تجربه؛ حرفه‌ای‌تر و خواندنی‌تر / آمریکا ملک‌الشعرا دارد!

عصر ایران؛ سروش بامداد - شماره اسفند 1399 ماهنامه «تجربه» را شاید نتوان ویژه‌نامه نوروزی دانست مانند آنچه در سال‌های گذشته منتشر و حتی جشنواره هم برگزار می‌کردند اما تمام ویژگی‌های یک شماره نوروزی پر و پیمان و شماره آخر سال را دارد.

اگر گزارش، گفت و گو، یادداشت، عکس و ترجمه را گونه‌های مهم روزنامه‌نگاری بدانیم و نمونه‌های برجسته آن را در «تجربه» مشاهده کنیم آنگاه این سخن گزاف نخواهد بود که حرفه‌ای‌تر و خواندنی‌تر شده است. گفت و‌گو با آیدین آغداشلو پس از ابهامات و اتهامات اخیر و دقت در انتخاب عکس و تیتر و زیرتیتر در روی جلد تا شایبه جانب‌داری یا جبهه‌گیری را ایجاد نکند، کافی بود تا توجه‌ها را جلب کند منتها برخی هنوز ندیده و نخوانده قضاوت کردند و قبل از انتشار و عرضه نشریه در عالم واقع، در فضای مجازی موضع گرفتند که چرا به هنرمند نقاش، تریبون داده است و بامزه‌تر از همه یک شبکه ماهواره‌ای فارسی‌زبان بود که بر اساس همین نوشته‌ها و قبل از انتشار و عرضه مجله گزارش تهیه کرد و موضع گرفت! سه گفت و گوی مفصل با رضا براهنی، لوریس چکناواریان و عباس صفاری هم از مصاحبه‌های خواندنی این شماره است و البته اولی طبعا مربوط به چند سال قبل است چون دکتر براهنی در حال حاضر شرایط مصاحبه را مانند قبل ندارد. از این سه مصاحبه سه سؤال و جواب را که جذاب‌ترند نقل می‌کنم. 1. خبرنگار از رضا براهنی می‌پرسد «چه پیشنهاد و صحبتی دارید برای این که ادبیات کشورمان جهانی شود و پختگی لازم را پیدا کند؟» نویسنده نام‌دار ایرانی پاسخ می دهد: «به نظر من این جهان است که باید بیاید طرف ادبیات ما. نباید از جهان گدایی ادبیات یا گدایی به رسمیت شناختن ادبیات‌مان را بکنیم.» 2. در مصاحبه با عباس صفاری - شاعر توانایی که در بهمن ماه گذشته چشم از جهان بست - هم با موضوع جالبی رو به رو می‌شویم: این‌که آمریکا ملک‌الشعرا دارد: «شاعران تراز اول در طول عمرشان یک بار ملک‌الشعرا می‌شوند و حقوق ملک‌الشعرایی می‌گیرند. هم ملک‌الشعرای فدرال داریم که ملک‌الشعرای کاخ سفید است و هم ملک‌الشعرای ایالتی داریم. اما همه ایالت ها لزوما ملک‌الشعرا ندارند. کالیفرنیا را اما می‌دانم ملک‌الشعرا دارد. در ایالت‌ها شهرداری این کار را رانجام می‌دهد و در کاخ سفید، خود کاخ سفید.» 3. این بخش از سخنان لوریس چکناواریان هم شوق‌انگیز است: «خانواده من به ایران مهاجرت نکرده‌اند. آنها به وطن خودشان برگشتند. چون ایرانی بودند. همه ارامنه ایرانی‌اند و در پایه‌گذاری کشور ایران سهم داشته‌اند. زمان کورش کبیر 28 کشور با هم جمع شدند و ایران را تشکیل دادند. در واقع ایران، اسم ملت نیست. اسم سرزمین است. یک جغرافیای بزرگ فرهنگی.» داستان‌ها و ناداستان‌ها را طبعا باید کامل خواند و نمی توان جمله‌ای را جدا کرد. هر چند عکس‌های انتخابی رضا معطریان عکاس پرآوازه را هم باید دید ولی اختصاص 7 صفحه به عکس‌های "پیتر ترنلی" از شناخته شده‌ترین عکاسان خبری جهان درباره کرونا در دو شهر نیویورک و پاریس از همان نگاه حرفه‌ای حکایت می‌کند که در آغاز اشاره شد. با این همه آنچه تجربه تازه را با دیگر نشریات هنری و ادبی و حتی شماره‌های قبلی همین ماهنامه کاملا متفاوت جلوه می‌دهد گزارش‌های آن است و چنانچه استاد روزنامه‌نگاری - علی اکبر قاضی‌زاده- هم در مقدمه کتابی درباره منتخبی از بهترین گزارش‌ها تصریح می‌کند دشوارترین ژانر روزنامه‌نگاری گزارش‌نویسی است. «راوی، خانه ندارد» درباره گردشگری ادبی و حفظ یادگارها و خانه‌های نویسندگان بزرگ که کاری است از آرزو شهبازی، «خانه اول، خانه دوم» درباره حضور بازیگران تئاتر در دنیای سینما (‌احسان زیور عالم، الهام احمد‌پور و سارا برومندی)، «پنج به علاوه یک» که گزارش «شایان شعبان» روزنامه‌نگار تجسمی است از زندگی و نوآوری‌های 5 نقاش و یک گالری‌دار و البته گزارش سما بابایی درباره وضعیت زنان موسیقی‌دان با عنوان «هیاهوی یک سکوت» 4 گزارش این شماره‌اند که جز از روزنامه نگاران حرفه‌ای برنمی‌آید. با این توضیحات روشن می‌شود که ارتقای کیفی و مطالب حرفه‌ای مجله به رغم پاره‌ای تغییرات نشان می‌دهد روزنامه‌نگاری کاری تیمی و بر پایه اصول حرفه‌ای و واقعیت‌هاست و متمایز از نویسندگی خاصه رمان‌نویسی که امری است فردی و بر اساس خیال.

------------------------------

بیشتر بخوانید / (دیگر مجلات معرفی شده در نوروز 1400):

*«آنگاه»؛ هم لذت خواندن، هم مغازله با فرم