تعارض منافع و انحصار اقلام دارویی کرونا توسط سازمان غذا و دارو

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، معاون فنی گمرک ایران در واکنش به شکایت معاون وزیر بهداشت و رئیس سازمان غذا و دارو از گمرک به سازمان بازرسی کل کشور در مورد ترخیص داروهای مقابله با کرونا دست به افشاگری زد. مهرداد جمال ارونقی در نامه به شانه ساز به جزئیات تعارض منافع واردات اقلام دارویی توسط برخی شرکت‌ها اشاره کرده است. وی در این نامه آورد: بازگشت به نامه شماره 31025/655 مورخ 1400/6/7 (تصویر پیوست) با موضوع: «ورود» کالاهای فاقد مجوز وزارت بهداشت به گمرکات کشور، به استحضار می رساند:

1 - ورود کالاهای فاقد مجوز بهداشت به گمرکات کشور در این خصوص، پاسخ نامه شماره 28468/665 مورخ 1400/5/26 مدیرکل محترم امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو (تصویر پیوست)، بطور مفصل، با تشریح تفاوت واژه های «مراجع تحویل گیرنده»، «اظهار کالا»، «مناطق آزاد و مناطق ویژه»، طی نامه شماره 711831/1400 مورخ 1400/6/6 (تصویر پیوست) داده شده است که توجه جنابعالی را به مفاد نامه مزبور جلب می نماید تا تفاوت دو واژه «ورود» و «ترخیص» کالا برای آن مرجع مشخص شود. باید توجه داشت خروج کالا یا ترخیص آن از اماکن گمرکی، مستلزم انجام تشریفات گمرکی است که مجوزهای قانونی لازم از جمله مجوز «وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی» در زمان انجام تشریفات گمرکی، بصورت سیستمی اخذ و سپس با رعایت سایر مقررات، اجازه ترخیص قطعی کالا از گمرک و خروج آن داده می شود. بنابراین، تمام کالاهای سلامت محور مشمول اخذ مجوزهای قانونی، با مجوز ترخیص وزارت بهداشت ترخیص و از گمرک خارج می شوند؛ 2 - عدم تأیید کلیه خطوط تولید محصولات دارویی شرکت Kwality هند و وجود داروی رمدسیویر در گمرک اولا - داروی مزبور در انبارهای شرکت تحویل گیرنده (شرکت انبارهای عمومی فرودگاه امام خمینی (ره) موجود بوده و نگهداری می شود و نه در گمرک؛ دوما - توجه جنابعالی را به مفاد پاراگراف بند 1 گزارش مورخ 1400/5/23 اینجانب به شماره 666879/1400 با عنوان دادستان محترم عمومی و انقلاب تهران (تصویر پیوست) جلب می نماید که در آن تصریح شده است " مقرر گردید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، بقید فوریت، مستندا نسبت به اعلام نظر درخصوص «ترخیص» یا «عدم ترخیص» محموله 200 هزار بسته ای داروی (100mg)Injection Remdesivir، متعلق به شرکت اریکه تجارت ویستا، با عنایت به اظهارات مدیرعامل شرکت موصوف مبنی بر ترخیص و توزیع چند محموله قبلی از این دارو در کشور با مجوز ترخیص وزارت بهداشت اقدام نماید". بنابراین، هیچگونه فشاری بر وزارت بهداشت مبنی بر ترخیص این دارو بدون اخذ مجوز، وجود نداشته و آنچه خواسته شده است تعیین تکلیف کالایی است که در بحران کرونا، در انبارهای فرودگاه امام خمینی (ره) خاک می خورد؛

سوما - آن مرجع محترم اعلام نموده " اداره بازرسی فنی دارو بتاریخ 1400/5/4، گزارشی مبنی بر موارد متعدد شکایت و ریکال از داروهای مختلف شرکت Kwality هند در سال های گذشته، بدلایلی چون وجود رسوب، ذرات خارجی و حشره در ویال های تزریقی و تغییر رنگ و شکل دارو را به معاونت برنامه ریزی اداره کل دارو ارائه و اعلام کرد که کلیه خطوط تولید محصولات دارویی شرکت مذکور مورد تأیید آن اداره نمی باشد." حال از آن مرجع محترم درخواست دارد اگر این موضوع در 4 مردادماه سالجاری به اطلاع سازمان غذا و دارو رسیده است، چگونه در تاریخ 6 مرداد سالجاری، سازمان غذا و دارو طی نامه شماره 23518/655) دقیقا برای داروی رمدسیویر از همان برند و از همان کارخانه و دقیقا برای همان شرکت، مجوز ترخیص صادر و به گمرک ابلاغ نموده است تا کالا ترخیص شود؟ و به فرض اینکه گزارش اداره بازرسی فنی دارو با تأخیر به سازمان غذا و دارو واصل شده (که چنین نبوده)، چرا نسبت به جلوگیری از پخش و توزیع این دارو اقدامی نشده است؟ و این اجازه داده شده تا کالا از گمرک ترخیص و به چرخه توزیع، روانه شود؟ البته تصویر دو فقره مجوز ترخیص دیگر از سازمان غذا و دارو به شماره های 9839/655 مورخ 1400/2/29 و 204126 مورخ 1400/4/20 برای همان داروی آماده از همان شرکت هندی برای همان واردکننده داخلی، مزید استحضار و شفاف سازی موضوع ایفاد می گردد. سایر سوابق ترخیص نیز نشان می دهد همان دارو توسط شرکت «یاراطب خاورمیانه» با مجوز آن مرجع، از گمرک ترخیص و توزیع شده است؛ 3- واردات سرم از کارخانه ilac Turk ترکیه بدون داشتن سیاست واردات و ثبت سفارش ممنوعیت ترخیص سرم تزریقی از کارخانه ilac Turk کشور ترکیه که در آن درخواست شده است از «ترخیص» این نوع سرم جلوگیری شود طی نامه شماره 28357/665 مورخ 1400/5/25 (تصویر پیوست) به گمرک ایران ابلاغ و این سازمان نیز بلافاصله مراتب را به کلیه گمرکات کشور ابلاغ و بر ترخیص این سرم ها نظارت کافی داشته تا حتی یک عدد سرم بدون مجوز ترخیص وزارت بهداشت، از گمرک ترخیص نگردد.

