ترکیب گروه داعش خراسان را بشناسیم / وعده‌ها قابلیت تحقق دارند؟ / پرسش‌های بی پاسخ اقتصاد!

به گزارش «تابناک»؛ روزنامه‌های امروز چهارشنبه دهم شهریورماه در حالی چاپ و منتشر شد که اظهارات مهم امیرعبداللهیان درباره برجام که مورد استقبال سرمقاله روزنامه جمهوری اسلامی نیز قرار گرفته است، در کنار خروج آمریکا از افغانستان پس از بیست سال و تیتر‌ها مختلف از جمله؛ شما اخراجید! (جوان)، فرار به 20 سال قبل (اعتماد)، اشغالگر از افغانستان گریخت (وطن امروز)، رسوایی بزرگ بایدن (جهان صنعت) و پایان عملیات فرار از افغانستان (کیهان) در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است. روز طلایی زنان ورزشکار ایران در پارالمپیک توکیو و آتش زمین خواران به جان تالاب‌های انزلی نیز از دیگر تیترهایی است که مورد توجه سردبیران در صفحه نخست روزنامه‌های امروز قرار گرفته است.

در ادامه تعدادی از یادداشت‌ها و سرمقاله‌های منتشره در روزنامه‌های امروز را مرور می‌کنیم؛

بهمن آرمان اقتصاددان طی یادداشتی در شماره امروز روزنامه ایران باعنوان وعده‌ها قابلیت تحقق دارند، نوشت: در حال حاضر بزرگترین مشکل کشور تورم است که باعث شده قدرت خرید مردم بسیار پایین باشد. رئیس جمهوری هم در کمپین انتخاباتی خود و حتی در مصاحبه‌ای که بعد از آن داشتند به این نکات اشاره کرد، اما آنچه مهم است این است که چگونه به این موارد و مشکلات باید رسیدگی کرد و چگونه به این وعده‌ها جامه‌عمل پوشاند. علاوه بر آن مهم‌ترین مسأله‌ای که در ارتباط با مشکل بیکاری و تورم و کوچک شدن هر روز سفره مردم وجود دارد، مسأله سرمایه‌گذاری است. بدون سرمایه‌گذاری شغل ایجاد نمی‌شود و افزایش عرضه کالا و خدمات صورت نمی‌گیرد و سفره مردم قوی‌تر نمی‌شود؛ بنابراین رئیس جمهوری به نکته بسیار مهمی اشاره کرد که گفت ما نرخ مالیات بر بخش تولید را که در حال حاضر 25 درصد است و برای شرکت‌های پذیرفته شده در بورس 22 و نیم درصد است کاهش می‌دهیم.

همین نرخ موجود در ایران 10 درصد بالاتراز میانگین نرخ مالیات بر واحد‌های تولید در کشور‌های عضو اتحادیه اروپا است؛ بنابراین کاهش آن که به 15 درصد اعلام شد و حتی آقای رئیسی عنوان کردند که ما این را برای شرکت‌های پذیرفته شده در بورس به 10 درصد کاهش می‌دهیم طبیعتا نکته‌ای است که می‌تواند بر سرمایه‌گذاری‌ها تأثیر بسیار بالایی داشته باشد و در نهایت میزان اشتغال هم افزایش پیدا کند. از طرف دیگر با توجه به مذاکرات و برداشته شدن تحریم‌ها صحبتی که اخیرا رئیس سازمان برنامه و بودجه عنوان کرد که وزارتخانه‌ها برنامه‌های خود را براساس ادامه تحریم‌ها ببینند پس تنها چیزی که باقی می‌ماند تقویت بخش ریالی اقتصاد است.

