدهد.»
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سال‌های گذشته برخی از ادعاهای مطرح‌شده از سوی رژیم صهیونیستی درباره برنامه هسته‌ای ایران را مورد توجه قرار داده و تکرار کرده است. تهران این ادعاها را ساختگی دانسته و آنها را رد کرده است.
علاوه بر این، برخی از اظهار نظرهای «رافائل گروسی»، مدیر کل آژانس اتمی که خارج از حیطه وظایف تخصصی او مطرح می‌شوند بارها واکنش مقام‌های ایران را در پی داشته است.
به عنوان مثال، او در مصاحبه‌ای در شهریور ماه عدم بازگشت دولت جو بایدن به برجام را توجیه کرد. رافائل گروسی در آن نشست در پاسخ به یک خبرنگار گفت: «درباره سوال دیگر که به توانایی برای بازگشت به برجام مربوط می‌شود اجازه بدهید این را بگویم که حتی در آغاز به کار دولت در سال 2021 در واشنگتن آنها داشتند از یک برجامِ طولانی‌تر و قوی‌تر صحبت می‌کردند.»
وی در ادامه به توجیه رفتار دولت بایدن پرداخت و گفت: «بنابراین آنها درست از همان آغاز برای آن شرط می‌گذاشتند چون می‌دانستند که برجامی که در سال 2015 امضا شده بود، بعد از خروج [آمریکا] از آن در سال 2018 و بعد از گذشت نزدیک به 3 سال که ایران اقدام به غنی‌سازی مواد هسته‌ای بیشتری در سطوح بالاتر کرده بود احتمالاً دیگر آن اثر لازم را نداشت.»
وی اضافه کرد: «البته از لحاظ سیاسی نمی‌شد گفت که ما برجام را دور می‌اندازیم، چون آن توافق هنوز در آنجا بود. اما این دیدگاه... این درک وجود داشت که لازم بود نوعی اصلاحات [در توافق] اعمال شوند.»
کشورهای اروپایی در بند پایانی بیانیه مشترک خود خاطرنشان کرده‌اند که از راهکارهای دیپلماتیک در خصوص برنامه هسته‌ای ایران حمایت می‌کنند. در بند پایانی این بیانیه آمده است: «ما کماکان به راهکارهای دیپلماتیک متعهدیم و بار دیگر بر عزم خود مبنی بر اینکه ایران نباید هرگز به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند تأکید می‌کنیم.»
ادعای کشورهای اروپایی در حالی مطرح شده که مذاکرات برای رفع تحریم‌ها علیه ایران از سال گذشته دچار وقفه شده است. آخرین دور این گفت‌وگوها مردادماه سال گذشته در وین برگزار شد.
به گفته کارشناسان، برخی عوامل مانند فشارهای رژیم صهیونیستی، اختلافات با کنگره و مشکلات داخلی در آمریکا دلیل بی‌میلی دولت بایدن برای بازگشت به برجام، از زمان در دست گرفتن قدرت در کاخ سفید بوده است.
جمهوری اسلامی ایران راستی‌آزمایی رفع تحریم‌ها، اخذ تضمین در خصوص ماندگاری برجام و رفع ادعاهای پادمانی آژانس اتمی را اصلی‌ترین مطالبه خود در مذاکرات رفع تحریم‌ها قرار داده و تأکید کرده که تنها بازگشت به قرارداد دوجانبه‌ای که در ازای برخی محدودیت‌ها نفع ملموس اقتصادی برای ملت ایران به همراه داشته باشد را منطقی می‌داند و آن را می‌پذیرد.