اما باید توجه داشت آن مرجع بعد از ابلاغ ممنوعیت «ترخیص» این سرم ها، خود، نسبت به صدور مجوز ترخیص برای همین برند سرم تزریقی از کارخانه ilac Turk در تاریخ 1 شهریورماه سالجاری، طی نامه شماره 29424/655 (تصویر پیوست) اقدام نموده است. نکته جالب توجه این که سازمان غذا و دارو طی نامه شماره 27249/655 مورخ 1400/5/20 (تصویر پیوست)، یعنی 5 روز قبل از اعلام ممنوعیت ترخیص این نوع سرم، از شرکت دارو درمان سلامت پارس، درخواست نموده 600 هزار عدد سرم تزریقی از کارخانه ilac Turk در دو نوع قندی و نمکی، حداکثر ظرف یک هفته وارد کشور گردد. بنابراین آنچه محرز و مشخص است ظاهرا واردات سرم مذکور توسط شرکت اریکه تجارت ویستا، واردات سرم بدون سیاست واردات و ثبت سفارش به گمرک تلقی می گردد! و واردات همان برند سرم توسط شرکت دارو درمان سلامت پارس، برای تأمین فوری سرم در کشور، مورد تأکید آن مرجع واقع می شود؛ جناب آقای دکتر شانه ساز گرچه این سازمان، با هیچ شرکت وارد کننده هیچ نوع قرابت سببی و نسبی یا آشنایی نداشته، اما اینجانب این افتخار را داشته ام که در مراحل ترخیص اکثر محموله های واکسن وارداتی، سرم های وارده و مواد اولیه دارو، شخصا و در هرساعت از شبانه روز، در گمرکات اجرایی حاضر شوم تا سهم و نقشی هرچند اندک در ترخیص فوری اقلام مرتبط با کرونا داشته باشم که حتی این امر باعث صدور دوفقره تقدیرنامه از سوی شخص جنابعالی گردیده و البته تقدیرنامه های وزیر محترم سابق بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و نیز ستاد ملی کرونا نیز سوابقی است که در تاریخ این سازمان به یادگار خواهد ماند و اکنون نیز این افتخار را دارم که با سربلندی اعلام نمایم ظرف دو هفته اخیر، کلیه اقلام مرتبط با کرونا، از انبارهای فرودگاه امام خمینی (ره) با مجوز ترخیص آن مرجع، ترخیص و خارج شده است. همچنین تماس های تلفنی همکاران محترم جنابعالی نیز در سابقه خواهد ماند که در اولین روزهای کمبود سرم در بیمارستان های این کشور، مکررا استمداد می نمودند تا سرم های خریداری شده، به هر نحو مقتضی به کشور برسد و بلافاصله از گمرک ترخیص شود. در این خصوص توجه جنابعالی را به نامه شماره 27503/665 مورخ 1400/5/21 مدیرکل محترم امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو (تصویر پیوست) درخصوص ترخیص محموله های حمل یکسره سرم و سپاس از زحمات بی منت گمرک جلب می نماید و اذعان می دارد: هیچ کالای سلامت محوری اعم از واکسن، سرم، مواد اولیه دارو و دارو، بدون هماهنگی و مجوز ترخیص آن مرجع، از گمرک، ترخیص نشده است.

علی ایحال، با عنایت به اینکه تأکید این حوزه معاونت بر تعیین تکلیف فوری کالاهای سلامت محور و مرتبط با کرونا در این شرایط بحرانی بوده و نه ترخیص کالاهای مشمول مجوز بهداشت، بدن مجوز ترخیص؛ اظهارات آن مقام محترم در نامه 31025/655 مورخ 1400/6/7 و ارسال رونوشت نامه به صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و سازمان بازرسی کل کشور، مصداق بارز «تشویش اذهان عمومی» در این شرایط است که اینجانب بپاس تعامل و همکاری های فیمابین دو سازمان و ارادتی که به شخص جنابعالی دارم، صرفا قضاوت در این خصوص را به افکار عمومی واگذار می نمایم.