در حال حاضر کشور به بیش از 10 هزار کیلومتر آزادراه احتیاج دارد که هم توان فنی آن و ماشین‌آلات در کشور وجود دارد که نه نیاز ارزی دارد و نه متأثر از تحریم‌ها است. ساخت واحد‌های مسکونی یکی دیگر از وعده‌هایی بوده که داده شده است. چون در حال حاضر خرید مسکن برای مردم غیر ممکن شده است و حتی اجاره هم در دسترس خیلی از گروه‌های جامعه نیست. با تکنولوژی‌های جدیدی که در جهان وجود دارد ساخت نه تنها سالانه یک میلیون واحد مسکونی که دولت وعده آن را داده است بلکه در ابعاد بیشتر آن امکانپذیر است، اما واقعیت امر این است که این کار تنها در صورتی امکانپذیر است که بتواند به صورت انبوه‌سازی باشد که این مسأله هیچوقت در ایران عملی نشده و در کل صنعت‌سازی مسکن در کشور ما انجام نشده است؛ بنابراین باید اجازه بدهند که شرکت‌های ایرانی با شرکت‌های دارای تکنولوژی مربوطه و پیشرفته در جهان شرکت‌های مشترک تشکیل دهند و در مورد ساخت آزادراه‌ها که شدیدا کشور به آن نیازمند است قانون فعلی پاسخگو نیست. باید به گونه‌ای تغییر پیدا کند تا برای بخش خصوصی از جذابیت لازم برخوردار باشد؛ بنابراین تا بهبود روابط بین‌المللی با سایر کشورها، تنش‌زدایی و تقویت بخش ریالی اقتصاد مهم است و با توجه به کمبود منابع درآمدی دولت هیچ راهی برای تأمین منابع از طریق بورس وجود ندارد. یکی از سیاست‌های دولت بایستی این باشد که بورس را از حالت فعلی خارج و به ابزاری برای تأمین منابع مالی تبدیل کند. یعنی همان محور‌هایی که آقای رئیسی به آن اشاره کردند یعنی تعمیق بازار سرمایه و هدایت مستقیم منابع مالی به سمت فعالیت‌های تولیدی.

نعمت احمدی، حقوق‌دان در بخشی از یادداشتی در شماره امروز روزنامه شرق با عنوان گروه داعش خراسان را بشناسیم نوشت: ترکیب گروه داعش خراسان عجیب است؛ این گروه تروریستی ترکیبی متشکل از عناصر شبه‌نظامی سابق وابسته به گروه‌های سلفی مانند طالبان پاکستان، گروه‌های لشکرالاسلام، شبکه حقانی در افغانستان و گروه الدعوه و جنبش افراطی در ازبکستان است. حافظ سعید خان اولین رهبر گروه داعش خراسان در سال 2015 مورد حمله پهپادی آمریکا قرار گرفت و آمریکاییان مدعی شدند بیش از 30 نفر از عناصر رهبری این گروه را کشتند.

بعد از کشته شدن خان و معاونش، یکی از اعضای افراطی به نام «عبدالحسیب»، رهبری این گروه را بر عهده گرفت. عبدالحسیب که در قساوت و سنگدلی از حافظ سعید خان و معاونش معروف‌تر بود، تا سال 2017 گروه را رهبری کرد. مهم‌ترین اقدام گروه تروریستی داعش خراسان در زمانه عبدالحسیب حمله به بیمارستان نظامی در کابل بود که بیش از 50 نفر کشته و صد‌ها نفر زخمی را در پی داشت. عبدالحسیب بعد از واقعه حمله به بیمارستان نظامی کابل مورد حمله پهپاد‌های آمریکایی قرار گرفت و در ولایت ننگرهار کشته شد. جانشین عبدالحسیب فردی افراطی‌تر به نام «ابوسید» بود که مدت کوتاهی رهبری این گروه را بر عهده داشت و او هم مانند رئیس سابق گروه عبدالحسیب در حمله پهپادی آمریکا به هلاکت رسید. رهبران بعدی گروه داعش خراسان کمتر‌شناخته‌شده هستند تا اینکه نوبت به فردی به نام «اسلم فاروقی» رسید. این فرد توسط طالبان بازداشت شد و امروزه با باز‌شدن در‌های دو زندان معروف کابل معلوم نیست در بین آزاد‌شد‌گان باشد. بعد از بازداشت اسلم فاروقی در ژوئن 2020 تروریست افراطی دیگری که خود را «الشباب‌المهاجر»، یعنی مهاجر جوان می‌نامید، به قدرت رسید. البته از او با القاب دیگر مثل «سناءالله» هم یاد می‌کنند. هم‌اکنون سرکردگی این گروه را ظاهرا همین سناءالله بر عهده دارد و اخباری از کشته‌شدن او شنیده نشده است. سناءالله یکی از فرماندهان مرکزی شبکه حقانی و حلقه وصل گروه حقانی به داعش خراسان هم هست.

داعش خراسان خطرناک‌ترین گروه تروریستی و محل جذب دیگر تروریست‌های بریده از گروه‌های مختلف است؛ گروهی که طالبان افغانستان را شریک آمریکا می‌داند و در آموزه‌های خود کشتن هر فرد اعم از غربی یا اسلامی را که هم‌فکر با این گروه نباشد، مباح می‌داند. داعش خراسان دشمن سرسخت ایران است. سابقه درگیری طالبان با گروه داعش خراسان نشانگر تقابل خون‌بار این دو گروه است. گفتیم داعش خراسان تهدیدی جدی علیه ایران است؛ آینده افغانستان با این گروه خون‌بار باید مدیریت شود. مرز‌های شرقی ما آبستن حوادثی است که باید به‌درستی مدیریت شود تا این گروه خشن و خون‌ریز از موقعیت سوء‌استفاده نکنند.

وحید شقاقی شهری، تحلیلگر مسائل اقتصادی طی یادداشتی با عنوان پرسش‌های بی پاسخ اقتصاد در شماره امروز آرمان ملی نوشت: مساله ما در اقتصاد افراد و اشخاص نیستند و ساختار‌ها و نهاد‌های ما مساله دارند و اصلاحات ساختاری کار بسیار سخت و طاقت فرسایی است؛ مسئولان امروز وزارت اقتصاد و دارایی باید حتما به چرایی عدم تحقق اهداف و آرزو‌های وزرای گذشته بپردازد. همه وزرای قبلی آرزوی اجرای برنامه‌های وزیر اقتصاد دولت سیزدهم را داشتند که آشنا به مبانی نظری و مطالعات تجربی و مسائل اقتصادی ایران را می‌شناختند و دنبال این بودند که نظام مالیاتی کشور اصلاح و تورم کنترل شود و فضای کسب و کار بهبود پیدا کند. دنبال این بودند که کسری بودجه کمتر و رشد نقدینگی مهار شود. سوال بنیادین این است که چرا محقق نشد و این همان سوالی است که وزیر اقتصاد و دارایی دولت سیزدهم باید به آن پاسخ بدهد. مساله به این سادگی‌ها نیست که انتظار داشته باشیم با رفتن و آمدن‌ها مسائل انباشته بیش از پنج دهه ایران به این راحتی‌ها حل و برطرف شود. اگر وزیر اقتصاد به این چرا‌ها بپردازد می‌تواند خیلی حکیمانه‌تر و عاقلانه‌تر به این مسائل ورود کند در غیر اینصورت اگر شعاری برخورد کند همین اتفاقی می‌افتد که در همه دولت‌های گذشته شاهد آن بودند و در آخر نارضایتی از همه وزرای اقتصادی را داشتیم.

باید توجه داشت که مسائل بسیار سختی پیش روی اقتصاد ایران قرار دارد که برای رفع این مشکلات باید تصمیمات سخت و جدی‌ای گرفته شود که این تصمیمات نیازمند همکاری و هماهنگی با نهاد‌های مختلف اقتصادی و اجماع با نخبگان سیاسی و اقتصادی و پذیرش تبعات سخت همین تصمیمات است. فرض کنید دولت بودجه 900 هزار میلیاردی را به 700 هزار میلیارد تومان کاهش دهد؛ قطعا در چنین شرایطی در درون و بیرون دولت نارضایتی و صدا‌های اعتراضی بلند خواهد شد. این تصمیم ساده‌ای نیست؛ به عبارت دیگر گاهی اوقات مساله را می‌دانیم، ولی حاضر به پذیرش تبعات اصلاحات آن نیستیم. باید در برای اصلاحات تلاش کرد و در مقابل تبعات ناشی از آن ایستاد و تا زمانیکه این اتفاق نیافتد همین روند ادامه خواهد داشت. یکی از مهمترین اقدامات دولت باید اصلاح نظام بودجه‌ای باشد که کار سختی هم خواهد بود، بسیاری از دستگاه‌های دولتی موازی کاری می‌کنند و هزینه‌های اضافه دریافت می‌کنند و حذف و اصلاح این‌ها نیاز به هماهنگی و تصیمات سخت و همکاری نخبگان سیاسی اقتصادی و پذیرش و اغناسازی دارد. کار دولت در همین راهبرد سخت خواهد شد و باید با آسیب شناسی دقیق وارد مسائل شود وگرنه همان خطای دولت‌های گذشته را تکرار خواهد کرد.